Sana'a
 Sana'a | |
|---|---|
 | |
| Alministración | |
| País |  Yeme |
| Tipu d'entidá | ciudá |
| Nome oficial | صنعاء (ar) |
| Nome llocal | صنعاء (ar) |
| Xeografía | |
| Coordenaes | 15°21′N 44°12′E / 15.35°N 44.2°E |
  Sana'a Sana'a (Yeme)  | |
| Superficie | 3450 km² |
| Altitú | 2150 m y 2253 m |
| Llenda con |
Gobernación de Saná (es)  |
| Demografía | |
| Población |
2 957 000 hab. (2015) - 961 729 homes (2004) - 786 105 muyeres (2004) |
| Porcentaxe | 10.47% de Yeme |
| Densidá | 857,1 hab/km² |
| Viviendes | 254 866 (2004) |
| Más información | |
| Prefixu telefónicu |
01 |
| Estaya horaria | UTC+03:00 |
| Llocalidaes hermaniaes | Amán, Konya, Ankara, Teḥrán, Duxambé y Bagdag |
| sanaacity.com | |
 | |
Sana'a[1](tamién escritu n'ocasiones como Sana, Sanaa, Sana'a o Sanaá; del árabe صنعاء, trescritu Ṣan'ā') ye la capital de Yeme. Posesión etíope nel sieglu VI, la ciudá foi ocupada en numberoses ocasiones pol Imperiu otomanu. Cuando Yeme independizar en 1918, Saná convertir na capital del país, hasta 1948, añu nel que foi treslladada a Ta'izz, antes de volver a Saná en 1962.
La ciudá de Saná ye un centru cultural islámicu, na que podemos atopar una universidá musulmana y munches mezquites. La "Ciudá vieya de Saná" foi declarada en 1986 Patrimoniu de la Humanidá pola Unesco, y más tarde Capital árabe de la cultura (2004). La guerra civil de Yeme causó graves daños a la ciudá en 2015[2] polo que'l Comité del Patrimoniu de la Humanidá inscribió'l sitiu na llista de Patrimoniu de la Humanidá en peligru.[3]
Xeografía y clima
[editar | editar la fonte]Saná ta asitiada a 2.350 metros d'altitú, nun pandu de 2.200 metros d'altitú asitiada xunto a les montes de Djebel Nogoum (2.892 m) y Djebel Ayban (3.194 m). En 2004 creóse una municipalidá de la ciudá, al mesmu nivel que les gobernaciones del país, llamada Amanah al-'Asmah. Coles mesmes la ciudá sigue siendo la capital de la so antigua gobernación, tamién llamada Saná.
La ciudá esfruta d'un clima seco y frío, y pel hibiernu pueden dase llixeres xelaes. La máxima temperatura rexistrada ye de 40 °C, y la mínima ye de -4,0 °C. La ciudá esfruta d'un clima benignu nos meses de marzu y abril, y les agües son habituales nes tardes del final del branu.
 Parámetros climáticos permediu de Saná, Yeme 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mes | Xin | Feb | Mar | Abr | May | Xun | Xnt | Ago | Set | Och | Pay | Avi | añal |
| Temperatura máxima absoluta (°C) | 30 | 31 | 32 | 32 | 37 | 39 | 41 | 38 | 40 | 34 | 33 | 31 | 40 |
| Temperatura máxima media (°C) | 22.3 | 24.7 | 25.6 | 24.8 | 25.7 | 28.2 | 26.6 | 25.9 | 25.1 | 22.2 | 20.3 | 20.5 | 24.3 |
| Temperatura media (°C) | 12.6 | 14.1 | 16.3 | 16.6 | 18 | 19.3 | 20 | 19.6 | 17.8 | 15 | 12.9 | 12.4 | 16.2 |
| Temperatura mínima media (°C) | 3 | 3.6 | 7 | 8.5 | 10.4 | 10.5 | 13.4 | 13.3 | 10.6 | 7.9 | 5.5 | 4.4 | 8.2 |
| Temperatura mínima absoluta (°C) | -4 | -1 | 1 | 4 | 1 | 9 | 5 | 0 | 3 | 1 | -1 | -2 | -4 |
| Precipitación total (mm) | 5 | 5 | 17 | 48 | 29 | 6 | 50 | 77 | 13 | 2 | 8 | 5 | 265 |
| Díes de lluvia (≥ 1 mm) | 2 | 3 | 4 | 5 | 5 | 4 | 4 | 5 | 3 | 3 | 2 | 1 | 41 |
| Humedá relativa (%) | 39.3 | 35.8 | 38.5 | 41.1 | 36 | 27.2 | 40.1 | 45.5 | 29.9 | 29 | 38.1 | 37.7 | 36.5 |
| Fonte nº1: Climate-Data.org (altitude: 2259m), Weather2Travel (rainy days, sunshine)[4] | |||||||||||||
| Fonte nº2: Climatebase.ru (humidity),[5] Voodoo Skies (records)[6] | |||||||||||||
Demografía
[editar | editar la fonte]| Evolución de la población de Saná. | |
|---|---|
| Añu !width=35% | Población |
| 1994 | 476.218[7] |
| 2004 | 1.527.861[7] |
| 2010[nota 1] | 2.079.158[7] |
Historia
[editar | editar la fonte]Saná ye una de les antigües ciudaes yemenines del Reinu de Saba, remontándose hasta'l sieglu VI e. C. Les referencies escrites más antigües que se refieren a la ciudá remontar al sieglu I e. C. Suxirióse que Saná sía la capital del reinu de Himyar a principios del sieglu VI. Cuando l'últimu rei himyarita, el rei Yūsuf Dhū Nuwas, algamó'l poder, Saná yera la capital del virreinatu etíope. En 570 la ciudá foi conquistada pol Imperiu sasánida.
Tres la espansión del islam, y magar la esistencia de subestados en munches partes de Yeme, Saná siguió siendo la sede del gobiernu, y asumió un importante estatus nel territoriu yemenín. Los mamelucos llegaron a Yeme en 1517, pero tres la so derrota n'Exiptu contra los otomanos, Yeme pasó a manes turques. Ente 1538 y 1635, Saná foi la capital del vilayato otomanu, y lo mesmo mientres el segundu periodu de dominiu otomanu ente 1872 y 1918. En 1918, Saná convertir na capital del imán Yahya Muhammad Hamid ed-Din en Yeme del Norte. A principios de la revolución de 1962 que depunxo'l gobiernu del imán, la ciudá convertir na capital de la República Árabe de Yeme. En 1990 pasó a ser la capital del Yeme unificáu como capital histórica del país.
Nel añu 1972 fueron atopaos na Gran Mezquita de Saná unos testos que fueron llamaos los Manuscritos de Saná. Estos testos contienen dalgunos de los primeros versos del Corán que difieren llixeramente de la versión estándar qu'anguaño se tien de dichu llibru.[8]
Llocalidaes hermaniaes
Les ciudaes hermaniaes con Sana'a son:
- Bagdag (
Iraq) - Teḥrán (
Irán) - Duxambé (
Taxiquistán)[9] - Ankara (
Turquía)[10] - Konya ( Turquía)
- Amán (dende 1989) (
Xordania)
Referencies
[editar | editar la fonte]Notes
[editar | editar la fonte]- ↑ Estimación.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ (2010) Cartafueyos Normativos. Nomes de los países del mundu y de les sos capitales y xentilicios. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana. ISBN 978-84-8168-500-8.
- ↑ . La guerra en Yemen cute'l patrimoniu históricu de Saná
- ↑ «Yemen’s Old City of Sana’a and Old Walled City of Shibam added to List of World Heritage in Danger». UNESCO. Consultáu'l 3 de xunetu de 2015.
- ↑ «Sana Climate and Weather Averages, Yemen». Weather2Travel. Consultáu'l 23 de febreru de 2014.
- ↑ «Sanaa, Yemen». Climatebase.ru. Consultáu'l 23 de febreru de 2014.
- ↑ «Sanaa, Yemen». Voodoo Skies. Consultáu'l 23 de febreru de 2014.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 World Gazetteer. «Ṣan'ā». Consultáu'l 3 de marzu de 2011.
- ↑ Los coranes más antiguos, en peligro por la guerra en Yemen
- ↑ URL de la referencia: https://www.dushanbe.tj/index.php?lng=ru&id=422.
- ↑ URL de la referencia: https://www.aksiad.org/turkce/konu_detay.aspx?id=72.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Saná.- The old walled city of Ṣan'ā (n'inglés)
- Sana'a - City of light Blogue sobre Saná (n'inglés)
- Tho old quarter of Sana'a (n'inglés)
 |
