herbata

herbata (język polski)

wymowa:: ^?/i, IPA: [xɛrˈbata], AS: [χerbata]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bot. wiecznie zielona roślina z rodzaju Camellia^[1], zwłaszcza Camellia sinensis^[2]; zob. też herbata chińska (roślina) w Wikipedii

(1.2) susz z pąków lub liści herbaty (1.1) służący do przygotowania napoju

(1.3) kulin. napój, napar z herbaty (1.2); zob. też herbata w Wikipedii

(1.4) kulin. napój, napar z ziół lub owoców innych niż herbata (1.2)

(1.5) popołudniowe spotkanie towarzyskie przy stole, często przy herbacie (1.3)

odmiana:

(1.1-5)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	herbata	herbaty
dopełniacz	herbaty	herbat
celownik	herbacie	herbatom
biernik	herbatę	herbaty
narzędnik	herbatą	herbatami
miejscownik	herbacie	herbatach
wołacz	herbato	herbaty

przykłady:: (1.1) Gdy byłem w Chinach, widziałem plantację herbaty.; (1.2) Trzeba nasypać trochę herbaty do czajniczka.; (1.3) Uważam, że herbata jest najsmaczniejszym napojem pod słońcem.; (1.4) Herbata miętowa dobrze ci zrobi na ból żołądka.

składnia:

kolokacje:: (1.1) krzew / plantacja / uprawa / liść herbaty • zbieracz / zbieraczka herbaty • plon herbaty; (1.2) herbata biała / czarna / czerwona / zielona / żółta / aromatyzowana • kupować / nasypać / rozsypać / wsypać / zalewać / zalać herbatę • produkcja / eksport / import / sprzedaż / zakup herbaty; (1.3) herbata biała / czarna / czerwona / zielona / żółta / aromatyzowana • parzyć / pić / pijać / robić / zrobić / przygotowywać / przygotować / podać / podawać herbatę; (1.4) herbata miętowa / rumiankowa / owocowa / ziołowa • herbata ekspresowa • herbata szatan • parzyć / pić / pijać / robić / zrobić / przygotowywać / przygotować / podać / podawać herbatę

synonimy:: (1.3) gw. (Górny Śląsk) tyj, harbata; gw. (Poznań) arbata; gw. więzienna czaj; (1.4) napar; (1.5) herbatka

antonimy:

hiperonimy:: (1.1) roślina; (1.2) susz; (1.3) napój; (1.4) napój; (1.5) spotkanie

hiponimy:: (1.4) miętówka, mate

holonimy:: (1.1) bawarka, zaturan, poncz; (1.3) posiłek, poczęstunek; (1.5) życie towarzyskie

meronimy:: (1.3) esencja, woda, cukier, fusy

wyrazy pokrewne:

rzecz. herbaciarka ż, herbaciarnia ż, herbaciarz mos, herbacina ż, herbarium n, herbatnik mrz

zdrobn. herbatka ż

przym. herbaciany, herbaciarski, herbatnikowy

związki frazeologiczne:: herbata z prądem • po herbacie

etymologia:

(1.1-3) n.łac. herba + thea < niderl. thee < minnan 茶 (tê)^[3]

(1.4-5) od (1.1-3)

Narody, do których herbata dotarła drogą lądową, mają zwykle nazwę zaczerpniętą z języka chińskiego mandaryńskiego chá (np. ros. чай), natomiast te, do których herbata dotarła drogą morską, mają nazwę pochodzącą z języka chińskiego minnan tê (np. niem. Tee); oba wyrazy zapisywane są po chińsku jako 茶.

uwagi:: (1.3) zobacz też: Indeks:Polski - Napoje

tłumaczenia:

afrykanerski: (1.3) tee
albański: (1.3) çaj m
amharski: (1.3) ሻይ (šay)
angielski: (1.1) tea; (1.2) tea; (1.3) tea; (1.4) tisane, herbal tea; (1.5) tea party
arabski: (1.3) شاي (šāy) m, marok. arab. أتاي, algier. arab. آتاي
asamski: (1.3) চাহ (sah)
azerski: (1.3) çay
baskijski: (1.3) te
bengalski: (1.3) চা (cā)
białoruski: (1.1) гарбата ż, чай m; (1.2) гарбата ż, чай m; (1.3) гарбата ż, чай m
birmański: (1.3) လက်ဖက်ရည် (lakhpak-rany)
bisznuprija-manipuri: (1.3) চাহা (chaha)
bośniacki: (1.3) čaj m
bułgarski: (1.1) чай m; (1.2) чай m; (1.3) чай m; (1.4) чай m
cebuano: (1.3) tsa
chiński standardowy: (1.1) 茶 (chá); (1.2) 茶 (chá); (1.3) 茶 (chá); (1.4) 茶 (chá)
chorwacki: (1.3) čaj m
czeski: (1.3) čaj m
cziczewa: (1.3) tiyi
dolnołużycki: (1.3) tej m
duński: (1.3) te w
esperanto: (1.1) teo; (1.2) teo; (1.3) teo
estoński: (1.1) tee, teepõõsas; (1.2) tee, teepuru; (1.3) tee; (1.4) tee, taimetee; (1.5) tee, teejoomine
fiński: (1.3) tee
francuski: (1.1) thé m; (1.2) thé m; (1.3) thé m; (1.4) tisane ż, infusion ż
fryzyjski: (1.3) tee w
galicyjski: (1.3) té m
górnołużycki: (1.3) čaj m
gruziński: (1.3) ჩაი (ch’ai)
gudźarati: (1.1) ચા ż (cā); (1.2) ચા ż (cā); (1.3) ચા ż (cā)
haitański: (1.1) te
hausa: (1.3) ti m
hawajski: (1.3) kī
hebrajski: (1.3) תה m (te)
hindi: (1.3) चाय ż (cāy)
hiszpański: (1.3) té m, na Filipinach cha m
hmong: (1.3) tshuaj yej
ido: (1.1) teo; (1.2) teo; (1.3) teo
igbo: (1.3) tii
indonezyjski: (1.3) teh
interlingua: (1.1) theiero; (1.2) the; (1.3) the
inuktitut: (1) ᑏ (tii)
irlandzki: (1.3) tae m
islandzki: (1.3) te m
japoński: (1.3) 茶 (ちゃ, cha), お茶 (おちゃ, ocha)
jawajski: (1.3) teh
jidysz: (1.1) טיי ż (tej); (1.2) טיי ż (tej); (1.3) טיי ż (tej)
joruba: (1.3) tíì
kannada: (1.3) ಚಹಾ (cahā)
kaszubski: (1.3) arbata ż, harbata ż, arbatka ż, harbatka ż
kataloński: (1.3) te m
kazachski: (1.3) шай
khmerski: (1.3) តែ (tae)
kirgiski: (1.1) чай
koreański: (1.3) 차 (cha)
korsykański: (1.3) tè m
kurmandżi: (1.3) çay
laotański: (1.3) ຊາ (sā)
lezgiński: (1.3) чай
litewski: (1.3) arbata ż
luksemburski: (1.3) Téi m
łaciński: (1.3) thea ż
łotewski: (1.3) tēja ż
macedoński: (1.3) чај m
malajalam: (1.3) ചായ (cāya)
malajski: (1.3) teh
malgaski: (1.3) dite
maltański: (1.3) te' m
maoryski: (1.3) tī
marathi: (1.3) चहा ż (cahā)
minnan: (1.3) 茶 (tê)
mongolski: (1.3) цай
nepalski: (1.3) चिया (ciyā)
niderlandzki: (1.3) thee m
niemiecki: (1.3) Tee m
norweski (bokmål): (1.3) te m
norweski (nynorsk): (1.3) te m
nowogrecki: (1.1) τεϊόδεντρο n τσάι n; (1.2) τσάι n, τέιο n, τέιον n; (1.3) τσάι n; (1.4) τσάι n; (1.5) τσάι n
ormiański: (1.1) թեյ (t’yey)
paszto: (1.3) چاى m (čāy)
pendżabski: (1.3) ਚਾਹ ż (cāh)
perski: (1.3) چای (čây)
polski język migowy:
(w zapisie SignWriting)
(1.3) , , ,
portugalski: (1.3) chá m
północnolapoński: (1.3) deadja
rosyjski: (1.3) чай m
rumuński: (1.3) ceai m
samoański: (1.3) tī
sanskryt: (1.1) चाय n (cāya); (1.3) चाय n (cāya)
serbski: (1.3) чај m
shona: (1.3) tii
skolt: (1.3) čee
słowacki: (1.3) čaj m
słoweński: (1.3) čaj m
somalijski: (1.3) shaah
sotho: (1.3) tee
suahili: (1.3) chai
sundajski: (1.3) teh
syngaleski: (1.3) තේ (tē)
szkocki gaelicki: (1.3) tì m
szwedzki: (1.1) tebuske w; (1.3) te n; (1.4) te n
tadżycki: (1.3) чой
tagalski: (1.3) tsaa, tsa
tajski: (1.1) ชา (chā), น้ำชา
tamilski: (1.3) தேயிலை (tēyilai)
turecki: (1.3) çay
tuvalu: (1.1) ti; (1.2) ti; (1.3) ti
tybetański: ཇ, ཇ་
ukraiński: (1.2) чай m; (1.3) чай m
urdu: (1.3) چائے
uzbecki: (1.3) choy
volapük: (1.3) tied
võro: (1.3) tii
walijski: (1.3) te m
wepski: (1.3) čai
węgierski: (1.3) tea
wietnamski: (1.3) trà
wilamowski: (1.1) ty ż, tȳ ż, tyy ż; (1.2) ty ż, tȳ ż, tyy ż; (1.3) ty ż, tȳ ż, tyy ż; (1.4) ty ż, tȳ ż, tyy ż; (1.5) ty ż, tȳ ż, tyy ż
włoski: (1.3) tè m
xhosa: (1.3) iti
zulu: (1.3) itiye
żmudzki: (1.3) erbeta ż

źródła:

↑ Hasło „Camellia” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
↑ Hasło „Camellia sinensis” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
↑ Hasło „herbata” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.

[Camellia-1] Hasło „Camellia” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.

[Camellia_sinensis-2] Hasło „Camellia sinensis” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.

[3] Hasło „herbata” w: Słownik wyrazów obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. 1995 i nn.

[1]

[2]

[3]