Aller au contenu

2021

Èn årtike di Wikipedia.
Cisse pådje chal c' est po çou k' s' a passé e l' anêye 2021 do calindrî grigoryin.

Ça s' a passé ciste anêye la

[candjî | candjî l’ côde wiki]
L' aiwe d' Oûte a Tif, li 16 di djulete

Etrevéns a vey avou l' walon

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Fiesse ås lingaedjes walons

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li fiesse ås lingaedjes walons s' a passé e moes d' setimbe, mins avou on nombe rastrindou d' intrêyes, cåze del parminêye 2020-2021. Li ronde tåve sol teyåte e walon, k' esteut on boket do programe å cmince, a stî rpoirtêye å moes d' setimbe 2022.

Etrevéns a vey avou l' Walonreye

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Lingaedje picård

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Etrevéns a vey avou l' Beldjike

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Li gripe chinwesse k' a felmint rispité do waeyén-tins 2020, fwait si vint-miyinme moirt dins diviè l' 10 di djanvî. Les eploctaedjes k' avént cmincî al fén d' l' anêye 2020 po djins del medcene arivèt å miyon al kimince do moes d' may, po-z avinde ene miete dipus k' les 75 åcint del djin al fén d' l' anêye. Gn ourit on novea rispitaedje (li «cwatrinme waclêye») e moes d' nôvimbe et d' decimbe, mins avou bråmint moens di moirts ki po les waclêyes di dvant (diviè les 28.000 al fén d' l' anêye). Li touwance si rescontréve adon po on prumî emey les djins nén vaccinêyes.

Les lavasses ki s' abatèt so l' Almagne eyet l' Beldjike e moes d' djulete vont groxhi l' Aiwe d' Oûte et l' Aiwe di Vesse et va gn awè des grossès aiwes on pô tocosté, copurade a Tif, Pepinster. Mins il a ossu ploû foirt, avou enaiwaedje des voyes a Djmele, et minme e l' Hesbaye, e Hinnot (Aiwe d' Eure), e l' Flande coûtchantrece ey a Brussele.

Pris del Federåcion Walonreye-Brussele

[candjî | candjî l’ côde wiki]

1î d' fevrî: Côp d' estat e Miyanmar (Birmaneye) ki disdjoke li prezidinte Hun Sun Suki. Pus tård, rifjhaedje do côp d' estat 2020 å Mali (pa les minmes ki l' anêye di dvant); e moes d' setimbe: côp d' estat e l' Guinêye-Conacri; e moes d' octôbe, les militaires riprindèt l' povwer e Soudan. E l' Tunizeye, li prezidint dismantche li pårlumint et prind tos les povwers.

E mitan do moes d' avri, li gripe chinwesse aveut touwé 3 miyons d' djins. L' eploctaedje disconte li plôke aveut cmincî massivmint on pô pattavå. Mins les ritches payis trinnît des pîs po bayî des dôzes po rén ås payis e diswalpaedje, tantea ki l' maladeye fourit co pus touwante, daegnreçmint, k' e 2020.

E moes d' may, rexhowe do fime d' imådjes «Les Trôdvintes» dins les cinemas, djusse ridrovous après l' cloyaedje minêyrece.

E moes d' may, Israyel vént bombårder on bildigne di 10 plantchîs avou les buros do Hamasse e l' Binde di Gaza; po s' rivindjî, ci-ci li evoye des roketes eviè Israyel. Come d' alaedje, gn ourit 10 a 20 côps dipus d' moirts palestinîs k' israyelîs.

E moes d' awousse, les Amerikins rissaetchnut leus dierins sôdårds di l' Afganistan (ocupé pa l' OTAN dispu 2001). Les Talibans riprindèt l' payis, tot-z î rmoussant come dins do boure.

Ont vnou å monde ciste anêye la

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Ont morou ciste anêye la

[candjî | candjî l’ côde wiki]

Rilomés Walons et waloneus

[candjî | candjî l’ côde wiki]