Rokselana
Ovaj članak nije preveden ili je djelimično preveden. |
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Aleksandra Anastasija Lisovska Hurem sultanija Rokselana | |
---|---|
Sultanija Osmanlijskog Carstva | |
Prethodnik | Ajše Hafsa |
Nasljednik | sultanija Nurbanu |
Supružnik | Sulejman I |
Djeca | Princ Mehmet princeza Mihrimah Abdulah Selim II Princ Bajazit Princ Džihangir |
Otac | Gavrilo Lisovski |
Majka | Aleksandra Lisovska |
Rođenje | 1500 - 1506 Rogatin, Ukrajina |
Smrt | 18. april 1558 Istanbul, Osmanlijsko Carstvo |
Rokselana (dr.imena: Haseki Hurem sultanija, Hurem sultanija, Aleksandra Lisovska ili Anastasija Lisovska, Roksolona, Ruzijak, Rosa ili Ruskinja) je bila omiljena žena osmanlijskog sultana Sulejmana I i majka šestoro njegove djece. Rokselana je rođena kao seljanka u jednoj maloj ukrajinskoj porodici. Smatra se jednom od najmoćnij ljudi 16. vijeka i jednom od najmoćnijih u historiji cijelog svijeta. Imala je veliki uticaj na moć Osmanlijskog Carstva, a također je igrala i glavnu ulogu u državnim aferama. Stara Rokselana je umrla u Istanbulu, u sobi na jednom krevetu od vodene bolesti. O njenom životu danas postoji puno biografskih teorija.
Djetinjstvo
[uredi | uredi izvor]O njenom djetinjstvu se zna vrlo malo. Prema jednoj od svih biografskih tvrdnji, Rokselana je rođena na samom početku 16.vijeka, negdje oko 1500 ili 1506, u Rogatinu, malom karpatskom naselju, negdje u zapadnoj Ukrajini. Prema vjeri, je rođena kao pravoslavna ukrajinka Aleksandra Anastasija Lisovska. Njen otac Gavrilo Lisovski, je bio sveštenik pravoslavne ukrajinske crkve. Ona je bila porijeklom iz oblasti zvane Rutenije (zvana i Crvena Rusija), iz Rusije, s teritorija današnje Ukrajine. Imala je dugu vatreno-crvenu kosu, mali prćasti nos i ljupko lice. Oko 1520, u njen rodni grad su upali Krimski Tatari, pljačkaši koje su je zarobili i odveli u ropstvo na Krim. Ondje ju je kupio otomanski vezir iz Grčke, Ibrahim-paša a kao bela roblje, je Rokselana dovedena u Istanbul. Našla se u haremu, koji je obuhvatao oko 300 robinja.
Život na dvoru
[uredi | uredi izvor]Malo kasnije, nakon dolaska na dvor, je Rokselana privukla pažnju sultana Sulejmana I, s kojim je kasnije postala zvanična supruga. Sulejman je bio sin sultana Selima I, i njegove supruge Hafse Hatun, koja je bila kćerka tatarskog kana s Krima, Mengli Giraja. Sulejman je Aleksandri dao novo ime Hurem. Tako je iz pravoslavlja, prešla na islam. Osim toga je postala jedina njegova supruga. Zajedno su imali šestoro djece. uz to je bila vrlo pametna i inteligentna, s čime je privukla svakoga na dvoru. Sulejmanova prva supruga je bila Mahidevran sultanija, s kojom je Rokselana imala česte konflikte. Neprijateljstvo između njih dvije je kontrolirala Sulejmanova majka Hafsa. No nakon njene smrti, je neprijateljstvo između Hurem i Mahidevran sve više raslo. Kulminacija se dogodila kada je u haremu izbila tuča između dvije sultanije. Rezultat tuče je bila pobjeda Mahidevran nad Hurem. Razbješnjeli Sulejman je izbacio Mahidevran iz dvora, te je poslao da živi sa njihovim sinom Mustafom. Sulejman i Rokselana su zvanični supružnici postali 1530, a to je bio događaj kojim je Sulejman osramotio cijelu dinastiju Osmana.
Porodica
[uredi | uredi izvor]Rokselana i Sulejman su imali šestoro djece, od kojih je bilo petoro dječaka i jedna djevojčica. Njihovo prvo dijete je bio Mehmet, zatim Mihrimah, onda Abdulah, Selim, Bajazit a na kraju Džihangir.
Posljednje godine života i smrt
[uredi | uredi izvor]Posljednje godine života, je Rokselana provela u carstvu Osmana. Preminula je 18. aprila, 1558, od vodene bolesti. Našli su je mrtvu u krevetu dok je spavala. Nakon Rokselanine smrti, Sulejman više nije imao drugu ženu. Nadživjeo ju je osam godina, nakon čega je i on umro u njegovom posljednjem pohodu. Rokselana je danas zapisana kao jedna od onih, koji su mijenjali historiju svijeta. Poznata je u literaturi, slikarstvu, politici...