Din Psikolojisi

Organ donation is below the expected number of cadaver donors (ppm) per million population in the world. The country with the highest number of cadaver donors per million in the world is Spain. In 2019, it was determined the number of cadaver donors per million as 48,9 in Spain. At the same year, in Turkey, the number of cadaver donors per million was determined as 7,54. There are many reasons why number of cadaver donors in Turkey is low. Main reasons are religious ground and insufficient knowledge. A large number of studies, the major factor for determining the attitudes towards organ donation is seem to be religion and religiosity. With the religiosity level of people in Turkey, the attitudes towards organ donation are becoming more important. For this reason, there is a need in literature for new studies that related to the relation between organ donation and religion. Therefore, the aim of this research is to fill the gap on the relation religiosity among organ donation in the literature. Under the guidance of studies dealing with the relationship between individual religion, religious practices and organ donation attitudes, the following hypotheses were tested: 1. The attitudes towards organ donation differentiated by gender. 2. The religious practices and individual religiosity differentiated by gender. 3. There is a positive correlation between the dimension of benevolence & moral values/belief values, and religious practices & individual religiosity. 4. There is a negative correlation between the dimension of benevolence & moral/belief values, and fear of medical neglect & bodily injury. 5. Religious practice predicts the values of benevolence, moral/belief values, fear of medical neglect, and fear of bodily injury. 6. Individual religiosity predicts the values of benevolence, moral/belief values, fear of medical neglect, and fear of bodily injury. 7. The value of benevolence and the dimension of moral/belief values predict both the fear of medical neglect and bodily injury.
In this study, religiosity and the attitudes towards organ donation was examined. Religiosity was examined as religious practices and individual religion. The attitudes towards organ donation have two aspects called as positive and negative. The positive aspect of attitudes towards organ donation consists of the value of charity and moral/belief, at the same time the negative aspect of it consists of the fear of medical neglect and bodily injury.
The sample of research consisted of 205 (M: 26,3%, F: 73,7%) university students. The average age of the participants was determined to be 21.56. In this research, the scale of attitudes towards organ donation, the scale of religiosity
practices and the inventory of individual religiosity were used to measure the variable of religiosity. The scale of attitudes towards organ donation was developed by Parisi and Katz. The scale of religious practices was developed by Ayten and the inventory of individual religiosity was developed by Zagumny et al. The scales used in the study were statistically reliable and validity.
In this study's results, it was seen that a statistically significant level of differentiation was found in the dimension of bodily injury fear, which represents the negative level of attitudes towards organ donation by gender. Moreover, the level of religious worship was also differated by gender.  In the considering the relations, the individual religiosity was correlated with the values of benevolence and moral/belief. Additionally, a significant correlation was also found between the sub-dimensions of attitudes toward organ donation. In study, it was also found that there was a statistical regression relation between individual religiosity and sub-dimension of attitudes towards organ donation which are the value of benevolence and moral/belief. According to the findings of this study, it is possible to say that the dimension of benevolence and moral/belief values that constitute the positive aspect of the attitudes towards organ donation were negatively regression relations with the fear of medical neglect and bodily injury that constitute the negative aspect of attitudes towards organ donation.
Keywords: Psychology of Religion, Organ Donation Attitudes, Religiosity, Religious Practices, Individual Religion.
Dünyada organ bağışı, milyon başına düşen kadavra donör sayısı (pmp) olarak beklenilenin altında seyretmektedir. Dünyada milyon başına düşen kadavra donör sayısı en fazla olan ülke İspanya’dır. 2019 yılında, İspanya’da milyon başına düşen kadavra donör sayısı 48,9 olarak tespit edilmiştir. Türkiye’de ise 2019 yılında milyon başına düşen kadavra donör sayısı 7,54 olarak belirlenmiştir. Ülkemizdeki organ bağışçı sayısının düşük olmasının altında birçok neden yatmaktadır. Dini gerekçelerle organ bağışı yapılmaması ve bu konuda yeteri kadar bilinçli ve bilgili olunmaması en başta gelen nedenlerdendir. Yapılan çalışmalara bakıldığında organ bağışı tutumlarında dindarlık veya din belirleyici ve büyük bir etken olarak görülmektedir. Ülkemizdeki dindarlık oranı değerlendirildiğinde organ bağışı tutumlarına yönelik davranışlar daha da önem kazanmaktadır. Bu nedenle literatürde din ile organ bağışı ilişkisini araştıran çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın yapılma amacı literatürdeki dindarlık ile organ bağışı arasındaki ilişkiye yönelik ihtiyacı karşılamaktır. Buna bağlı olarak araştırmada şu hipotezler test edilmiştir: 1. Cinsiyete göre organ bağışı tutumlarında farklılaşma vardır. 2. Cinsiyete göre dini ibadet ve bireysel dindarlıkta farklılaşma vardır. 3. Yardımseverlik ve ahlak/inanç değerleri boyutu ile dini ibadet ve bireysel dindarlık arasında pozitif yönde korelasyon ilişkisi bulunmaktadır. 4. Yardımseverlik ve ahlak/inanç değerleri boyutuyla tıbbi ihmal korkusu ve bedensel yaralanma korkusu arasında negatif yönde ilişki vardır. 5. Dini ibadet, yardımseverlik ve ahlak/inanç değerlerini, tıbbi ihmal korkusunu ve bedensel yaralanma korkusunu yordamaktadır. 6. Bireysel dindarlık, yardımseverlik ve ahlak/inanç değerlerini, tıbbi ihmal korkusunu ve bedensel yaralanma korkusunu yordamaktadır. 7. Yardımseverlik ve ahlak/inanç değerleri boyutu, tıbbi ihmal korkusu ve bedensel yaralanma korkusunu yordamaktadır.
Bu çalışmada dindarlık ile organ bağışı tutumları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Dindarlık, bireysel dindarlık ve dini ibadetler olarak iki ayrı değişken olarak ele alınmıştır. Organ bağışı tutumlarının ise pozitif ve negatif olmak üzere iki yönü bulunmaktadır. Organ bağışı tutumunun pozitif yönünü; yardımseverlik ve ahlak/inanç değerleri, negatif yönünü ise tıbbi ihmal korkusu ve bedensel yaralanma korkusu temsil etmektedir.
Çalışmanın örneklemi 205 (E: 26,3%, K: 73,7%) üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Örneklemin yaş ortalaması 21.56’dır. Çalışmada organ bağışı tutum ölçeği, dini ibadet ölçeği ve bireysel dindarlık ölçeği kullanılmıştır. Organ Bağışı Tutum Ölçeği, Parisi ve Katz (1986) tarafından geliştirilmiş, Kent ve Owens (1995) tarafından tekrar revize edilmiştir. Sayın (2016) ise organ bağışı tutum ölçeğini Türkçe’ye uyarlamıştır. Dini İbadet ölçeği Ayten (2012) tarafından geliştirilmiştir. Bireysel Dindarlık Ölçeği ise Zagumny vd. (2012) tarafından geliştirilmiş, Ayten (2012) tarafından Türkçe’ye uyarlanmıştır. Çalışmada kullanılan ölçeklerin tümü istatistiki olarak güvenilir ve geçerlilik testlerinden geçmiştir.
Çalışmanın sonuçlarına bakıldığında; cinsiyet farklılaşmasına göre organ bağışı tutum ölçeğinin olumsuz alt boyutu olan bedensel yaralanma korkusu boyutunda istatistiki olarak anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Ayrıca cinsiyete göre dini ibadet konusunda da gruplar arasında farklılaşma tespit edilmiştir. Bireysel dindarlık ile yardımseverlik ve ahlak/inanç değerleri arasında korelasyon ilişkisi bulgulanmıştır. Dahası organ bağışı tutum ölçeğinin kendi alt boyutları arasında da anlamlı düzeyde korelasyon ilişkisi saptanmıştır. Bireysel dindarlık ile organ bağışının olumlu alt boyutu olan yardımseverlik ve ahlak/inanç değerleri boyutu arasında regresyon ilişkisi olduğu ortaya koyulmuştur. Organ bağışı tutumu ölçeğinin ahlaki, dini ve pro-sosyal boyutunu oluşturulan yardımseverlik ve ahlak/inanç değerleri boyutu ile organ bağışı tutumu ölçeğinin olumsuz alt boyutları olan tıbbi ihmal korkusu boyutu ve bedensel yaralanma korkusu boyutu arasında ise negatif yönde regresyon ilişkisi olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Din Psikolojisi, Organ Bağışı Tutumları, Dindarlık, Dini İbadetler, Bireysel Dindarlık.

“Bağımlılık, manevi susuzluğun ifadesidir.”
Jung

İnsanoğlu, biyo-psiko-sosyal ve manevi boyutları olan bir varoluşu temsil eder. Onun anlaşılması için sadece biyolojik, psikolojik ve sosyal özelliklerinin değerlendirilmesi yeterli değildir. İnsanın bir de aşkın yönü vardır ki bu, onun manevi alanını oluşturur. Her insana özgü olan maneviyat, dini inanç ve pratikleri de içine alır, insanın pek çok tutum ve
davranışına yön verir ve anlam katar. Dolayısıyla, eylemlerinin manevi boyutları anlaşılmadan insan bütünüyle anlaşılamaz denilebilir.

Birey, grup ve topluluklarla çalışan sosyal hizmet disiplini açısından ise maneviyat ve din konuları ayrı bir önem arz etmektedir. Çünkü sosyal hizmet; çok geniş yelpazede hizmet sunan ve özellikle toplumun geneline göre daha olumsuz koşullarda bulunan bireylerin refahı için uğraş veren bir meslektir. Mesleğin hedef kitlesi olan dezavantajlı bireylerin koşulları
iyileştirilmeye çalışılırken, bu bireylerin olumsuz yaşam deneyimlerinin üstesinden gelebilmeleri için psiko-manevi yönden de desteklenmeleri gerekmektedir. Psiko-manevi destek araçlarından birisi de şüphesiz bireyin dini inançlarını ve değerlerini de içine alan maneviyattır.

Bu bağlamda kitapta; sosyal hizmetin tanımına, amaçlarına, görev, ilke, bilgi ve uygulamalarına, etik ilkelerine ve dünyada ve Türkiye’deki tarihsel gelişimine kısaca değinilmektedir. “Maneviyat”, “din”, “manevi destek” kavramları açıklanmakta, sosyal hizmette maneviyat-din tartışmaları, maneviyat ve din ile ilgili konulara mesafeli ve/veya önyargılı duruşun nedenleri, müdahale süreçlerinde maneviyat ve din konularından
faydalanmanın sağlayacağı yararlar ele alınmaktadır. Ayrıca yaşlılar, engelliler, bağımlılar ve korunmaya muhtaç çocuklar özelinde dezavantajlı bireylerle sosyal hizmette maneviyat ve din konuları akademik bir bakışla değerlendirilmektedir. Kitap, tarihsel kökenine uygun olarak sosyal hizmetin maneviyat ve din ile yeniden buluşması ve bireylere müdahalede dini inanç ve uygulamaların da dâhil edilmesi için alana mütevazı bir katkı ve çağrı niteliğinde görülebilir.

Freud, Cinsellik, Psikanaliz, Histeri, Rüyaların Yorumu, Sembolizm, Kadın, Erkek, Latent Rüyalar, Manifest Rüyalar, Serbest Çağrışım Metodu, Tedai-yi Efkâr, Te'vil, Rüya Çalışması, Kaydırma, Benzetme, Gerileme Rüyaları, İlerleme Rüyaları, İd, Ego, Süperego, Geçmiş, Gelecek, Dışa Dönük, İçe Dönük, İntrovert, Extrovert, Jung.

ÖZET
Araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin umut ve dindarlık düzeylerinin bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Bu amaçla Sürekli Umut Ölçeği ve Dini Hayat Ölçeği ile bazı değişkenleri içeren bir anket formu, 495 kişilik örnekleme uygulanmıştır. Elde edilen verileri istatistiksel açıdan analiz etmek için Tek-yönlü ANOVA ve Bonferroni Testi kullanılmıştır. Öğrenim görülen fakülte türü ve öğrenim görülen sınıf düzeyi ile her iki ölçek puanları arasında farklılaşmaların olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmışken öğrenim görülen bölüme gelmedeki en etkili faktör, hayatın anlamı ve hayatın amacı değişkenleri ile sadece Sürekli Umut Ölçeği puanları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğrenim görülen fakülte türleri arasında dindarlık puanlarında anlamlı bir farklılığa ulaşılmış ve ilahiyat fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin diğer fakültelerde öğrenim gören öğrencilere göre daha dindar oldukları tespit edilmiştir. Bunun yanında öğrenim görülen sınıf düzeyleri arasında dindarlık puanlarında anlamlı bir farklılığa ulaşılmış ve üçüncü sınıfta öğrenim gören öğrencilerin birinci ve ikinci sınıfta öğrenim gören öğrencilere göre daha dindar oldukları tespit edilmiştir. Diğer yandan öğrenim görülen fakülte türleri arasında umut puanlarında anlamlı bir farklılığa ulaşılmış ve ilahiyat fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin diğer bölümde öğrenim gören öğrencilere göre daha umutlu oldukları tespit edilmiştir. Öğrenim görülen sınıf düzeyleri arasında umut puanlarında anlamlı bir farklılığa ulaşılmış ve üçüncü sınıfta öğrenim gören öğrencilerin diğer sınıf düzeyindeki öğrencilere göre daha umutlu oldukları tespit edilmiştir. Öğrenim görülen bölüme gelmedeki en etkili faktör grupları arasında umut puanlarında anlamlı bir farklılığa ulaşılmış ve ‘kendim’ cevabı verenlerin diğer cevap verenlerden daha umutlu oldukları tespit edilmiştir. Hayatın anlamı değişkeni grupları arasında umut puanlarında anlamlı bir farklılığa ulaşılmış ve ‘Hayatımı çok anlamlı buluyorum.’ cevabını verenlerin daha umutlu oldukları tespit edilmiştir. Hayatın amacı değişkeni grupları arasında umut puanlarında anlamlı bir farklılığa ulaşılmış ve ‘Hayatımda oldukça çok amacım var.’ cevabını verenlerin daha umutlu oldukları tespit edilmiştir. Sonuç olarak; öğrenim görülen fakülte türü ve sınıf düzeyi grupları arasında dindarlık ve umut puanlarında anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında öğrenim görülen bölüme gelmedeki en etkili faktör, hayatın anlamı ve hayatın amacı değişkenlerinin grupları arasında umut puanları açısından farklılıklar olduğuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Din psikolojisi • Dindarlık • Umut • Hayatın anlamı Hayatın amacı • Üniversite öğrencileri
ABSTRACT
The aim of the study is to examine whether college students’ levels of hope and religiosity differ with respect to some variables. For this purpose, a questionnaire form including continuous hope and religious life scales with some variables was applied to a sample of 495 people. One-way ANOVA and Bonferroni Test were statistically used to analyze the data. While trying to determine whether there are any differences between the department types and the grade levels, and the scores of both scales; the most effective factor in coming to the departments where education is, the relationship between meaning of life and purpose of life variables, and only the scores for Dispositional Hope Scale were examined for. According to the study findings, there was a difference in religiosity scores among the department types studied, and the students at the theology department were more religious than other departments’ students. In addition, it was concluded that there was a difference in religiosity scores between the grades, and junior college students were more religious than the freshman and the sophomore students. It was determined there was a difference in hope scores among the department types, and the students studying at the theology department were more hopeful than the students in other departments. It was concluded there was a difference in hope scores between the grade levels studied, and the junior students were more hopeful than other grade students. It was found there was a difference in hope scores among the most effective factor groups in coming to the department studied and those who answered ‘myself’ were more hopeful than the other groups. It was determined there was a difference in hope scores between the meaning of life variable groups and those who answered ‘I find my life very meaningful’ were more hopeful. It was concluded there was a difference in hope scores among the purpose in life variable groups and those who answered ‘I have a lot of goals in my life’ were more hopeful. As a result; significant differences in religiosity and hope scores between department types and grade level groups were found. In addition, it was determined that there are differences between the groups of variables for the meaning of life, and the purpose in life, and the most effective factor in coming to the departments studied, with respect to hope scores.
Keywords: Psychology of religion • Religiosity • Hope • Meaning of life Purpose in life • College students

Tüketim, Üretim, Kapitalizm, Sosyalizm, Komünizm, İdealist Sosyalizm ve Kapitalizm, Sermaye Düşmanlığı, İşçi Hakları, Emek, İstifade, Fayda, Dayda Maksimizasyonu, Madde Aşkı, Reklamların Etkisi, Ayniyet Psikolojisi, Madde Düşmanlığı, Zahmetsiz Kazanç, Ye'cüc- Me'cüc, Deccal, İstibdad, Rüşvet, Baskı, Helal Kazanç, Haram Kazanç, Üretim Sınırlaması.

Job stress has become a common and costly problem in the all over the world. One-fourth of employees view their jobs as the number one stressor in their lives. In the past 20 years, many studies have looked at the relationship between Job and stress. So research on job stress has greatly expanded in recent years. But in spite of this attention, confusion remains about the causes, effects, and prevention of the job stress.
The purpose of this study is to determine workers religious and spiritual beliefs and activities, so their religious coping activities, measured using Pargament’s three coping styles and a positive religious coping scale; the influence of religious coping on psychological and existential well-being. Also we have compared religious coping activities with religiousness and psychological well-being.
Keywords: Stress, Job Stress, Coping, Religious Coping

ABSTRACT
The aim of the research is to examine the love within the context of spiritual requirement in the old age. By studying on the feelings, thoughts and behaviors of the nursing home elders, this investigation was carried out. For this purpose, the research was designed within the scope of phenomenological method, and unstructured interview questions were applied to those through bilateral interviews. Before making categorical evaluations on the findings from these interviews; a comprehensive literature review was carried out, and detailed information was obtained about functions of love, objects of love, approaches to love, love in old age and spiritual needs of the old age. Considering information obtained from the literature, interviews with those and field experts’ opinions; eight different categories were determined to address the issue of love in the nursing home elders. In conjunction with love, while the most referenced category is ‘the relations with friends’, the least referenced category is ‘the relations with close acquaintances’. In accordance with the study results, it was determined there is a deficiency in the love of elderlies living in the nursing home that based on the situations such as having negative self-perceptions and their self-integrity being damaged; it was found reasons such as the obligation to stay in a nursing home and feelings of abandonment negatively affect their ‘joy of living’. It was observed the continuing anger towards their spouses and thinking of their spouses as the reason for their loneliness prevent the ‘spouse’ love of the nursing home residents; as the participants stated that they were left to the nursing home by their children and never sought by their siblings, a lack of affection was detected for the ‘family members’. It was seen there is no ‘friendly’ love among the nursing home elders due to situations such as the negative characteristics of other nursing home residents who are always expressed by the elderly and they close all communication channels, without excusing even a small mistake; it has been determined that the participants do not feel affection towards their ‘close acquaintances’ based on the situations such explanations as they do not love their daughter in law because of some troubles between them and they have missed visiting times between their relatives. It was found the elders do not have any sense of love for the ‘society’, based on the such situations as the their thought relating with abandoned by the society and the society does not show love and respect towards them; such situations as complaining to Allah about the negativities experienced by the nursing home residents and waiting for the necessary punishment to be given by Allah to their spouses with whom they have a negative past, asking to be punished by Allah to their children who put those to nursing home; it has been concluded that there is no love-based relationship between they and 'Allah'. As a result, it was found the love needs of nursing home elders can be addressed in eight categories: himself, life, spouse, family members, friends, close acquaintances, society and Allah.
Keywords: Spiritual Needs, Spiritual Care, Love, Old Age, Nursing Home

ÖZET
Araştırmanın amacı sevgi konusunu yaşlılık dönemi manevi gereksinimleri kapsamında incelemektir. Huzurevi yaşlılarının duygu, düşünce ve davranışları üzerinde araştırma yapılarak bu inceleme gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla araştırma fenomenolojik yöntem kapsamında tasarlanmış ve yapılandırılmamış görüşme soruları ikili görüşmeler yoluyla huzurevi yaşlılarına uygulanmıştır. Bu görüşmelerden elde edilen bulgular üzerinde kategorik değerlendirmeler yapmadan önce geniş kapsamlı bir alan yazın taraması gerçekleştirilerek; sevginin işlevleri, sevginin nesneleri, sevgiye ilişkin yaklaşımlar, yaşlılık döneminde sevgi ve yaşlık dönemi manevi gereksinimleri konularında detaylı bilgiler edinilmiştir. Hem alan yazından elde edilen bu bilgiler hem de huzurevi yaşlıları ile gerçekleştirilen görüşmeler ve alan uzmanlarının görüşleri dikkate alınarak huzurevi yaşlılarında sevgi konusunu ele almak üzere sekiz farklı kategori belirlenmiştir. Sevgiyle bağlantılı olarak katılımcılar tarafından ‘arkadaşlar ile ilişkili olarak sevgi’ kategorisine en fazla ve ‘yakın tanıdıklar ile ilişkili olarak sevgi’ kategorisine ise en az atıf yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; olumsuz kendilik algılarına sahip olmaları ve benlik bütünlüklerinin hasar görmesi gibi durumlardan yola çıkarak huzurevi yaşlılarının ‘kendi’lerine yönelik sevgilerinde eksiklik olduğu tespit edilmiş; huzurevinde kalma zorunluluğu ve terk edilmişlik duyguları gibi nedenlerin onların ‘yaşama’ sevinçlerini olumsuz etkilediğine ulaşılmıştır. Eşlerine duyulan öfkelerinin devam etmesi ve eşlerini yalnız kalmalarının sebebi olarak düşünmeleri gibi durumların huzurevi sakinlerinin ‘eş’ sevgisini engellediği gözlemlenmiş; çocukları tarafından huzurevine bırakıldıklarının ve kardeşleri tarafından hiç aranmadıklarının katılımcılar tarafından belirtilmesine bağlı olarak, yaşlılarda ‘aile üyeleri’ne yönelik sevgi eksikliği olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında yaşlılar tarafından huzurevindeki diğer sakinlerin hep olumsuz özelliklerinin dile getirilmesi ve küçük bir hata dahi mazur görülmeyerek hata yapanla bütün iletişim kanallarının kapatılması gibi durumlara bağlı olarak huzurevi yaşlıları arasında ‘arkadaşça’ bir sevginin olmadığına ulaşılmış; akrabalarıyla misafirliğe gidip geldikleri zamanları şimdi çok aradıklarının ve aralarında sorunlar olduğu için gelinlerini sevmediklerinin ifade edilmesi gibi durumlardan yola çıkarak katılımcıların ‘yakın tanıdıklar’ına yönelik sevgi beslemedikleri tespit edilmiştir. Diğer yandan katılımcıların toplum tarafından terk edildiklerini düşünmeleri ve toplumun kendilerine karşı sevgi ve saygı göstermediklerine dair algılarından yola çıkarak yaşlıların ‘toplum’a yönelik herhangi bir sevgi duygusunun olmadığına ulaşılmış; huzurevi sakinlerinin maruz kaldıkları olumsuzlukları Allah’a şikâyet ederek bunları yapanlara gerekli cezanın Allah tarafından verilmesini beklemeleri, olumsuz bir geçmişe sahip oldukları eşlerine yönelik olarak sürekli beddua etmeleri, huzurevine bırakan çocuklarının Allah tarafından cezalandırılmalarını istemeleri gibi durumlardan yola çıkarak ‘Allah’ ile aralarındaki bağın sevgi temelli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak huzurevi yaşlılarındaki sevgi gereksinimlerinin sekiz kategoride ele alınabileceği tespit edilmiştir: kendi, yaşama, eş, aile üyeleri, arkadaşlar, yakın tanıdıklar, toplum ve Allah.
Anahtar Kelimeler: Manevi Gereksinimler, Manevi Bakım, Sevgi, Yaşlılık, Huzurevi

In the last century, especially with the advancement of science, human beings have been subjected to a detailed examination from both medical-biological and psychosocial aspects and as a result of this, some development theories have been put forward. Although its history dates back much older, cognitive human development is referred to by Piaget.. With the influence of Piaget's cognitive development, different development theories have emerged. The moral development of philosophers such as Kohlberg and Erikson, and the religious development theories of philosophers such as Goldman and Elkind, theoretically explain the human development of the last century. These Western theories of development take Piaget primarily, classifying human development from childhood as roughly concrete and abstract. In the last decade, there is an emphasis on the existence of the supra-abstract period described as an advanced level in human development. It is thought that human beings perceive and reveal all cognitive, moral and religious behaviors according to these levels.
With the definition of Islam from the beginning of creation, it is seen that the concept of religion was created in the Qur'an according to the level of human development. In the Qur'an, God's communication with human beings is manifested differently according to this level of development, and human beings are expected to establish a communication with God in accordance with their level of development. The Islamic religion, long before the Western thought, the use of the word “religion da in the Qur'an, the religious and religious definition emphasized by the ibr Jibril Hadith ile and the human being, in terms of cognitive, moral and religious capacity, are described as concrete, abstract and abstract. messages, and waited for behaviors appropriate to these levels.
The paper will compare the emergence of development theories in the West and in the Islamic world and establish that the communication between man and God is based on the levels of development defined by Islam.

Özet
Türkiye’de psikolojik yardım uygulamalarının geçmişi 1950’li yıllara dayanmaktadır. Psikolojik yardım günümüzde çoğunlukla klinik ortamlarda gerçekleşmekle birlikte eğitim, adalet, endüstri, sosyal hizmet ve din hizmeti alanlarındaki uygulamalarıyla giderek yaygınlaşmaktadır. Önümüzdeki yıllarda toplum, psikolojik yardım hizmetlerine daha da fazla ihtiyaç duyacaktır. Çünkü globalleşme ile birlikte kültür kodlarında yaşanan değişimler, çok kültürlülük, değişen aile ve toplum yapısı, modern yaşam biçimi ve hızla gelişen teknoloji, birey ve toplumun psikolojik yaşantılarını daha da derinden etkileyecektir. Toplumda yaşanan ve giderek artan bu hızlı değişime ayak uydurma çabaları psikolojik yardım hizmetlerine duyulan ihtiyacı arttırmaktadır. Ülkemizde psikolojik yardım alanında, psikiyatrist, terapist, psikoterapist, psikolog, klinik psikolog, pedagog, rehber, psikolojik danışman, sosyal hizmet uzmanları profesyonel yardım sağlamaktadır. Bu yardım alanları içinde son yıllarda ortaya çıkan dinî danışma ve rehberlik, Türkiye’de henüz yeni çalışılan konular arasındadır. Özellikle lisansüstü çalışmaların son derece az olduğu bu alanın akademik ilgiye ihtiyacı vardır. Gündeme daha çok din hizmetleri çerçevesinde gelen dinî danışma ve rehberlik konusu daha çok master düzeyindeki çalışmalar, makale, sempozyum ve çalıştay bildirileri ile ele alınmaktadır.
Bu çalışmada toplumda giderek daha fazla ihtiyaç duyulan psikolojik yardım hizmetlerinin belli başlı alanları nelerdir? Psikolojik yardım uygulamaları bağlamında Türkiye’de dinî danışma ve rehberlik alanında yapılan akademik çalışmalar hangi aşamadadır? Sorularına cevap aranmaktadır. Bu çalışma ayrıca, psikolojik yardım alanları bağlamında gelişen dinî danışma ve rehberlik konusunun diğer psikolojik yardım hizmetleri sunan meslekler ile ilişkisine dikkat çekerek sürecin olgunlaşmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Anahtar Kelimeler: Din; Psikoloji; Psikolojik Yardım; Manevi Bakım; Dinî Danışmanlık

Abstract
The history of psychological counseling in Turkey dates back to the 1950s.  Psychological guidance and counseling, that is mostly takes place in a clinical setting, as well as education, justice, industry, social services, religious services, which spreads up day by day. In the future, people will need more psychological support, because of the changes experienced in the cultural codes, which are caused by globalization, multiculturalism, changing family and social structure, modern lifestyle, rapidly evolving technology. The efforts to keep pace with this rapid change in society increase the need for psychological supprt services. The psychological support is professionally supplied by psychiatrists, therapists, psychotherapists, psychologists, clinical psychologists, educators, consultants, guidance, counselors, and social workers in Turkey. Among these, the pastoral guidance and counseling, that is a recent study of field, need more academic attention in Turkey. The pastoral guidance and counseling issues, that arose in the context of the more religious services, have begun to be addressed by the master level studies, articles, the symposiums and workshop papers.
The aim of this study is to answer the following questions: What are the major areas of psychological supprt, that is increasingly needed in the community? In the context of psychological guidance and counseling, the academic studies in Turkey, are at which stage? This study, tries to draw attention to the pastoral guidance and counseling, and its relations to other psychological support services. So that, it also aims to contribute to the process of enhancement of pastoral guidance and counseling in Turkey.
Key Words: Religion; Psychology; Psychological Help; Pastoral Care; Pastoral Counseling

Özet İnsanların hayatına her yönüyle etki eden, onların hayatına derinlemesine nüfuz eden kapsamlı bir din olgusu vardır. Bununla birlikte sağlıklı olsun veya olmasın, bir dine inansın veya inanmasın hemen herkes bir kişiliğe sahiptir. O zaman dindar kişiler özel bir kişilik türüne mi sahiptirler? Dindarlık kişilerin dindar olmayan kişilerden farkı nedir? Dinin, bireyin duygu düşünce ve davranışlarında nasıl bir etkisi vardır? Özellikle bireyin ölümle burun buruna geldiği travmatik durumlarda dinin ve dindarlığın fonksiyonu nedir? Kişilik psikolojisi insan tabiatının köklü problemleriyle ilgilenir; teolojiler (ilahiyat) de aynı zamanda psikolojik teoriler gibidir. Dolayısıyla kişilik teorileri ve ilahiyat sahasının karşılıklı olarak bir etkileşimlilik içerisinde olduğu söylenebilir. Bununla birlikte dinin insan hayatına ve kişiliğine neler kattığı veya ondan neleri alıp götürdüğü konusunda ileri sürülen farklı görüşlerin varlığını da bu çalışmada zikrederek, kişiliği ne yönde etkilediği ve onun ne tür gelişmelere sebep olduğu da tartışılacaktır. Bu araştırmada hem Batı'da yapılan pek çok çalışmada hem de Türkiye'de yapılan sınırlı sayıdaki araştırmada, din ve kişilik ilişkisi incelenmiş ve bu iki değişken arasındaki hem olumlu hem de olumsuz korelasyonun varlığı ortaya konmuştur. Din ve kişilik, din ve ruh sağlığı alanında daha fazla araştırma yapmanın gerekliliğinden yola çıkarak, çalışmamız dindarlık ile kişilik arasındaki ilişkiyi farklı boyutlarda ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada bağımsız değişken olan dindarlık ile bağımlı değişken olan kişiliği ele alıp karşılıklı ilişki ve etkileşimleri incelemektedir.
The Effect of Religiosity on The Personality
There is a comprehensive religion that influences every aspect of people's lives and penetrates deeply into their lives. However, regardless healthy or not, believe or not believe, almost everybody has a personality. Then do religious people have a special personality? What is the difference between religious and non-religious people? What effect does religion have on an individual's emotional thoughts and behaviors? What is the function of religion and religiosity especially in traumatic situations where the individual is faced with major stress life events? Personality psychology deals with the rooted problems of human nature; at the same time theology is also like psychological theories. Therefore, it can be said that the theories of personality and the field of theology are mutually interactive. Also it will be discussed how the person affects personality and what kind

Din toplumlarda sosyal yaşamın önemli unsuru olarak yer almıştır. Din-
darlık bir yönüyle bireyin din ile olan bireysel ilişkisini ifade ederken bir yönüyle
de dinin toplumsal hayatta yaşanma biçimlerini içeren bir kavramdır. Gençlik dö-
nemi bireylerin dine ilişkin düşünce, tutum ve pratiklerinin karar bulmaya başla-
dığı diğer bir ifadeyle dini hayatın şekillenmeye başladığı bir dönemdir.
Bu çalışmada gençlik döneminde dini hayat, ibadet hayatı, günlük yaşam
ve dini algı perspektifinde incelenmektedir. Çalışmanın örneklem grubu Doğu
Marmara Bölgesi’dir. Bu tebliğin verileri Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından ya-
pılan “Türkiye’de Dini Hayat Araştırması”nın Doğu Marmara Bölgesi’ne ait ve-
rilerine dayanmaktadır. Bölgeye ait veriler daha önce yayınlanmamış verilerdir.
Çalışmamızda ilgili veri setindeki 18-24 yaş arası genç nüfusun dini
hayatı, ibadetler, aile hayatında dinin yeri, gündelik hayatta din, dindarlığa ilişkin
düşünce ve çevre sorunlarıyla dindarlığı ilişkilendirme konularındaki sorulara
verilen cevaplar bağlamında analiz edilmektedir. Ayrıca konuyla ilgili diğer
bilimsel çalışmaların verileri değerlendirilmektedir.
Tebliğimizde Doğu Marmara Bölgesi gençliğinin dini hayatının bilimsel
veriler ışığında analiz edilmesi, gençlik döneminde dindarlık olgusunun bölge ve-
rileri bağlamında daha anlaşılır kılınması hedeflenmektedir.

The history of the modern religious psychology is especially based on the studies made in the USA and Germany towards the end of 19th century. Although the studies about religious psychology in Turkey are similar to the studies that made in the Western countries, these studies have been conducted much later. During this process in Turkey, there has been considerable progress in the number and the quality of both the researchers and the studies in this field. Despite these developments, the science of religious psychology in Turkey has not solved all the problems in the field yet. Thus, this article investigates the studies that working on the solutions of the problems of religious psychology in Turkey. It is aimed to provide an awareness on the basic problems of religious psychology in Turkey and the solutions concerning these problems. In this context, the method of literature review has been used and a compilation research about this issue has been made. In conclusion, the basic problems of religious psychology in Turkey has been determined as; ‘the scales used in the field are insufficient in terms of quantity and quality’, ‘the exclusion of religious psychology by modern psychology’, ‘the misleading study outcomes if cultural diversity is not taken into account’, ‘the unclear methods used in the studies’, ‘the lack of concepts and theories’, ‘the limitation of the quality of the sample used in the studies’, ‘omission of eigenvalues’, ‘the trivialization of local studies’ and ‘the communication issues between Turkish religious psychologists’. To solve these problems, it has been suggested that; ‘putting more effort on the scale developments specific to Turkey’, ‘supporting cooperation between religious psychologists and those working in other areas of psychology’, ‘supporting the movements of relativity and interpretation with the movement that cultures should be examined within themselves’, ‘educating religious psychologists on the methodology of both psychology and religious disciplines’, ‘improving the theory and practice of Turkish religious psychologists and using the heritage from the Islamic tradition’, ‘expanding the sample limitations’, ‘more translations from important foreign sources to Turkish’ and ‘more emphasis on teamwork’.

Sosyalöğrenmebaşkalarınıseyrederekçevredenöğrenmeolaraktanımlanabilir.Bisikletsürme,yüzmegibipekçokbecerileridenemeyanılmaileöğrenirken,bazıbecerileriisebaşkalarınıgözlemleyereköğreniriz.Örneğinzehirlibiryılanıntanımlanmasındadeneme-yanılmaileöğrenemeyiz.

In this article it is studied and criticisized what is the general evaluations of Eri ch Fromm on religion. All this evaluations and critics are based on how Freud and Jung look at religion, how Fromm thinks about analysis
of some religious life styles and his ideas about Psychoanalysis-Religion relation. Examining this matters Fromm has founded his opinions on a human centered "humanist" approach. Besides, we can say that his division Religion into two parts as authoritarian and lıumanitarian religions isa retleetion of this approach.

Kur'an-ı Kerim inanç, ibadet ve ahlak konularında insanlara yol göstermesi ve onları dünya ve ahiret saadetine ulaştırması anlamında gerekli temel bilgileri içerir. Fakat Kur'an-ı Kerim'in içerdiği konular sadece bu üç konuyla sınırlı kalmaz. İnanç, ibadet ve ahlak konularında bilgiler içerdiği gibi aynı zamanda evrenin yaratılışı, insanın yaratılışı, insanın biyolojik ve psikolojik gelişimi bağlamında önemli ipuçlarını da insanlığa sunar. İnsanın gelişim aşamaları, gelişimde dikkat edilmesi gereken hususlar, bireyin dinî gelişimi Kur'an-ı Kerim'in muhtelif yerlerinde değinilmiş konulardan birisidir. İnsanı, çevre ve kalıtım özelliklerinin karşılıklı etkileşimi sonucunda oluşan, doğum öncesinden başlayarak ölümüne kadar devam eden bir gelişim süreci izlemektedir. Bu gelişim seyri içerisinde, insan hayatının; biyolojik, sosyal ve psikolojik boyutlu gelişimleri yanında dinî bir gelişimi de vardır. İnsan dindar bir birey olarak değil, kendisinde doğuştan var olan dini temayül ve kabiliyetle dünyaya gelir. Yani o, diğer gelişim boyutlarında olduğu gibi, fıtrî yapıda bir din duygusuna sahiptir. Her türlü baskıdan, taklit, telkin ve öğrenmeden bağımsız, tabi, içgüdüsel ve duygusal olarak ortaya çıkan dini eğilim ve kabiliyetler, insanın çevresindeki uyarıcılarla etkileşimi sonucunda, yaşa bağlı gelişimsel bir yapıya sahiptirler. İnsanlar, dini açıdan benzer yaradılışsal yatkınlığa sahip olsalar da, çevre ve sosyal etkilere bağlı olarak dini gelişim süreçleri, farklılık ve çeşitlilik arz eder. Bu açıdan, diğer gelişim süreçlerinde olduğu gibi dini gelişimde de; dini algılayış,

Bireysel Dindarlığın Psikolojik Kaynakları
Hasan KAYIKLIK

İnsan neye inanmaktadır? Nasıl inanmaktadır? İnanmasının sebepleri nelerdir? Yani niçin inanmaya gereksinim duymaktadır? Bireyin
dini kabullenişi ve benimseyişi nasıl olmaktadır? Belki bu konuyla ilgili olarak en can alıcı soru, "insanı inanmaya iten güdüler nelerdir?" sorusudur.

Son zamanlarda insan hayatının gidişatını değiştiren ve neredeyse ölümle birlikte anılan kanser vakaları, bütün dünyada hızla bir artış göstermektedir. Dünya Sağlık Örgütü raporuna göre 2012 yılında bütün dünyada 12.1 milyon kanser vakası vardı. Aynı yıl içerisinde de 8.2 milyon insan kanserden hayatını kaybetti.
Günümüzde tıp alanlarda önemli gelişmeler olmasına rağmen hala bazı hastalıklar ölümcül olmaya devam etmektedir. Bu hastalıklar sadece fizyolojik olarak değil, psikolojik olarak da hem hasta hem de hasta ailesi için zorlayıcı bir durumdur. Bu nedenle kanser psikolojik açıdan olumsuz etkileri yapabilen bir hastalıktır. Ve bugün hala milyonlarca insan için kaygı, çöküntü, acı, korku ve ölüm sebebidir. Din psikolojisi üzerine yapılan ve bir alan araştrıması olan bu araştırmada sosyo-psikolojik metod ve tekniklerden faydalanarak “Kanser Hastalığı İle Başa Çıkmada Dini İnancın Rolü”, konusunu incelemektedir.
Anahtar Kelimeler: Başa Çıkma, Hastalık, Kanser, Dini İnanç.

The Spirituality Scale has been developed to evaluate various dimensions of human spirituality, such as searching for the meaning of the individual, searching for the meaning of life, seeking the ultimate truth or the highest value, the mystery of creation, the feeling of attachment to God, the privatization of faith in Turkey. The items of the scale were obtained by using the related literature and other scales. The opinions of 11 experts who were involved in the subject were taken and the final form was given. Lastly, 573 individuals (412 women, 161 men) between the ages of 16 and 67 participated in the study of the development of a scale from a total of 55 items. An exploratory and confirmatory factor analysis was conducted to test the validity of the Spirituality Scale. It was observed that there were seven (7) factors describing 49.16% of the total variance of the scale. In the confirmatory factor analysis (DFA), it was found that the fit indices were appropriate ([χ2 (833,651, sd = 303, p = .000); χ2 / sd = 2.75; RMSEA = 0.05; SRMR = 0.04; GFI = 0.90 ; AGFI = 0.88; CFI = 0.91; IFI = 0.91; NFI = 0.90; RFI = 0.85). Thus, a 5-point Likert-type scale consisting of 27 items emerged. 128 university students (71 female, 57 male) participated in the criterion-dependent validity and reliability studies of the scale. Correlations of the validity of similar scales were found as r = .75 p <.01. In the reliability study results of the scale, Cronbach Alpha 0.90; Guttman 0,91; Spearman Brown 0.89; test-retest reliability coefficient r = .95. The resulting data show that the Spirituality Scale is a valid and reliable measurement tool for adults.
Keywords:  Spirituality, scale, reliability and validity

Turkish Summary

Maneviyat Ölçeği, bireylerin, hayatın anlamını arama, ilahî (aşkın) olanla kurulan bağ, nihaî gerçeği ya da en yüksek değeri aramak, yaratılışın gizemini kavramak, Allah’a bağlanma hissi, inancın özelleştirilmesi, evrenle bütünlük hissi gibi insan maneviyatının çeşitli boyutlarını değerlendirmeye ilişkin gençlere ve yetişkinlere yönelik geliştirilmiş bir ölçektir. Ölçeğin maddeleri ilgili literatür ile diğer ölçeklerden yararlanılarak elde edilmiştir. Konuyla ilgili çalışmaları olan 11 uzmanın görüşleri alınmış ve maddelere son hali verilmiştir. Son aşamada toplam 55 maddeden ölçeğin geliştirilmesi çalışmasına 16-67 yaş arası 573 birey (412 kadın; 161 erkek) katılmıştır. Maneviyat Ölçeği’nin yapı geçerliğini sınamak için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin toplam varyansın % 49.16’sını açıklayan yedi (7) faktörden oluştuğu gözlenmiştir. Ardından yapılan doğrulayıcı faktör analizinde de (DFA) test edilen modelin uyum endekslerinin uygun olduğu saptanmıştır [(χ2 (833,651,sd=303, p= .000); χ2/ sd= 2.75; RMSEA= 0.05; SRMR = 0.04; GFI=0.90;  AGFI=0.88; CFI=0.91; IFI= 0.91; NFI=0.90; RFI=0.85 ]. Böylece, 27 maddeden oluşan 5’li likert tipi bir ölçek ortaya çıkmıştır. Ölçeğin ölçüt-bağımlı geçerliliği ve güvenirlik çalışmalarına 128 üniversite öğrencisi (71 kadın; 57 erkek) katılmıştır. Benzer ölçekler geçerliği, korelasyon r=.75 p< .01 olarak bulunmuştur. Ölçeğin güvenirlik çalışması sonuçlarında ise, Cronbach Alpha 0.90; Guttman 0,91; Spearman Brown 0,89; test-tekrar test güvenirlik katsayısı r=.95 olarak bulunmuştur. Sonuç olarak elde edilen veriler, Maneviyat Ölçeğinin yetişkinler için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Maneviyat, Ölçek Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik

Today, there is a common belief that there is no close relationship between religion and psychology. After considering that the history of psychology is about the 20thcentury, it is possible to understand this easily. However, this situation causes both these two fields that are so essential for individuals to stay away from each other and build a close  relationship  and  this  leads  to  ignore  the  benefits  they  provide  for  the  psychiatric treatment of human being. Infact, the establishment of a close relationship between psy-chology and religion will be more beneficial for the mental health of people. In order to achieve  this,  the  common  points  of  these  two  fields  must  be  found  and  presented  to people service. Indeed, every human being has both a psychological and a certain belief structure  world.  Thus,  evaluating  and  keeping  these  features,  that  are found  in  human beings, seperate  only  for  being  scientific, reveals  an  opposite  situation  for  the  real  pur-pose of both fields. It means that if these two fields don’t help each other with their con-tents  and  accumulations,they  cannot  provide  essential  benefits  in  psychological  treat-ment of human beings and they cannot be effective about  understanding and living in-dividual religious life.  The purpose of this article is to be an example of these common features between two fields by comparing the concept “id” in modern psychology and “soul” concept in Islamic literature. Thus, while psychologists and psychiatrists consult their clients more usefully, religious service providers will give  useful service to the in-dividuals around them.

İnsanın bizzat tecrübe ettiği ve hayatının her anında etkilerini hissettiği
bir olgu olan din, uzun zamandır psikolojik araştırmanın konusu olmuştur.
Dini bir inanca sahip olup olmamasının birey üzerindeki etkilerini
inceleyen bilim dalı olan din psikolojisinin ortaya çıkışı, psikoloji ile eş
zamanlıdır. Nitekim psikolojinin kuruluşunda önemli rol oynamış olan
Wundt, James, Watson, Freud ve Maslow gibi psikolog, teorisyen ve araştırmacılar,
bireyin inanç dünyası ile ilgili konulara eserlerinde yer vermişlerdir.
Günümüze kadar olan süreçte ise din psikolojisi alanında yapılan
pek çok çalışma, kutsal bir varlığa inanmayı veya inanmamayı tercih
etmenin duygu, düşünce, davranış, tutum, kişilik, kimlik gibi psikolojik
yapılar üzerindeki etkisine ışık tutmuştur. Psikolojinin bir alt dalı olan din
psikolojisi artık zengin bir literatüre sahiptir. Din, yeme içme alışkanlıklarından
sosyal ilişkilerine, dünya görüşünden aile yapısına kadar hemen
her boyutta bireyi etkileme, değiştirme ve dönüştürme potansiyeline sahip
olduğu için din psikolojisini araştırma alanı da psikolojinin araştırma
alanı kadar geniştir. Bugün ise artık din psikolojisi, kendi alt araştırma
dallarını oluşturabilecek kadar geniş bir kapsama ulaşmıştır.
Diğer disiplinlerde olduğu gibi din psikolojisi de yeni yönelim, yaklaşım,
araştırma yöntemleri ile gelişmektedir. Bu durum da alanın sınırlarının
yeniden çizilmesi ve kapsamının tekrar gözden geçirilmesini gerekli kılmaktadır.
Bu makale, din psikolojisinin kapsamının zaman içerisindeki
değişimini ortaya koymakta ve güncel verilerin ışığında yeni yönelimlere
işaret etmektedir. Bu nedenle makale, din psikolojisi alanında dine yönelik
tutum açısından farklı yaklaşımlar tespit etmektedir. Bu yaklaşımların
sistematik olarak ele alınması için bir model önermekte ve hem dünya
geneli hem de Türkiye özelinden bu yaklaşımlar ile ilgili örnekler sunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Din Psikolojisi, dini psikoloji, İslam psikolojisi, Tasavvuf
psikolojisi, tarih, zamanın ruhu

Özet
Bu çalışma, Manevi Danışmanlık ve Rehberliğe Giriş dersinde Bilişsel Davranışçı Terapi ve Maneviyat hakkında yapılan sunumun genişletilmiş bir raporudur. Bu raporda, önce BDT’nin ne olduğundan bahsedilmiş, ardından BDT’nin konu aldığı bilişsel çarpıtmalara ve bu bilişsel çarpıtmaların BDT’de hangi tekniklerle giderileceğine değinilmiştir. Ardından başka bir başlık altında Manevi Yönelimli Bilişsel Davranışçı Terapinin ne olduğundan bahsedilmiştir. Maneviyat ve BDT’nin hangi noktalarda benzeştiği, BDT’ye maneviyatın entegresinin hangi sebeplerle daha kolay olduğunun üzerinde durulmuştur. Daha sonra, nüfusun büyük çoğunluğunun Müslüman olduğu Türkiye’de, İslam dini ve BDT’nin hangi yönlerden bağdaştırılabileceğine dair Kur’an’dan ve siyerden örnekler verilmiştir. Sonrasında, Turgay Şirin’in “İhsan Modeli” üzerinde durulmuş ve Manevi Yönelimli Bilişsel Davranışçı Terapi’nin avantajlı ve sınırlı yanlarından kısaca bahsedilmiştir.

Abstract
This assignment is an extended report of the presentation on Cognitive Behavioral Therapy and Spirituality in the "Manevi Danışmanlık ve Rehberliğe Giriş" course. In this report, firstly, what CBT is was mentioned. Then, the cognitive distortions that the CBT is the subject of and the techniques by which these cognitive distortions can be eliminated in CBT are mentioned. Then, under another heading, what Spiritually Oriented Cognitive Behavioral Therapy is was mentioned. It has been emphasized at what points the spirituality and the CBT are similar, the reasons for why it is easier to integrate spirituality into the CBT. Then, the focus has been on how to apply spiritually oriented CBT in Turkey. Here, examples from the Qur'an and siyer are given. Afterwards, Turgay Şirin's "İhsan Model" was emphasized and the advantages and limited aspects of Spiritually Oriented Cognitive Behavioral Therapy were briefly mentioned.

Öz Son yüzyılın en önemli konularından biri insanı anlamak ve çözümlemek, onun modern hayat tarzıyla daha da karmaşık hale gelen ilişki ve davranışlarıyla alakalı bilgi sahibi olarak ortaya çıkan sorunları çözümleme çabasıdır. Bu makalenin konusu da insanı anlamanın anahtarı olan psikoloji ve alt dalları din psikolojisi ile transpersonel psikolojinin buluşma noktasıdır. Psikoloji insanı anlamak ve sorunlarını çözmekle yükümlüdür. Din psikolojisi ise çağdaş anlayış, değerler ve geleneksel kültür arasında çelişki yaşayan insanın dini duygu, düşünce ve davranışını mevzu edinir. Transpersonel psikoloji de deneyimin aşkın yönlerini-bilinmeyen, varoluşsal sorularla-bütünüyle ele almaya çalışan,-aklın anlayamadığı, kontrol edemediği-fenomenlere değer veren ve Batı psikoloji geleneğini dünya dinlerinin mistik kökleri içinde ele alan bir disiplindir. Bu çalışma, zamanımıza özgü davranışların altında yatan nedenlere nüfuz edebilen transpersonal psikoloji ile tüm insanlık genelinde yaygın etkileri olan din psikolojisi arasındaki ilişkiyi araştırmak için yapılmıştır. Transpersonel psikoloji ayrıntılardan uzak bir şekilde, din ile olan bağlantısı özetle verilerek tanıtılmıştır. Çalışma zaman ve imkanlarla sınırlı teorik bir araştırmadır. Bilimsel anlayışa katkısı olacağı ümidi ile farklı kaynaklardan faydanılmıştır; transpersonel psikoloji ile din psikolojisinin ilişkisi bütüncül yaklaşımla yorumcu yöntemle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu noktada çalışma bir ihtiyaç olarak doğan transpersonel psikolojinin bilimsel bir yaklaşım olduğu, dinsel bir yaklaşımın yerini alamayacağı bununla beraber din ve anlam merkezli yaklaşımın modern psikoloji ve psikiyatrinin yaşadığı epistemolojik bunalıma çare olabileceği sonucuna varmaktadır. Abstract One of the foremost issues to emerge during the last century has been the attempt to understand and analyze the human being, in a quest for solutions to the complicated problems arising from the study of relationships and behaviors born out of modern lifestyle choices. The subject of this paper is the meeting point of the strands of psychology (of religion and transpersonal), which are key to understanding the human being. Psychology is obliged to understand the human being and solve his problems. The psychology of religion focuses on the religious feelings, thoughts and the behavior of

Cevşenü'l-Kebir, Dua, Marifet, Hadis, Sened, Metin Tenkidi, Ehl-i Beyt, Esmaü'l-Hüsna, İsm-i A'zam, Kur'an, Peygamberler, Makbul Dua, Âhiret Delili, Tevhid, Ehadiyet, Vahdet, Vahidiyet, Vahdaniyet, Celal, Cemal, Kemal, Kibriya, Kainat, İnsan, Fıtrat.

Abstract:
Pastoral care and counseling is based on a long history but it is not yet mature as a new academic discipline. There is the theological and psychological foundations of pastoral care and counseling emerged within the scope of pastoral psychology in Christian Western society. In this study, theological foundations of pastoral care and counseling are discussed in term of Islam. Principles and rules of Islam is built upon the Qur’an and Sunnah. Therefore Islamic approach to theological foundations of pastoral care and counseling foccuses on the Qur’an, Sunnah and religious tradition formed around them.
Key Words:
Psychology of Religion, Pastoral Care and Counseling, Qur’an, Sunnah, Religious Tradition.

Bu makalede kelam ve fıkıhtaki insana gücünün üzerinde yükün yüklenip yüklenememesi konusuna psikolojik bir bakış açısıyla yaklaşılmaktadır. Araştırma dörtlü bir sacayağı üzerine konumlandırılmıştır. Birincisi kulların güçlerinin yettiği ve yetmediği durumlara ilişkin sorumluluklarına dair kelamî ve fıkhî bakış; ikincisi psikolojik rahatsızlıkların ceza sorumluluğuna etkisi konusunda adli psikiyatrinin yaklaşımı; üçüncüsü psikodinamik, çevresel, biyolojik, genetik vb. faktörlerin sorumluluğu etkilemek noktasındaki belirleyiciliği; dördüncüsü ise, psikoloji ve psikiyatrinin verilerinden hareketle kendini bir dine bağlı hisseden kimselerin dini sorumluluklarının nasıl görülmesi gerektiğine dair tartışmadır. Çalışmada bir dine bağlılık hisseden kimselerin, sorumluluklarını değerlendirirken psikolojik verileri dikkate alması gerektiği ve adli psikiyatrinin ruh hastalarının ve âkil olmayanların cezai ehliyetini belirleme kriterlerinin dini sorumlulukların belirlenmesine de ışık tutabileceği anlatılmıştır.

Din, dindarlar üzerinden dolaylı olarak tanımını bulmaktadır. Dine olan bu
yaklaşım tarzı insanların dinden ne beklediklerine göre dinin tanımını değiştirmektedir.
İnançsız bakış açısıyla dini inceleyen bir kişi, dini savunma mekanizması olarak
görürken, inancının gereği olarak bir dini yapıda bulunan inanan dinin kutsal yapı
olduğunu savunmaktadır. Uygarlık tarihi boyunca insanlığın gelişimi için birçok etken
söz konusu olmuştur. İnsanlık karşısına çıkan engelleri aşarak tekâmülü tamamlama
yolunda ilerlemektedir. Tevhit ve şirk uygarlık tarihinde insanlık tarihine yön veren iki
zıt kavram olmuştur. Tevhit, insanlığa olgun dindarlık yönünde irtifa kazandırırken; şirk
ise insanlığa hem maddi hem manevi alanda kayıplara yol açmaktadır. Çalışmamızda
tevhit ve ortaya çıkardığı dindar insan modeli tanımlanırken, şirkin sebep olduğu müşrik
tipolojisi ile izah edilmeye çalışılmıştır.
Araştırmada; şirkin psikolojik ve sosyolojik alt yapısı ve şirkin ortaya koyduğu
müşrik bireyin özellikleri incelenmiştir

En yaygın anlamıyla bir şeyin varlığını veya doğruluğunu herhangi bir delil olmadan kabul etmek olan inanç, insan doğasının (fıtrat, tabiat) önemli unsurlarından biri olup, fıtri (doğal, tabii) bir olgudur. Bu bölüm- de konumuz inancın mantıksal ve felsefi doğruluğu veya yanlışlığı değil, bizi ilgilendiren genelde inancın özelde de dini inancın psikolojisidir. İnsan niçin inanır? Dini inancın fıtri dinamikleri nelerdir? Dini inancın birey ve çevresi üzerinde nasıl etkisi vardır?

Bu çalışmada, Türkiye’deki üniversitelerde din psikolojisi bilim dalı özelinde
son iki yıl içerisinde gerçekleştirilen, manevi danışmanlık ve rehberlik kapsamında hazırlanan yüksek lisans ve doktora tezlerinde ele alınan konular üzerine genel bir değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Araştırmada, betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu çerçevede yök-tez veri tabanı taranmış ve 2018-2019 yılları içerisinde ilgili konuları içerdiği tespit edilen 19 yüksek lisans ve 4 doktora olmak üzere toplam 23 tez çalışmasına ulaşılmıştır. Bu çalışmaların 4’ü İstanbul Üniversitesi, 3’ü Uludağ Üniversitesi, 2’şer tanesi ise İzmir Kâtip Çelebi, Necmettin Erbakan ve Süleyman Demirel Üniversitelerinin ilgili bilim dalındaki öğretim üyelerinin danışmanlığında hazırlanmıştır. Geri kalan 10 çalışma ise Erciyes, Marmara, Hitit, Karadeniz Teknik, Cumhuriyet, Atatürk, İnönü, Sakarya, Dokuz Eylül ve Çukurova Üniversitelerindeki ilgili bilim dalında görev yapan öğretim üyelerinin danışmanlıklarında tamamlanmıştır. 2018 yılında yapılan toplam 7 çalışmadan; 3’ünde nitel, 1’inde nicel, 1’inde karma ve 2’sinde de deneysel yöntem kullanılmıştır. 2019’da hazırlanan toplam 16 çalışmadan 6’sında nitel, 3’ünde karma, 1’inde nicel ve 6’sında da dokümantasyon yöntemine başvurulmuştur. Bu kapsamda araştırmada ele alınan tezlerin konularına değinecek olursak yüksek lisans tezleri özelinde, Almanya’da kurumsal olarak polis teşkilatında uygulanan manevi danışmanlık hizmetlerinin Türkiye’de uygulanabilirliği, ülkemizdeki hastanelerde uygulanan manevi danışmanlık hizmetlerine sağlıkçılar gözünden bakış, dini içerikli metinlerin manevi danışmanlığa yardımcı yöntemlerde kullanımına etkisi ele alınmıştır. Ayrıca manevi danışmanlık hizmetlerinin, bireylerin çeşitli rahatsızlıkları üzerindeki etkileri ile cezaevindeki hükümlüler ve gebelik sürecindeki kadınlar üzerinde bu tarz destek ve yönelimlerin etkileri de ele alınan konular arasındadır. Ülkemizdeki çalışmalarda son dönemde artış görülmesi nedeniyle, bir bakış açısı sunulabilmesi adına bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan çalışmalar
da incelenmiştir. Doktora tezleri özelinde ise dini içerikli müziklerin, bireyler
üzerindeki kaygı ve stresi gidermeye yönelik uygulanan manevi danışmanlık
yöntemlerinde kullanılması, bireylerin danışma süreçlerinde din faktörü ve bu
boyutun etkileri, Türkiye’deki sağlık hizmetlerinde uygulanan manevi danışmanlık yöntemlerinin hastalar ve manevi danışmanlar üzerindeki etkileri ve manevi danışmanlık alanına konu olan aile içi sorunların neler olduğuna dair konular incelenmiştir. Türkiye’de din psikolojisi özelinde manevi danışmanlık ve rehberlik alanında yapılan çalışmalar, ülkemizde yeni gelişiyor olmasına rağmen, bu hizmeti alanlar üzerinde olumlu etkileri görülmüştür. Kullanılan yöntemlerin, bireylerde var olan çeşitli sıkıntı ve ruhsal bunalımları azalttığını ortaya koyan sonuçlara ulaşılmıştır. Bu araştırmaların alanın gelişimine katkısı yanında bireyler üzerinde olumlu etkiler ortaya koyduğu görülmektedir. Dolayısıyla, ilgili araştırmaların çalışmanın sonunda dile getirilen öneriler çerçevesinde artırılarak devam ettirilmesi önem arz etmektedir.

Bilim ve bilim felsefesi tarihine baktığımızda, genellikle katı pozitif anlayışın egemen olduğunu görülmektedir. Özellikle, 19.yüzyılın ikinci yarısı ve 20.yüzyılın ilk çeyreğinde bu anlayışın fen ve sosyal bilimlerde hakim anlayış olduğunu ve araştırmaların bu anlayış çerçevesinde şekillendiğini söyleyebiliriz. Örneğin, psikoloji biliminin bağımsız bir bilim dalı haline gelmeye başladığı günlerden itibaren uzun yıllar sadece deneysel yöntemleri kullandığını ve bu bilimin gelişiminin ancak bu yöntemle olabileceği görüşünün ağırlığını hissettirdiğini görmekteyiz. Bilim dünyası yüzyıllardır burçlar ile bireyin düşünce, tutum ve davranışları arasında bir ilişkinin olup-olmadığı konusunda değişik yaklaşımlara sahip olmuştur. Kimileri burçları aslı olmayan, yerel uydurmalarla dilden dile aktarılarak günümüze kadar gelen ve mitosla beslenen, ne olduğu belli olmayan bir nitelikte algılamakta, kimileri ise, burçları, gezegenlerin ve diğer galaksilerin hareketi ile doğrudan ilişkili olarak kişilerin fizikî, sosyal ve kişilik özelliklerini şekillendiren temel yapıtaşları olarak görmektedir. Biz bu makalede, bu iki değerlendirme biçiminden birini tercih etmek gibi bir anlayışa sahip olmayacağız. Temel yaklaşımımız, anket yöntemiyle elde ettiğimiz verilerden hareketle burçlarla dinî tutum ve davranış arasında bir ilişki olup-olmadığını tespit etmeye çalışacağız ve yorumu okuyucuya bırakacağız. 1

Modern çağda, yaşam olaylarıyla baş edemeyen insan ile tasavvuf kavramları arasında bir mesafe olduğu gözükmektedir. Bu nedenle amacı nefs terbiyesi olan tasavvuf ile "ilmü'n-nefs"in yani psikolojinin, belirli noktalarda birlikteliğinin tespit edilmesi, başta dindarlar olmak üzere nefs taşıyan insana fayda sağlayacaktır.

Bu çalışmanın temel amacı, dini-manevi danışmanlığın ülkemizde kendisine
bir yer bulmasına katkıda bulunmak ve tarafımızca geliştirilmiş bir
manevi danışmanlık modeli olan İ.H.S.A.N Modeli’ni tanıtarak; din eğitimi
alan üniversite öğrencilerinin otomatik düşünceleri ve ruh sağlığı düzeyleri
üzerindeki etkisini incelemektir.