Kaos Teorisi

Özet
Matematiğin mimarlık dahil olmak üzere farklı disiplinlerle girdiği sıkı ilişki ve teknolojinin gün geçtikçe gelişmesiyle kullanım alanı artan bilgisayar destekli tasarım teknolojisi sayesinde tasarım sürecinde farklı matematiksel modellerin kullanılması mümkün olmuştur. Matematiksel modellerle strüktür tasarımı, geometri ve malzeme parametrelerini ön plana çıkarmıştır. 
Karmaşıklık kuramının sistemdeki dinamiklerin modellenmesi açısından strüktür tasarımındaki rolü önemlidir. Birbirinden farklı birçok parametrenin olması ve bunlar arasındaki ilişkilerin keşif süreci taşıyıcı sistemi tasarlanabilir bir sistem yapmıştır.  Geometri, bu sistemin formunu oluşturur ve ilk dikkat çeken parametredir. Yaratılan her form bir geometri içerir ve formun ayakta durabilmesi için de strüktür tasarımına ihtiyaç vardır. Mimarlıkta geometriyle birlikte malzeme, tasarımın dokusunun, biçiminin ve binanın görünümünün oluşmasında temel bileşenlerdendir.
Strüktür tasarımında en temel yöntem olan sonlu elemanlar analizi ışığında, arup optimizeri, dinamik rahatlama, evrimsel şekil optimizeri ve evrimsel strüktür optimizeri incelenmiştir. Bu analizler sonucu ortaya çıkan zincir eğrisi, bükülme, minimal yüzey ve nurbs modelleri araştırılmıştır. Arup optimizeri, tüm sistemde kendi kendini organize etmesini sağlayacak en uygun tekrar elemanlarını seçer ve bu elemanları tek tek analiz eder. Dinamik rahatlama, malzemenin yerçekimi ile kendiliğinden şekil almasını sağlayan topolojik şekildeki kemer yapının optimizasyonunu sağlar. Evrimsel şekil optimizeri ise serbest forma en uygun alanı seçmek için en az deplasman yaptıracak strüktürel eleman yerleşmesini analiz eder. Evrimsel strüktür optimizeri ise sistemde vektörel gerilimi azaltmaya yönelik analizler yapar.
Strüktür modellerinden zincir eğrisi modelinde zincir, yerçekimine karşı oluşan eğrinin formunu alır. Bükülme, malzemenin kırılma noktasının gelişen teknoloji ve yeni malzemelerle eşik değerinin artması sonucunda, eski kırılma noktasının bükülmesiyle oluşan formdur. Minimal yüzeyler, minimum yüzey-gerilim potansiyel enerjisine sahip ve alan olarak da minimum olan formlardır. Nurbs ise üniform olmayan çizgiler eğrisidir ve bu eğriler, bir strüktür modelinde geometrinin haritalamasını yaparak serbest form yapıların strüktüre referans olabilecek olası çizgi ve yüzey ilşikilerinin hesaplanmasında kullanılırlar.
Matematiğin bir model oluşturduğu bu strüktür sistemlerinde, bilgisayar ortamında oluşan simülasyon, geçmişin sıkıcı ve anlaması zor olan hesaplamalarını geride bırakıp mimar ve mühendislere ortak olarak kullanabilecekleri bir ara yüz oluşturmuştur.

          Anahtar Kelimeler: Strüktür Tasarımı, Karmaşıklık Kuramı, Optimizasyon, Geometri, Kendi kendini Organize Etme, Topoloji

Bu çalışmada yeni bir bilim paradigması olan kaos teorisi bağlamında eğitim yönetimi sorgulanmıştır. Teorinin ortaya çıkmasıyla, örgüt, yönetim ve eğitim yönetimi alanındaki değişiklerin açıklanması amaçlanmıştır.
Çalışmada Kaos kuramı, eğitim yönetiminde yumuşak/esnek bir mantığa dayalı yeni bir paradigma olarak önerilmekte, eğitim örgütlerinde ne gibi değişikliklere yol açacağı ve eğitim yönetimi alanına nasıl uyarlanacağı tartışılarak öneriler sunulmaktadır.
Eğitim sistemi mevcut haliyle Newton’cu paradigmanın etkisi altında "makine" mecazına dayanmakta, sosyal davranışlarla makinenin eylemleri arasında paralellik kurarak açıklamalarda bulunmakta ve mekanik dünya için tasarlanmış bir yapı öngörmektedir.
Bilimdeki paradigma değişimi ve toplumsal yaşamda küreselleşmenin etkisiyle, eğitim sistemi de bilgi çağının gereklerine göre kendini yeniden yapılandırma zorunluluğuyla karşı karşıya kalmıştır. Bu değişim ve dönüşüme adapte olabilmek için eğitim örgütlerinin yeni bilim anlayışının varsayımları üzerine tekrar düşünülmesi bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmaktadır.   
Anahtar Kelimeler: Kaos Teorisi, Newton’cu Yaklaşım, Eğitim Yönetimi, Yönetim Paradigması.

Özet Kelebek etkisi, ilk bakışta birbiriyle bağlantılı görünmeyen küçük olayların zincirleme bir etkiyle büyüyüp öngörülemeyen, kaotik sonuçlar doğurmasıdır. Benzer bir durumu, olay örgüsüne dayanan edebi metinlerde görmek mümkündür. Bu tarz kurmaca metinlerde olay akışı esnasında, birbirine bağlanan olay örgüleri, küçük olayların da eklemlenmesiyle, kartopu misali büyüyerek bir çığ etkisi yaratırlar. Kelebeğin kanat çırpması gibi küçük bir olayla başlayıp daha sonra zincirleme bir etkiyle büyüyerek kaosla neticelenen edebi metinlerdeki bu etkiye kelebek etkisi denilebilir.
Reşat Nuri Güntekin"in Yaprak Dökümü romanı için kelebek etkisini başlatan olay, Ali Rıza Bey"in Leman"ın annesiyle konuşmasıdır. Bununla başlayan olaylar, birbirini tetiklemek suretiyle Ali Rıza Bey"in işinden olması, ardından evlatlarını yaprak dökümü misali tek tek kaybetmesiyle, tüm ailenin dağılmasına kadar gider. Çalışmada, romandaki olaylar, yukarıdaki bakış açısıyla mercek altına alınacak, bahsedilen etki izaha çalışılacaktır.
Abstract
The butterfly effect is basically the transformation of small events that do not seem to be connected to chaos by growing up with a chain effect. It is possible to see a similar situation in literal texts based on event patterns. In this type of fictional texts, the events connected to each other during the event flow create an avalanche effect enlarging like a snowball, by articulating small events. This effect butterfly effect can be called literary texts that start with a small event like flapping of wings and then grow up with a chain effect and chaos.
Reşat Nuri Güntekin's Yaprak Dökümü for the novel, the incident that started the butterfly effect for is that Ali Riza Bey speaks to Leman's mother. The events that started with this happen to Ali Riza Bey's work by triggering each other and then to the disintegration of the entire family by losing their sons and daughters one by one. In the study, the events in the roman will be examined with the above point of view, the mentioned effect will be studied.

Kaos teorisi, doğrusal öngörülemez olaylar ve sürprizlerin bilimidir. Bize beklenmedik olanı sunar. Geleneksel birçok bilim dalı, yerçekimi, elektrik ya da kimyasal reaksiyonlar gibi önceden tahmin edilebilir veriler ve sonuçlarla uğraşırken; kaos teorisi bunun tam tersi nitelikler taşıyan, hava durumu, borsa, beyin işlevleri gibi

Bu araştırma; fizik öğretmen adaylarına kaos teorisinin önemli özelliklerinden biri olan "başlangıç şartlarına hassas bağlılık" kavramının öğretimini; türbülans etkinliği ile konaklamalı kampı da içeren sınıf içi ve sınıf dışı etkinliklerle zenginleştirilmiş etkileşimli öğrenme ortamlarında gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Marmara Üniversitesi Fizik Eğitimi Anabilim Dalından " Doğada Fizik: Gezi ve Kamp Uygulamaları " dersine katılan dört gönüllü öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma, keşfedici nitel bir araştırma olup; veriler konaklamalı kampta yapılan açık uçlu sorulardan oluşan anket ile dere gözlemi video kayıtları ve kamp sonrası yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre, ön testte öğrenciler kaosu, genel olarak sadece " karmaşa, düzensizlik " kavramlarını kullanarak tanımlamışlardır. Derste ve kampta yapılan türbülans etkinlikleri ile birlikte kaosu tanımlamak için "başlangıç şartlarına hassas bağlılık" kavramını da kullanmaya başlamışlardır. Araştırmanın sonuçlarına bakarak, türbülans etkinliğinin öğrencilerin kaosun "başlangıç şartlarına hassas bağlılık" özelliğini anlamada ve kaos kavramını öğrenmede faydalı olduğu düşünülmüştür.
Anahtar Kelimeler; Açık Alan Eğitimi, Türbülans, Kaos

İnsan bilgisizliğinden dolayı merak eder, en temel ihtiyaçlarından biridir merak; ayrıca zayıflığından dolayı da güçlenmek, çevresine hakim olmak, biçim vermek ister. Özellikle batı toplumlarındaki bu güçlenmeci, hakimolucu, kullanıcı ve tüketici tutum; çevresiyle uyum içinde yaşayan pasif toplumları yutmuş ve dünyanın şu anki tablosunu ortaya çıkarmış görünüyor.

Bu çalışmadaki temel amaç, psikolojik açıdan sınav kaygısı ve baş etme argümanları ele alınmıştır. Baş etmek kelime anlamı olarak; bir işi bitirmek, gücü yetmek, hakkından gelmek, yenmek, üstün gelmek ve mücadele etmektir. Sınav ise adayın gerekli çalışmaları yaparak öğrendiği bilginin değerlendirme sürecidir. Bu değerlendirme öğrenilen bilginin değerlendirilmesidir. Bazen kişilikle sınavlardaki başarı ya da başarısızlık birbiriyle karıştırılmaktadır. Çünkü sınav, sınırlı zamandaki bilgi ve beceri düzeyinin ölçülmesidir. Sınavda başarılı olan adaylar, öğrendikleri bilgiyi sınav anında iyi kullananlardır. Başarılı olamayıp, yeterli puanı alamayanlarda varolan bilgiyi sınav anında iyi kullanamayanlardır. Bu süreçte önemli olan adayın kendini değerli görerek, sınavdaki başarısızlığı bir yetersizlik gibi görmemelidir. Bu nedenle başarıyı direkt etkileyen kaygıyla baş edebilmek için bazı stratejilerin bilinmesi ve uygulanması gerekir. Adayın aşırı kaygısı, sınav anında varolan bilgiyi kullanmasına engel olur. Böylece sınav anında zihinsel bir kilitlenmeyle karşı karşıya kalarak, basit bir soruyu bile defalarca okumak zorunda kalmaktadır. Kısaca belirtmek gerekirse, sınav kaygısıyla baş etmek ve kaygı yaratan düşüncelerden kurtularak olumsuz duygular frenlenmelidir. Sınav döneminde günlük çalışmaların engellenmemesi ve sınavda daha iyi bir başarı elde edilmesi için planlı ve programlı çalışılması gerekir. Ancak şunu da unutmamak gerekir; aslında sınav adayda kaygı yaratan bir durum değildir. Aday, sınavı gereğinden fazla gözünde büyüterek, başarılı olamama duygusuyla kaygıyı ortaya çıkartmaktadır. Kaygının bir diğer önemli nedeni ise adayın istediği başarıya ulaşıp ulaşamama endişesiyle birlikte toplumsal çevrenin yüksek beklentisiyle ortaya çıkmaktadır.

İnsanlar; yüzyıllardır ertesi günlerini, gelecek yıllarını, ömürlerini düzenlemeye, planlamaya çalışarak yaşayıp gidiyorlar fakat bunların ne kadarının geçerli ve ne kadarının gerçekleşebildiği ise bir muamma. İçinde bulunduğumuz dünyada bizimle beraber yaşayan milyonlarca insanın da yaptıklarıyla kesişen, değişen bu nedenle de hiçbir zaman kaynağına tam olarak uymayıp hedefinden sapan planlarımızın neden olduğu olduğu uyumsuz koşullar; her birimizin hayatında yaptığı değişiklikler ile birlikte kaçınılmaz bir kaosa neden oluyor ve bu kaosa alışarak yıllarımızı bu kaos içerisinde sürdürüyoruz. İşte burada; Alper Canıgüz’ün “Oğullar ve Rencide Ruhlar” romanında baş karakter Alper Kamu’nun ‘yapmaya çalıştığı’ planlar, her seferinde karakterin hesaplayamadığı olaylar ile bölünüyor, ya planın iptaline ya da değişimine neden oluyordu. Bunun en trajikomik örneklerinden birini ise kitabın sonunda görebiliyoruz. Romanda Alper Kamu’nun önceden aşina olduğu durumlardan yaptığı çıkarımlar ile sonradan ‘gerçek’ arkadaşı olduğuna karar verdiği Hakan’ın Alper Kamu’nun planlarının yahut tahminlerinin dışında bir durumda bulunması; her ne kadar sonunu bilemesek de Kamu’nun planlarının, düzeninin, hayatının, kararlarının ve belki de dünyaya bakış açısının değişmesine neden olmuş olabilir. Dünya, termodinamik yasalarının onaylamasına göre bir kaosa sürükleniyor. Bu sürüklenme içerisinde planlarımız da bu yasaya uyarak değişiyor ve bozuluyor. Bu nedenledir ki insanoğlu uzun süreli ve çoğu faktörünü hesaplayamadığı planlarını bir tarafa bırakarak dünyayı anlamaya çalışmalı ve böylece yüzyıllardır süregelen uyumsuzluk zincirini kırarak bu dünyayla birleşerek bu dünyanın bir parçası haline gelmelidir.

Birlik Sağlama Çabası Olarak Necip Fazıl’ın Şiirlerinde Yaptığı Değişiklikler
Şiir vezin, kafiye, ses, eda, ritim, ahenk vs. unsurlarıyla parçalı bir bütünlük arz ederken bunların düzenlenmesi sonucunda birliğe kavuşur. Sanat eleştirisinde birlik ve bütünlük “organik birlik”te ifadesini bulur. Şiirin bütünündeki değişmeler öncelikle gözümüzün önünde değil şair algısında yaşanır. Bazıları sinirbilimin bu değişikliği ve algıyı göstereceğini söylese de biz o günün gelmeyeceğini iddia ediyoruz. Sinirbilim hiçbir zaman şiiri çözemeyecektir. Ancak şairin algısındaki değişmeleri kâğıt üstünde şiirinde yaptığı değişikliklerle göstermesi şiir sanatında bazı prensiplere ulaşmamıza olanak sağlar. Şair şiirde yaptığı değişikliklerle bizi zihninde bir yolculuğa davet eder. Kâğıt üstünde şiirde yaptığı değişikliklerle zihnindeki kaotik yapıyı nasıl bir düzene oturttuğunu gösterir. Bir yönüyle okura kaotik iç yapısını idrakiyle nasıl bir huzura kavuşturduğunun işaretlerini bırakır. Şiirinin değişmesi bütünü oluşturan parçaları da etkileyecektir. Vezin, kafiye, ses, eda, ritim, ahenk gibi şiirin iç ve dış unsurları değişikliklerden etkilenecektir. Ancak her değişimin şiirde aynı etkiyi gösterdiği söylenemez. Bazı şiirlerde olumlu bir etki oluştururken bazılarında olumsuz bir tesir uyandırabilir. Büyük şairlerin genelinde şiir ve şiiri üzerine düşünme çabası görülür. Çoğu zaman en kaliteli olana ulaşmanın bir ürünüdür bu çaba. Bir şairin çok beğenilmiş şiirlerinde bile böylesi bir ameliyeye giriştiği görülebilir. Türk şairleri arasında şiiri üzerinde yayımladıktan sonra da düşünen ve sonradan değişiklikler yapan birçok şaire rastlamak mümkündür. Bunlardan biri belki de şiiri üzerinde en çok değişiklik yapan Necip Fazıl Kısakürek’tir. Bu yazı Necip Fazıl’ın şiirde yaptığı değişiklikleri onun “idrak”inde arama çabasının ürünüdür.

Anahtar Kelimeler
Şair, şiir, âlem, kaos, idrak, organik birlik

As Union of Support Necip Fazıl’s Doing Changes in His Poetry
While presenting the Poetry with elements such as meter, rhyme, sound, expression, rhythm, harmony etc. it cohesion to union as a result of these elements. In art criticism unity and wholness expressed with “organic unity”. Whole changes in poetry occurs first of all not in sight but in poet’s perception. Although nevertheless some claim that neurology will show how to occur these change and perception we are asserting that it will not come this day. Neurology will never solve the poetry. But showing of poet his perception and changes in poetry on paper give us possibility to reach some principles. With change in his poetry the poet invite us to travel in his mind. He shows how to edited his chaotic struct in his mind with changed the poetry on the paper. I a sense he give clues to the reader how to pacificate his chaotic internal structure with his logos. The change of the poetry will effect the elements that occur the wholness. The poetry’s interior and external structure elements such as meter, rhyme, sound, expression, rhythm, harmony etc. Will be effected from these changes. But it cannot be said that every change has the same effect in poetry. Some poems may have a positive effect on while others may have a negative effect. In every part of the great poetries see the effort to think about poetry and his poetry. This effort is often a result of reaching the highest quality. It can be seen that a poet engaged in such a process even in his highly acclaimed poems. Among the Turkish poets, it is possible to come across many poets who think and then make changes after publishing it on his poetry. One of these is perhaps Necip Fazıl Kısakurek, who has made the most changes on his poetry. This article is the result of an effort of Necip Fazıl to realize his changes in poetry into his logos.

Keywords
poet, poetry, cosmos, chaos, logos, organic unity

Go oyunu basit kurallarıyla ve sonsuza yakınsayan olasılığıyla günümüz yapay zekaların erişemediği bir kaotik dallanmaya sahiptir. Rus Satranç Şampiyonu Kasparov'u yenen bir yapay zeka (DeepBlue) üretilmiş olsa da orta düzey bir Go ustasını yenen bir yapay zeka henüz üretilememiştir. Sorun günümüz bilgisayarlarının hesaplayamayacağı derecede yüksek olasılıktaki bir uzayda yapay zekaların usta Go oyuncuları karşısındaki çaresizliğidir. Doğrusal (analitik, lineer, determinist) düşünce yerine: oynayış tarzı, kişilik, içgüdü ve tecrübe gibi doğrusal-olmayan (non-lineer, dinamik, kaotik) yöntemler daha doğrusu insansı sezgi oyunda ön plana çıkar. Ve insan hâlâ oyundaki üstünlüğünü korumaktadır. Peki, bu neden böyledir?

Kaos Teorisi; determinizme dayanan ancak ondan farklılaşarak evrenin belirli bir
düzen içerisinde işlemesine rağmen, bunun düzensizlik içerisinde bir düzen olduğunu
ve evrendeki her şeyin hesaplanmasının mümkün olmadığını açıklayan bir teoridir.
Bu teori düzensizliklerin öngörülebilir nedenleri olduğunu düşünmektedir.
Daha çok fen bilimlerinde kullanılan teori ekonomi, sosyoloji, psikoloji vb. sosyal
bilimleri kapsayan alanlarda da etkiye sahiptir. Her ne kadar sosyal bilimlerde
„‟kaos‟‟ kelimesi „‟mutlak düzensizlik‟‟ olarak algılansa da ihtiva ettiği şey ciddi
anlamda farklılık arz etmektedir. Dil, din, kültür, inanç farklılıkları, gelenekler, görenekler
vb. toplumsal olgular uluslararası ilişkilerde kaotik bir yapı oluşumuna sebep
olmaktadır. Bu unsurlar zamanla karmaşık bir davranış biçimi olarak karşımıza
çıkar. Arap coğrafyasında demokrasi, özgürlük, insan hakları talepleriyle ortaya çıkan
ve bir domino taşı etkisiyle yayılan çatışmalar, gösteriler ve ihtilaflar da gözlemlendiğinde
kaotik bir yapı sergilediği görülmektedir. Bu bağlamda; makalede
Uluslararası İlişkilerde Kaos Teorisi, Arap Baharı örneği ile incelenecektir. Makalenin
ilk bölümünde; kaos kelimesinin etimolojisi ve kaos teorisi derinlemesine incelenecektir.
İkinci bölümde, Uluslararası İlişkiler bağlamında Sosyal Bilimlerde
kaos ve kaos teorisinin yorumlanması hususu üzerinde durulacaktır. Son bölümde
ise Arap Baharı ve oluşturduğu kaotik görünüm anlatılanlara paralel bir şekilde değerlendirilecektir.

Derleyen : Mehmet Tansel YILDIZ Kaos kelimesi, "Düzenli Evren" anlamına gelen "Kozmos" kelimesinin tam zıddıdır. Ancak Kaos'un kelime anlamıyla Kaos'un 'teorisi' birbiriyle aynı kavramlar gibi gözükselerde aslında birbirleriyle zıt pek çok yanları da bulunmaktadır. Çünkü teorideki Kaos, düzensizlikten bir düzenin oluştuğunu savunmaktadır. Kaos teorisine geçmeden önce hem tarihsel hem de fikirsel gelişiminde determinizmin önemli bir etkisi olduğunu düşündüğümden, determinizme kısa bir bakışın faydalı olacağını düşünüyoruz. Determinizm, özünde felsefi bir görüştür ancak bu bölümde bunu asıl konumuzdan uzaklaşmamak amacıyla yalnızca bilimsel açıdan inceleyeceğiz. Bilimsel açıdan belirlenirciliğe en büyük katkıyı yapanlardan biri, 1687'de yayınladığı kitabı ile klasik mekaniğin temellerini atan Isaac Newton olmuştur. Newton'un oluşturduğu kesin formüller sayesinde bugün hala, fırlatılan bir okun -gerekli bilgilerine sahip olduğumuz takdirde-büyük bir doğruluk payıyla nereye düşeceğini hesaplayabiliyor, veya yine aynı formüller sayesinde bir gezegenin 50 yıl sonra gökyüzünde hangi noktada olacağını öngörebiliyoruz. Newton'un yaşadığı dönemlerde, onun formülleri o kadar kesin ve belirleyici görünüyordu ki, teoride eğer beyindeki her bir sinirin veya atomun bilgisine eksiksiz sahipsek, beynin 50 yıl sonra ne düşüneceğini bilmemiz gerektiği dahi savunulabiliyordu. Beyin ise insanın tüm hareketlerini doğrudan yöneten temel organımız olduğundan,

ÖZET
Modern fiziğin makro alemdeki en önemli teorisi izafiyet teorisi, mikro alemdeki
(atom-altı) en önemli teorisi ise kuantum teorisidir. Bu makalede, daha önceden doğa
bilimlerine hakim olan determinist evren görüşünün, ilk olarak kuantum teorisiyle nasıl
sarsıldığı incelenecektir. Ayrıca bu teorinin ontolojik indeterminist bir evren olduğunu
söyleyen yorumunun Tanrı-evren ilişkisine, mucizeler ve özgür irade sorunlarına getirdiği
yeni bakış açılarını göstermeye ve bu konudaki farklı görüşleri tartışmaya çalışacağız. Bu
makaleyle, kuantum teorisinin Tanrısal müdahaleyi, mucizelerin ve özgür iradenin varlığını
ispat ettiğini söylemiyoruz; yani doğal teoloji yapmıyoruz. Fakat, modern bilim açısından,
Tanrısal müdahalenin ve mucizelerin gerçekleşmesinin imkansız olduğunu, çünkü bunun,
doğa yasalarının ihlal edilmesi anlamına geldiğini iddia eden görüşün, yanlışlığını göstermeye
çalışıyoruz. Kısacası doğanın teolojisinin yapılmasının modern bilimin yasaları çerçevesinde
de mümkün olduğunu (bu görüşün bilimsel olarak doğru olduğunu değil) savunuyoruz. Bunu
yaparken ‘mümkün’ü göstermeye çalışmamızın, ‘olan’ ile ilgili bir iddia taşımadığını
özellikle belirtmek istiyoruz.
Anahtar Kelimeler: Din felsefesi, bilim felsefesi, fizik, determinizm, indeterminizm,
kuantum, kaos, Tanrı-evren ilişkisi, mucize, özgür irade.
ABSTRACT
While the theory of relativity is the most important theory of modern physics at the
macro level, the quantum theory is the most important theory at the micro level (subatomic).
In this article, we shall attempt to analyse how the quantum theory was the first to shake the
foundations of the deterministic interpretation of the universe that had previously dominated
the natural sciences, and how its ‘ontological indeterminist’ interpretation enabled new points
of view related to the questions about divine action, miracles and free will. We will try to
present various approaches concerning this matter. In this article, we do not claim that the
quantum theory proves the existence of divine intervention, miracles and free will; in other
words we are not engaging in natural theology. What we are trying to do is to demonstrate
the error of the assertion according to which, from the point of view of modern science, divine
intervention and miracles are impossible, since they would be violations of natural laws. In
other words we are claiming that the formulation of a theology of nature is ‘possible’ within
the framework of the laws of modern science (but not claiming that this view is scientifically
correct). We would like to stress in particular that as we do this, our attempt to show what
the ‘possible’ is, does not include a claim related to what the ‘actuality’ is.
Key Words: Philosophy of religion, philosophy of science, physics, determinism,
indeterminism, quantum, chaos, Divine action, miracles, free will.
∗ Felsefe ve Din Bilimleri Doktoru

Bu makale kapsamında, dünyada yaşanan gelişmeler nedeniyle çokça tartışılan " kaos " kavramı ve bu kavramın örgütler ve örgüt yapıları üzerindeki etkisi ele alınmaktadır. Örgütler, toplumsal alanın her parçasında bulundukları için, örgütlerde yaşanan değişimlerin doğrudan toplum üzerinde bir etkisi olacağı düşünülebilir. Bu nedenle örgütlerde yaşanan değişimlerin incelenmesi ve tartışılması büyük bir önem taşımaktadır. Bu kapsamda makalede öncelikle kaos ve kriz kavramları ve günümüzde bu kavramların ne anlama geldiği tartışılmıştır. İkinci olarak, örgütlerin oluşan kaos ortamından nasıl etkilendikleri ve bu ortamla baş edebilmek için kullandıkları stratejiler üzerinde durulmuştur. Kaos durumunun genellikle örgütler için bir " risk " olarak değerlendirildiği bilinmektedir. Ancak yönetim literatüründe bu durumun aynı zamanda bir " fırsat " olarak görülebileceği tartışılmaktadır. Makalenin son bölümünde kaosun bir " fırsat " olarak değerlendirilip, değerlendirilmeyeceği örgütün oluşturduğu yeni stratejiler bağlamında tartışmaya açılmıştır. In this article, the concept of " chaos " , which has been a popular concept due to the recent developments in the world, and its effects on organizational structures. It can be assumed that the changes on organizations will directly affect socity since organizations are involved in every aspect of the social life. For this reason, one can say that examining and discussing the changes in organizational structures have a great importance. In this context, firstly the concepts of chaos and crisis, and their meanings in the " new times " are discussed. Secondly, how organizations are influenced by the chaos and the strategies they use to cope with this environment were emphasized. It is known that " chaos " is often regarded as a " risk " for organizations. However, in management literature, some researchers considered " chaos " as an opportunity. In the last section of the article, it is disscussed that if " chaos " can be considered as an opportunity in scope of the new strategies of organizations. Giriş 21. yüzyıl, kaos ve krizlerin egemen olduğu bir dönemdir. Bu dönemde çok hızlı değişimler yaşanmaktadır. Bu kaotik ortamdan kuşkusuz örgütler de etkilenmektedir. Bu değişimlerden örgütlerin etkilenmesinin tüm bireylerin etkilenmesi anlamına geldiği söylenebilir. Sığrı

While presenting the Poetry with elements such as meter, rhyme,
sound, expression, rhythm, harmony etc. It cohesion to union as a result
of these elements. In art criticism unity and wholness expressed with
“organic unity”. Whole changes in poetry occurs first of all not in sight
but in poet’s perception. Although nevertheless some claim that
neurology will show how to occur these change and perception we are
asserting that it will not come this day. Neurology will never solve the
poetry. But showing of poet his perception and changes in poetry on
paper give us possibility to reach some principles. With change in his
poetry the poet invite us to travel in his mind. He shows how to edited
his chaotic struct in his mind with changed the poetry on the paper. I a
sense he give clues to the reader how to pacificate his chaotic internal
structure with his logos. The change of the poetry will effect the elements
that occur the wholness. The poetry’s interior and external structure
elements such as meter, rhyme, sound, expression, rhythm, harmony
etc. Will be effected from these changes.
But it cannot be said that every change has the same effect in
poetry. Some poems may have a positive effect on while others may have
a negative effect. In every part of the great poetries see the effort to think
about poetry and his poetry. This effort is often a result of reaching the
highest quality. It can be seen that a poet engaged in such a process even
in his highly acclaimed poems. Among the Turkish poets, it is possible to
come across many poets who think and then make changes after
publishing it on his poetry. One of these is perhaps Necip Fazıl Kısakurek,
who has made the most changes on his poetry. This article is the result
of an effort of Necip Fazıl to realize his changes in poetry into his logos.
ÖZ: Şiir vezin, kafiye, ses, eda, ritim, ahenk vs. unsurlarıyla parçalı bir
bütünlük arz ederken bunların düzenlenmesi sonucunda birliğe
kavuşur. Sanat eleştirisinde birlik ve bütünlük “organik birlik”te ifadesini
bulur. Şiirin bütünündeki değişmeler öncelikle gözümüzün önünde değil
şair algısında yaşanır. Bazıları sinirbilimin bu değişikliği ve algıyı
göstereceğini söylese de biz o günün gelmeyeceğini iddia ediyoruz.
Sinirbilim hiçbir zaman şiiri çözemeyecektir. Ancak şairin algısındaki
değişmeleri kâğıt üstünde şiirinde yaptığı değişikliklerle göstermesi şiir
sanatında bazı prensiplere ulaşmamıza olanak sağlar. Şair şiirde yaptığı
değişikliklerle bizi zihninde bir yolculuğa davet eder. Kâğıt üstünde şiirde
yaptığı değişikliklerle zihnindeki kaotik yapıyı nasıl bir düzene
oturttuğunu gösterir. Bir yönüyle okura kaotik iç yapısını idrakiyle nasıl
bir huzura kavuşturduğunun işaretlerini bırakır. Şiirinin değişmesi
bütünü oluşturan parçaları da etkileyecektir. Vezin, kafiye, ses, eda,
ritim, ahenk gibi şiirin iç ve dış unsurları değişikliklerden etkilenecektir.
Ancak her değişimin şiirde aynı etkiyi gösterdiği söylenemez. Bazı
şiirlerde olumlu bir etki oluştururken bazılarında olumsuz bir tesir
uyandırabilir. Büyük şairlerin genelinde şiir ve şiiri üzerine düşünme
çabası görülür. Çoğu zaman en kaliteli olana ulaşmanın bir ürünüdür bu
çaba. Bir şairin çok beğenilmiş şiirlerinde bile böylesi bir ameliyeye
giriştiği görülebilir. Türk şairleri arasında şiiri üzerinde yayımladıktan
sonra da düşünen ve sonradan değişiklikler yapan birçok şaire rastlamak
mümkündür. Bunlardan biri belki de şiiri üzerinde en çok değişiklik
yapan Necip Fazıl Kısakürek’tir. Bu yazı Necip Fazıl’ın şiirde yaptığı
değişiklikleri onun “idrak”inde arama çabasının ürünüdür.

Yaşadığımız çağda toplumsal evrimlerin ancak kendiliğinden yerel ortaya çıkışlarla (zuhur) olabileceğini iddia eden Kaotik Farkındalık Simülasyon Kuramı hakkında kısa açıklamalara yer veren bu denemede, edebiyat ve sinema dünyasındaki örneklerden hareketle kuramın odak aldığı gerçeklik bazında kaos, simülasyon ve karmaşıklık metaforları önerilerek postmodern estetik tanımı altında yapılan kaos metaforu eleştirilerine ve kurgulama yöntemlerine katkı sunulmuştur. Bu nedenle daha çok önceki yıllarda kaos temelli kullanımlar, postmodern eleştiriler ve kurgu teknikleri bakımından tartışmaları yapılmış olan Araba Sevdası, Kürk Mantolu Madonna gibi roman ve Mavi Kadife, Maç Sayısı gibi film örnekleri kuram ile sunulan tartışma bağlamında yeniden ele alınmıştır. Böylece önceki eleştiriler ve Kaotik Farkındalık Simülasyon Kuramı ile sunulan eleştirel perspektif arasındaki farklılık da anlatılmıştır. Ayrıca bu denemenin anlatmak istediklerine uygun olan Sessiz Ev, Sevgili Arsız Ölüm gibi roman ve yakın zamandaki Kıyıda, Çırak gibi film örnekleri de ele alınarak söz konusu eleştiri ve tartışmalara güncel katkılar yapılmıştır. Elinizdeki bu denemenin edebiyat ve sinema dünyasında yeni ufuklar açacağını umuyoruz. (Ed. Yağız Alp Tangün)

Sayılabilen İnsanlık tarihinin pek çok çağdaşının aksine 21.yy.da yakalanmış olduğumuz ve/veya yaratmış olduğumuz psikanalitik, siyasal, bilimsel, insani, kültürel, sosyal, metafizik, “bendelik” problemleri hem boyut hem de “sorumluluk” kapsamı düşleri aşmıştır. Kanımca günümüz yaşamının bağrında barındırdığı sorunların kökenlerinde  “Modern Çağ”  reflekslerinin ve “Modern Çağ” alışkanlıklarının kültürel birer öğe olarak da olsa sistemce bize dayattırılması; hatta bu dayatmaları içselleştirmiş olmamız yatmaktadır. Örneğin, sonsuz sermaye birikiminin ve rekabet ortamına yapılan gereklilik vurgusu, artık yerini ‘olmazsa olmaza’ dönüştürmüştür. Bu dönüşümdür ki,  sistemi vareden kimi kritik noktalarda kendimizin olduğunu gerektirmektedir. Çünkü kapitalist sistem sadece kapitalistlerden oluşmamaktadır. Sistemin böylesi bir tavırla varlığını devam ettiriyor oluşunda sistem içindekilerin, dışındakilerin ve karşıtlarının bir bütün olarak aslında sistemin varolmasına dönük “bilinçaltlarına ve yaşam repertuvarına” gömülü paradigmaların etkisi tahminlenenin ötesindedir.
Bu metin birkaç niteliği ve bağlamı içinde sadece “bir öyküyü”; dünyanın yok edilen büyüsünün en kapalı, en bağnaz ve rekabeti her şeyin üzerinde gören bir havaya sokulmuş bulunan, bu rekabetin şartlarına açıklık kazandırmak için de, tümüyle, dar bir kapsamda tanımlanan uzmanlık alanlarına çekilmiş biliminin öyküsünü betimlemektedir. Bu noktada sorunlara gebe bir 21.yy. mantığıyla paralellikler gözlenecektir.
21.yüzyılını yaşayan insanlığın içinde bulunduğu ‘durumun’ tarifi elbette ki bir kültürdür. Bu kültürün yaratıldığı, bu yaratımdan çeşitli biçim ve şiddetlerde etkilenen öğelerden biri de bilimin kendisidir. Bilim yapma biçiminin azımsanmayacak bir niteliği, yaşamın örgütlenmesi yoluyla, yaşamı algılayış ve yaşamda bulunma halleriyle, bir tür önsel bilgi alanı şeklinde insan yaşamının bilinçaltına yerleşmesindedir. Bilim yapma edimindeki bu tavrın tarihsel belleğinde bulunan Platon-Descartes-Kant üçgeninde biçimlenen bilginin kaynağına ilişkin ve Copernicus-Newton-Galileo üçgenindeki bilginin ölçülebilirliğine dönük bilim paradigması; Modern Dünyanın hiyerarşik, uzmanlaşmacı, insanmerkezli, tersinebilir, mekanik ve ilerlemeci, doğrusalcı, akılcı, evrenselci yaşamın kalbidir. Aristoteles mantığının doğrusal neden ve sonuç sistemlerini tanımlamak için çok uygun bir araç olabilmesine karşın, nedensel ardışıklıklar canlılar âleminde olduğu gibi döngüsel hale geldiğinde, onların Aristoteles mantığına dayanarak açıklanması paradokslara yol açmaktadır.
Bu parçacı ve doğrusalcı ‘yapının’  yirmi yüzyıl içinde yapmış olduğu şey, yaşamın büyüsünün büsbütün yok edilmesidir.
Tüm bunların ışığında tüm bu sorunları vareden usun yerine yeni bir usun ve epistemolojik kopuşun gerektiği açıktır. Epistemoloji epistemenin/bilginin kaynağına, kendisine ve epistemenin/bilginin üretilmesine dair, toplumsal ağ ilişkilerini de içeren bilgiye dönük olan tüm “şeylerin” işlendiği temel bir alandır. Bir bütün olarak, uzayın zamanmekanının  sınırlılığıdır.
Günümüzde egemen olan “Sosyal Bilim” yaklaşımlarında nesne, bu insanlardan oluşan bir kitle, birbirinden habersiz bir küme, ırk, din, ülke, ülkelerarası bloklar, ekonomiler, bireysel tutum ve duygulanımlar ne olursa olsun “’denkleminin ve/veya neden sonucunun’ yazılmış olmasıyla o parçacı, mekanik ve maddi nesnenin anlaşılmış olduğu”  ‘bilimsel’ çalışmalarda savunulmaktadır. Aksine o episteme alanının her bir üyesinin aynı zamanda bir nesne ve özne olduğu fark edilmelidir ki, sistemin mekanikçi, durağan veya klasik dinamikçi algısından kurtulabilinsin.
Asıl soru bağlamlar içinde şu hale gelmiştir: Klasik Bilim Modern Dünya çağında Avrupamerkezli dünyanın inşasında modern devletlerin kurulması sürecinde  “mutlak” iktidarın bir aracı halinde serpilip gelişirken ve o sistemin hiyerarşik, uzmanlaşmacı, bir umut sanrısı halinde dünyayı anlatan mekanizmacı tavrına karşın; karmaşıklık bilimi kendinden örgütlenebilen, toplumsal ağ ilişkileri içinde birbirine bağlı ve kendini yeniden üreten bir tavrı küresel ölçekte varedebilecek mi? Oldukça kaba haliyle; bu sorunlu yirmibir yüzyılı geride bırakan insanlık, bu sorunlu yirmibir yüzyılı vareden usu terk edip yeni bir usla; paylaşımcı, bütünselci, hiyerarşisiz ve kozmos ölçeğinde bir birey gibi davranmaya ve düşünmeye başlayabilecek midir?

Bitcoin açık kaynaklı bir kod olarak yayınlanan ve blok zinciri (blockchain) teknolojisine dayanan ilk kriptopara birimidir. Kriptopara birimlerinin avantajı, merkezi olmayan yapılar olması ve bu sayede merkez bankalarına ihtiyaç duymayıp işlem maliyetlerinin az olmasıdır. Bu çalışmanın amacı, son zamanlarda popülerliği artan ve en köklü kriptopara birimi olan Bitcoin getirilerinin kaotik yapıya sahip olup olmadığını tespit etmektir. Başlangıç koşullarına aşırı duyarlı olan seriler kaotik dinamiklere sahiptir. Eğer seriler kaotik özelliklere sahipse, geleneksel yöntemlerle incelenmeleri yanıltıcı sonuçlar verebilmektedir. Bu amaçla, 19.12.2011-29.01.2018 dönemine ait Bitcoin getiri serisi kullanılarak ilk olarak BDS (Brock, Dechert ve Scheinkman) testi ile doğrusal olmayan bağımlılık test edilmiş, ardından serideki uzun dönemli bellek yapısını belirlemek için dönüştürülmüş genişlik (rescaled range-R/S) yöntemi uygulanarak Hurst üsteli elde edilmiştir. Ardından, yanlış en yakın komşular yöntemi ile uygun gömme boyutu belirlenmiştir. Serideki kaotik davranışı tespit etmek için korelasyon boyutu hesaplanmış ve Lyapunov üsteli değeri pozitif bulunmuştur. Sonuç olarak, serinin doğrusal olmayan dinamikler içerdiği, uzun belleğe sahip olduğu ve serinin kaotik özellikler taşıdığı bulgusu elde edilmiştir.

Bu çalışmada, yeni bilim olarak adlandırılan kaos teorisinin ortaya koyduğu bağlamsal özellikler, teorinin karar verme süreci bağlamında getirdiği değişiklikler, yeni koşullarla özdeşleşen karar süreci ve bu sürecin ölçümünü sağlayacak model ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmanın kavramsal bölümünde, kaos teorisinin ortaya koyduğu örgüt çevresi ve geleceğin tahmin edilebilirliğine yönelik getirdiği eleştiriler ele alınmıştır. Bu yaklaşımla paralel olarak yönetim alanında oluşan paradigma değişikliğinin karar süreçlerine yansıması tartışılmıştır. Bununla beraber karar verme çalışmalarının doğal süreçlere evrildiği bulgusundan hareketle, kaotik ortamlar ile doğal karar verme sürecinin bağlamsal koşullarının özdeşleştiği hipotezi ile karar vericilerin kaotik ortamlarda Doğal Karar Verme (DKV) sürecini takip ettiği hipotezi geliştirilmiştir. Bu kapsamda; DKV sürecinin rasyonel süreçlerle ayrışan yanları tartışılmış ve kaotik ortamlarda karar vericinin kullanılabileceği bir model sunulmuştur. Kuramsal süreçlerden elde edilen faktörler ışığında, DKV sürecinin bağlamsal koşullarını ve DKV sürecinin ölçümü için madde havuzu oluşturulmuştur.

"-Abstract-
Organizations are built up with the assumption of existing forever. This foundational premise brings the idea of control and order, particularly with the narrative of management. Hence, management is presented as a panacea of all external and internal chaotic problems as a sort of utopian ideal and narrative in order to provide order and development. This supposedly reality based utopian fiction of orderly organization cause a dream-like state that misses the continuous flux of the reality. Hence, in this study, we use dystopia as a base in order to catch the reality of chaos and the narrative of inherent entropy of organizations. Depending upon discussions on science fiction in popular culture products and their reflections in the organization studies, we argue that, the chaotic depiction of future provides a metaphorical narrative. Particularly, by taking Warhammer Universe as a dystopian case, we demonstrate that the inherent entropy of organizations is a vital part of their existence, not just a mere annoyance that can simply be dealt with."