Sanaa

Sanaa
صنعاء
(San‘ā’)

Valdkund	Jemen
Eläjiden lugu (2015)	2,957,000 ristitud
Pind	126 km²
Telefonkod	+967-(0)1
Aigvö	UTC+3

Lidnan kart (2014)

Sanaa (arab.: صنعاء [sˤɑnʕaːʔ] San‘ā’) om Jemenan pälidn da kaikiš suremb lidn.

Istorii

Eländpunkt mainitase ezmäižen kerdan 1. voz'sadal meiden erad. Sanaa oli Himjar-car'kundan pälidnan 4. voz'sadan auguspäi sen lanktendhasai vl 570 Sasanidoiden blokadan tagut. Vl 628 lidnalaižed otiba islamad uskoks, Muhammed-endustai iče hüviti lidnan ezmäižen mečetin sauvondad. Sanaa oli Jafuridad-dinastijan valdkundan keskuseks (847−997). Keskaigan imamad ohjandiba lidnal. Vll 1872−1918 lidnan territorii oli Osmanan imperijan palaks, turkad zavodiba Sanaan modernizacijad. Vspäi 1962 om ripmatoman Arabižen Jemenan Tazovaldkundan pälidnaks, vspäi 1990 — ühtištudud Jemenan pälidn.

Sanaan vanh lidn mülüb UNESCO:n Mail'man jäl'gusen nimikirjuteshe vspäi 1986, siš om laz sadad islaman pühäpertid, ned oma erazvuiččed suruden i sauvondan voz'sadan mödhe.

Sanaa šingotase pol'kalližarvoižiden kividen samižel lidnan ümbrištos i rahvahanpramozlan tavaroil da niiden torguindal: čomitesed, tegesed hobedaspäi, nahkaspäi i šuukaspäi, kourad, kofe, kanghad.

Geografijan andmused

Lidn sijadase valdkundan päivlaskmas, mägitazangištol 2150 m ü.m.t. keskmäižel korktusel, om ümbärtud mägil.

Klimat om pol'kuiv läm' pehmed, päivoikaz päiči heinkus-elokus. Voden keskmäine lämuz om +16,2 C°, semendkun-sügüz'kun +17,8..+20,0 C°, kül'mkun-vilukun +12,4..+12,9 C°. Ekstremumad oma −4 C° (viluku) i +41 C° (heinku). Il'man lämuz voib ületada +30 C° miččel taht kul. Voib panda halad kül'mkus-uhokus i elokus. Paneb sadegid 265 mm vodes, enamba sulakus (48 mm) i heinkus-elokus (50..77 mm kus), kuiv sezon oleskeleb redukus-uhokus (2..8 mm kus), toine kuiv ku om kezaku (6 mm). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 27..45 % röunoiš voden aigan.

Eläjad

Vl 2012 eläjiden lugu oli 1 937 451 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'. Edel 1930-nzid vozid kaik 20..30 tuhad eläjid oli registrirudud lidnas, vl 1981 — 280 tuhad ristituid.

Minibusad da taksid oma kundaližeks transportaks lidnas.

Sanaan universitet (arab.: جامعة صنعاء) Džāmiʿat Ṣanʿāʾ) radab vspäi 1970, om 8..14 tuhad üläopenikoid joga vodel.