bire
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /biːʀ/ /bjeʀ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /biːʀ/ aschoûtez lu
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
bire | bires |
bire
- (abwesson) abwesson ene avou 2 a 12 digrés d' alcol divins, fwaite avou do oidje (sovint divnou do brå), do souke, do houbion, et des yesses.
- On tiréve li schome del tchôdronêye di bire a fwait avou ene schoumrece — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece, a «chumrete» (fråze rifondowe).
- «La viye est ene cånoye!» dit-st i al moxhe ki coreut åtoû d' on ptit potea d' bire so l' candlete — Jean-Marie Masset (fråze rifondowe).
- Sol costé, c’ est les botayes di bire u di spa: ele ni savèt shuve les cmeres — Lucien Somme (fråze rifondowe).
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ratourneures
[candjî]bire bolowe : sope di bire avou do souke et del nemoscåde.
Dizotrins mots
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]abwesson avou ene miete d' alcol
Etimolodjeye 2
[candjî]Tayon-bodje vî francike « bera »; adon racuzinåve avou l' almand « Bahre » (prumî sinse) et l' inglès « bier » (troejhinme sinse).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /biːʀ/ /biːl/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /biːʀ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
bire | bires |
bire femrin
- civire po poirter les moirts.
- waxhea.
- Å viyaedje, on nuke on blanc noret a tchaeke pougneye del bire po les poirteus — D.T.W.
- Il ont tertos vlou aler tourner åtoû del bire po-z aler båjhî l' platene — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
- emantchaedje di noers draps, pindous so on tchessi a môde di hayon, k' on meteut åtoû do waxhea a l' eglijhe tins del messe d' etermint.
- Monsieu l' Curé toûne åtoû del bire avou l' asperdjesse et l' ecinswere — Joseph Calozet (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- rôlante bire pitite tåve avou des rowes, k' on mete li waxhea dsu, a l' eglijhe. F. support du cercueil.
Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]noer adjinçmint åtoû do waxhea
- Inglès : bier (en)
- Francès : catafalque (fr)
Omofoneye possibe
[candjî]Waitîz eto
[candjî]- Lijhoz l’ årtike bire so Wikipedia
- Lijhoz l’ årtike bire (discramiaedje) so Wikipedia
- Lijhoz l’ årtike bire (waxhea) so Wikipedia
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do neyerlandès
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon avou des eredjistrumints odios
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs
- Motlî do walon po ls abwessons
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do walon vinant do vî francike
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' almand
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' inglès