Değerlendirme

Problem Durumu ve Amaç: Okul öncesi dönemde özel gereksinimli çocuklar ihtiyaçlarına uygun şekilde desteklendiğinde gelişim özelliklerinde ve günlük yaşam becerilerinde olumlu değişimler gözlenmektedir. Kaynaştırma eğitimi 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yasal hale getirilmiştir. Yine, Millî Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’nde kaynaştırma eğitimine yer verilmiştir. Ancak, yasal düzenlemelerle ayrıntılı olarak açıklanan kaynaştırma eğitimine okul öncesi eğitim sürecinde ne kadar yer verildiği ve mevcut durumun ne düzeyde olduğu tam olarak bilinmemektedir. Bu çalışmanın amacı; Kars il merkezinde bulunan resmi okul öncesi eğitim kurumlarındaki mevcut kaynaştırma uygulamalarının beş farklı boyutta (Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Hazırlama, Öğretimsel Uyarlamalar, Fiziksel Ortama İlişkin Düzenlemeler, İş birliği ve Değerlendirme) incelenmesidir.
Yöntem: Nitel araştırma yöntemi üzerine kurgulanan araştırmada durum çalışması deseni tercih edilmiş, araştırmanın verileri yarı-yapılandırılmış görüşme formu ve yarı-yapılandırılmış gözlem formu kullanılarak elde edilmiştir. Veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışma grubunun seçilmesinde amaçlı örnekleme yöntemi ve ölçüt örnekleme tekniği kullanılmıştır. Çalışmaya katılan okul öncesi öğretmenlerinin sınıfında en az bir tane kaynaştırma öğrencisinin bulunması temel ölçüt olarak belirlenmiştir. Çalışma grubunu 7 okul öncesi öğretmeni ve 7 kaynaştırma öğrencisi oluşturmaktadır.
Bulgular: Araştırma sonucunda özel gereksinimli çocuklar için okul öncesi eğitim kurumlarında bireyselleştirilmiş eğitim programının hazırlanmadığı ve uyarlama çalışmalarında öğretmenlerin problem yaşadığı görülmüştür.

İslam felsefesinin gelişim dönemi, dokuzuncu yüzyılın başından îtîbaren başlayıp İbn Sînâ ve Gâzâli'yi de içine alan on ikinci yüzyıla kadar ki olan dönemi kapsar. Çalışmamızda bu dönemin en önde gelen filozoflarından biri olan Fârâbî'nin iki eserini tek bir ciltte toplayan Prof. Dr. Hanifi Özcan'ın müellifi olduğu "Fârâbî'nin İki Eseri" isimli kitabı tanıtmayı hedeflemekteyiz. Kitabın konusunu ve muhtevasını genel olarak incelediğimizde kitap, Fârâbî'nin daha önce yine müellif Hanifi Özcan tarafından hazırlanmış olan ve farklı ciltler şeklinde yayınlanan Fusûlü'l-Medenî (Siyaset Felsefesine Dâir Görüşler) ve et-Tenbîh 'alâ-Sebîli's-Sa'âde (Mutluluk Yoluna Yöneltme) isimleriyle bilinen iki risâlesinin arapça aslından yapılmış olan tercümeleri iki kapak arasına alarak, tek bir cilt halinde okuyucuya sunmaktadır. Eser I. Kitap ve II. Kitap şeklinde meydana getirilmiş olduğundan, kitabı değerlendirmeye tabi tutarken bizde bu yöntemi takip ederek I. Kitap ve II. Kitap şeklinde bir değerlendirme yapılmasının daha sağlıklı olacağı kanaatini taşımaktayız.

Araştırmanın amacı, Covid-19 pandemi sürecinde yürütülen uzaktan eğitim uygulamalarının öğrenciler, öğretmenler ve veliler açısından nasıl algılandığını ve değerlendirildiğini belirlemek; ulaşılan sonuçlara göre yaşanılan sorunlara çözüm önerileri geliştirmektir. Araştırmada nitel araştırma tekniklerinden iç içe geçmiş durum deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları İzmir ilinde yaşamakta olan, maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle seçilen ve farklı paydaşların görüşlerini temsil edecek şekilde belirlenen 10 öğrenci, 10 öğretmen ve 10 veliden oluşmaktadır. Veri toplama yöntemi olarak yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden yararlanılmıştır. Veriler, tümevarımsal bir perspektifte betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Bu süreçte, katılımcıların ifadelerine göre kodlama, kodlardan kategoriler oluşturma ve ulaşılan kategorilerin araştırmanın problemiyle ilişkilendirilmesi ile belirlenen temalara göre analizler yapılmıştır. Araştırmada belirlenen alt problemler ile elde edilen bulgular ilişkilendirilerek öğretmenlerin, öğrencilerin ve velilerin değerlendirmeleri temalarına ulaşılmış ve katılımcıların uzaktan eğitim uygulamalarına ilişkin görüşleri bu temalar altında ayrıntılı olarak verilmiştir. Buna göre bazı sonuçlar şu şekildedir: Öğrencilerin ve öğretmenlerin uzaktan eğitime ilişkin algılarının velilerin algılarına göre daha olumsuz olduğu saptanmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre veliler öğretmenlerden, öğretmenler de öğrencilerden biraz daha olumlu algıya sahipken, öğrenciler daha olumsuz algıya sahiptirler. Araştırmada elde edilen olumlu bir sonuç, öğretmenlerin bu süreçteki bireysel çabalarının tüm katılımcılarca olumlu olarak değerlendirilmiş olmasıdır. Velilerin öğrenci ve öğretmenlere göre daha olumlu görüşlere sahip olmaları, onların uzaktan eğitim sürecini “Çocuklarının eğitimi için bu koşullarda olabilecek yararlı bir uygulama” ve “Okulların ve öğretmenlerin ilgileri ve desteklerinin iyi” olduğu yönündeki görüşleridir. Ulaşılan bu sonuçlara göre uzaktan eğitim sürecinin öğrenciler ve öğretmenler tarafından olumsuz algılanmasının önemli nedenleri olarak; MEB’in yeterince destekleyici önlemler almamış olması, süreci yönetenlerce kararlı davranılmamış (okulun açılması-kapatılması, sınıfların seyreltilmesi, vb.) olması ve bağlı olarak sürecin iyi yönetilememiş olması, öğrenci katılımının yeterince sağlanamamış olması, teknoloji ve internet desteğinin verilememiş olması ile bütün bunlar nedeniyle uygulamaların eğitime etkisinin ve sonuçlarının yetersiz olduğu gösterilebilir.

Eğitim ve felsefe birbirini besleyen önemli iki bilimdir. Eğitim programları belirli bir
felsefe ışığında hazırlanır. Programın taşıdığı felsefenin, programın tüm öğelerine yansıması
beklenir. Oluşturulan programlar çerçevesinde hem öğrenciler hem de öğrencileri yetiştirecek
olan öğretmen adayları eğitim alır. Eğitim programının taşıdığı felsefeye göre yetişen bireyler,
besimsediği felsefe doğrultusunda iş hayatını ve özel yaşamını şekillendirirler. Eğitim
felsefeleri çok sayıda olmasına rağmen sıklıkla 4 eğitim felsefesi vurgulanmaktadır: Esasicilik,
daimicilik, ilerlemecilik ve yeniden kurmacılıktır. Türkiye’de halihazırda kullanılan eğitim
programlarının, ilerlemecilik eğitim felsefesiyle tasarlandığı görülmektedir. Metafor bireyin
bir durum hakkındaki algılarını dolaylı olarak yansıtmasıdır. Bu araştırma, okul öncesi
öğretmenleri ve çocuklarına yönelik oluşturulmuş metaforların eğitim felsefelerine göre hangi
felsefeyi yansıttığını belirlemeyi amaçlamıştır. Araştırmada, öğretmen adaylarının ve
öğretmenlerin, “okul öncesi öğretmenine” ve “çocuk” kavramlarına bakışı nedir ve ilerlemeci
eğitim felsefesi temelinde tasarlanan programlarımızın öğretmen ve öğretmen adaylarına
yansıması ne derecede başarılıdır, sorularına yanıt aranmıştır. Araştırmada, nitel araştırma tekniklerinden, doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın verileri, Google
akademik ve Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezinde yayımlanan makalelerden ve tezlerden
oluşmaktadır. Toplamda yedi makale ve bir yüksek lisans tezi incelenmiştir. Veri kaynağı
olarak, daha önceden yapılmış Okul öncesi öğretmeni ve Çocuk kavramına yönelik metafor
çalışmaları kullanılmıştır. Araştırmanın analizinde doküman analizi yöntemi kullanılmıştır.
Araştırmanın sonucunda en fazla tercih edilen “Daimicilik ve Esasicilik” felsefesi olurken en
az tercih edilen “Yeniden kurmacılık” felsefesi olduğu gözlenmiştir. Bulgular neticesinde
eğitimcilerin çocuklara ve öğretmenlere yönelik görüşlerinde hala gelenekçi bir düşünce
yapısı içerisinde olduklarını görülmüştür. Araştırma sonucunda bazı önerilerde
bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Okul öncesi, öğretmen, çocuk, metafor, eğitim felsefesi

Öz Öğrenme ve öğretimin sürdürüldüğü eğitim süreçlerinde çalışmaların amaçlar doğrultusunda planlanması, sürdürülmesi, sonuçlandırılması; gerçekleştirilen çalışmaların verimliliğinin belirlenmesi ve bu bağlamda ulaşılan verilere göre sonraki aşamadaki çalışmaya karar verilmesinde ölçme değerlendirme işlevsel değere sahiptir. Eğitimin amacı, öğrencilerin bulundukları sınıflarda aldığı derslerin öğretim programlarında belirtilen kazanımların gerektirdiği beceri ve yeterliklere sahip olmalarını sağlamaktır. Eğitim alanındaki her bir bilim dalının amacı; konu içeriği, öğrencilere kazandırmaları gereken beceriler vb. unsurlar bakımından farklıdır. Dolayısıyla her bilim dalının eğitim süreçlerini planlanmadaki stratejiler, tercih edilen yöntem ve teknikler, kullanılan materyaller vb. unsurlar da faklıdır. Bütün bu farklılıklar eğitim sürecinin içinde yer verilmesi gereken ölçme değerlendirme uygulamaların da ilgili alanın içeriğine ve dinamiğine uygun bir şekilde yürütülmesini gerekli kılmaktadır. Eğitim etkinliklerinin planlanıp yürütülmesinde, öğrenme ortamlarını zenginleştirerek ve öğrencilerin süreçteki etkililiğini artırarak kalıcı öğrenmenin sağlanmasında belirleyici işleve sahip ölçme değerlendirme uygulamalarının, alan eğitimine özgü yürütülmesi eğitsel bir zorunluluktur. Bunun için her anabilim dalı uygulayıcılarının çalışmalarında sonuç ve süreç değerlendirme yöntem ve araçlarıyla ilgili bilgi, beceri ve donanıma sahip olmaları ve mesleklerine hazırlanmaları gerekmektedir. Bu bağlamda Türkçe öğretmenliği yeni lisans programındaki (MB) kodlu Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme dersinin tanımlayıcısı ve adı (AE) Türkçe Eğitiminde Ölçme ve Değerlendirme veya (AE) Dil Eğitiminde Ölçme ve Değerlendirme şeklinde olmalı, dersin içerik düzenlemesi de ilgili alanın karakteristiği ve kazanımları göz önünde tutularak yapılmalıdır. Anahtar Kelimeler: Alan eğitimi, Türkçe eğitimi, ölçme ve değerlendirme.

Değerlendirme, öğretim tasarımı ve teknolojisinin önemli bir bileşeni-dir. Değerlendirme ile öğretim tasarımı ve teknolojisi dikkate alınarak tasar-lanmış bir ürün ya da öğrenme sürecinin etkililiği, çekiciliği ve verimliliği test edilmekte, bu test sonucuna göre de ürün ve süreçler üzerinde iyileştir-me çalışmaları yapılmaktadır. Aynı zamanda değerlendirme, öğrenme ürün, süreç ve çıktıları hakkında iyi-kötü, başarılı-başarısız, yeterli-yetersiz gibi kararlar alınmasına olanak sağlamaktadır. Bu kitap bölümde öğretimsel bağ-lamda değerlendirmenin ne olduğu, değerlendirmenin öğretim tasarımı ve teknolojisi ile olan ilişkisi ve değerlendirme türleri üzerinde durulmuştur. Ayrıca öğretim tasarımı ve teknolojisi açısından önemi olan ve günümüzde kullanımı giderek yaygınlaşan elektronik değerlendirme (e-değerlendirme) kavramı üzerinde durularak, e-değerlendirme araçları ve kullanımı hakkın-da bilgi verilmiştir. Kitap bölümünün, öğretim tasarımı ve teknolojisi bağla-mında değerlendirmenin önemi ve kullanımı bağlamında öğretmenlere, öğretmen adaylarına ve öğretim tasarımcılarına bilgi sağlaması açısından faydalı olacağı umulmaktadır.

ÖZET: Bu çalışmanın amacı, öğrencilerinin yazılı anlatım çalışmalarının değerlendirilmesinde Türkçe öğretmenlerinin uyguladıkları değerlendirme biçimlerini tespit etmektir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı kapsamında 12 Türkçe öğretmeni ile görüşme yapılmıştır. Ayrıca Türkçe öğretmenlerinin öğrencilerine yazdırdıkları etkinlik içi yazma dokümanları ile uyguladıkları yazılı sınav kâğıtları da doküman olarak incelenmiştir. Araştırmada ulaşılan bulgulara göre, Türkçe öğretmenleri, yazılı sınavda sorulan kompozisyon sorusunun öğrencilerin yazılı anlatım becerilerini tam olarak yansıtmadığını ileri sürmektedirler. Bunun sebebinin de Türkçe sınavlarının diğer sorularla birlikte kompozisyon sorusuna 40 dakikalık bir süre verildiğini ve tüm sorularla birlikte kompozisyon yazmalarına yeterli zaman kalmadığını belirtmektedirler. Yazılı anlatım çalışmalarını değerlendirirken her bir öğretmenin farklı ölçütlerle değerlendirme yaptığı, tüm öğretmenlerin kullandığı genel bir ölçüt birliğinin olmadığı görülmüştür. Ayrıca, yazılı anlatım çalışmalarının değerlendirilmesinde biçimsel özellikler içerik özelliklerinden daha ön planda tutulmaktadır. Anahtar sözcükler: Türkçe eğitimi, İlköğretim ikinci kademe, Yazılı anlatım ve değerlendirme.