Gündelik Hayat

"Sıradanlığı, aşinalığı ve rutinliğiyle gündelik hayat uzun zaman boyunca araştırmaya değer bir konu olarak görülmedi. Ekonomik, siyasi ve toplumsal yapılar tarafından baştan sona kuşatıldığı ve belirlendiği düşünülen gündelik hayat hep ikincil ve yan bir ürün olarak sayıldı. Nitekim bu alan heterojenliği, karmaşıklığı ve dinamikliği ile tüm bu çerçevelerin her zaman dışına taşan bir özellik sergiledi. Ancak İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan kültür ve yaşam tarzı temelli yeni toplumsal hareketler, gündelik hayatın incelenmesine stratejik bir önem kazandırdı. Günümüzde giderek güncellik kazanan bu önem, Bennett'in elinizde tuttuğunuz çalışmasına da yansıyor.

Bennett gündelik hayat ve kültürün geçmişte ve günümüzde örtük veya açık şekilde nasıl kuramsallaştırdığına bakarak başlıyor. Marx ve Durkheim'dan Kitle Kültürü kuramcılarına, Simmel, Weber, Veblen'den Postmodernist düşünürlere, İngiliz Kültürel Çalışmaları'ndan "kültürel dönemeç" ve sonrasına kadar çeşitli araştırmacılar ve kuramcıların konuya nasıl yaklaştıkları kitabın ilk yarısının odağını teşkil ediyor. Sonrasında Bennett, günümüzde gündelik hayat ve kültürün başat görünümleri olan medya, yeni medya, müzik, moda, turizm ve karşı?kültürel ideoloji ile hareketleri hem kuramsal hem de ampirik literatürden kapsamlı bir şekilde yararlanarak inceliyor. Kitap, gündelik hayat alanıyla tanışmak veya iletişime geçmek isteyen her türlü okuyucuya zengin ve keyifli bir okuma sunuyor."
(Tanıtım Bülteninden)

Gündelik hayata sosyolojik bir bakış açısıyla yaklaşan ve sosyolojinin bir alt disiplini olan gündelik hayatın sosyolojisi, toplumsal yaşantının bilinen, değinilen yanlarına daha eleştirel ve farklı bir perspektiften bakma uğraşı içerisindedir. Her bireyin gün içerisinde oluşturduğu davranışlara, toplumun büyük kısmının rutin haline getirdiği eylemlere sosyolojik olarak odaklanılması konusunda çağdaş sosyolojinin öncüleri gecikseler de nihayetinde bu hususa değinmişler ve bir alt disiplin olarak gelişen gündelik yaşamın sosyolojisine dair araştırmalarda bulunmuşlardır. En nihayetinde herkesin bildiği hususlar üzerinde bir süre kimse durmak istememiş ancak sosyoloji biliminin birikim metabolizmasıyla kendi alanında edindirdiği bilgiler neticesinde gündelik yaşantıdaki olay, davranış ve eylem örüntülerine sosyolojik bir açından bakmak mümkün olmuştur.

Türkiye mağara sayısı bakımından diğer ülkelere nazaran oldukça zengindir. Ülkemizdeki çok sayıda bulunan mağaralardan en dikkat çekenlerden birisi de Ermenek şehir merkezinde bulunan Maraspoli mağarasıdır. Ermenek kalesinin altında bulunan bu mağara, uzmanların tespitlerine göre dünyanın en büyük mağaralarından ve yeraltı nehirlerinden biridir. Mağarada bulunan yeraltı nehri şehrin ve civar kasabaların içme suyunu karşılamakta, Ermenek'in sayısız pınarlarını beslemektedir. Bu bilgilerin ortaya çıkmasını sağlayan ve mağara bilimini (speleoloji) ülkemize tanıtan kişi Temuçin Aygen’dir. Her ne kadar Türkiye’de bilinen ilk mağara araştırması 1920’li yıllarda yapılmışsa da, ekip olarak ciddi anlamda ilk çalışma 1955’te Temuçin Aygen ve arkadaşları tarafından Ermenek Maraspoli Mağarası’nda yapılmıştır. Bu araştırmalar sonrasında da, 1950’li yılların Türkiye’sinin iki büyük gazetesinden birisi olan Yeni Sabah Gazete’sinde Timuçin Aygen’in, 15 gün süre ile Ermenek hatıralarını yayınlamıştır. Onun için bu çalışmanın amacı sözkonusu yıllarda ve bahsedilen gazetede çıkan mağara bilimcisi Aygen’in Ermenek hatırlarını ele almak ve tanıtmak olacaktır.

ÖZET
Bu çalışmada; gösterişsiz ve göstergesiz olduğu savıyla ihmal edilen gündelik hayatın, toplumsal ve politik yaşamdaki ıskalanmış  belirleyici rolü, Lefebvre’yen bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Marksist bağlamdan beslenen gündelik hayat anlayışı, bu içeriğiyle  manipülatif bir yanılsamadan sıyrılarak, gerçekliği ayakları üzerinde doğrultma ihtiyacının sonucudur. Bu amaçla, gündelik  hayatın kurucu öğeleri arasında yer alan üretim ve tüketim ilişkileri, yabancılaşma ve toplumsal cinsiyet gibi temaları içermesi  bakımından “Aaahh Belinda” filmi konuyu betimlemek üzere seçilmiştir.
Anahtar Sözcükler: Gündelik Hayat, Yabancılaşma, Toplumsal Cinsiyet.

ABSTRACT
In this paper, the seminal role of everyday life in societal and political sphere, which is not paid the due attention with the  premises that it is allegedly simple and non-referential, is handled with a Lefebvrian perspective.  Drawing on a Marxian  perspective so as to freeing itself from a manipulative mystification, the everyday life notion is the final outcome of the need for  restoring the reality. Within this perspective, it is aimed at shedding light on the notion of Lefebvrian everyday life through the  analysis of the film “Aaahh Belinda” which is thought to be a good example for exhibiting the inclusive indicatives of everyday  life such as relations of production and consumption, alienation and social gender.       
Keywords: Everyday Life, Alienation, Social Gender.

Balıkesir dünyada örneklerini görebileceğimiz diğer pek çok kent gibi, kentlinin, kamusal mekanın ve kentsel yaşantının, göz ardı edilmiş olduğu bir kent görünümündedir. Son yıllarda kentsel yaşantıyla ilgili problemlere mimari ölçekte yanıtlar arayan, kente mikro (küçük ölçekli) müdahale etmek olarak tanımlanabilecek yaklaşımların araştırılması bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı; mikro (küçük ölçekli) müdahalelerin kentsel yaşantıya katkılarını incelemek, Balıkesir kenti özelinde mikro (küçük ölçekli) kentsel müdahale imkanlarını araştırmaktır. Bu amaçla, çalışmada modernizmin kent planlama ilkelerinin mevcut kente, kentsel gelişmeye ve kentsel kamusal mekanlara yaklaşımı ile modern sonrası kent planlama ve kentsel tasarıma yeni yaklaşımların tasarım anlayışları arasındaki farklar üzerinde durulmuştur. Kentsel sorunların çözümlenmesinde alışılageldik mimari tasarım yöntem ve pratiklerinden farklı bir biçimde işleyen, kente mikro (küçük ölçekli) müdahale kavramı, nedenleri, kapsamı, farklı yöntemleri [taktiksel kentselcilik (tactical urbanism), mikro kentselcilik (micro urbanism), kentsel akupunktur (urban acupunctur), biyo kentselcilik (bio urbanism) vb.] ile birlikte ele alınmış, yurt içi ve yurtdışındaki güncel örneklere yer verilerek incelenmiştir. Çalışmada Balıkesir kentine özgü problemlere mimarlık ölçeğinden yaklaşan sınırlı sayıdaki yerel örneklere de değinilmiştir. Ayrıca Balıkesir’de uygulanacak mimari ölçekli mikro müdahalelerin kentsel yaşam kalitesi üzerindeki olası yararları üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:  kent, mikro müdahale, küçük ölçekli müdahale, gündelik hayat, Balıkesir, Michel de Certeau

Bu çalışma; techne, tektonik, gündelik hayat kavramlarını
irdeleme ve bu kavramların birbirleriyle
kurdukları ilişkilerin mimarlıktaki karşılığını anlamak
ve anlamlandırmak arayışıyla başladı. Bahsedilen
kavramların mimarlık perspektifinden ara
kesiti bağlam kavramı ile irdelendiğinde, gündelik
hayatın tektonik yapıyla olan karşılaşmalarındaki
bağlam gündelik hayat (pratik) ile tektonik (teknik)
yapının arasındaki ilişkileri şekillendirir. Bu
çalışmanın ana ekseni, teknik olan ile pratik olan
arasındaki karşılaşmaların açığa çıkarılması olarak
düşünülmüştür. Kent ortamında bu karşılaşmaları
açığa çıkarmak için tek ve güçlü bir yapı üzerinden
inceleme alanı olarak Valens (Bozdoğan) Su
Kemeri seçilmiştir.
Nedenselliğiyle kendini inşa etmiş, tek ve güçlü
bir mühendislik yapısı olan su kemerleri içerisinde
Valens Su Kemerini farklı kılan, zaman içerisinde
bu yapının kent içerisinde kalması ve kentle kurduğu
çok katmanlı ilişkilerin zenginliğidir.
Seçilen yapının tektonik yapısı ve onunla ilişkili
olarak yapıldığı Roma dönemindeki su kemerinin
technesi ve tektoniği ve bu tektoniğin zaman içerisindeki
yapısal değişimi incelenmiştir. İlk etapta
bu incelemede tektonik yapı, bağlamdan bağımsız
olarak Valens Su Kemeri üzerinden yapılmıştır.
Çalışma, yapıldığı 678 yılından bugüne geçen
1342 yıl içerisinde; Valens Su Kemeri’nin kentsel
bağlamda kurduğu ilişkilerin çözümlenmesi, tarihi
fotoğraflar üzerinden kentte bıraktığı izleri ve bugünün
kentle olan gündelik hayat ara kesitlerinin
okumaları ile sonlanmaktadır.

Öz Soylulaştırma (gentrification), İngiliz sosyolog Ruth Glass'ın 20. yüzyılın ikinci yarısında Londra'nın merkezinde yeni bir olgu olarak sosyal adalet ve sınıf vurgusu yaptığı, bir yer değiştirme sürecini tanımlamaktadır. 1980'li ve 1990'lı yıllardan itibaren soylulaştırma süreci, küresel ölçekte yaygınlaşarak Batı Avrupa kentlerinden Amerika'ya, Mumbai'den İstanbul'a kadar birçok farklı kentte görülerek yayılım göstermiştir. Bu çalışma da İstanbul'un Balat Mahallesi'nde Mart 2013-Aralık 2016 yılları arasında yürütülen saha araştırması ve görüşmelere dayanarak, kentsel bir süreç olan soylulaştırmanın gündelik hayattaki görünümlerine odaklanmaktadır. Bu bağlamda, 1990'lı yılların sonlarından itibaren kademeli olarak ilerleyen Balat'taki soylulaştırma süreci, gündelik hayat perspektifinden olgusal yönleriyle incelenmektedir. Makalede öncelikle Soylulaştırma ve Aktörleri, Araştırma Yönteminin Tanımlanması, Günümüzdeki Balat Mahallesi, Balat'ın Mekânsal Özellikleri ve Sosyo-Demografik Yapısı başlıkları çerçevesinde ilgili bilgiler aktarılmaktadır. Devamında ise Balat'ın mekânsal ve sosyal değişimi Balat ve Soylulaştırma: Kademeli Değişim başlığında oluşturulan kronolojik bir dizi halinde ele alınmaktadır. Çalışmanın ilerleyen bölümlerinde ise kronolojik dizinin son bölümünü oluşturan Değişen Mekânlar, İnsanlar ve İlişkiler başlığında saha araştırmasının verileri; eskiler ve yeniler, yer değiştirme, fiyat değişimi ve sokak kullanımı olguları bağlamında incelenmektedir.
Abstract Gentrification describes a displacement process by which the British sociologist Ruth Glass em- phasized social justice and class as a new phenomenon in the center of London in the second half of the 20th century. With the 1980 and 90s, the process of gentrification has become widespread on a global scale, spreading over to many cities from Western European cities to America and, even further, from Mumbai to Istanbul. This research focuses on the views of gentrification in daily life which is an urban process. The data gathered through fieldwork and face to face interviews that have been conducted in Balat between the March 2013 and December 2016 is going to be the scientific basis for this research paper. In this framework, the gentrification period of Balat which begun at the late 1990's and has been continuing gradually was examined from daily life perspectives with factual aspects. Accord- ing to the determined framework, thepaper is organized into three parts. First part introduces the concept and discusses the relevant issues namely “Gentrification and its Actors”, “Defination of Research Method”, “Nowadays in Balat”,“Spatial Features and Socio-Demographic Pattern of Balat”. Second part focuses on spatial features and social change of Balat in a chronological way with the title of “Balat and Gentrification: Gradual Change”. Following the chronology, the last part "Changing Spaces, People and Relations is going to explore and analyze the data gathered from fieldwork in the context of old and new comer, replacement, price variation and street usage. 
Keywords: Istanbul, Balat, gentrification, gradual change, daily life.

Türk edebiyatının en tanınmış yazarlarından Ömer Seyfettin, hikâyeciliği müstakil olarak kendisine meslek edinmiş ve modern Türk hikâyeciliğinin gelişimine büyük katkılar sağlamış önemli bir sanatçıdır. Kaleme aldığı hikâyeleri aracılığıyla Türk halkında milli bir bilinç uyandırmayı temel gaye edinen Ömer Seyfettin, zengin hayal gücünü sosyal meselelerle birleştirme hususunda büyük başarı göstermiştir. Askerlik hayatının bir kısmında Balkan coğrafyasında görev alarak Selanik, Pirlepe, Manastır, Yakorit gibi bölgelerde bulunan Ömer Seyfettin, Balkan Harbi esnasında Selanik’te Yunan ordusuna esir düşmüş, yaklaşık bir yıl süren esaret
hayatı süresince, bu coğrafya insanının gündelik hayatını yakından gözlemleyerek, ilerideki hikâyeciliği üzerinde büyük bir etkiyi haiz, maddi-manevi pek çok tecrübe kazanmıştır. Nitekim Ömer Seyfettin’in hikâye külliyatı incelendiğinde, bu gözlemlerini Balkan coğrafyasını mekân olarak seçtiği pek çok hikâyesine gerçekçi biçimde aktardığı görülür. Bu çalışmanın amacı, Balkan coğrafyasının mekân teşkil ettiği hikâyelerin
analiz edilerek, Ömer Seyfettin’in bu bölgedeki gözlemlerinin
yansıma alanlarını tespit etmektir. Çalışmada Ömer Seyfettin’in Balkan coğrafyasının mekân teşkil ettiği hikâyelerine yansıyan gündelik hayat unsurları ile Balkanlarda yaşayan Türklerin ve azınlıkların yaşayış biçimleri incelenmiş, dönemin değişen koşulları paralelinde meydana gelen olaylara Ömer Seyfettin’in bakışı ve aldığı tavır değerlendirilmiştir.
Böylelikle Ömer Seyfettin’in bölgedeki gelişmelere karşı genel kanaati ortaya konmuştur.

İstanbul’da Bağdat Caddesi ve yakın çevresinde 2012 yılından günümüz 2018 yılına kadar aralıksız bir kentsel dönüşüm süreci yaşanmakta ve burada yaşayan insanların gündelik hayatları da bu süreçten doğrudan etkilenmektedir. Bu bölgede zorunlu ihtiyaç olmadığı halde konutların kısa zaman aralıklarıyla yıkılıp yeniden yapılması, burada yaşayan mahalle sakinlerinin ranta, değişime, yeniliğe karşı duydukları arzu
sayesinde mümkün olabilmektedir.
Kentsel dönüşüm ve yenilenme süreçlerinin gerçekleşmesi mekan üzerindeki kullanım değeri ve değişim değeri arasındaki mücadeleye göre şekillenir. Bağdat Caddesi ve yakın çevresinde kentsel dönüşümün çok yaygın olması ve dönüşümün genel olarak arzulanması bu mücadalenin değişim değeri kısmının galip geldiğini göstermektedir.
Gündelik hayat da bu mücadelenin sonucuna göre şekillenecek; rant ve yenilik öne çıkarken, nüfusa göre yeterli eğitim, kültür, sağlık, ulaşım, trafik, yeşil alan olanakları gibi toplumsal yaşamı, sosyal hayatı ve yaşam kalitesini ilgilendiren konular geride kalacak, bu da pek çok sorunu beraberinde getirecektir. Sonuçta, yenileme arzusu eski evleri ve mahalleleri için duydukları aidiyet duygusuna karşı galip gelecektir.
Kentsel dönüşümü dolayısıyla arzular üretip dolaşıma sokan, eski evin yerine yeni ev arzusunu koyan bir makine olarak, Deleuze ve Guattari’nin kavramıyla bir “arzulanan makine” olarak düşünebiliriz. Bu tez bir arzulanan makine olarak kentsel dönüşüm makinasının hangi arzuları uyandırıp, hangi motivasyonları ve sorunları yarattığını,
burada yaşayanların gündelik hayatları üzerinden ele alacaktır. Bu kentsel dönüşüm makinasının harcı olarak arzu kavramı, Bağdat Caddesi ve yakın çevresinde yaşanan kentsel dönüşüm bağlamında tapu sorunları olmayan orta-üst kesim kat maliklerinin yeni bir eve sahip olma arzusuna oturur. Yeni ev arzusu çeşitli motivasyonları yaratır ancak eski evlerin ve evle ilgili çeşitli bağların yok olmasıyla yaşanan sorunları da
beraberinde getirir.
Bu tezde Bağdat Caddesi ve yakın çevresinde; kentsel dönüşüm-gündelik hayat-ev olgusu arasında bağlantılar kurulmaya çalışılacak, dönüşüm süreçlerini mümkün kılan motivasyonlar, süreç içinde yaşanan strateji ve tatktik mücadeleleri ve ortaya çıkan sorunlar ele alınacaktır.

İnsanların okul arkadaşlarını bularak yeniden iletişime geçmesi için kurulan Facebook, zamanla dünyanın en büyük sosyal paylaşım ağı haline geldi. Böylesine büyük ilgi ve kullanım kolaylığı,  pek çok farklı sorunsalı da yanında getirdi. Facebook günümüzün en büyük omnioptik mekanı durumundadır. İzleme ve izlenmenin eş zamanlı yaşandığı, teknolojik gelişmeler sonucunda, zamansız ve mekan bağımlılığı olmayan bu site, kullanıcıların kendilerini sayısal olarak var edebildiği bir alandır da. Bu sanal var ediş, farklı bir hipergerçeklik yaratmakta ve bu yeni var oluş durumu, gündelik hayattaki var oluştan farklılıklar içermektedir. Göstermeyi ve görünür olmayı birinci plana alan bu yeni form, gerek sosyal, gerek psikolojik ve gerekse etik anlamda yeni bakış açıları oluşturmaktadır. Literatür taramalarından oluşan bu çalışma, Facebook özelinde, gündelik yaşam pratiklerine giren, ancak pek çok yönüyle aktüel gündelik yaşam pratikleriyle çatışan bu sayısal mecranın yarattığı yeni anlam ve dönüşümler üzerinedir. Teşhir ve dikizlenmeyi temel alan bu yeni sayısal hayatın, kullanıcılar üzerindeki yansımaları, özgürlüklerin genişlemesi söylemine karşın, kullanıcıların kendi kendilerine hayat verdikleri  panoptik ve sinoptik ortamlarla örülen denetim mekanizmaları, dönüşen mahremiyet ve kamusal alan kavramları ile bunların yarattığı simülatif yeni mekanlar, bu çalışmanın çerçevesini oluşturmaktadır.

Özet Bu çalışmanın konusu, taktiksel kentçiliğin, kuramsal altyapısı, nedenleri, kapsamı, farklı yöntemleri ve güncel örnekleri ile birlikte ele alınarak, incelenmesidir. Taktiksel kentçilik (Tactical Urbanism), Bricolage, Urban Acupuncture, ve Urban First Aid gibi kavramsal yaklaşımların, ortak eylem biçimi olarak tanımlanmıştır. Çalışmada taktiksel kentçilik pratiklerinin, anafikirlerin elde ediliş ortamları ve yaygınlaşma ortamlarına göre sınıflandırılması amaçlanmış; bulgular sanat/zanaat ve gündelik taktik/ kentsel strateji kavram çiftleri ile tartışılmıştır. Taktiksel kentçilik, anti-modernist, eleştirel, teorik bir zemine oturduğu ve taktiksel nitelikte bir anafikir kentse müdahalenin başlangıç koşulu olduğu için bir sanat formudur. Kentlileri harekete geçirmesi açısından kentlilik bilincinin yeni formlarını ortaya çıkartan bir vernaküler sanat, kentsel zanaattır. Taktiksel kentçilik pratikleri, gündelik hayatın anti-otoriter karakterinde oldukları için disipliner, denetleyici pratiklere, stratejilere ve kuramsal yaklaşımlara dönüştürülemezler. Ancak, taktiksel kentselcilik hareketi, meşru ve formal kentsel stratejilere dönüştürülmekte hatta akademik çevrelerce de bir kentsel tasarım yöntemi olarak meşrulaştırılmaktadır. Anahtar Kelimeler: gündelik hayat, mikro-mekansal kentsel pratikler, taktiksel kentçilik, Michel De Certeau Abstract This study aims to analyze tactical urbanism, by handling it with its theoretical framework, causes, extent, various methods and current examples. Tactical Urbanism is defined as the common action method of varied conceptual approaches such as Guerrilla Urbanism,, Urban Bricolage, Urban Acupuncture, and Urban First Aid. Tactical Urbanism is categorized into its production areas and dissemination areas and discussed with daily tactics/urban strategy, art/craft dualities. Tactical Urbanism is an art form since it upholds an anti-modernist theoretical intellectual ground and a creative thought forms an initial condition for experimental study. It is a vernacular art, even an urban craft that reveals new forms of urbanity awareness in regard to bringing citizens into action. Tactical urbanism practices have a structure that can't be transformed into theoretical approaches that are in use and design methods. However tactical urbanism movement that is adopted and put into action also by public institutions, is being legalized as urban formal strategies and even being legitimized as an urban design method by academia.

Geçmişten bugüne benimsenen kentsel politikalar, politikaların uygulanışı ve değişim hızı farklılık göstermeye başlamıştır. Bu değişim, sadece kentleri değil, kentte yaşayan insanların da hayatlarını etkilemiş ve 20 yıl öncesine kadar yaygın olmayan lüks konut siteleri, alışveriş merkezleri, geniş yollar, çeşitli ulaşım araçları hayatın rutininde varlığını ispat ederek benimsenmiştir.
Günümüzde lüks konut siteleri; otoparkı, sosyal tesisleri, alışveriş merkezleri, spor alanları, temizlik hizmetleri gibi imkânlarıyla yaşam alanı olarak görülüp, sadece barınma amaçlı değil, birçok ihtiyaca kolay erişebilme, statü sahibi olma ya da yatırım yapma düşüncesiyle alınmaktadır. Siteler, etrafını çevreleyen duvarlar ile mahalleden soyutlanmakta ve kendi site yönetimleri ile de bir nevi özerkliğini ilan etmektedir. Siteler haricinde yine kentlerde büyük bir alanı kapsayan bir diğer yaşam alanı ise gecekondulardır. Gecekondu, yasa dışı konut olarak adlandırılan, bir dönem inşasına af kanunları ile göz yumulmuş, günümüzde ise kentsel dönüşümün ilk muhatap alanlarıdır.
Lüks konut site sakinleri ile gecekondu sakinlerinin mekânsal pratikte gündelik hayat farklılıklarını ortaya koyan bu araştırma, İstanbul’un son zamanlarda gözde ilçesi Ataşehir’in, 17 mahallesinden biri olan Barbaros Mahallesi üzerinden incelenmektedir. Araştırmanın amacı, lüks konut site sakinleri ile gecekondu sakinlerinin gündelik hayat farklılıklarını ortaya koymak, bu farklılıkların oluşmasında kentsel politikaların ve üretilen mekânın etkilerini tartışmaktır. Bunun için tarihsel süreçte benimsenen kentsel politikalar incelenerek, günümüz durumu ele alınmış ve Barbaros Mahallesi’nde, gecekonduda ikamet edenler ile lüks konut sitelerinde ikamet edenlerin gündelik hayatları araştırılmıştır. Gündelik hayat analizinde mahalle sınırları içinde bulunan gecekondular ile Uphill Court ve Varyap Meridian siteleri örneklem alınarak, buralarda yaşayan kişilerden katılımcılar belirlenip mülakat gerçekleştirilmiştir. Mülakatlar sonucu, gündelik hayat farklılıklarında yaşam alanının rolü sorgulanmıştır.
Bilim Kodu:

Anahtar Kelimeler: Lüks Konut Siteleri, Gecekondu, Gündelik Hayat, Kentsel
Mekânın Üretimi, Ataşehir Barbaros Mahallesi.

Özet Bu bildiri kentlerin geleceğine ve akıllı kentlere dair söylemlerin çoğunluğunun teknolojik gelişmelere dayandırılmasına farklı bir bakış açısı getirerek "akıl" kavramının kentin kendi bilgisinden, geçmişinden ve dönüşümünden geldiğini varsaymaktadır. Zengin bir çalışma alanı olan İstanbul'un kentsel dönüşüm alanı Karaköy üzerinden kullanıcı bazlı mimari ölçekteki dönüşümle gelecek kentlerin dönüşeceği düşüncesi üzerinden bu bölgedeki hanlar ve pasajları çalışarak bir söz söylemektedir. Yalnız kent planlarıyla, üst ölçek kararlarıyla, teknolojik uygulamalar ve yapay zeka ile değil kentin kendi aklıyla geleceğin kentinin nasıl dönüşeceği ve görüneceğine dair bu çalışma çok disiplinli olarak kullanılan "eşik" kavramı üzerinden yürütülmüştür. Eşik kavramının farklı anlamlarını ve kullanımlarını irdeledikten sonra çalışma alanı olan Karaköy'ün tarihi ve karakteri hakkında bilgi verilmiştir. Çalışma alanının eşik lavramı ile olan ilişkisi detaylandırıldıktan sonra seçilmiş han ve pasaj örnekleri barındırdıkları eşik mekanlar (ortak alan) üzerinden analiz edilmiştir. Dört gruba ayrılan eşikler her örnek yapı için tablo haline getirildikten sonra bu yapıların hangi dönüşüm aşamasından olduğu belgelenmiştir. Bunu takiben çalışma alanine ait bir dönüşüm haritası çıkarılmıştır. Geleceğin kentlerinin bu tip dönüşümlerle belirli bir süreç içinde oluşacağı vurgulanarak çalışma sunulmuştur.

Muhafazakâr Düşünce ulusal hakemli bir dergidir. Yılda 3 sayı yayımlanır ve Türkçe ve İngilizce makalelere, çevirilere, analizlere ve kitap tanıtımlarına yer vermektedir. Dergide yayınlanan makalelerden yazarları sorumludur. Yayımlanan makaleler EBSCOhost tarafından taranmakta ve makalelerin İngilizce özetleri indeksin servisinde yer almaktadır.

ktsa bir süre sonra Gerileme Dönemi'ne girecek olan Osmanlt'nm başkentinde hüküm süren, siyasi-sosyalkültürel hayata küçük bir pencere aralamakttr. Yapmtş olduğumuz incelemeler neticesinde, Antaine Galland'm, dönemin istanbul'unda gözlemlediği hemen her şeyi günlüğüne yansttftğt görülmüştür. Galland'm günlüğü bu yönüyle bir günlüğün ötesine geçmiş ve bir şehir rehberi hüviyetine bürünmüştür.

"Bu çalışma, gündelik yaşam ve yoksulluk kavramlarının etkileşimini ve yoksulluğun gündelik yaşama nasıl yansıdığını incelemektedir. Yoksulluğun sadece ekonomik bir sonuç olmadığını ve yoksulluğa dair çözümlerin gündelik yaşamdaki ayrıntılarda saklı olduğunu savunan çalışmada, yoksulluk yaklaşımlarının üzerinde durulmuş ve yoksulluk sorununa bakarken aslında sadece yoksul alanlar üzerinden bir araştırmanın yetersiz olduğu düşüncesi savunulmuştur. Bu nedenle, toplumun yoksulluğa bakışı farklı gözler üzerinden değerlendirmeye alınmıştır.

Çalışmada, öncelikle yoksulluk kavramı üzerinde durulmuş, dünyada yoksulluğun tarihi özetlenmeye ve ardından da Türkiye'de ve dünyadaki yoksulluğun boyutları ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci olarak ise Lefebvre, Heller ve De Certau üzerinden bir gündelik yaşam okuması gerçekleştirilmiş ve gündelik yaşamın yoksullukla olan ilişkisi açıklanmaya çalışılmıştır.

Gündelik yaşam ve yoksulluk arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için yapılan bu çalışmanın ardından, iki kavramın etkileşimi Sulukule özelinde incelemiştir. Sulukule'nin konumuna, tarihine ve kırılma noktalarına değindikten sonra, bunların 2006'da gündeme gelen yenileme projesini ne kadar etkilediği üzerinde durulmuştur. Sulukule'deki yoksulluk farklı çalışmaların verileri ile ortaya konmuş, bu yoksulluk hallerinin süreç içinde nasıl bir hal aldığı izlenmeye çalışılmıştır. Ardından da gündelik yaşam üzerinden yoksulluğun nasıl anlaşılır kılınabileceği, “fotoğraf” gündelik yaşama dair bir belge olarak kullanılarak göstermek istenmiştir.

Çalışma boyunca, tepeden inme kararların kente nasıl yaralar açtığı, bir müdahale öncesinde yaşayanların kültürünün, sorunlarının ve isteklerinin ortaya konmasının gerekliliği, kentte fırsatların eşit dağıtılmasının önemi üzerinde durulmuştur. Bu önemli noktalar ve gereklilikler uygulanmadığı takdirde gerçekleştirilen projelerin her zaman eleştirileceği, eşitsizliklere ve dolaylı olarak “yoksulluğa” sebep olacağı ve bu yoksulluk halini sürekli kılacağı, Sulukule özelinde ortaya konmaya çalışılmıştır."

"19’uncu yüzyılın ortaları ve 20’nci yüzyılın başlarında pozitivizm, hâkim bir anlayış olarak siyaset biliminde ve tarihte etkisini göstermeye başlamıştı. Fen bilimlerindeki doğa kanunlarının, toplumlar için de aynen geçerli olabileceğini savunan pozitivist düşünürler, doğa kanunlarının benzerlerini toplumlar için kurgulamaya başlamışlardı bile… İmparatorlukların çözülmeye, ulus-devletlerin inşa edilmeye başladığı süreçte hiç kimsenin beklemeye tahammülü yoktu. Herşey “ilerleme”, “modernleşme” üzerinden tarif edilir olmuştu. Çizgisel bir tarih anlayışı içinde de değerlendirebileceğimiz bu anlayışın Geç Osmanlı dönemindeki bariz tezahürlerinden biri, dönemin önemli politik figürlerinden biri olan İttihat ve Terakki’nin isminin şekillenişinde de (Birlik ve İlerleme) kendini gösterir.

20’nci yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan modernleşme kuramı ise dönemi sorgulayanlara adeta bu geçmişi teorize eden bir açıklama verdi. Modernleşme, modern olmayanların modern olma süreciydi. Meseleye doğudan bakınca doğudakilerin devlet projesiyle batılılara benzediği bir değişimden bahsediyoruz. Bu süreci ise siyasal iktidar yönetiyordu. Bu önkabullerle hareket eden tarihyazımı ise Türkiye’de dönemin tarihine şu başlıklar altında baktı: “Modern Türkiye’nin Doğuşu”, “Modern Türkiye’nin Oluşumu”, “Modernleşen Türkiye’nin Tarihi”, “Modern Türkiye Tarihi”. Ama bu kitapların çoğu Uğur Tanyeli’nin deyimiyle modernleşmenin şampiyonluğunu yönetenlere verdiğinden, yazarları, modernleşmenin delillerini siyasal iktidarın kurumsal değişimlerinde aradı."

Genelde siyaset denince insanların aklına ilk olarak siyasi partiler, parlamento ve hükümet gibi kurumlar gelmektedir. Siyaset yapmak ise siyasal iktidarı almak veya korumak için yapılan yarışma veya çekişme olarak görülmektedir. Bu nedenle de siyaset, gündelik hayat içerisinde pek yeri olmayan, daha çok

1957 sel felaketzedelerinin Mamak'tan Yenimahalle'ye uzanan hayat çizgileri Bu çalışma 1957'de, Ankara'da Hatip Çayı'nın taşmasıyla meydana gelen sel felaketinden etkilenen 10 ailenin Mamak ve Cebeci'den Yenimahalle'ye uzanan göç hikayeleri ile Yenimahalle'de yerleştirildikleri sitedeki yaşamları üzerinedir. 10 ailenin bazı fertleriyle, sözlü tarih tekniği kullanılarak görüşmeler yapılmıştır. Sel baskını sırasında yaşadıklarından başlayarak, kendileri için Yenimahalle'de inşa edilen konutlara yerleşmelerine kadar geçen döneme ilişkin hatırladıkları ve bu konutlardaki yaşantıları hakkında anlattıkları değerlendirilmiştir. Çoğu alt sınıftan ve gecekondu semtinden gelen bu kişilerin, Türkiye'nin ilk planlı yerleşimlerinden sayılan ve çoğunlukla orta sınıftan memur ailelerinin yaşadığı Yenimahalle ile ilgili izlenimleri, semtin ve oturdukları sitenin bilişsel haritalarındaki yeri sorgulanmıştır. Mekansal düzenin, komşuluk ilişkilerinin ve semtin sosyo-ekonomik profilinin gündelik hayatı nasıl biçimlendirdiği çalışmanın temel sorunsalıdır. Bu sebeple, Kırkların ortasında kurulmaya başlanan Yenimahalle'nin ortaya çıkış gerekçeleri, nüfus profili, yerleşim planı üzerinde durulmuştur. Bu konuda da semtin ilk sakinlerinden 3 aile ile görüşmeler yapılmıştır. Çalışmanın odağında, sel felaketini yaşayan ve Seylap Sitesi'ne yerleşen ailelerin ev kadını olan fertleri vardır. Evin kadına ait ve onu tanımlayan/onun tarafından tanımlanan bir mekan olması sebebiyle, hem evleri ve ev düzenini yerle bir eden selden, hem de Yenimahalle'deki yeni hayatın olumlu/olumsuz yanlarından en fazla kadınlar etkilenmişlerdir. Tümü gecekondu semtlerinden, modern şehircilik anlayışının ürünü ve planlı bir yerleşim olan Yenimahalle'deki apartman dairelerine geçiş yapmışlardır. Yakınlarını, evlerini, eşyalarını, eski komşularını ve kurulu düzenlerini yitirdikleri bir felaketten sonra, hayata yeniden ve sıfırdan başlamanın sorumluluğunu aileleri adına üstlenmişlerdir. Az eşya, kısıtlı parasal imkanlar ve derin bir kederle işe koyulmuş, acıları ve yoksunlukları, kardeşliğe dönüşen komşuluk ilişkilerinin koruyucu ama denetleyici şemsiyesi altında hafifletmeyi başarmışlardır.

Özet: Bu tez çalışması; 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kentsel alanlarda gözlemlenen mekânsal ve sosyal değişimleri açıklamaya çalışan soylulaştırma (gentrification) sürecini, Balat Mahallesi odağında nitel araştırma yöntemi ile elde edilen verilere dayanarak gündelik hayat perspektifinden analiz etmektedir. Geleneksel ve yaygın anlamı ile soylulaştırma; çoğunlukla kent merkezlerinde yer alan, tarihi ve estetik değeri olan konut alanlarının bulunduğu bölgelerde sosyal sınıfın, mekânsal ve mülkiyet yapılarının değişmesi ile gerçekleşen bir yer değiştirme sürecidir. Araştırmanın verileri ise İstanbul'un Fatih ilçesine bağlı Balat Mahallesi'nde Mart 2013-Aralık 2016 yılları arasında yürütülen alan araştırmasına ve görüşmelere dayanmaktadır. Toplumsal ve ekonomik yönleri ile kentsel bir süreç olan soylulaştırmayı saha verilerine dayanarak analiz eden bu çalışmanın araştırma sorusu ise "Balat'ın gündelik hayatına yansıyan soylulaştırma sürecinin sosyal ve mekânsal etkileri nelerdir?" şeklindedir. Tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde çalışmanın kavramsal çerçevesini ve araştırma yöntemini oluşturan soylulaştırma, gündelik hayat ve etnografi kavramlarına dair ilgili literatürden derlenen bilgilere yer verilmiştir. İkinci bölümde İstanbul'da 1980'li yıllardan günümüze kadar gerçekleşen mekânsal ve sosyal değişimlerin dinamikleri ile kentin farklı semtlerinde gelişen soylulaştırma örnekleri hakkındaki bilgiler yer almaktadır. Üçüncü bölümde saha verileri odağında; 1990'lı yılların sonlarından itibaren inişli çıkışlı bir şekilde soylulaştırma sürecini deneyimleyen Balat'ın değişimi, öncelikle kronolojik olarak kademeli bir şekilde tasnif edilmiştir. Akabinde Balat'taki soylulaştırma deneyimi, gündelik hayat perspektifinden, sürecin olgusal yönlerini gösteren eskiler ve yeniler, yer değiştirme, fiyat değişimi, sokak kullanımı, yeni ticari aktiviteler, nostalji, çatışma ve uyum çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmanın son analiz başlığında ise yeni ve eski mahalle sakinlerinin gözünden on yıl sonra Balat'ın nasıl bir yer olacağı yönündeki değerlendirmeler yer almaktadır. Anahtar sözcükler: Balat, soylulaştırma, gündelik hayat, mekânsal ve sosyal değişim, yeni orta sınıf.

Ayhan Geçgin, romanlarında başkasının hayatını yaşadığını hisseden insanları anlatır. Bu insanlar yaşadıkları hayattan bir şekilde kaçarlar. Ama kaçtıkları aslında Henri Lefebvre’in tarif ettiği kent yaşamı ve gündelik hayattır. Karakterlerin neden kaçtığını anlayabilmek için hayatları, gündelik hayatları ve yaşadıkları kent incelenmelidir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, Lefebvre’in modern kent ve gündelik hayat teorilerini Geçgin’in romanlarıyla birlikte okuyarak karakterlerin neden kaçtıklarını anlamak ve Türkiye’de, 1980 sonrasında şekillenen gündelik hayatın eleştirisini yapmaktır.

ÖZET Bu makalede, topluma mikro açıdan bakan gündelik hayat gerçekliğindeki yaşanan dönüşümlere dikkat çekmek amaçlanmıştır. Hızlı ve köklü yaşanan dönüşümler; rolleri, kimlikleri, telaşla birlikte örülen gündelik yaşam pratiklerini etkilemiştir. Etkileşim, Goffman'ın Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu çalışmasından esinlenerek ifade edilmektedir. Yaşanılan zaman ve mekanların farklılığı, bireyin diğerleriyle gireceği etkileşime yansımaktadır. Sosyal ağlar, insanların kendini ifade edebildikleri yeni etkileşim mekanları olmuştur. Var olan alternatiflerin çokluğuna yapılan vurgu, bu çalışmanın üzerinde durduğu başka bir konudur. Dönüşümün yaşam pratiklerine yansımasıyla, kimliklerin dönüşen dünyasında "dijital kimlik" yeni bir alternatif olarak karşımıza çıkmaktadır. Dijital dünyanın sanal yerlileri, sosyal ağları günlük yaşam pratiklerinin bir parçası haline getirmiştir. Gündelik hayattaki örülen ilişkiler "Ağ Toplumu" etrafında yeniden şekillenmeye başlamıştır. Alternatiflerin bir diğer boyutu, görünürlüğü artan "Gösteri Toplumun"da" sözün yerine imajın geçtiği görülmektedir. Bu doğrultuda bu çalışmada, gösteri ile birlikte gözetleme, teşhir, sahneleme kavramlarının gündelik hayata yansıması tartışılacaktır. ABSTRACT In this article, it is aimed to draw attention to the transformations experienced in the reality of everyday life looking at society from a micro perspective. Rapid and fundamental transformations have influenced the roles, identities, and everyday life practices which are intertwined with the flurry. The interaction is inspired by the work of Goffman, namely The Presentation of Self in Everyday Life. The difference in the time and places reflects upon the interaction of the individual with the others. Social networks have become new interaction spaces where people can express themselves. The emphasis on the multiplicity of existing alternatives is another issue that this study emphasizes. Digital identity is a new alternative in the transforming world of identities with the reflection of the transformation in life practices. The virtual natives of the digital world have made social networks part of their daily life practices. Woven relations in daily life have begun to be reshaped around the "Network Society". Another dimension of the alternatives was seen to replace the word in the "Demonstration Society" in where the visibility is increasing. In this respect, the reflections of the concepts of surveillance, display and staging together with the show will be discussed in this study. 1 1 Bu epigraf, Guy Debord'un Gösteri Toplumu adlı kitabından alınmıştır. Bkz (2018: 64).

Türkiye’de inşa edilen ilk memur mahallesi olan Namık Kemal (diğer adıyla Saraçoğlu) Mahallesi’nin korunması son yıllarda sıkça gündeme geldi. Bu mahallenin altına katlı otopark yapılmasını öngören imar planı, geçen aylarda Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin çabaları sonucu iptal edildi. Sözkonusu mahalleyle ilgili pek çok bilimsel çalışma mevcut. Bu yazı ise, 1946-1975 yılları arasında Namık Kemal Mahallesi’nde yaşamış olan mimar Nihal Çetintürk ile yapılan söyleşinin; Çetintürk’ün özellikle 1950’li yıllardaki Namık Kemal Mahallesi’ne ait çocukluk anılarının bir derlemesi.

Üftade'ye ziyareti gerekli kılan Bursa'yla ilgili eski kitapları karıştırırken göze çarpan bir evliya menkıbesidir. Amaç; Muhammed Muhyiddin Üftade 1 'nin geçmişte yaşamış gerçek bir tarihsel kişilik olarak incelenmesi ya da Üftade Külliyesi'nin mimari özelliklerinin ve kentle ilişkilerinin araştırılması olmadığı gibi, menkıbede anlatılan öykünün doğruluğunu sorgulamak da değildir. Menkıbenin önderliğinde yapılan yolculuğun rotası: öykü ile mekan arasındaki ilişki üzerine düşünme; yani öyküyü keşfetme, ziyaretin kaçınılmaz hale gelişi, dergaha çıkan sayısız yollardan bir "seyr ü sefer" kurma, yürüyüşçüyü tedirgin eden o sokaktan geçme, ziyaretin kendisi ve ödevini ifa etmişliğin rahatlığıyla tepeden görünen manzarayı izleme gibi yollardan geçmektedir. Ziyaretin düşündürdükleri; yani mekanın profesyonelleşmişler (mimarlar, kent plancıları v.s.) tarafından üretilmesi, kullanıcılar tarafından gündelik hayatta pratik edilerek dönüştürülmesi ve son olarak da mekan üzerine anlatılan söylenler 2 yoluyla dönüştürülmesi ise kendi kronolojisini tersine çevirir biçimde kaleme alınarak okuyucuya aktarılmıştır.

Hayatta çok hikâye okudunuz eminim, çok masal dinlediniz. Amma aldığınız hisselere bir göz gezdirin. Eminim çok ders aldınız.
Akıllı insan her olaydan bir ders alır, akılsız insan her olayı şaka sanır.
Hayat böyledir dostlar. İbretlik hikayeler hayatımıza ışık tutsun. Karanlık yolumuzu aydınlatsın.

"Kentsel yoksulluk, günümüz kentlerinin en önemli sorunlarından biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yıllarda hemen hemen her ölçekten kentimizi bir şekilde etkilemiş olan Ortadoğu’dan göç dalgası; aynı zamanda da kentsel yoksulluğu daha da baskın bir şekilde gözler önüne sermiştir.

Bu çalışma, Ortadoğu’dan göç almış iki orta ölçek kent merkezinde gerçekleştirilmiştir. Karşılaştırmalı olarak biri Doğu Marmara diğeri Orta Anadolu kenti olan Bilecik ve Kırşehir’de kent merkezlerinde ikamet eden Ortadoğulu Göçmenlerin, (Irak, Afganistan, İran ve Suriye) kente ve yaşama tutunmak adına, gündelik yaşamda üretmiş oldukları dayanışma pratiklerini incelemektedir.

Yoksulluk, gündelik yaşam ve dayanışma arasındaki güçlü bağı Ortadoğulu göçmenler üzerinden ortaya koymaya çalışan bu çalışmada; kartopu yöntemi ile belirlenmiş olan yaklaşık 10’ar hane ile açık uçlu derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Çalışma, gündelik yaşamın yanı sıra mülteci sorunsalının birçok farklı noktasına dair de ipuçlarına işaret etmektedir."
   
ABSTRACT:
"Urban poverty emerges as one of the most important problems of today's cities. In recent years, the wave of migration from the Middle East has affected our city in almost every scale; at the same time, the urban poverty became even more dominant.

This study has implemented in two medium-size urban centers with migration from the Middle East. In comparison, Middle Eastern immigrants living in urban centers of Bilecik in the Eastern Marmara region and Kırşehir in the Central Anatolian area have been compared and contrasted with their solidarity practices produced in everyday (Iraq, Afghanistan, Iran, Egypt and Syria).

In this study, which aims to reveal the strong link between poverty, everyday life and solidarity through Middle Eastern immigrants, open-ended in-depth interviews were done with approximately 10 families determined by the snowball method. The study points to clues to many different points of refugee problem as well as everyday life."

Komşuluk, kendine özgü hukuku, ilişki ve etkileşim ağları, rutinleri ve bireylerin komşuluğa yüklediği anlamlar itibariyle gündelik hayatın en görünür ünitelerinden biri ve parçası olunan daha büyük süreçleri anlamanın ve çözümlemenin de bir aracıdır. Dolayısıyla bu kitap, bir komşuluk güzellemesi değildir. Çoğu zaman "nerede o eski komşuluklar" serzenişi ile başlayan ve geçmiş dönem-de komşuluğa ait zihnimizde kalan en güzel hatırları arka arkaya sıralamak suretiyle geçmişi yüceltip bugünü kötüleyen fantastik bir nostalji çabası içermez. İçinde yaşadığımız hayatın gerçekliğine, toplumsalın dönüşümüne ve bu dönüşümde komşuluğun payına düşen inşa ve değişim süreçlerine farklı boyutlardan ve disiplinler-den bakabilmenin imkânına dönüktür.

Bu çalışma, eşcinsel/biseksüel kadınların gündelik hayatlarına odaklanarak, bu kadınların gündelik hayatlarında maruz kaldıkları ayrımcılık ve şiddetle ve tüm bunlarla mücadelede kullandıkları bireysel taktikleri incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, gündelik hayatın bir yandan farklı baskı ve denetim ağıyla sarmalandığı ve buna dönük uygulamaların yer bulduğu, diğer yandan da bunlara maruz kalan sıradan insanların iktidarın istediklerini ve kullandığı stratejileri kendilerince yorumlayıp ürettikleri taktiklerle aşındırdıkları bir alanı oluşturduğunu söyleyen literatüre yaslanmaktadır. Bu anlamda çalışma, kadınların çevrelendikleri baskı ve ayrımcılığı pasif şekilde kabul edenler değil, aksine gündelik hayatın içerisinde barındırdığı direnme olanaklarıyla kendilerine hareket alanı yaratan birer özne olduklarını ortaya koymayı hedeflemektedir. Nitel bir çalışma olarak örülen ve feminist metodolojiye dayanan çalışma, kendilerini tanımladıkları haliyle on bir lezbiyen ve üç biseksüel kadının anlatılarına dayanıyor. Tekil deneyimler üzerinden örülen çalışmada, bu deneyimlerin ortaklaştığı sürece dikkat çekilmesi, temellendikleri zeminin sorgulanması ve yeni soruların sorulmasının önünün açılması amaçlanmaktadır.

Bu araştırma kamusal mekanın idealize edilmiş, kentte bireylerin karşılaşma, paylaşma ve dönüşme zemini olduğu tanımlamalarıyla birlikte, çeşitli aktörlerin kamusal mekanda kurdukları güç ilişkilerinin gündelik hayatta kendiliğinden oluşturduğu geçici örütüntüleri çözümlemeye odaklanmaktadır. Bu bağlamda sürekli olarak yeniden üretilen geçici örüntüleri anlayabilmek için aktörler, zamansallıkları ve güç ilişkileri bakımından farklılaşan durumları örnekleyecek semt pazarları seçilmiştir.
Kamusal mekanda hakim aktörlerin kurduğu stratejilere karşı gündeliğin içinden örgütlenen müdahaleci eylemleri araştırmak için önerilen semt pazarları bu kapsamda; hem kendisi bir müdahaleci eylem olarak değerlendirilmiş, hem de kendi içerisinde yarattığı yeni ilişkilerle kentliyi müdahaleci aktörlere dönüştüren bütüncül bir mekanizma olarak görülmüştür.
Araştırma İstanbul’da kurulan semt pazarları arasından Fatih Çarşamba Pazarı, Bolluca Semt Pazarı, Yeşilköy Sosyete Pazarı ve Dolapdere Bit Pazarı üzerinden yürütülmüştür. Seçilen pazarların her birinde var olan aktörler, aktörlerin güç ilişkileri, bunlara bağlı olarak kamusal mekanın tanımlanan kullanım biçimleri ve sınırları farklılaşmaktadır. Dolayısıyla bu karmaşık ve birbirine bağlı ilişkiler bütününe karşı kentliler tarafından örgütlenen müdahaleci eylemler de çeşitlenmektedir. Bu kapsamda müdahaleci eylemler; gündelik mekansal pratikler ve bu pratiklerle dönüşen toplumsal ilişkiler olarak aşamalı ve geçişli incelenerek zaman, mekan ve aktörler üzerinden çeşitlenen geçici kamusal mekan örüntüleri çözümlenmeye çalışılmıştır.
Araştırma gündeliğin içinden yere ve zamana bağlı üretilen bilgiyi yakalamaya odaklanan yöntem kurgusuyla gözlem ve kısa görüşmelere ek olarak fotoğraflama, filtreleme ve soyutlama olmak üzere üç temel aşamadan oluşmaktadır. Pazarlarda fotoğraflarla kayıt altına alınan geçici müdahaleler; gözlemler ve yapılan literatür taraması ile birlikte yorumlanarak çizimlere dönüştürülmüş, çizim ile kurulan temsil dili çalışma içerisinde temsilin ötesine geçerek performatif bir düşünme, tartışma, bilgiyi üretme ve kaydetme aracına dönüştürülmüştür. Bu izlek ile çizim gündeliğin karmaşıklığının filtresi haline getirilmiş, filtrenin ayıkladıklarıyla ölçekler arası sürekli gidiş-gelişler üzerinden kentlinin örgütlediği geçici müdahaleci eylemlerin kamusal mekanı nasıl dönüştürdüğü ve bütünün ilişkisel hali anlaşılmaya çalışılmıştır.

Mütedeyyin bir ailede yetişmiş ve farklı seküler pratiklerle karşılaşmış erkeklerin dönüşümüne odaklanacak olan bu çalışma, mütedeyyin erkeklerin gündelik hayatlarında deneyimledikleri dindar ve seküler yaşamların karşılaşmasını, yapılan saha çalışmasıyla analiz edecektir. Mütedeyyin ailede yaşayan bir erkeğin gündelik hayatında inanç önemli bir yer kaplamaktadır. İslamiyet’e göre bireyin hayatı beş vakte bölünmüştür ve bu taksim namaz vakitlerine göre yapılır: Sabah, öğle, ikindi, akşam, yatsı. Türkiye’de dindar bir ailede büyüyen gençler, zamanın bu bölünmesine aşina olur ve zamanın bu bölünmüş haline ailelerinin ev içi gündelik –inanç– pratiklerinden alışkındırlar. Mütedeyyin bir ailenin içerisinde, o ailenin ve o inancın gündelik pratikleriyle yaşayan bir erkeğin sıradan gündelik pratiklerine bakmak ve bir çevre değişimi ile bireyin yaşantısında oluşabilecek daha makro değişimleri, basit mikro değişimler üzerinden görmek tam da gündelik deneyimin ne derece kapsayıcı olacağına işaret etmektedir.

The study discussed the daily life reflections of the changes in conventions and practices related to the Turkish Republic in Maraş province. It was not limited to the single-part period of Turkey, but aimed to address the impacts of a new governmental approacha multi-party system-on daily life practices in the country which inclined to the United States from Europe, just like many countries. As is known, the transition to multi-party system brought about the transfer of political authority in Turkey, and it also triggered a mental and intellectual exchange. It can be traced in every aspect of life today. The daily life reflections of state-oriented changes in Maraş province were examined in relation with the male and female relationships, critical habits in daily life, social impressions observed in certain public places such as cinema, theater, concert, library, and park. The basic starting point of such an analysis is to reveal the effects of the differences in the thematic discourse of the Kemalist program and the DP government that seemed to deviate from this program, on daily life.

Bu çalışma, Artvin'de yaşayan Gürcülerin kimliklerini nasıl tanımladıklarını, kimliklerini nasıl inşa ettiklerini, inşa pratiklerinde hangi dinamiklerin yer aldığını, söz konusu dinamiklerde mekânsal olarak ne tür farklılaşmaların meydana geldiğini ve aynı zamanda tüm bu etmenlerin gündelik yaşama nasıl yansıdığını anlamayı amaçlamaktadır. Bu amaç çerçevesinde Gürcülerin yoğunlukta yaşadığı Artvin'in Borçka ilçesi ve bağlı köylerinde 8'i kadın 11'i erkek olmak üzere toplamda 19 kişiyle nitel araştırma yöntemi aracılığıyla derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Alan araştırması sonucunda, Artvin'de yaşayan Gürcülerin kendi kökenlerinin Gürcü olduğu bilincinde olmasının yanı sıra kendilerini Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak gördükleri, Türk ulusal kimliğine ait hissettikleri ve Müslüman kimliğine eklemlendikleri görülmüştür. Kendi kimliklerini inşa ederken, Gürcistan'da yaşayan Gürcüleri öteki olarak konumlandırdıkları ve bu öteki üzerinden kendilerini tanımladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Gündelik hayatta sembolik değerlere dayalı kimlik inşa örüntülerinin mekânsal farklılaşma temelinde şekillendiği anlaşılmıştır.

Bu makale, eşyaların kolektif hafıza inşasındaki rolünü göz önünde bulundurarak Refik Halid’in anlatılarında gündelik hayat ve eşyanın konumunu muhalefet, kimlik, kolektif değişim, geçmişle ilişkiyi sürdüren hafıza mekânları ve statü göstergeleri gibi başlıklar üzerinden değerlendirmeyi hedefliyor.