K2
K2 – widok od południa | |
Państwo | |
---|---|
Położenie | |
Pasmo | |
Wysokość |
8611 m n.p.m. |
Wybitność |
4017 m |
Pierwsze wejście |
31 lipca 1954 |
• zimowe |
16 stycznia 2021 |
Położenie na mapie Wyżyny Tybetańskiej | |
Położenie na mapie Azji | |
35°52′57″N 76°30′48″E/35,882500 76,513333 |
K2, Czogori (chiń. upr. 乔戈里峰; chiń. trad. 喬戈里峰; pinyin Qiáogēlǐ Fēng; 8611 m n.p.m.) – ośmiotysięcznik, najwyższy szczyt Karakorum, drugi co do wysokości szczyt Ziemi. Znajduje się na granicy Chin i Pakistanu. Do 16 stycznia 2021 roku pozostawał ostatnim niezdobytym zimą ośmiotysięcznikiem.
Zbudowany ze skał krystalicznych, głównie gnejsów i granitów, szczyt wznosi się ponad 3 kilometry ponad otaczające go lodowce[2].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]W 1856 Brytyjczyk T.G. Montgomerie z Indyjskiego Urzędu Mierniczego dokonał pomiaru szczytu, oznaczając go K2, jako drugi na liście 35 szczytów Karakorum. 2 oznacza pozycję na liście mierniczej sporządzanej z zachodu na wschód (K1 otrzymał Maszerbrum).
Zgodnie z polityką Indyjskiego Urzędu Mierniczego starano się nazywać szczyty zgodnie z ich lokalnymi nazwami. Jednakże wyjątkowe odosobnienie K2 sprawiało, że nie miał lokalnej nazwy. Nie był widoczny ani z wiosek leżących po północnej, ani po południowej stronie szczytu. Widoczny jest wprawdzie z lodowca Baltoro, tam jednak okoliczni mieszkańcy bywali bardzo rzadko. Ze względu na brak rozpowszechnionej nazwy lokalnej oraz w związku z upowszechnianiem się nazwy K2, przyjęto ją jako oficjalną.
Wysokość
[edytuj | edytuj kod]Wysokość K2 podawana na mapach i w encyklopediach to 8611 m[3]. W lecie 2014 zorganizowano pakistańsko-włoską wyprawę na K2 w celu dokładnego zmierzenie wysokości góry z użyciem nawigacji satelitarnej. Zmierzona podczas tej wyprawy wysokość K2 to 8609,02 m[4][5].
Kontrowersyjna przynależność terytorialna
[edytuj | edytuj kod]K2 znajduje się pod administracją pakistańską i wchodzi w skład regionu Gilgit-Baltistan. Ponieważ jednak przylega bezpośrednio do granicy z Chinami, dochodzi na tym tle do sporów. Jeszcze ostrzejszą formę przybrał konflikt z Indiami, które zgłaszają pretensje do całego Kaszmiru, a więc i Baltoro, również uważając się za administratora K2.
Dostęp
[edytuj | edytuj kod]Najbliższe K2 międzynarodowe porty lotnicze to Port lotniczy Islamabad i Port lotniczy Gandhara. Stąd samochodami terenowymi przez Gilgit lub Skardu do Askole (3050 m n.p.m.), a dalej pieszo po lodowcu Baltoro do miejsca zwanego Concordia (4600 m), gdzie łączą się lodowce Baltoro, Godwin-Austen i Górny Baltoro. Stamtąd do podnóża południowej ściany około 10 km.
Legenda K2
[edytuj | edytuj kod]Uważany za najtrudniejszy ośmiotysięcznik do zdobycia. K2 jest tak niebezpieczny przede wszystkim dlatego, że trudności techniczne (wspinaczkowe) w drodze na wierzchołek znajdują się bardzo wysoko – na wysokości 8000 m. Dodatkowym czynnikiem jest wysokość góry ponad otaczające ją lodowce – w każdą stronę szczyt opada ponad 3-kilometrowej wysokości ścianami[2]. Ponadto wejście na K2 utrudnia gorsza od panującej na Evereście pogoda, gdyż K2 jest najbardziej wysuniętym na północ ośmiotysięcznikiem.
Najpopularniejsza droga na szczyt wiedzie przez Żebro Abruzzi[6]. Są tam dwie trudne technicznie sekcje – Komin House’a i Czarna Piramida. Gdy wspinacze mają to za sobą, muszą zmierzyć się jeszcze ze żlebem Bottleneck („Szyjką od butelki”), nad którym znajduje się ogromny serak. Z powodu wysokiego odsetka wypadków śmiertelnych K2 nazywany bywa „Górą Mordercą”.
Był ostatnim ośmiotysięcznikiem, który został zdobyty zimą (w styczniu 2021)[1].
Zdobywcy
[edytuj | edytuj kod]W 1909 r. próbę zdobycia K2 podjął zespół włoski kierowany przez Luigi Amedeo di Savoia, księcia Abruzzów i dotarł do wysokości około 6000 m n.p.m.
Szczyt został zdobyty 31 lipca 1954 przez wyprawę włoską dowodzoną przez Ardito Desio. Drogą przez Żebro Abruzzi, czyli od strony południowo-wschodniej, na szczyt weszli Achille Compagnoni i Lino Lacedelli. Wyprawa korzystała ze wspomagania tlenem. Podczas wyprawy w obozie II na wysokości 5900 m na ostre zapalenie oskrzeli zmarł Mario Puchoz.
Wanda Rutkiewicz była pierwszą kobietą, która stanęła na szczycie K2 (23 czerwca 1986, godz. 10:15 czasu lokalnego).
26 lipca 2014 szczyt zdobyła rekordowa liczba wspinaczy – 32. Wcześniej rekordowym dniem był 31 lipca 2012, kiedy szczyt zdobyło 28 osób.
22 lipca 2018 Andrzej Bargiel jako pierwszy człowiek zjechał na nartach z K2.
16 stycznia 2021 grupa dziesięciu Nepalczyków jako pierwsza w historii zdobyła szczyt zimą. Grupa składała się z następujących osób: Mingma Gyalje Sherpa, Nirmal Purja, Mingma David Sherpa, Gelje Sherpa, Sona Sherpa, Mingma Tenzi Sherpa, Pem Chhiri Sherpa, Dawa Temba Sherpa, Kili Pemba Sherpa i Dawa Tenjing Sherpa[1][7][8]. Nirmal Purja wszedł na szczyt bez wspomagania tlenem[9][10].
Zimowe wyprawy
[edytuj | edytuj kod]- 1987/1988 – polsko-kanadyjsko-brytyjska wyprawa kierowana przez Andrzeja Zawadę od strony pakistańskiej. W skład wyprawy weszło 13 Polaków, 7 Kanadyjczyków i 4 Brytyjczyków. 2 marca Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy założyli obóz III na 7300 m n.p.m.
- 2002/2003 – Netia K2 – Polska Wyprawa Zimowa. Kierownik wyprawy Krzysztof Wielicki. Wyprawa dotarła do wysokości 7650 m n.p.m.
- 2011/2012 – wyprawa rosyjska składająca się z dziewięciu wspinaczy, kierownika i lekarza osiągnęła wysokość 7200 m. Zakończyła się śmiercią Witalija Gorelika[11].
- 2017/2018 – Polska wyprawa na K2 pod kierownictwem Krzysztofa Wielickiego[12]. W skład wyprawy wchodziło 17 uczestników[13]. 19 lutego Adam Bielecki i Denis Urubko założyli C3 na wysokości 7200 m, a 20 lutego dotarli na 7400 m. 26 lutego w samotnym wyjściu Denis Urubko dotarł na 7600 m. Na początku marca 2018 kierownik Krzysztof Wielicki ogłosił koniec wyprawy z powodu niekorzystnych prognoz pogody oraz wzrostu zagrożenia lawinowego[14].
- 2020/2021 – grupa dziesięciu Nepalczyków, pod dowództwem Nirmala Purji, jako pierwsza w historii dotarła na szczyt zimą – 16 stycznia 2021[10][15].
Polskie ślady na K2
[edytuj | edytuj kod]W 1976 ekspedycja prowadzona przez Janusza Kurczaba nie korzystała z pomocy tragarzy wysokościowych. Podjęto ambitną próbę wejścia dziewiczą wówczas, północno-wschodnią granią, którą pokonano, a dwójka – Eugeniusz Chrobak i Wojciech Wróż wycofała się 200 m poniżej wierzchołka.
W roku 1982 odbyły się dwie polskie wyprawy: północno-zachodnią granią pod kierownictwem Janusza Kurczaba oraz pierwsza polska wyprawa kobieca pod kierownictwem Wandy Rutkiewicz. W 1984 szczyt ponownie próbowała zdobyć Wanda Rutkiewicz.
Pierwszym polskim wejściem na K2 było wejście Wandy Rutkiewicz 23 czerwca 1986 roku.
Polacy wytyczyli lub dokończyli cztery z dziewięciu dróg wiodących na szczyt, w tym m.in. dwie najtrudniejsze:
- Magiczna Linia – została wytyczona przez Wojciecha Wróża, Przemysława Piaseckiego i Petra Božika. W czasie schodzenia zginął Wróż. Droga ta ma tylko jedno powtórzenie (Jordi Corominas w roku 2004; podczas tej wyprawy zmarł Manel de la Matta).
- Polska Droga – została wytyczona przez Jerzego Kukuczkę i Tadeusza Piotrowskiego na południowej ścianie K2. W czasie schodzenia drogą klasyczną spadł w przepaść i zginął Piotrowski. Droga ta nigdy nie została powtórzona.
Na K2 zginęła Halina Krüger-Syrokomska, a także Dobrosława Miodowicz-Wolf, która zmarła podczas schodzenia po nieudanym ataku szczytowym w tragicznym sezonie 1986.
Piotr Pustelnik otrzymał Nagrodę Fair Play Polskiego Komitetu Olimpijskiego za rezygnację z ataku szczytowego, aby nieść pomoc włoskiemu koledze Marco Bianchiemu, który zapadł na chorobę wysokościową w czasie zejścia z wierzchołka.
W zimie 2002/2003 po północnej stronie góry działała Polska Wyprawa Zimowa Netia K2 kierowana przez Krzysztofa Wielickiego, w której skład weszło również czterech alpinistów z Gruzji, Kazachstanu i Uzbekistanu. Bazę główną na lodowcu Qogir założono 29 grudnia 2002. W ciągu 2 miesięcy działalności rozpięto kilka kilometrów lin poręczowych i założono cztery obozy, najwyższy na 7650 m rozbili Marcin Kaczkan, Piotr Morawski i Denis Urubko. Atak szczytowy uniemożliwiła choroba wysokościowa Kaczkana, na którą zapadł po noclegu w obozie czwartym.
Polscy zdobywcy:
- 23 czerwca 1986 – Wanda Rutkiewicz
- 8 lipca 1986 – Jerzy Kukuczka, Tadeusz Piotrowski
- 3 sierpnia 1986 – Przemysław Piasecki, Wojciech Wróż
- 10 sierpnia 1996 – Krzysztof Wielicki
- 14 sierpnia 1996 – Ryszard Pawłowski, Piotr Pustelnik
- 23 sierpnia 2011 – Dariusz Załuski
- 31 lipca 2012 – Adam Bielecki[16]
- 31 lipca 2014 – Janusz Gołąb, Marcin Kaczkan
- 22 lipca 2018 – Andrzej Bargiel[17]
- 25 lipca 2019 – Waldemar Kowalewski
- 22 lipca 2022 – Monika Witkowska[18]
- 28 lipca 2022 – Dorota Rasińska-Samoćko[19]
- 28 lipca 2022 – Radosław Woźniak, Mariusz Hatala i Piotr Krzyżowski, członkowie zespołu Beskid Expedition Team, wszyscy bez wspomagania tlenem z butli[20]
- 27 lipca 2023 – Magdalena Arcimowicz[21][22]
Wypadki
[edytuj | edytuj kod]W sezonie 1986 w katastrofie na K2 zginęło 13 osób. Był to najtragiczniejszy sezon w historii zdobywania tej góry.
13 sierpnia 1995 burza śnieżna spowodowała śmierć siedmiu himalaistów (Brytyjka Alison Hargreaves, Nowozelandczyk Bruce Grant, Amerykanin Rob Slater, Hiszpanie Lorenzo Ortiz, Javier Escartin i Javier Olivar, Kanadyjczyk Jeff Lakes).
W sezonie 2008 zejście lawiny spowodowało serię zdarzeń, w której zginęło jedenastu himalaistów[23]: trzech Koreańczyków, dwóch Nepalczyków, dwóch Pakistańczyków, Serb, Irlandczyk, Norweg i Francuz. Przyczyną tragedii było oderwanie się bloku lodowego (wielkiego seraka) powyżej trudnego żlebu zwanego „Bottleneck” (wąskie gardło), co spowodowało lawinę, która pozrywała liny poręczowe w żlebie. To zdarzenie uniemożliwiło bezpieczne, szybkie zejście do obozu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c K2 zimą zdobyte! Wielki wyczyn Szerpów w najwyższych górach. wyborcza.pl. [dostęp 2021-01-16].
- ↑ a b Dougald MacDonald , High Ambitions on K2 [online], Climbing Magazine [dostęp 2017-01-18] (ang.).
- ↑ K2, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-04-05] .
- ↑ Katherine Lehmuller, Marco Mozzon. Second to none. „The Global Magazine of Leica Geosystems”. Reporter 72. s. 40-42. (ang.).
- ↑ How High Really Is K2? [online], 2014 [dostęp 2022-11-20] (ang.).
- ↑ K2 – ekipa rozpoczyna akcję na Żebrze Abruzzi. wspinanie.pl. [dostęp 2021-05-07].
- ↑ Nepali climbers script history scaling K2 in winter season. thehimalayantimes.com, 2021-01-16. [dostęp 2021-01-18]. (ang.).
- ↑ Stephanie Geiger: Nepalesische Bergsteiger erreichen erstmals im Winter den Gipfel des K2. www.faz.net, 2021-01-17. [dostęp 2021-01-18]. (niem.).
- ↑ Sangam Prasain: My body was freezing. I told my teammates I couldn’t move.. [w:] The Kathmandu Post [on-line]. kathmandupost.com, 2021-01-19. [dostęp 2021-01-30]. (ang.).
- ↑ a b Nirmal Purja: Update 11 - With or without O2 ?. www.nimsdai.com, 2021-01-18. [dostęp 2021-01-19]. (ang.).
- ↑ Na K2 zmarł rosyjski alpinista. Zimowa ekspedycja przerwana.
- ↑ 10-01-2018 – Informacja Prasowa [online], Polski Himalaizm Zimowy 2016–2020 im. Artura Hajzera [dostęp 2018-01-15] (ang.).
- ↑ Uczestnicy [online], Polski Himalaizm Zimowy 2016–2020 im. Artura Hajzera [dostęp 2018-01-15] (ang.).
- ↑ B. Zimkowski , Koniec wyprawy na K2! Polacy nie wejdą na szczyt [online] [dostęp 2018-03-15] .
- ↑ Szerpowie chcą wejść razem na szczyt! Zostało już tylko 11 metrów [aktualizacja] [online], Sport.pl [dostęp 2021-01-16] (pol.).
- ↑ Adam Bielecki K2 summit 31.07.2012, 10.30 AM. YouTube, 2 sierpnia 2012. [dostęp 2013-03-22].
- ↑ Historia stała się faktem. Andrzej Bargiel zjechał na nartach ze szczytu K2 jako pierwszy w historii! [online]
- ↑ K2 Expedition 2022 : List of climbers summited K2 in 2022 [online], baltistantimes.com, 22 lipca 2022 [dostęp 2022-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2023-07-12] (ang.).
- ↑ Polsat News , Kolejna Polka zdobyła K2. Trzecia w historii [online], polsatnews.pl [dostęp 2022-08-03] .
- ↑ K2: sukces ekipy Beskid Expedition Team. Na wierzchołku Mariusz Hatala, Piotr Krzyżowski i Radosław Woźniak [aktualizacja] [online], wspinanie.pl, 28 lipca 2022 [dostęp 2022-08-25] .
- ↑ Oktawia Kromer , Warszawska lekarka jako czwarta Polka w historii zdobyła szczyt K2. "Warunki były bardzo złe" [online], warszawa.wyborcza.pl, 7 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-08] .
- ↑ 8K Conquers Pakistan's Peaks With Zero Casualties & With The Highest Number Of Summiteers On Top Of K2 (8,611m): Season 2023 [online], 8kexpeditions.com, 1 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-08] (ang.).
- ↑ 11 ofiar lawiny na K2, [w:] tvn24 [online], TVN 24, 4 sierpnia 2008 [dostęp 2021-01-30] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- K2 na peakware. peakware.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-08)].
- K2 na SummitPost