Sjiraz (wyn)
Sjiraz-wyn verwys na twee verskillende en welbekende wyntipes. Histories word dié naam in verband gebring met die wyn wat verbou is in die omstreke van die stad Sjiraz in hedendaagse Iran.[1][2] Vandag is "Sjiraz" 'n alternatiewe naam vir die Syrah-druifsoort, wat meestal in Australië en Suid-Afrika gebruik word. Die moderne "Sjiraz" druif is identies aan Syrah en kom oorspronklik van suidoos-Frankryk. Daar is egter geen bevestigde verband tussen dié druif en die stad Sjiraz nie.[3]
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]
Teen die 9de eeu het Sjiraz, as Iran se "wynhoofstad", 'n reputasie ontwikkel as die streek wat die beste wyn in die wêreld geproduseer het.[1] Verder meer is daar dokumentêre bewys dat Europese handelaars Sjiraz-wyn in die 17de eeu uitgevoer het. Die druiwe wat in die nabye omgewing van die stad verbou is het oor 'n meer "verwaterde" karakter beskik (te wyte aan intensiewe besproeiing) as die wat verbou is in terrasse naby die dorpie Khollar, soos beskryf deur Engelse en Franse reisigers in die 17de en 19de eeue. Die wyn wat van hierdie druiwe geproduseer is was wit, en het in twee verskillende vorme voorgekom: droë wyn vir onmiddellike verbruik, en soet wyn wat verouder is. Laasgenoemde is vergelyk met "'n ou sjerrie" (een van die gewildste Europese wynsoorte in daardie tyd). Daar word gesê dat die wyn op vyfjarige ouderdom 'n delikate en neutagtige geur gehad het.[1]
Alhoewel reisigers die wyn beskryf het as wit, bestaan daar oënskynlik geen ampelografiese beskrywings van die wingerdstokke of druiwe nie. Marco Polo maak melding van die wyn; ander klassieke bronne beskryf weer druifstokke wat deur katrolle en gewigte gemanipuleer is sodat dit teen een kant van 'n huis opwaarts gegroei het en aan 'n ander kant afgetuimel het.[4]
Die Britse digter Edward FitzGerald het later die Rubaijat deur die Persiese digter Omar Khayyám, waarin Sjiraz-wyn geprys word, vertaal.
In hedendaagse Iran kan Sjiraz-wyn nie op wettige wyse geproduseer word nie as gevolg van die verbod op alkohol in Islam. Voor die Islamitiese rewolusie van 1979 was daar egter soveel as 300 wynkelders in Iran; vandag is daar geen. Iran is nie meer 'n wynproduserende land nie, maar Iranse Christene word toegelaat om wyn te fermenteer.[5]
Moderne era
[wysig | wysig bron]Ten spyte van die naam van die wyn bestaan daar geen bewese verband tussen die stad Sjiraz en die hedendaagse rooiwynvariëteit nie. Die druifsoort word geplant in onder andere Australië, Suid-Afrika, Argentinië, Kanada, en die Verenigde State.[6][7] Die moderne Sjiraz-druifsoort, wat identies is aan die Syrah-druifsoort, is in Australië gevestig deur James Busby, die "vader" van Australiese wyn. Busby het deur Spanje en Frankryk gereis en die wingerstokke versamel wat weldra die boustene sou vorm van die Australiese wynindustrie.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Entry on "Persia" in J. Robinson (ed), "The Oxford Companion to Wine", Third Edition, p. 512-513, Oxford University Press 2006, ISBN 0-19-860990-6
- ↑ Hugh Johnson, "The Story of Wine", New Illustrated Edition, p. 58 & p. 131, Mitchell Beazley 2004, ISBN 1-84000-972-1
- ↑ J. Robinson (ed), The Oxford Companion to Wine, Third Edition, p. 676, Oxford University Press 2006, ISBN 0-19-860990-6
- ↑ Lichine, Alexis (1967). Alexis Lichine's Encyclopedia of Wines and Spirits. Londen: Cassell & Company Ltd. p. 495.
- ↑ vinepair.com
- ↑ Entry on "Shiraz" in J. Robinson (ed), "The Oxford Companion to Wine", Third Edition, p. 627, Oxford University Press 2006, ISBN 0-19-860990-6
- ↑ "Syrah". Vitis International Variety Catalogue. Julius Kühn-Institut - Federal Research Centre for Cultivated Plants. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Januarie 2012. Besoek op 8 Desember 2009.
