Przejdź do zawartości

prawda

Przejrzana
Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

prawda (język polski)

[edytuj]
wymowa:
​?/i, IPA: [ˈpravda], AS: [pravda]
podział przy przenoszeniu wyrazu: pra•w•da[1]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) treść zgodna z rzeczywistością; zob. też prawda w Wikipedii
(1.2) mat. log. jedna z dwóch wartości logicznych, obok fałszu; zob. też prawda (logika) w Wikipedii

wykrzyknik

(2.1) …sygnalizujący, że mówiący zgadza się z tym, co ktoś powiedział

część spójnika…

(3.1) „co prawda…, ale / jednak / lecz…”, informującego, że treść jednego ze zdań jest niezgodna z tym, co można wywnioskować z treści drugiego
odmiana:
(1.1)
 
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikprawdaprawdy
dopełniaczprawdyprawd
celownikprawdzieprawdom
biernikprawdęprawdy
narzędnikprawdąprawdami
miejscownikprawdzieprawdach
wołaczprawdoprawdy
przykłady:
(1.1) Mówi, że widział go w tej restauracji, ale nie wiem, czy to prawda.
(1.1) Fałsz oraz kłamstwo to przeciwieństwa prawdy.
(1.2) Fałsz lub prawda to prawda.
(2.1) — Ona to zrobiła! — Prawda! Sam to widziałem!
(3.1) Można, co prawda, wątpić w prawdziwość twojej teorii, jednak dla pewnych skrajnych przypadków może być ona słuszna.
składnia:
kolokacje:
(1.1) mówić prawdę • szczera prawda • zgodny z prawdą • ustalać / odkrywać prawdę
synonimy:
(2.1) fakt
antonimy:
(1.1) kłamstwo, nieprawda, fałsz
(1.2) fałsz
hiperonimy:
hiponimy:
(1.1) dogmat, pewnik[2]
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. prawdziwość ż, prawdziwek m, sprawdzanie n, sprawdzenie n, postprawda ż
czas. sprawdzać ndk., sprawdzić dk.
przym. prawdziwy
przysł. prawdziwie
partyk. zaprawdę, naprawdę, wprawdzie
tem. słow. prawdo-
związki frazeologiczne:
Bogiem a prawdą • cała prawda • Cyganka prawdę ci powie • droga do prawdy wiedzie przez błędy • godzina prawdy • gorzka prawda • gówno prawda • kłamstwo przeminie, prawda nie zginie • mijać się z prawdą • mówić komuś całą prawdę • mówić prawdę bez owijania w bawełnę • naga prawda • naginać prawdę • nie mów prawdy w oczy, bo na cię kij skoczy • oszczędnie gospodarować prawdą • po prawdzie • prawda absolutna • prawda górą lata jak orzeł • prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa • prawda w oczy kole • prawda leży pośrodku • spojrzeć prawdzie w oczy • stara prawda • prawda jest córką czasu • prawda w winie siedzi • prawda szyję złamała • prawda boli • pięścią nie obalisz prawdy • prawda na światło wychodzi, fałsz precz w ciemność uchodzi • prawda nienawiść rodzi • prawda jest gorzka, lecz wszem potrzebna • święta prawda • taka jest prawda • w zbytnim swarze prawda ginie • walić prawdę między oczy • zgodnie z prawdą • ziarno prawdy • ile wina w głowie, tyle prawdy w słowie
etymologia:
(1.1) prasł. *pravьda < prasł. *pravъ + *-ьda[3]
uwagi:
zob. też prawda (ujednoznacznienie) w Wikipedii
zob. też prawda w Wikicytatach
tłumaczenia:
źródła:
  1. ↑ Hasło „prawda” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 991.
  2. ↑ publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. ↑ Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, s. 480.
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=prawda&oldid=8338367”