Hazari
- Za ostala značenja, vidi Hazari (razvrstavanje).
Hazari su bili turkijska nomadska plemena koji su živeli na Kavkazu i uz obale reke Volge.
Ovaj stari turski narod se u 2. veku raširio po severnim delovima Kavkaza a kasnije zauzeo područja donje Volge. Ponovno se kao jaka sila pojavljuju u 7. veku da bi se već od 8. do 10. veka njihovo carstvo prostiralo sve od obala Crnog mora i Kaspijskog jezera do Urala a i dalje na zapad do Kijeva. Glavni grad Itil, postaje veliko komercijalno središte. Osvojili su zemlje povolških Bugara i Ural i nasilno udarili danak Istočnim Slovenima.
Nedugo posle su zaratili sa Arapima, Persijancima i Armenima. Hazari se nisu uplitali u religiju pokorenih plemena i naroda, religiozna sloboda na osvojenim teritorijama je bila potpuna. Neki izvori navode da su u 8. veku pojedina hazarska plemena preuzela judaizam (najviše plemensko plemstvo) a navode se i primeri da je među njima u 9. veku bilo i hrišćana.
Ovaj članak je deo serije o |
Srednji vijek |
Moderno doba |
Kategorija: Historija Rusije |
U 9. veku, po izveštaju Konstantina VII Porfirogenita, grupa od tri hazarska plemena, Kabari, se pobunila protiv hazarske centralne vlasti. Razlog pobune je po nekim izvorima[1], bila verska nesuglasica. Posle ratnog sukoba i poraza Kabari su se pridružili Mađarima i njihovoj federaciji od sedam mađarskih plemena.
Krajem 9. veka Hazari su napali Pečenjeze koji su ih ugrožavali. Pečenjezi su bili primorani da se povuku zapadnije gde su došli u sukob sa tamošnjim mađarskim plemenima. Pečenjezi su uspeli da istisnu Mađare iz Donsko-Dnjeparskog bazena. Pod vođstvom Leveda a kasnije Arpada, Mađari kreću prema Panonskoj niziji i ostavljaju prazan prostor u Hazarskom carstvu.
Hazari su u 10. veku ušli u savez sa Vizantijom gde su se istakli u borbama protiv Arapa. Godine 965. vojvoda od Kijeva, Svjatoslav, je potukao Hazare i njihovo carstvo je propalo.
Pojedina hazarska plemena su nastavila živeti van bivšeg hazarskog carstva i utopila se u narode novih država.
Hazari su bili stepski ratnici: na konjima, naoružani kopljem, lukom i strelom, sabljom uobičajenim za stepu a imali su i neku vrstu sekire. Sami su sebe u borbama štitili primitivnim kožnim oklopima. Njihova utvrđenja u kojima su živeli su bila čvrsta i većinom izgrađena od kamena. Tvrđava u Sarkelu, izgrađena od cigala pokazuje vizantijaski uticaj, uz čiju pomoć su je i sagradili.
- ↑ Artamonov, Mihail Illarionovič je vršio ova istraživanja