Pous Julius II
| Pous Julius II | |
|---|---|
| |
| |
| Geboortenaam | Giuliano della Rovere |
| Pontifikaat begin | 1 November 1503 |
| Pontifikaat eindig | 21 Februarie 1513 |
| Voorganger | Pius III |
| Opvolger | Leo X |
| Gebore | 5 Desember 1443 Albisoli, Italië |
| Sterf | 21 Februarie 1513 Rome, Italië |
| Ander pouse genaamd Julius | |
Pous Julius II was die 216de pous van die Rooms-Katolieke Kerk van 1503 tot 1513. Sy bynaam was "Il Papa Terribile" (die verskriklike pous).[1]Sy pontifikaat is gekenmerk deur 'n aggressiewe buitelandse beleid, ambisieuse bouprojekte en die bevordering van die skone kunste.
Biografie
[wysig | wysig bron]Pous Julius II[2] is gebore as Giuliano della Rovere op 5 Desember 1443 in Albisoli, Italië. Daar is nie eenstemmigheid oor sy geboortedatum nie. Die Catholic Hierarchy [3] gee 1453. Sy vader Raffaelo della Rovere stam uit 'n adellike maar verarmde familie en sy moeder Theodora Manerola was van Griekse afkoms. Hy volg sy oom Francesco della Rovere na die Franciskaners en word opgevoed in Perugia. Sy oom was die broer van Pous Sixtus IV.[4] Hy sluit egter nie aan by die monnike nie en bly 'n sekulêre priester totdat hy op 16 Oktober 1471 as biskop van Carpentras, Frankryk aangestel word, kort nadat sy oom pous geword het.
Op 16 Desember 1471 word hy bevorder tot kardinaal met dieselfde titel as sy oom, San Pietro in Vinculi. Terwyl sy oom pous was, bekom hy groot invloed en word biskop van Lausanne van 31 Januarie 1472 tot 13 Januarie 1473, biskop van Catania van 13 Januarie 1473 tot 23 Mei 1474, aartsbiskop van Anignon van 23 Mei 1474 tot 11 Julie 1476, biskop van Coutances van 11 Julie 1476 tot 3 Desember 1477, biskop van Viviers van 3 Desember 1477 tot 3 Julie 1478, biskop van Mende van 3 Julie 1478 tot 19 April 1479, kardinaal-biskop van Sabina van 19 April 1479 tot 31 Januarie 1483, kardinaal-biskop van Ostia van 31 Januarie 1483 tot 3 November 1483, biskop van Bologna van 3 November 1483 tot 20 September 1499, biskop van Savona van 20 September 1499 en biskop van Vercelli van 24 Januarie 1502 tot 1 November 1503 die dag toe hy pous geword het.
In 1480 word hy na Frankryk gestuur as pouslike gesant. Hy bly vier jaar weg, maar was so suksesvol dat hy onder die aandag van die kollege van kardinale gekom het. Sy invloed in die kollege het versterk gedurende die pontifikaat van Pous Innocentius VIII.
Daar het egter wedywering ontstaan tussen hom en kardinaal Rodrigo Borgia en toe pous Innocentius in 1492 sterf, word Borgia verkies as Pous Alexander VI. Della Rovere was jaloers en kwaad en beskuldig Borgia van simonie en 'n geheime ooreenkoms met kardinaal Ascanio Sforza. Della Rovere het die wyk geneem na Ostia om Borgia se wraak te ontkom en 'n paar maande later vertrek hy na Parys waar hy die jong koning Karel VIII van Frankryk aanspoor om Napels te verower. Hy vergesel die koning op sy veldtog en trek Rome binne met die doel om 'n konsilie op te roep om Borgia se gedrag te ondersoek en hom (Borgia) af te set. Pous Alexander VI het egter die vriendskap bekom van die koning se minister Guillaume de Briçonnet deur hom 'n kardinaalspos te belowe en het sodoende Della Rovere se planne skipbreuk laat ly.
Alexander VI sterf in 1503, waarskynlik aan malaria. Della Rovere het nie Alexander se opvolger kardinaal Piccolomini van Sienna gesteun nie. Piccolomini word pous op 8 Oktober 1503 met die naam Pous Pius III. Della Rovere kroon hom op die trappe van die Vatikaan, maar Pius sterf al na slegs ses en twintig dae in die amp.
Della Rover het Cesare Borgia oorgehaal om hom te steun. Hy word verkies met 'n groot meerderheid tydens die kortste konklaaf in die geskiedenis. Die enigste stemme wat hy nie gekry het nie was die van die Franse kardinaal Georges D'Amboise en die kardinale Oliviero Carafa en Casanova. Op 1 November 1503 volg hy Pous Pius III op en word gekroon op 26 November 1503 deur kardinaal Giovanni Colonna. Hy regeer tot sy dood op 21 Februarie 1513 en word opgevolg deur Pous Leo X.
Die naam ‘Julius’ beteken 'uit die geslag van die Juliërs'. Dit is ook die Latynse vorm van Giuliamo, die pous se doopnaam.
Pontifikaat
[wysig | wysig bron]Pous Julius II[5] het sy pontifikaat begin deur sy wêreldlike mag te versterk. Hy het dit onmoontlik gemaak vir die Borgia's om hulle mag in die kerklike staat te behou en verban Cesare Borgia na Spanje. Hy het sy invloed gebruik om twee magtige Romeinse families die Colonna en die Orsini te versoen en deur dekrete het hy homself aan die orige Romeinse adel verbind.
Toe hy veilig was in Rome het hy begin om Venesië uit Faenza en Rimini te verdryf. In 1504 toe die doge van Venesië nie na hom wou luister nie, sluit hy 'n verbond met die koning van Frankryk en die Duitse keiser. Aanvanklik was die verbond nie effektief nie. Deur 'n briljante veldtog bevry Julius Perugia op 13 September 1506 en Bologna op 10 November 1506 van hulle tiranne Giampolo Baglioni en Giovanni II Bentivoglio. Dit het Julius se invloed sodanig versterk dat die Franse koning en die Duitse keiser hom moes steun.
Op 21 Januarie 1506 stig Julius die Switserse Wag as 'n permanente korps om die pous te beskerm.
Die Heilige Liga
[wysig | wysig bron]Op 10 Desember 1508 sluit Julius 'n verbond met die Franse koning Lodewyk XII, die Duitse keiser Maximiliaan I en Ferdinand II koning van Aragon. Die verbond staan bekend as die Heilige Liga of as die Verbond van Cambrai (Kamerijk in Nederlands).
Die liga se troepe maak oorlog teen Venesië. Julius begeer die Venesiese gebied in Romagna, Maximiliaan wou Friuli hê, Lodewyk Cremona en Ferdinand die hawens van Napulia. Die konflik staan bekend as die Italiaanse Oorlog. Op 27 April 1509 plaas Julius Venesië onder pouslike interdik.[6] Gedurende die oorlog het alliansies dramaties gefluktueer. In 1510 het Frankryk en Venesië plekke geruil en teen 1513 het Venesië by Frankryk aangesluit.
Die Liga se oorwinnings het gou Julius se primêre doelwitte oorskry. In die slag van Agnadello op 14 Mei 1509 word Venesië totaal verslaan. Die Franse koning en die Duitse keiser wou nie net die pous se doelwitte bereik nie, maar ook sommer die hele Italië verower, iets wat die pous nie kon toelaat nie. Die pous het toe die Venesiërs gevra om hom teen sy voormalige bondgenote te help. Venesië se interdik word gelig op 24 Februarie 1510 en Frankryk word onder die pouslike ban geplaas. Julius het ook vergeefs probeer om moeilikheid tussen Engeland en Frankryk te saai. Koning Lodewyk belê toe 'n sinode van Franse biskoppe in Tours in 1510. Die Franse biskoppe onttrek hulle toe aan die gesag van Rome en probeer om, saam met keiser Maximiliaan, Julius af te set op 5 November 1511. Op 7 November 1511 kies hulle die kardinaal Lopez de Carvajal as Teenpous Martinus IV.
Julius maak toe die Heilige Liga wat nou bestaan uit die pous, Venesië en Ferdinand II van Aragon, bymekaar vir oorlog teen Frankryk. Beide Hendrik VIII van Engeland en Maximiliaan van Duitsland sluit by die Liga aan. Die Franse verloor die veldslag by Ravenna op 11 April 1512.
Julius II het ook 'n algemene konsilie in Rome gehou in 1512. Die konsilie word later bekend as die Vyfde Lateraanse konsilie. Julius was deur 'n eed verbind om die konsilie kort na sy troonsbestyging te hou, maar het dit uitgestel omdat Italië beset was deur sy vyande.
In 1512 is die Franse oor die Alpe teruggedryf, maar ander magte het Italië beset. Julius het wel die pouslike staat gevestig in die gebiede rondom Rome, maar was net so ver as by die begin van sy pontifikaat van die vereniging van Italië as deel van die pouslike staat, toe hy sterf aan koors in 1513.
Bevordering van die kunste
[wysig | wysig bron]Hoewel Julius se politieke en oorlogsugtige prestasies hom seker as een van die belangrikste pouse sou laat tel, is hy ook 'n groot bevorderaar van die skone kunste en die literatuur. Hy het Rome verbeter en mooier gemaak. In 1506 lê hy die fondament vir die nuwe Sint Pieterskerk. Hy was 'n vriend en donateur van Bramante, Raphael en Michelangelo. Michelangelo het die plafon van die Sixtynse kapel vir Julius geskilder. Die "Laocoon-groep" is op 14 Januarie 1506 in Rome herontdek en deur die pous aangekoop vir die Vatikaanse museum.
Persoonlikheid
[wysig | wysig bron]
Julius II word gewoonlik afgebeeld met 'n baard soos in sy portret deur Raphael. Die pous het slegs 'n baard gedra vanaf 27 Junie 1511 tot Maart 1512 as 'n teken van rou oor die verlies van Bologna deur die pouslike staat. Sedert die 13de eeu was die dra van 'n baard deur die kerkreg verbied. Die pous het sy baard afgeskeer voor sy dood en sy opvolgers het ook nie baarde gedra totdat Pous Clemens VII 'n baard begin dra het na die verwoesting van Rome. Na Clemens het sy opvolgers weer baarde gedra tot na die dood van Pous Innocentius XII in 1700.
Julius was nie die eerste of enigste pous wat kinders gehad het voordat hy pous geword het nie. Sy enigste bekende dogter wat volwassenheid bereik het, was Felice della Rovere (later Felice Orsini) gebore in 1483. Pompeo Litta in sy 1833 boek "Famiglie Celebri Italiane" (Bekende Italiaanse Families) noem Felice se twee dogters Giulia en Clarice verkeerdelik dogters van Julius. Felice se ma was Lucrezia Normanni, 'n dogter uit 'n ou Romeinse geslag. Na die geboorte van Felice sorg Julius dat Lucrezia trou met Bernardino de Cupis die "maestro di casa" van Julius se neef kardinaal Girolamo Basso della Rovere.[7]
In weerwil van sy buite-egtelike dogter, word Julius ook van sodomie beskuldig. Sy vyande (veral die Venesiërs) het sy omgang met homoseksuele kunstenaars soos Michelangelo en sy voorliefde vir Florence gebruik om die gerugte te versprei. Die bekendste beskuldiginge kom van die dagboekskrywer Giralomo Priuli,[8] en die historikus Marcus Sanudo (1466–1536).[9]
Die kollege van kardinale
[wysig | wysig bron]Pous Julius het 27 kardinale aangestel in ses konsistories.
Die konsistorie van 29 November 1503
[wysig | wysig bron]- Clemente Grosso della Rovere, kardinaal-nepoot, biskop van Mende, Frankryk.
- Galeotto Franciotti della Rovere, kardinaal-nepoot, biskop van Lucca.
- François Guillaume de Castelnau de Clermont-Ludève, aartsbiskop van Narbonne.
- Juan de Zúñiga y Pimentel, aartsbiskop van Sevilla.
Die konsistorie van 1 Desember 1505
[wysig | wysig bron]- Marco Vigerio dela Rovere, kardinaal-nepoot, biskop van Senigallia
- Robert Guibé, biskop van Rennes.
- Leonardo Grosso della Rovere, kardinaal-nepoot, biskop van Agen.
- Antonio Ferrero, biskop van Gubbio.
- Francesco Alidosi, biskop van Pavia, die pous se skatmeester.
- Gabriele de' Gabrielle, biskop van Urbino.
- Fazio Giovanni Santori, biskop van Cesena.
- Carlo Dominico del Carretto, titulêr biskop van Tebe.
- Sigismondo Gonzaga, apostoliese protonotarius.
Die konsistorie van 18 Desember 1506
[wysig | wysig bron]- Jean-François de la Trémoille, aartsbiskop van Auch, Frankryk.
- René de Prie, biskop van Bayeux.
- Louis d'Amboise, biskop van Alby, Frankryk.
Die konsistorie van Mei 1507
[wysig | wysig bron]- Francisco Jiménez de Cisneros, aartsbiskop van Toledo.
Die konsistorie van 11 September 1507
[wysig | wysig bron]- Sisto Gara della Rovere, kardinaal-nepoot, administrateur van Lucca.
Die konsistorie van 10 Maart 1511
[wysig | wysig bron]- Christopher Bainbridge, aartsbiskop van York.
- Antonio Maria Ciocchi del Monte, aartsbiskop van Manfredonia.
- Pietro Accolti, biskop van Ancona.
- Achille Grassi, biskop van Citta di Castello.
- Francesco Argentino, biskop van Concordia.
- Matthäus Schiner, biskop van Sion, Switserland.
- Bandinello Sauli, biskop van Gerace en Oppido.
- Alfonso Petrucci, verkose biskop van Sovanna.
- Matthäus Lang von Wellenburg, biskop van Gurk.
Bulle, Ensiklieke en Dekrete
[wysig | wysig bron]- 1504 – "Illius fulciti" - Die oprigting van die kerkprovinsie Hispaniola in Wes-Indië.
- 8 Augustus 1511 – "Pontifex Romanus" nuwe bisdomme in Wes-Indië.
- 1511 – "Sacrosanctae Romanae Ecclesiae" oproep na die Vyfde Lateraanse Konsilie.
Bibliografie
[wysig | wysig bron]- Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0-300-09165-6.
- Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0-500-01798-0.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Blech, Benjamin; Doliner, Roy (2008). The Sistene Secrets. New York, NY: HarperCollins Publishers. p. 106. ISBN 978-0-06-146904-6.
- ↑ Julius II. (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago: Encyclopædia Britannica
- ↑ See https://www.catholic-hierarchy.org/bishop/brov.html
- ↑ "Julius II". www.britannica.com. https://www.britannica.com/EBchecked/topic/307920/Julius-II. Besoek op 2009-07-6.
- ↑ Ott, M. (1910). Pope Julius II. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Besoek Julie 28, 2009 by: https://www.newadvent.org/cathen/08562a.htm
- ↑ Venice Excommunicated[dooie skakel], History Today
- ↑ A definitive life of Felice della Rovere is in Caroline P. Murphy's The Pope’s Daughter: The Extraordinary Life of Felice della Rovere. Oxford University Press, New York. 2005
- ↑ G. Priuli, Diarii, in Rerum italicarum scriptores, Vol 24, Bologna, 1938.
- ↑ M. Sanudo, I diarii, Venice 1879–1902
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
- CE Inskrywing in die Catholic Encyclopedia (Engels)
- CF Inskrywing in die Catholic Forum (Engels)
- BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
- PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)
- VH Inskrywing in die Vatican History (in Duits).
- CA Inskrywing in die "Cardinals of the Holy Roman Church".
- Inskrywing in die Catholic Hierarchy (Engels)
 |
Wikimedia Commons bevat media in verband met Iulius II. |
Nota
[wysig | wysig bron]Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.
Opvolging
[wysig | wysig bron]| Voorafgegaan deur Barthélémy Chuet |
Biskop van Lausanne 1472-1473 |
Opgevolg deur Benoît de Montferrand |
| Voorafgegaan deur ? |
Biskop van Catania 1473–1474 |
Opgevolg deur ? |
| Voorafgegaan deur Alain de Coëtivy |
Aartsbiskop van Avignon 1474–1503 |
Opgevolg deur Antoine Florès |
| Voorafgegaan deur Jean de Montmirail |
Biskop van Carpentras 1475–1476 |
Opgevolg deur Frédéric de Saluces |
| Voorafgegaan deur Benoît de Montferrand |
Biskop van Coutances 1476–1477 |
Opgevolg deur Galeazzo della Rovere |
| Voorafgegaan deur Hélie de Pompadour |
Biskop van Viviers 1477–1479 |
Opgevolg deur Jean de Montchenu |
| Voorafgegaan deur Jean de Petit |
Biskop van Mende 1478-1483 |
Opgevolg deur Clemente Grosso della Rovere |
| Voorafgegaan deur Berardo Eruli |
Kardinaal-Biskop van Sabina 1479-1483 |
Opgevolg deur Oliviero Carafa |
| Voorafgegaan deur Alessandro Carafa |
Biskop van Coutances 1476–1478 |
Opgevolg deur Giovanni Bernardino Carafa |
| Voorafgegaan deur Giacomo Passarelli |
Biskop van Bologna 1483–1502 |
Opgevolg deur Vincenzo Carafa |
| Voorafgegaan deur Guillaume d'Estouteville |
Kardinaal-Biskop van Ostia 1483-1503 |
Opgevolg deur Olivero Carafa |
| Voorafgegaan deur Jean de Corguilleray |
Biskop van Lodève 1488-1489 |
Opgevolg deur Guillaume Briçonnet |
| Voorafgegaan deur ? |
Biskop van Savona 1499-1502 |
Opgevolg deur ? |
| Voorafgegaan deur Giovanni Stefano Ferrero |
Biskop van Vercelli 1502–1503 |
Opgevolg deur Giovanni Stefano Ferrero |
| Voorafgegaan deur Pous Pius III |
Pous (Pontifex Maximus) 1503-1513 |
Opgevolg deur Pous Leo X |
Normdata  |
|
|---|