The Old Oak (2023)

Vanaf 16 november 2023 in de bioscoop (Cinéart)

EDIT: vanaf 21 december 2023 in de bioscoop

Na het afgrijselijke SBS debat gisteren gezien te hebben snel deze opgezet om weer wat vertrouwen in de mensheid te krijgen.

Van Loach kun je er steevast op aan een menselijk gezicht te geven aan maatschappelijke kwesties, hier een arm verlaten plaatsje in Engeland zoals bij ons Ter Apel, dat al niks heeft en ook nog busladingen vluchtelingen te verwerken krijgt.

Nooit subtiel maar er worden prachtige menselijke noten gekraakt ( de plaatselijke kinderen die zeggen ook wel zo'n gratis fiets te willen krijgen zoals die asielkinderen )en er liggen altijd hoopgevende gedachten tussen de stereotypen.

Ken Loach is een van mijn favoriete regisseurs met zijn scherpe films over alledaagse sociale problemen. Ook deze film over de ambivalente ontvangst van Syrische vluchtelingen door de plaatselijke bevolking past naadloos in zijn oeuvre. Ik vind het enigszins hinderlijk dat het eigenlijk te weinig een doorlopend verhaal is, maar veeleer een verzameling schetsjes. Niettemin andermaal een actuele film van Loach met een aansprekende boodschap.

Wederom een sterke film van Ken Loach in zijn typische stijl om sociale onrecht en strijd aan de kaak te stellen in het Verenigd Koninkrijk. Dit keer neemt hij de oorlog in Syrië als thema waarbij een grote vluchtelingenstroom op gang kwam richting Europa. De exacte plaats wordt niet meteen meegegeven, alleen de naburige gemeente Durham dat zich tussen Sunderland, Newcastle en Middlesborough bevindt. Het dorpje is verpauperd en ondervindt nog steeds de naweeën van eens zo glorierijke mijnindustrie enkele decennia terug. Nu is het een troosteloze plek geworden waar niemand zich om hen bekommert en alles in verval is geraakt.

Het is in die context dat een bus Syrische vluchtelingen onderdak geboden wordt. Alsof de lokale inwoners nog niet genoeg miserie en zorgen hebben. De ontvangst is op zijn zachtst gezegd vijandig en dat wordt eigenlijk de hele film doorgetrokken. Buiten hier en daar een nobel initiatief van onder andere de erg gemoedelijke Ballantyne. Het meisje met de camera is het bindmiddel tussen beide groepen. De werkelijkheid is vaak toch anders. Weinig mannelijke vluchtelingen ook gezien en al zeker niet als leidend karakter.

Desalniettemin een warme film over samenleven en samenwerken met elkaar, over vertrouwen geven en krijgen, over altruïsme en menselijkheid. Ik vond de film voorbij halfweg even inzakken om dan opnieuw even op te leven bij de droevige scène met Marra. Ook de openingsscène met de camera vond ik best emotioneel hard.

"Hoop, Liefde en Vertrouwen"

Wij meenden eerst, zonder het jaartal gezien te hebben dat het een oudere film was.

Na de film kwamen we erachter dat het een 'beeld' is uit 2023 en een fraaie sociaal kritische kijk op de samenleving, in dit geval op een voormalig mijnwerkers dorpje in Noord-Engeland.

Prachtig komt in de film tot uiting dat er eigenlijk maar een manier is om een samenleving in stand te houden en dat is samenwerking.

Kroegbaas TJ probeert ondanks tegenwerking zijn verlopen cafe open te stellen voor de gehele community. Daarbij ondervind hij in het begin nogal wat tegenwerking, vooral van mensen die zijn "The Old Oak" voor de lokale gemeenschap wil behouden en geen buitenstaanders erin willen hebben.

Het is mooi om te zien dat een in feite negatieve gebeurtenis, de mensen eendrachtig kan maken.

Een karakterschets van een hedendaagse gemeenschap en onze waardering hiervoor is een 8+!

zoals we alle films van Ken Loach hebben beoordeeld.

Voorvertoning bij Cinecitta in Tilburg. Inktzwarte film van Ken Loach. Naturel spel in dramatische setting. Inktzwart en eigenlijk weinig positief. Uiterst actueel. 4*

Anders hebben de sociale films van Loach nog wel enige vorm van hoop. Is dat hier helemaal afwezig? Dat lijkt me wel keihard hoor.

Loach stelt weer misstanden aan de kaak en doet dat heel degelijk en overtuigend. Maar het feelgood einde is toch helaas een sprookje.

Zoals we gewend zijn van Ken Loach is de film een politiek manifest volgens sociaal-democratische doctrine die sociaal realistisch maar ook goed wordt verteld zodat zelfs de meest verstokte socialismehater het niet droog zal houden bij zo veel solidariteit tussen bevolkingsgroepen. Als klassieke sociaal-democraat komt Loach in eerste instantie op voor de ‘witte’ onderklasse, en gebruikt hij de vroegere solidariteit in het dorp in de vorm van ‘witte’ arbeidersstakingen toen de ‘vooruitgang’ een einde maakte aan de mijnbouw voor eenzelfde solidariteit (geen – christelijke – liefdadigheid, zo benadrukt de film, want echte gelijkheid), tussen autochtonen en nieuwkomers vanuit het idee dat zij in hetzelfde verarmde schuitje zitten als gevolg van oorlog en het wereldkapitalisme dat bv. de huizen in de buurt opkoopt om ze te verhuren zonder enige binding met de buurt en in het algemeen de bevolking heeft verarmd – mensen moeten kiezen tussen voedsel of verwarming – en alle publieke voorzieningen heeft afgebroken. Er wordt fijntjes op gewezen dat mensen altijd een zondebok voor hun ellende zoeken in degenen die nog lager op de maatschappelijke ladder staan – in dit geval de vluchtelingen – in plaats van in de bezittende klasse die de echte oorzaak zijn van de verloedering aan de onderkant waar autochtonen en nieuwkomers moeten concurreren om het schaarse en aftandse goed wat er nog over is. En dat de afbraak van publieke voorzieningen de gemeenschapszin heeft afgebroken waardoor de onderdrukten zich niet meer kunnen verenigen en in opstand komen: de mensen schamen zich juist voor hun armoede, durven hun huizen niet meer uit en ook voor hen geldt aldus het neoliberale adagium dat iedereen voor zichzelf moet zorgen. Dat de autochtonen niets moeten hebben van de ‘buitenlanders’ omdat die alles gratis krijgen terwijl de autochtonen alles wordt afgenomen (‘omvolking’), wordt dan ook enerzijds voor lief genomen maar anderzijds wordt deze politiek van verdeling ook ontkracht, niet door woorden maar door actie want door de solidariteit die vanzelf ontstaat zodra autochtonen en immigranten kennis van elkaar nemen en elkaars vrienden worden, hetgeen wel de inzet van een paar goede burgers/voortrekkers vereist.

Het verhaal waarin Loach dit bijna marxistisch manifest opdient, is smakelijk en bevat mooie elementen zoals met het hondje. Het bevat ook een mooie metafoor: de vluchtelinge gebruikt haar camera om hoopvolle dingen te fotograferen zodat zij van alle mogelijke perspectieven op de (politieke) werkelijkheid bewust die van het optimisme kiest, zoals ook de sociaal-democratie en de film doen. Dat gekozen perspectief laat dan ook bewust heel veel weg: de vluchtelingen in de film zijn alleen vrouwen en kinderen die vol liefde zitten en popelen om bij te dragen aan de buurt, de fotografe als brug tussen de twee gemeenschappen spreekt vloeiend Engels en in haar hoop geeft ze blijk van typisch christelijke waarden, ook al is ze moslim. De islam speelt überhaupt geen enkele rol en terwijl in de echte wereld de misdaadcijfers het hoogst zijn onder moslims (het terrorisme nog daargelaten) zit het tuig in de film uitsluitend onder de autochtonen. Het verhaal is dan ook erg gekleurd en utopisch – het einde gaat wat dat betreft helemaal over de top – en dat werkt wel als een ontroerende kerstfilm maar geeft ook aan waarom mensen – zeker de ‘witte’ onderklasse – net zo weinig geloof meer hebben in sociaal-democratische partijen als in de kerstman want die partijen zijn, net als deze film, het contact met de werkelijkheid verloren. Zelfs de (christelijke) boodschap van hoop – die bewust wegkijkt van negatieve aspecten – is daarvoor een te mager excuus.

Dubbel gevoel. Aan de ene kant een matige film, want belabberd geacteerd en gespeend van alle subtiliteit. Daardoor voel ik me als kijker bepaald niet serieus genomen en word ik niet lekker meegenomen in het verhaal. Constant herinneren de gebreken me eraan dat ik film zit te kijken, dat het niet echt is.

Aan de andere kant val ik vaak als een blok voor politieke boodschap van Loach, ook nu weer. Je wordt genaaid door het systeem, niet door de migrant. Of iets in die trant. Een waarheid als een koe natuurlijk. Helaas wordt het problematische van de afwezigheid van die mindset op veel te brute wijze geïllustreerd.

Ik word hier toch echt een beetje boos van, en ik aarzel of ik hier een modje bij moet halen of dat ik hier zelf op reageer. Laat ik het maar eerst zo proberen.

Je vergeet gemakshalve even dat het christendom en de islam op dezelfde waarden gestoeld zijn - het zijn tenslotte allebei abrahamistische religies. De tien geboden gelden ook daar - en er zijn daarnaast gedragsregels voor moslims die de sociale cohesie bevorderen, zoals de verplichting om een deel van je bezit te delen met mensen die het minder goed hebben. De tegenstelling die je denkt te zien is dus onjuist, het zou eerder verrassend zijn als het anders was.

Maar ernstiger, wat je over misdaadcijfers beweert grenst aan vreemdelingenhaat en onverhuld racisme. Als zelfbenoemd filosoof zou je toch ver moeten blijven van dit soort aanstootgevende onwaarheden.

Verder klinkt je hele betoog alsof je de termen die je gebruikt niet echt begrepen hebt, maar dat laat ik er maar even bij.

Een formulewerkje misschien voor regisseur Ken Loach, die zijn politieke richting nooit onder stoelen of banken gestoken heeft. Tegelijkertijd ook een neutrale en factuele weergave van wat er nog steeds veel te vaak gebeurt als er vluchtelingen opgevangen worden - het onbekende slaat door in vreemdelingenhaat, het eigen falen wordt geprojecteerd op de zondebok, en de mensen die het minst bereid zijn om hun handen uit de mouwen te steken hebben de grootste bek over hoe ze alles ‘afgepakt’ wordt, alsof ze ergens recht op zouden hebben.

Mij hoeft Loach niet te overtuigen, ik heb ruim twaalf jaar tussen de vluchtelingen gewoond en daarvan geleerd dat de overgrote meerderheid daarvan alles wil aanpakken om maar op de een of andere manier iets positiefs in hun leven te krijgen - al was het maar als compensatie voor de machteloosheid van de situatie waar ze uit gevlucht zijn. En ook nu kom ik regelmatig zulke mensen tegen die graag en met veel energie al hun tijd steken in de samenleving waar ze terecht gekomen zijn.

In schril contrast met de klagende Nederlander, die zich vanuit zijn onbegrip en onwetendheid laat ophitsen door een stel kwalijke populisten - zich allerlei fabeltjes laat aanpraten tot het doorslaat naar vreemdelingenhaat op grote schaal, terwijl ze nog nooit daadwerkelijk een vluchteling gezien of gesproken hebben.

Loach legt het met zijn film nog eens netjes uit - wellicht weinig subtiel, maar dat hoeft van mij ook niet. De vraag is wellicht wel of hij er nog wat mee zal bereiken. De gemiddelde PVV-stemmer bereik je er niet meer mee ben ik bang, die is al zo gebrainwashed dat ik er aan twijfel of het ooit nog wel goed komt. Terwijl de parallellen in de historie toch zo angstaanjagend duidelijk zijn, en we al weten hoe dat gaat aflopen.

Het enige positieve wat me na de film dan wel weer bijblijft is dat er ook gelukkig nog normale mensen op de wereld zijn. Niet alleen hier, maar ook in het VK.

Heerlijke film.

Kun je een half boek over schrijven, zoals gerespecteerd medeMM-er De filosoof doet, maar het gaat volgens mij niet eens om het stadje en de vluchtelingen. Het gaat over het verleden, over kwijtraken, over herstarten, over verdriet verwerken.

En vooral over elkaar vinden.

Daar heeft Ken Loach een prachtige weergave voor gevonden.

De bewoners van een in verval geraakt voormalig mijnwerkersdorp in het noordoosten van Engeland zijn boos over de komst van Syrische vluchtelingen. Laura [Claire Rodgerson] is een van de weinigen die zich inzet om de vluchtelingen te helpen en ze krijgt hulp van Tommy Joe “TJ” Ballantyne [Dave Turner], de eigenaar van de plaatselijke pub ‘The Old Oak’ die de voorgeschiedenis van het dorp beter kent dan wie ook. Hij helpt vluchteling Yara [Ebla Mari] wanneer een dronken jongeman [Neil Leiper] bij aankomst haar fototoestel beschadigt. Laura, Yara en TJ doen een poging om de solidariteit in de gemeenschap aan te wakkeren door de zaal achter de pub te gebruiken voor een gezamenlijke maaltijd onder het motto “when you eat together, you stick together.” Maar de vaste klanten van ‘The Old Oak’ laten merken dat ze dat maar niks vinden. Daardoor raakt TJ verscheurd tussen zijn idealisme en de economische realiteit – zonder klanten geen pub. Loach toont voor de zoveelste keer een meester te zijn in het neerzetten van authentieke, gewone mensen en de oorzaken van hun gedrag en de omstandigheden waaronder ze moeten zien te overleven. Turner is geweldig in de hoofdrol.

Ik heb betere films gezien van Loach maar deze was toch ruim voldoende. De scène met de hond was gruwelijk....

Mooi ingetogen drama met een boodschap erin...? Ook toepasselijk in NL vandaag de dag.

Met rozenwater overgoten. Van Loach verwachtte ik het genuanceerder dan deze feelgood vertoning van migratie. Dit is zoals het zou moeten zijn maar ligt ver van de realiteit. Ik zou bijna denken dat Loach en Laverty het priesterschap omarmd hebben met zo'n belerend beeld. Integratie gaat in twee richtingen. Het is een verhaal dat zij zich moeten aanpassen aan ons, maar het is ook wel waar dat wij weinig empathie vertonen en weinig doen om hen op een degelijke manier te verwelkomen en te helpen om er te raken. De eerste T.J Ballantyne moet ik nog tegenkomen.Voor mij was het onderwerp te sentimenteel en utopisch gebracht om het een memorabele afsluiter van Loachs loopbaan te noemen; was wel prima geacteerd vooral door Dave Turner.

Mooi drama. Het verhaal is uit het leven gegrepen over de gewone mens met de problemen van deze tijd, inclusief een boodschap. De uitwerking is goed gedaan maar wel wat voorspelbaar en iets te veel geromantiseerd. De opbouw is prima en de emotionele boodschap zet de kijker aan het denken en weet ook te raken. De film verveelt geen moment en blijft de aandacht houden tot het eind. Het acteerwerk is erg sterk, op alle fronten. Visueel ook mooi gemaakt. 4.0

Sombere film en bijna als een documentaire gefilmd.

Voor mij misschien toch iets te somber met toch wat onwaarschijnlijk feel good afsluiting

Goeie film over een cafebaas van een lokale kroeg die te maken krijgt met de verdeeldheid in een voormalig mijnwerkersstadje. Een sociaal drama in de gebruikelijke, realistische stijl van Ken Loach, waarbij de gemeenschap goed neer wordt gezet. Verhaaltechnisch soms iets te positief gebracht. Met gemak 3.5 sterren.

Prachtige film van Loach. Mensen die gefrustreerd zijn door hun eigen afschuwelijke situatie en dan hun vertrouwde buurt en pub nog zien veranderen door een hoop vluchtelingen die in hun buurt worden gedropt, en dan deze mensen de schuld geven van hun eigen problemen.

In mijn dorp is ook een asielcentrum geopend, dus ik weet hoe moeilijk het is voor sommige mensen, zowel voor de asielzoekers, als voor de mensen die hun dorp zien veranderen.

Mooi realistisch drama van Ken Loach. De film houdt de aandacht goed vast en de opbouw / script is uitstekend. Mooi, realistisch gefilmd. Ook zeer actueel thema waarbij je ook de dilema's ziet. De film kiest uiteindelijk wel partij, maar dat stoort niet. Loach filmt (zoals zo vaak) met een onervaren cast. Dave Turner acteert meesterlijk, maar Elba Mari kon helaas niet overtuigen. Dit ligt deels aan de rol die ze meekrijgt alsook aan hoe ze die invult: te kunstmatig, niet geloofwaardig en wat over the top. Daarnaast verlopen sommige veranderingen veel te abrupt om realistisch te zijn. Iemand die het ene moment scheld op alle buitenlanders is een dag later helemaal omgedraaid. Dit zijn mijn twee kritiekpunten op de film, maar gelukkig ontneemt het niet het kijkplezier. Daarom toch 4 sterren.

Mooi gemaakte en sterk drama, met een sterk spelende cast en qua verhaal heel mooi gedaan ook. Ken Loach weet je precies met dit soort films te raken, hij mag dan nu 88 zijn ik hoop dat hij nog mooie films blijft maken.

Een film die bij mij een traan geeft in mijn ogen is een goede film.

Ik zie ook wel dat het een geromantiseerd verhaal is. Maar het is wel belangrijk om deze film eens te gaan kijken. Zeker als je vooroordelen hebt over vluchtelingen.

Ik blijf altijd zeggen: Behandel een ander, zoals jezelf ook behandeld wil worden op alle levensgebieden'.

Als iedereen in de wereld deze zin zou toepassen, zou het er allemaal al veel rooskleuriger uitzien.

Wat maakt dat je bij iemand inbreekt? Wat maakt dat je steelt? Wat maakt dat je iemand in elkaar slaat? Wat maakt dat je iemand verkracht? Wat maakt dat je iemand vermoord?

Ik ben zelf heus geen heilige, maar ik probeer in ieder geval iedereen in zijn waarde te laten en lach ik eens iemand uit, of maak ik een domme opmerking, dan mag je mij hierop aanspreken en zal ik mijn excuses maken.

Ik ben helaas tenslotte ook maar een simpel mens....

IJzersterk sociaal drama, dat mij wat traantjes wist op te wekken. Ken Loach kreeg dit weer voor elkaar net als in "I, Daniel Blake". Een beklijvende film.