Bizans

Ankara’da insanlara rehberlik etmiş ve onlar için manevi bir güç ve dayanak teşkil etmiş olan Hacı Bayram-ı Veli’nin (ö. 833/1430) hem Anadolu hem de Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması tarihinde hizmetleri çok önemlidir. Halka hizmet, Hakk’a hizmet prensibine hayatı boyunca tam anlamıyla bağlı kalmış, gönül ehli ve önderi olan bu büyük şahsiyet,  kirleriyle, içindeki insan sevgisiyle, tutmuş olduğu tasavvufî yol ile pek çok insana doğrudan veya dolaylı olarak hizmet etmiştir.
İşte bu çalışmada; 1365’ten 1416 yılına kadar toplamda 61 mektuptan oluşan bir mektup külliyatının müsebbibi olan ve Osmanlı Padişahı II. Bayezid Han’ın (1389-1402) 1391 yılında Candaroğulları Beyliğinin Emiri Süleyman Paşa’nın üzerine gönderdiği Osmanlı ordusunda yer alan ve sonrasında Hacı Bayram Veli’nin rehberliğine mazhar olmuş bir şahsiyetten II. Manuel Palaiologos’un (1391-1425) ve kendisinin Hacı
Bayram ile olan münasebetlerinden bahsedilecektir.

ÖZET Bizans İmparatorluğu olarak anılan Doğu Roma Devletinin ordusu, dönem şartlarına göre bazı düzenlemeler ve ilaveler yapılarak devletin en hayati kurumu olarak yıkılışına kadar varlığını devam ettirmiştir. Bizans İmparatoru I. Manuel Komnenos tarafından dönemin bütün imkânları seferber edilerek ve Türkiye Selçuklu Devleti'ni tamamen ortadan kaldırmaya yönelik hazırlanan Bizans ordusu, seferin başında hayal bile edilemeyecek, büyük bir yenilgiye uğramıştır. Bizans askeri tarihinde çok önemli bir kırılma noktası olarak kabul edilen Miryokefalon Savaşı (17 Eylül 1176) konusunda bugüne kadar yapılan çalışmalarda daha çok Türkiye Selçuklu ordusunun büyük zaferi ve savaşın lokalizasyonu konusundaki tartışmalar ön plana çıkarken, Bizans ordusunun büyük yenilgisinin arkasındaki stratejik hata birkaç cümle ile anlatılagelmiştir. Gerek Malazgirt gerekse Miryokefalon Savaşı'nda, geleneksel imparatorluk düşüncesinin etkisiyle, sayısal çoğunluğun ve ideolojik üstünlüğün zafer kazanmak için yeterli sayılması, her iki savaşta da Bizans'ın büyük bir mağlubiyete uğramasının temel sebebidir. Bildirimizde Bizans ordusunun stratejisini ortaya koyarak, bu stratejide başarısız olunmasında sadece coğrafi engellerin mi, yoksa stratejik anlamda yapılan bir dizi hatanın mı sebep olduğu dönemin kaynakları ve VI.-XI. yüzyıllar arasında kaleme alınan askeri el kitapları (taktika) çerçevesinde tartışılacaktır. Bu tartışmada Selçuklu Türkleri karşısında Bizans İmparatorluğu'nun yıkılışına kadar neden her zaman askeri anlamda başarısız olduğu sorusuna da cevap aranacaktır. ABSTRACT The army of the eastern Roman empire (usually referred to as the Byzantine Empire), continued throughout its history to be one of the most vital institutions of the state, evolving and changing with the times as conditions dictated. During the later years of the reign of Manuel Comnenus the largest army of the period was mobilized in an attempt to destroy the Selcuk Sultanate of Rum, but suffered a terrible defeat by the forces of the Selcuk sultan. The battle of Myriokephalon (17 Sempember 1176) is generally considered a very important turning point in the history of the Byzantine military. Scholarly works on this battle have until now focused on the victory of the Selcuk Sultanate of Rum and on the localisation of the battle. By contrast, the strategic mistakes that led to the defeat of the Byzantine army are usually dealt with in a couple of sentences. Be it the battle of Manzikert or the battle of Myriokephalon, the belief that numerical strength and ideological superiority, which was based on the traditional imperial ideology, was the fundamental reason for the great defeat of the Byzantine army. Our analysis of the strategy employed by Byzantine commanders illustrates the role of geographical barriers and shows how a a series of strategic errors described in the sources of the period lay behind the defeat. The military manuals (taktika) written in the VI-XI centuries will be

Bilinen en eski adı ile Sesamos, Pers İmparatorluğu zamanında Amastris, Bizans dönemindeki adıyla Amastedos, Türk dönemindeki adı ile de Amasra, Bartın iline bağlı, Karadeniz kıyılarında bulunan bir liman kentidir. Kuruluşundan günümüze kadar önemli bir ticaret merkezi olan Amasra’nın, Bizans döneminde de Piskoposluk merkezi olması bu önemini sürdürdüğünün göstergesidir.

Hıristiyanlık, Roma İmparatorluğu sınırları içerisinde ve Pagan inancının baskısı altında doğmuştur. Bu nedenle Hıristiyanlar, ilk olarak katakomplar gibi gizli ibadet mekânlarında dinlerini yaşamaya çalışmışlardır. İmparator Constantinus 324 yılında Hıristiyanlığı serbest bırakınca ilk kiliseler yapılmaya başlanmıştır.

Başlangıç döneminde Hıristiyanlar ile Paganistler arasında kanlı mücadeleler yaşanmıştır. Bu mücadelelerin yaşandığı yerlerden biri de Amasra’dır. Bütün mücadelelerin sonunda Hıristiyanlar, Paganlara karşı galip gelmiş ve Amasra’ da kiliseler yapılmaya başlanmıştır.

Katalog Bölümünde Amasra’ da Bizans döneminde inşa edilmiş olan bir manastır, bir kilise ve bir şapel ele alınmıştır. Bu yapılardan ikisi günümüze kadar varlığını korumuşken bir tanesi harap durumda bulunmaktadır. İlçede tespit edilen bu yapıların tarihi, mimarisi ve süsleme özellikleri; veriler, çizimler ve fotoğraflarla açıklanmaya çalışılmıştır.

This work studies the image of Byzantine emperors, from Theodosius I to Heraclius, as they are reflected by a Xth century manuscript called The Patria, which is a compilation of four books that focuses on the city of Constantinople and its heritage without praising the church nor the emperors. It contains the most famous legends and anecdotes of the city.
So, this study analyzes the byzantine emperors of the late antiquity from this secular perspective and offers a new vision of the imperial figures.

Ortaçağ Türk tarihi üzerine yapılan çalışmalar için kısıtlı sayıda malzeme ve yazılı eserle yetinmek zorunluluğu vardır. Türklerin tarih boyuncu yaşadıkları coğrafya ve göç ettikleri bölgeler dikkate alındığında, Türk tarihi ile ilgili Çince, Arapça, Farsça gibi yabancı kaynaklar olduğu gibi, IV. yüzyıldan XV. yüzyıla kadar çeşitli ilişkiler kurdukları Bizans Devleti'nin kaynakları da önemli yer tutmaktadır. Bizans İmparatorluğu tarihçileri Ortaçağ

Öz Hristiyanlığın kabulü ile birlikte, yeni dinin ayin düzenine cevap verebilecek en uygun yapının Antik Dönem Roma bazilikası olduğuna karar verilmiş ve Roma döneminde kamusal toplanma yapıları olan bazilikalar kiliselere dönüştürülmüştür. Sıkça rastlanan dikdörtgen planlı, ahşap kırma beşik çatılı klasik Avrupa bazilika-larından farklı bir anlayışla düzenlenen III. Ayasofya'nın, kareye yakın bazilikası devasa bir merkezi kubbeyle örtülmüştür. Bu çalışmada dikdörtgen planlı Avrupa bazilikalarından farklı bir anlayışla düzenlenen III. Ayasofya'nın merkezi mekanlı, merkezi kubbeli bir yapı olmasına yol açan inanç sistemi, kültürel-etnik faktörler incelenmiş ve III. Ayasofya'nın ağır basan Doğulu karakterinin altında yatan ne-denler ortaya konmaya çalışılmıştır. Anahtar kelimeler: III. Ayasofya, kubbe, bazilika, merkezi plan, baldaken.

Bu çalışma Bartın ili Amasra ilçesinde yer alan Fatih Camii’nin mimari yapısını inceleyerek Bizans ve Osmanlı Dönemi’nde geçirdiği değişimi değerlendirmektedir. Fatih Camii’nin plan ve mimari özelliklerinin yanında bazı tarihî belgelerden elde edilen bilgilere göre IX. yüzyılda inşa ettirildiği tahmin edilmektedir. 1461 yılında, Fatih Sultan Mehmet’in Amasra’yı fethi sonrasında yapı camiye çevrilmiştir. Zamanla harap olan yapı 1887 yılında önemli bir onarım geçirmiştir. Son olarak da 2002 yılında Kültür Bakanlığı tarafından onarılmıştır. Yapı plan açısından doğu-batı istikametinde, dikdörtgen bir mekân kurgusuna sahiptir. Harim kısmı, tek sahınlı olarak düzenlenmiştir. Dış cephelerde Bizans Dönemi’nden kalma taş süslemeler bulunmaktadır.

This study examines the architectural style of Fatih Mosque in Amasra, Turkey and evaluates the changes it went through during the Byzantine and Ottoman periods. Considering some historical documents as well as its planning and architectural features, it appears that the structure was first built in the ninth century as a church. Following the Ottoman control of Amasra in 1461, the structure was transformed to a mosque. The structure underwent a serious renovation in 1887 and the last renovation was completed in 2002 by the Turkish Ministry of Culture. The structure has a rectangular plan set up in an east and west direction. The sanctuary part was organized as a single nave. Stone decorations from the Byzantine period still remain on the exterior sides.

Roma imparatoru Konstantin ve annesi helena İsa'dan 300 yıl kadar sonra Hristiyanlığı benimsemiştir. Konstantin m.s. 313 milano fermanı ile Hristiyanlığı serbest bırakmıştır. Hristiyanlık resmi din ilan edilene kadar bir çok saklı kilise inşa edilmişir. Ancak roma imparatoru imparatorluğa yakışır bir kilse yaptıracaktır. M.s. 360 da İlk yapıldığında Megale Ekklesia (Büyük Kilise) olarak adlandırılmıştır. Günümüzde hiçbir kalıntısı yoktur. Ahşap veya kerpiçten yapıldığı tahmin edilmektedir. Hristiyan roma dünyası her sıkıntısını derdini ve ayaklanmalarını hipodrom meydanında çıkarmakta ve çıkan ayaklanmalar Ayasofya da bitmektedir. Theodosios 'un oğlu Arkadios döneminde kraliçe Eudoksiya (evdoksiya) Ayasofya ayinlerine sürekli katılıyordu. Bir süre Kendi adına Ayasofya bahçesine bir anıt yaptırmak isitiyor bir sutun, korint sutun başlığı ve en üstte ise yarı çıplak eudoksia heykeli yerleştiriliyor. o dönem Hristiyanları tesettüre özen gösterdiği için bu anıt halkı rahatsız ediyor. Ayasofya patriği krizostomos bu anıttan rahatsız oluyor ve ayin sırasında bu rahatsızlığı bildiriyor ancak bu patriğin adalara sürgün edilmesine sebep oluyor. Daha sonra yönetimden de şikayetçi olan halk hipodrom meydanında toplanıyor ve hem anıtı hemde ayasofyayı yakıyor.

Öz:
Türklerin çeşitli sebeplerden dolayı anayurtlarından ayrılmaları ile başlayan kavimler göçü neticesinde Batı Roma İmparatorluğu'nun sonunu hazırlayan birtakım olaylar cereyan etmiştir. Türklerin önlerinde bulunan Germen kavimlerini batıya doğru itmeleri, bu kavimlerin Roma İmparatorluğu'nun sınırlarını tehdit etmesine neden olmuştur. İmparator I. Theodosius (379-395) döneminde bir yandan içeride ekonomik, dini, toplumsal karışıklıklar yaşanırken diğer yandan devletin sınırları barbar akınları ile büyük bir tehdit altına girmiştir. Böyle bir ortamda I. Theodosius 395 yılında imparatorluğu iki oğlu Arkadius ve Honorius arasında taksim etmiştir. Bu taksimat doğu ile batı arasında kesin bir ayrılığı hedeflemezken esasen de bir ayrılığın başlangıcı olmuştur. Zaman içerisinde imparatorluğun doğu yakası stratejik, askeri, siyasi, ekonomik vs. nedenlerden dolayı gittikçe güçlenirken, batı yakası Germen kavimlerin saldırı ve tazyikiyle zayıflamaya başlamıştır. Bu durum Batı Roma İmparatorluğu'nun sonunu getirirken Avrupa kıtasının siyasi ve etnik haritasının da büyük ölçüde değişmesine neden olmuştur.

Abstract:
As a result of migration of tribes, which started with Turks’ leaving their homeland
for various reasons, several events leading to fall of Western Roman Empire
occurred. Turks pushed Germen tribes who located in front area to west, which led
these tribes to threaten the border of Roman Empire. In the period of I. Theodosius
(379-395) on one hand there was increasing religious, economic and social unrest
inside; on the other hand, Roman Empire’s borders were under threat by barbarian
invasions. In such an environment I. Theodosius shared the empire between Arkadius
and Honorius, his two sons in 395. Although this sharing did not aim for
absolute separation, it was the beginning of a separation indeed. While Empire’s
Eastern side strengthened for strategic, military, political and economic reasons,
western side weakened with Germen invasions. While this situation spelled the
end of west side, it caused the political and ethnic map of the continental Europe
to vary greatly.

XI. Yüzyıl, Bizans İmparatorluğu Tarihi açısından son derece önemli bir yüzyıl oldu.
Bu dönemde Bizans’ın kaderini değiştiren hadise, 1071 Malazgirt savaşı ile başladı. Aslında bu
büyük olay yalnızca Bizans’ın yazgısına etki etmedi. Türkleri Anadolu’nun sahibi yapan bu
savaş, aynı zamanda dünya tarihinin önemli hadiselerinden birini teşkil ederek büyük kitleleri
harekete geçirecek bir sefere, I. Haçlı Seferi’nin çıkmasına ortam hazırladı. Bu makalede, dünya
tarihine damgasını vuran Haçlı Seferleri öncesinde, İmparatorluğun siyasî durumu tespit
edilmeye çalışılmıştır. Bu çerçevede Bizans İmparatoru I. Aleksios Komnenos’un Türklerle
münasebetleri anlatılmış; bununla beraber, Türk tehlikesini önlemek için Güney İtalyalı
Normanların lideri Robert Guiscard ile işbirliği yapma teşebbüslerine değinilmiştir. Ayrıca
Bizans İmparatoru’nun Piacenza ve Clermont Konsili’ne elçi göndermesi çerçevesinde Papalık
ile ilişkileri de vurgulanmıştır.
The 11th century was very important for the history of the Byzantine Empire.
The events which changed the fate of the Byzantine Empire started with the war of Manzikert.
Indeed this great event, which made the Turks the owner of Anatolia, influenced not only the
destiny of the Byzantine Empire but also paved the way to the First Crusade which mobilised
great masses. In this article the political situation of the Byzantine Empire before the First
Crusade which had a great impact on world history has been described briefly. Within this
framework the Byzantine Emperor Alexios Kommenos’ relation with the Turks and his
attempts to cooperate with the Southern Italian Norman leader Robert Guiscard in order to
prevent the Turkish threat were described. The Byzantine Emperor’s relations with the Papacy
within the framework of his sending ambassadors to the Councils of Piacenza and Clermont
were also emphasised.

A. CAMERON, Bizanslılar. İstanbul 2015. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 323 sayfa (24 resim, 10 harita ile birlikte). Çev. Ö. Akpınar. ISBN: 9786053326571 Mehmetcan ŞAHİN Libri: Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi'nde bulunan içeriklerin tümü kullanıcılara açık, serbestçe/ücretsiz 'açık erişimli' bir dergidir. Kullanıcılar, yayıncıdan ve yazar(lar)dan izin almaksızın, dergideki kitap tanıtımı, eleştiri ve çevirileri tam metin olarak okuyabilir, indirebilir, dağıtabilir, çıktısını alabilir ve kaynak göstererek bağlantı verebilir. Libri, uluslararası hakemli elektronik (online) bir dergi olup değerlendirme süreci biten kitap tanıtımı, eleştiri ve çeviriler derginin web sitesinde (www.libridergi.org) yıl boyunca ilgili sayının içinde (Volume II: Ocak-Aralık 2016) yayımlanır. Aralık ayı sonunda ilgili yıla ait sayı tamamlanır. Dergide yayımlanan eserlerin sorumluluğu yazarlarına aittir. Atıf Düzeni M. Şahin, Bizanslılar. Yazar: A. Cameron. Libri II (2016) 381-383.

Avrupa Hun hükümdarı Rua 434’te ölünce onun kardeşinin çocukları Bleda ve Attila, imparatorluğun yönetimini birlikte devralmışlardır. Attila, selefleri tarafından yürütülmekte olan Doğu Roma İmparatorluğu’nun sürekli baskı altında tutulması siyasetini terk etmemiş ve 441’de Doğu Romalılarla savaşa girerek Birinci Balkan Seferi’ni düzenlemiştir. Savaş sona erdikten sonra, kardeşi Bleda’nın 444-445 yıllarında ölümüyle birlikte Attila, Hun İmparatorluğu’nun tek hâkimi olmuş ve tüm Hun ordularını kendi komutası altına almıştır. Aradan geçen birkaç yıl içerisinde, Doğu Romalıların 434 yılında Attila ile yapmış oldukları Margus Antlaşması’nın koşullarını hâlâ tam olarak yerine getirmemiş olmaları ve Doğu Roma İmparatorluğu’nda yaşanan bazı doğal felaketler, Attila’nın 447 yılında ikinci bir Balkan Seferi’ne çıkmasına yol açmıştır. Bu seferin tarihlendirilmesi ve seferin nasıl yürütüldüğü konularında farklı görüşler vardır. Biz de bu bildirimizde Attila’nın 447 yılı Balkan Seferi hakkında mevcut olan Roma-Bizans kaynaklarındaki kayıtları aktardık ve bu sefer konusunda modern tarihçilerin yapmış oldukları incelemeleri elden geçirdik. Ayrıca, bugüne kadar Avrupa Hun tarihi konusunda özellikle Türkiye’de üzerinde pek durulmamış olan bir Süryani kaynağı olan Antakyalı İsḥaḳ’ın Hunlara ve bu sefere ilişkin yazdığı kayıtları da bildirimizde sunarak bu bilgileri değerlendirdik.

----------------

When the Hunnic ruler Rua died in 434, the sons of his brother, Bleda and Attila, mutually inherited the rule of the empire. Attila did not abandon the policy of constantly keeping the Eastern Roman Empire under constraint pursued by his predecessors, entered into a war with the Eastern Romans in 441 and launched his First Balkan Campaign. After the war came to an end, Attila became the sole ruler of the Hunnic Empire following the death of his brother Bleda in 444 or 445 and he brought all the Hunnic armies under his command. In the meanwhile, the Eastern Romans abstained from entirely fulfilling the agreements of the Treaty of Margus they had concluded with Attila in 434. Within a few years, while the Eastern Romans did not fulfill the agreements of the Treaty of Margus, some natural disasters occurred in the Eastern Roman Empire. The disobedience of the Eastern Romans to the treaty and these natural disasters caused Attila to launch a second Balkan Campaign in the year 447. There are different views on the dating of this campaign and how exactly it was conducted. In our paper, we narrated the records found in Romano-Byzantine sources regarding Attila’s Balkan Campaign of the year 447 and we examined the studies made on this campaign by modern historians. Additionally, we presented and evaluated the records written by Isaac of Antioch, a Syriac source not emphasized much on Hunnic history especially in Turkey until now, regarding the Huns and this campaign.

Tez konusu kapsamında ilk örneklerini on dördüncü yüzyılın ilk yarısında gördüğümüz “Baş Rahip” İsa imgesinin ortaya çıkışı ve bu çerçevede dönemin sosyal, politik ve özellikle dini gelişmeleri Gregorios Palamas ve Hesikastik hareketi ele alınmıştır. Ek olarak dönemin önemli siyasi ve dini aktörlerinden Ioannes VI. Kantakouzenos aristokrat, devlet adamı, keşiş ve imparator kişiliğiyle irdelenmeye çalışılmıştır.

“İyi Çoban İsa”, “Yargıç İsa”, “Pantakrator İsa”, “Acıların İnsanı İsa” gibi Bizans resim sanatı içerisinde farklı ikonografik anlatım biçimleri olan İsa’nın, on dördüncü yüzyıl betimlemelerinde sıkça karşılaşılan “Baş Rahip” İsa olarak girmesi ve ikonografide tespit edilen bu yeniliğin bir problematik olarak Bizans resim sanatı kapsamında araştırılması ve değerlendirilmesi hedeflenmektedir.

ÖZET Bugün " Bağyurdu " olarak anılan Gesi, Kayseri'nin 19 km. kuzeydoğusundadır. 9. yüzyıl sonu 10 yüzyıl başlarına rastlayan VI. Leon döneminde yöre, Kappadokya theması ile ilişkili " Kharsianon " adında küçük askeri sınır bölgesi olarak belirlenmiştir. O zamanlarda yöre, piskoposların geçici olarak ikamet ettiği bir yerdir. Erciyes dağının kuzeydoğusunda boyunca uzanan dağ sırasının batı bölümünü oluşturan Koramaz Dağının batıya bakan yamaçları üzerinde pek çok vadi meydana gelmiştir. Bu vadilerden; Ağırnas, Gesi ve Derevenk önemli yerleşimler içermektedir. Gesi'nin batısında bulunan Küçük Bürüngüz'e bağlı Üskübü (Subaşı) köyünün batısında halk tarafından " Giyret " olarak adlandırılan kayalık bölgede, Bizans dönemine ait bir yapı kompleksi tespit edilmiştir. Yapı kompleksi kilise, tören salonu, ahır, mutfak, kiler, yaşam birimleri ve güvercinlikten oluşmakla birlikte, küçük bir topluluğa ait mesken olmalıdır. Dini, sivil yapıları ve yaşam birimleri bütünlük gösteren bu kompleksi genelde mimari özelliklerine dayanarak 10-11. yüzyıla tarihlemek mümkündür. 16 km. uzunluğundaki Ağırnas Vadisi'nde yapılan çalışmalarda yoğun olarak güvercinlikler, gübre depolama mekânları ile hububat depoları ve şarap işlikleri bulunmuştur. Gesi'deki Bizans güvercinlikleri yerleşimin ekonomisi açısından ayrı bir öneme sahip olup güvercinlerin güvenli olarak yuvalayıp, çoğalmaları ile tarla ve bağlarının verimini artıran gübreleri oluşturmaları açısından önemlidir. Ağırnas vadisindeki güvercinlikleri mimari özellikleri açısından üç grupta incelemek mümkündür. İlk grubunu, kare yada dikdörtgen planlı, hazne adı verilen kuş barınağı ile gübrenin toplandığı mekanları içeren bağımsız yapılar oluşturur. İkinci grup, birbiri ile bağlantılı çok sayıda güvercinliklerdir. 3. Grup güvercinlikler diğer iki gruba oranla daha komplike yapılardır. Tek hazne ile birlikte birden fazla gübre ve yem depoları ve işlikler içerir. Güvercinlikler, yöredeki Türk Dönemine ait güvercinlikler ile ortak mimari özellikler gösterdiği gibi bazı farklılıklara da sahiptir. Ağırnas vadisinin diğer zirai yapı örnekleri, güvercinliklerin yanında bağımsız olarak inşa edilmiş, hububat depolarıdır. Zemininde * Bu çalışma Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Birimi tarafından desteklenmiştir. Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir.

The subject of the study is the Post Byzantine Church in Yazıköy which is situated 7 kilometers east of Safranbolu town. There are only a few researches carried out on Yazıköy Church. In these papers, changes of the structure have been examined. Architectural details, decorations and liturgical building elements of the building have not been determined. The aim of this study is to investigate the features of the plan, ornament and liturgical elements of Yazıköy Church in detail; to document the current state of the church; and to discuss the problems regarding the preservation of the church.

Libri: Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi'nde bulunan içeriklerin tümü kullanıcılara açık, serbestçe/ücretsiz 'açık erişimli' bir dergidir. Kullanıcılar, yayıncıdan ve yazar(lar)dan izin almaksızın, dergideki kitap tanıtımı, eleştiri ve çevirileri tam metin olarak okuyabilir, indirebilir, dağıtabilir, çıktısını alabilir ve kaynak göstererek bağlantı verebilir. Libri, uluslararası hakemli elektronik (online) bir dergi olup değerlendirme süreci biten kitap tanıtımı, eleştiri ve çeviriler derginin web sitesinde (www.libridergi.org) yıl boyunca ilgili sayının içinde (Volume II: Ocak-Aralık 2016) yayımlanır. Aralık ayı sonunda ilgili yıla ait sayı tamamlanır. Dergide yayımlanan eserlerin sorumluluğu yazarlarına aittir.

Dânişmendli Beyliği, Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliklerinden biridir. Dânişmendliler, Anadolu'nun bir Türk yurdu haline getirilmesinde önemli hizmetlerde bulunmuşlardır. Hüküm sürdüğü dönemde Anadolu'nun en kuvvetli devleti olan Türkiye Selçuklu Devleti'ni de zaman zaman egemenliği altına almayı başaran Dânişmendliler, Türklerin Malazgirt Zaferi sonrasında Bizans (Doğu Roma) İmparatorluğu'na karşı yürüttükleri fetih siyasetinin önemli bir parçası olarak Kutalmışoğulları ile birlikte Bizans-Selçuklu mücadelesinde her zaman ön plana çıkmışlardır. Bizans'ın Anadolu'ya hâkimiyet sağlama teşebbüslerinin önünde sürekli olarak Türkiye Selçuklu Devleti ile birlikte bir engel teşkil etmişlerdir. Bu bakımdan Bizans-Dânişmendli ilişkilerinin iyi bilinmesi gerekmektedir. İşte bu ilişkiler manzumesinde önemli bir safha olan "Bizans'ın Niksar'ı kuşatması" olayını ayrıntılı bir şekilde ele almaya çalışacağız.

Bu olayı iyi anlayabilmemiz için Niksar Kuşatması öncesinde Anadolu'da Bizans İmparatorluğu ve Dânişmendlilerin faaliyetlerine bakmamız gerekir.

This article has developed as a chapter of the research on the (Canbulat, The Ottoman House / Evolutıon of Structure and Form, 2017). Istanbul has unique position in the development of the Ottoman house in terms of Byzantine-Ottoman syncretism and its evolution in continuity. Immediately after the conquest of Istanbul, as a successful social engineering project inhabitation of İstanbul was carried out. The inhabitation supported by exiles and the participation of the population in urban economy is accomplished by the formation of neighborhoods as Turk-Islam settlement organizations. This research deals only with "houses" as a study area. Already the monumental elements of Istanbul's urban structure, palaces, mosques, imarets, madrasas, bazaars and similar public structures have been subject to numerous research and publications. This 1 Bu makaleyi, yayına hazırlanması aşamasında Prof. Dr. Ömür Bakırer ve Prof. Dr. Mete Turan okudular, eleştirdiler ve bana yol gösterici öneriler yaptılar. Her ikisine de katkılarından dolayı teşekkür ederim. *Yazışma adresi.

Birinci Haçlı Seferi’nin önemli liderlerinden biri olan Blois ve Chartres Kontu Stephen’in, eşinin baskıları sonucunda sefere katıldığı ve bu yüzden de pek gayretli bir Haçlı olmadığı kabul edilmektedir. Kaynakların neredeyse tamamında korkak bir kişiliğe sahip olduğu ifade edilen kont, seferin zorlukları karşısında Haçlı yeminini yerine getirmeden Antakya önlerinden ayrılmış; ülkesine döndükten sonra yine eşinin ve toplumun baskıları sonucunda, 1101 yılında düzenlenen Haçlı seferine katılmak zorunda kalmıştır. Anadolu’da Türklerin elinden canını kurtarabilen çok az kişiden biri olan Kont Stephen, Kudüs’e ulaşmayı başararak Haçlı yeminini yerine getirmiştir. Ancak ülkesine dönmek üzere bindiği geminin hava muhalefeti yüzünden geri dönmesiyle Stephen, Fâtımîler ile Haçlılar arasında yaşanan İkinci Remle Savaşı’na katılmak zorunda kalmış ve burada hayatını kaybetmiştir. Bu çalışmada, soylu bir aileye mensup ve daha soylu bir ailenin de damadı olan Kont Stephen’in Haçlı seferlerindeki yeri, önemi ve faaliyetleri incelenmiştir.

Trabzon İmparatorluğu’nun kuruluşu, IV. Haçlı Seferi ve 1204’te Konstantinopolis’te Latin İmparatorluğu’nun kuruluşuyla yakından ilgilidir. O dönemlerde Bizans İmparatorluğu’nun toprakları, bir kısmı Rum, bir kısmı da Frank olan birçok eyalete bölünmüştü; üç Rum eyaleti 1204’den sonra Yakındoğu tarihinde önemli bir rol oynama mukadderatına sahipti. Bu üç Rum merkezi, Konstantinopolis başkentliğinde Bizans İmparatorluğu’nun, yeniden kurulması fikrinin kaynağını oluşturmaktaydı ve onlerdan birisi bu çabayı başarılı bir biçimde gerçekleştirdi. Kendisini 1222’de Thessalonica (Saloniki) İmparatorluğu olarak deklare eden Epiros Despotluğu veya Prensliği, Balkanlardaki kısa süren geçici siyasî başarısından hemen sonra 1230’da Bulgar Kralı John Asen tarafından ve Konstantinopolis’i ele geçirmek için yaptığı iddialı planından vazgeçmeye zorlanmıştı. Böylece bu Prenslik bir daha yükselmemek üzere toprağa gömülmüştür(Bu Prenslik bir daha asla doğmamak üzere tarihe karışmıştır) Diğer iki Rum merkezi, Theodoros Laskaris tarafından yönetilen Nicaea [İznik] İmparatorluğu ve Aleksios Kommenos’un yönettiği Trabzon İmparatorluğu’ydu.

ÖZ: Bu çalışmada, Hristiyanlıkta İsa'nın Transfigürasyonu, İsa'nın Başkalaşımı ve Metamorfoz olarak da anılan vahiy olayını konu edinen iki eserin incelemesi yapılmıştır. Olayı konu edinen Louevre Müzesi'nden Bizans İkonası ile Raphael'in son tablosu olan 'Başkalaşım' tablosu ikonografik çözümleme yöntemiyle incelenmiştir. Çalışma sonunda, vahiy olayının işlenişi bakımından iki eser karşılaştırılmıştır.

ABSTRACT: This article analyzes two artworks which are about Transfiguration of Jesus that is also called Metamorphosis by the Christians, Byzantine icon in the Louvre Museum and The Transfiguration by Raphael. The article analyzes these two artworks iconographically and it compares them in terms of handling the subject at the end.

I.Murad döneminde fethedilen Saray,  15. ve 16. yy'larda Rumeli Eyaleti Çirmen Sancağı'na bağlı kalmış, Kanuni Sultan Süleyman dönemi başlarında Rumeli Beylerbeyliğine bağlı Vize Sancağı'nın bir kazası olarak öne çıkmıştır. 16.yy'dan başlayarak Ayas Paşa adıyla bütünleşmiş; bunda, Ayas Paşa vakfına bağlı olarak bölgede tesis edilen hayır eserleri önemli rol oynamıştır. Saray kazası, Tanzimat'ın ilanıyla birlikte Usûl-ü Cedide'ye tâbii tutulmuş, bu dönemde nüfus, emlak ve temettu tahriri yapılmıştır. I. ve II. meşrutiyet dönemlerinde mülki idare, belediye teşkilatı ve mahalli idarenin gerektirdiği altyapı ihtiyaçlarını önemli nispette tamamlayan Saray, 20.yy'da Balkan Savaşı ve I. Dünya Savaşı'ndan etkilenmiştir. 1919'da başlayan Yunan işgali, Saray'ın önceliklerini etkilemiştir. 1922 Kasım'ında işgalin kaldırılması ve 1923 Ekim'inde Cumhuriyet'in ilanıyla beraber, Saray, Cumhuriyet Türkiyesi'nin modern bir ilçesi olarak bugünkü mülki teşkilatta yerini almıştır.

EPILOGUE OR BEGINNING? THE FORMER ISIS SANCTUARY AND THE BYZANTINE OCCUPATION. SANCTUARY OF ISIS AND SERAPIS (INSULA II). ROMAN FORUM DISTRICT. RECOVERY AND CONSERVATION.
While the emperor Justinian was still trying to eradicate the cult of Isis in Egypt by closing the Philae temple, little or nothing remained of the Iseion in Carthago Spartaria, which had fallen victim to dynamics of obliteration in operation from the 3rd century AD onwards. As was the case with the other insulae around the forum, the sanctuary had been forced to adapt to the needs of the late city. These transformations were particularly intense in the Late Imperial period, when the Iseion was transformed into an active industrial area, which largely obscured its original character. The 6th and 7th centuries accentuated these changes even more, and all traces of the former sanctuary were finally obliterated by a new street layout. Some of the sanctuary’s substantial walls were still visible despite the rising of the floor level, and were used as foundations for the construction of a motley domestic complex.

In this study, a late Roman mosaic from Edessa and some mosaics depicting animals from various parts of Anatolia and Syria will be Examined. The mosaics mentioned in this paper are the animal and Orpheus mosaics from Edessa in Şanlıurfa; Salkım, Koçlu and Sulumağara mosaics from Zeugma mosaic museum in Gaziantep  and the animal chase mosaic in Apamea. Animal struggles, Hexaemeron, Paradise, Peaceable Kingdom, Noah's Ark, the struggle between good and evil and some earthly themes were frequently depicted in mosaics of Anatolia and Syria during the 5th and 6th centuries. The purpose of this study is focusing on the iconographic problems which are seen in these kinds of floor mosaics.

Bu bildiride, daha çok Pasinler ya da Hasankale Savaşı olarak da bilinen Kapetru Savaşı’nın hemen öncesinde, kaynaklarda Artze veya Ardzın şeklinde kaydedilen şimdiki adıyla Karaz’a Selçuklu ordusu tarafından düzenlenen akın incelenmiştir. Ermenistan’ın mahvının başlangıcı olarak değerlendirilen bu olay, Ermenilerin ruhunda derin izler bırakmış
ve kaynaklarına elim bir olay şeklinde kaydedilmiştir. Hemen akabinde Selçuklu ordusu, Pasinler’de büyük bir zafer kazanmış ve Bizans ile Selçuklular arasındaki ilk diplomatik ilişki de bu zafer sonrasında vuku bulmuştur. 1049 yılına tarihlenen bu savaş, Selçuklu fetihleri
açısından büyük bir öneme sahip olmakla beraber aynı zamanda Bizans-Ermeni ilişkilerine dair de önemli ipuçları barındırmaktadır. Zira Ermeni yazarlar, Selçuklu akınlarının başarısında Ermeni tebaasını koruyamayan Bizans’ın yanlış siyasetini, acizliğini ve hatta ihanetini teşhis etmektedirler.

Bizans Devleti tarihi açısından bakıldığında daha X. yüzyıldan itibaren, Peçeneklerin, devletin istikbalinde hayli etkili olduğunu görebilmek mümkünüdür. Bizans Devleti cihetinden Peçenekler hakkında ilk ve en tafsilatlı bilgi veren kişi imparator VII. Konstantin'dir (905-959). De Administrando Imperio adlı eserinde oğlu ve halefi II. Ramanos'a devletin yönetimi ile ilgili bilgi ve öğütler aktaran VII. Konstantin, bir anlamda esasında Bizans'ın dış politika yönetimi ile alakalı ana hattı da çizmiştir.

Bildirimizde ele alacağımız konu, Malagina'nın tarihi coğrafyası ile ilgilenenler için yeni ya da bilinmedik bir mesele değildir. Malagina'nın lokalizasyonu ve tarihi önemi so-runu üzerine, 1890 yılındaki W. Ramsay'ın 1 meşhur araştırmasındanbu yana aşağıda detay-lı bir şekilde bahsedeceğimizçeşitli çalışmalar yapılmıştır. Genel kanaat, bu konu şimdiye değin geniş ve doyurucu bir biçimde araştırılmış durumdadır ve en azından eski tezleri doğrulayan ya da çürüten yeni kanıtlar gün ışığına çıkıncaya değin söylenebilecek farklı bir şey yoktur. Sunacağımız tebliğ ile bu meselenin henüz tam olarak çözülmüş bir problem olmadığını ve tekrar ele alınması gerektiğini göstermeye çalışacağız. Antikçağın sonlarında ve ortaçağda, bir şehrin saygınlığı ve ünü, ekonomik ve yöne-timsel öneminin yanısıra, stratejik konumuna da dayanıyordu. Malagina (Μαλάγινα), Me-lagina, Melaina, Melagena, Melangia (Μελάγγεια) yahut Mela; Roma ve Bizans İmpara-torluğu dönemlerinde başkent Konstantinopolis'ten Dorylaion'a (Eskişehir) devam edenve tam olarak tarifi hiçbir yerde bulunmayan askerî yolun üstündekiönemli bir aplekton yani karargâh (ἄπληκτον) 2 idi. Askerlerin toplanma yerleri olan aplekton'lar, büyük orduların kolaylıkla karargâh kurabilecekleri büyüklükte, asker ve hayvanların iaşesi için gereken su ve gıdanın kolaylıkla temin edilebileceği bir mevkide ve toplanan birliklerin memleketle-rinden kolayca gelebilecekleri doğal ve merkezi noktalarda olması gerekmekteydi. Her ap-lekton bir takım yolların kesiştiği kavşak noktasında bulunmasına rağmen, bunların hepsi-nin tam yolun üstünde olduğu kesin değildir. Çünkü yoldan biraz geri bir noktanın ordu için daha korunaklı bir karargâh olması mümkün gözükmektedir. 3 Malagina aplekton'u Bizans askeri yolu üzerinde, Optimaton, Thrakesion ve Opsikion Themalarından gelip doğuya ya da güneydoğuya sefer yapan askerî birliklerin kolaylıkla ulaşabilecekleri bir noktada bu-lunmalıydı. Malagina'nın diğer bir özelliği ise, buranın bir ordu kampı olmakla kalmayıp aynı zamanda süvarilerin atları için yeterli otlaklara sahip olmasıdır. Nitekim burada sürek-li olarak, ordular için yedek binek bulundurulurdu. 4 Aplektonların listesinde ilk iki üs olan Malagina ve Dorylaion'un adı geçiyorsa da, aralarında bulunan yol hakkında çok sınırlı

Tarihi yapıların restorasyonunda doğru malzemelerin seçimi, yapıda kullanılan orjinal malzemelerin bilimsel analiz sonuçlarına bağlı olarak yapılmalıdır. Bu amaçla yapılan çalışmada, İstanbul'da yer alan bazı Erken Bizans Dönemi dini yapılarında kullanılan tarihi harçlar fiziksel, kimyasal, mekanik ve petrografik özellikleri ile agrega boyut dağılımlarını gösteren elek analizi ve suda çözünen tuz analizleriyle birlikte incelenmiştir. Yapılan deney sonuçlarına gore, bu harçların iyi basınç dayanımına sahip, kalsiyum silikatlı bileşikler içeren, Roma harçlarının bir karakteri olan puzolanik özellikli, sağlam bağlayıcı kompozisyonlu, iyi bağlayıcı-agrega ara yüzeyine sahip horasan harçları olduğu görülmüştür.

Giriş
Bu çalışma Osmanlı Evinin strüktür ve formunun evriminin önemli bir aşamasını incelemek amacıyla gerçekleştirildi. Osmanlı evinin strüktür (ahşap çatkı) sisteminin kökenini Anadolu'da (Ilıpınar, Bursa) 1 bulmakla birlikte daha sonra izini süremedim. Osmanlı öncesi Anadolu evi ile ilgili elimizde çok kısıtlı bilgi bulunmaktadır ve olanların tamamı yığma yapılarla ilgilidir. Bu nedenle de ahşap çatkının Osmanlı evi öncesi gelişimi hakkında görüş oluşturmak hemen hemen olanaksızdır. Bizans evi konusunda da elimizdeki bilgi çok kısıtlıdır; Bergama yamaç evleriyle başlar-Bergama yamaç evleriyle biter. Osmanlı-Bizans etkileşimi konusu ise oldukça tartışmalıdır. Araştırmacılar-elimizde yeterli veri bulunmaması nedeniyle-gerek Konstantinopolis gerekse İstanbul evi konusunda bilimsel dayanağı olmayan genellemeler yapabilmişlerdir. Öncelikle Osmanlı evi strüktürünün ve formunun kentsel isterler bağlamında evrinerek gelişebileceği varsayımını öne çıkarıyorum. Bu bağlamda Bizans-Konstantinopolis / Osmanlı-İstanbul geçişi önemli bir sınav olmalıdır. Araştırmayı anlamlı yapacak çok önemli iki kaynak bulunmaktadır. Bu kaynaklar 1455 Tahriri 2 ve Fatih Ayasofya Vakfıyeleri 3 ile ilgili dokümanlardır. 1455 Tahriri ancak yakın zamanlarda yayınlanmış ve üzerinde henüz yeterli sayıda araştırma ve yayın yapılmamıştır. Her iki kaynakta da güvenilir genelleme yapabilecek sayıda evle ilgili oldukça zengin bilgi bulunmaktadır. Araştırmamın sonuçlarını gerek içeriği gerekse boyutu nedeniyle ister istemez iki bölüm olarak planlamak zorunda kaldım. Sunumu incelediğinizde göreceğiniz gibi İstanbullu başlangıçta Bizans – Konstantinopolis kagir evini kullanmış ancak daha sonra bunlar üzerinde çeşitli tadilat ve eklemeler yapmaya başlamıştır. Ortaya çıkan ev örnekleri yarı kagir-yarı ahşap kompozit yapılar olarak görülmektedir. 1455 Tahriri ile 1477 Tahriri arasında geçen 22 yıl içinde İstanbul nüfusunun yaklaşık 40.000 kişiden 74.000 kişiye çıkmış ve buna bağlı olarak yaklaşık 7.000 kadar yeni evin yapılması gerekli olmuştur. Çalışmada zaman zaman sınırlarımı aşmak zorunda kaldım. Çalışmanın başlangıçta belirlediğim sınırlarını aşmak zorunda kaldığım yerler genellikle daha önce çalışmış araştırmacıların üzerinde durmayı gerekli görmemiş oldukları noktalardır. Örneğin İstanbul'un iskanının iki aşamalı olması, mukataa ve sürgünlerle çok başarılı bir sosyal mühendislik örneği oluşturması ve bu uygulamaların İstanbul'un başkent oluş süreciyle yakından bağlantılı olduğu gibi. Bu konularda anlamlı sorular sorduğuma inanıyor ve farklı disiplinlerden araştırmacıların dikkatini bu noktalara çekmek istiyorum.

Çalışmanın sınırlarını oluşturan 636-1098 yılları arası, kaynaklarda Lazkiye hakkında detaylı bilgilerin bulunmadığı bir dönemdir. Bu bölge hakkında bilgi verilirken, Suriye'nin (Bilâd-ı Şam) kuzey ya da güney bölgesi şeklinde ifadeler geçmekte ancak şehir isimleri çok nadir kullanılmaktadır. Hatta verilen bu şehir isimleri arasında da yalnızca bölgenin büyük bir kaç şehri zikredilmektedir. Bu durum Lazkiye hakkında detaylı bilgi toplanmasını güçleştiren bir durum olmuştur. Ayrıca verilen bilgiler de çok yüzeysel, genel coğrafi bilgilerden ibarettir. Hangi dönemde kimin elinde bulunduğuna dair ise kesin bilgiler bulunamamaktadır. Bu sebeple bölgede faaliyette bulunan devletlerin aralarındaki ilişkilere ve siyasi durumlarına bakarak tespitler yapılmaya çalışıldı. Bu bağlamda Lazkiye ile ilgili bölgede yaşanan gelişmeler temel alınarak hâkimiyet çizelgesi oluşturulmaya çalışılmış ve bu süreçte Lazkiye'nin nasıl bir değişim geçirdiğini görmek amaçlanmıştır. Bu süreçte Lazkiye; Bizans, Fâtımî, Abbasî, Tolunoğlu, İhşidî, Selçuklu Devletleri ve zaman zaman da yerli Arap kabilelerinin kontrolüne geçmiştir. Haçlı kontrolüne kadar Lazkiye'nin siyasi, iktisadi ve sosyo-kültürel olarak nasıl bir süreç geçirdiği ana kaynaklar ışığında verilmeye çalışılmıştır. Abstract 636-1098, which forms the boundaries of the study, is a period in which sources do not have detailed information about Latakia. While giving information about this region, it is expressed as the northern or southern region of Syria (Bilâd-i Şam), but the city names are rarely used. In fact, among the names of these cities, only a few cities of the region are mentioned. This situation has made it difficult to collect detailed information about Latakia. In addition, the information given is very superficial, consists of general geographic information. There is no Atıf için / To cite this article: Bilinir, S. (2018). Lazkiye'de İslâm fethinden Haçlı kontrolüne kadar geçen hâkimiyet süreci (636-1098).