Smart Fortwo

Smart Fortwo II
	; Smart Fortwo II przed liftingiem
Producent	Smart
Zaprezentowany	Listopad 2006
Okres produkcji	2007 – 2014
Miejsce produkcji	Hambach
Poprzednik	Smart Fortwo I
Następca	Smart Fortwo III
	Dane techniczne
Segment	A
Typy nadwozia	3-drzwiowy hatchback; 2-drzwiowy kabriolet
Skrzynia biegów	5-biegowa półautomatyczna
Napęd	tylny
Długość	2007-2010:; 2690 mm; 2010-2013:; 2695 mm
Szerokość	2007-2010:; 1560 mm; 2010-2013:; 1559 mm
Wysokość	2007-2010:; 1540 mm; 2010-2013:; 1542 mm
Rozstaw osi	2007-2010:; 1870 mm; 2010-2013:; 1867 mm
Masa własna	750–795 kg (3D); 780–820 kg (Cabrio)
Liczba miejsc	2
Test Euro NCAP
	Dane dodatkowe
Konkurencja	Toyota iQ
	Multimedia w Wikimedia Commons

Smart Crossblade
	; Smart Crossblade
Producent	Smart
Projektant	Federico Fachini
Zaprezentowany	Marzec 2002
Okres produkcji	2002
Miejsce produkcji	Hambach
	Dane techniczne
Segment	A
Typy nadwozia	2-drzwiowy roadster
Skrzynia biegów	6-biegowa automatyczna
Napęd	tylny
Długość	2500 mm
Szerokość	1515 mm
Wysokość	1549 mm
Rozstaw osi	1812 mm
Masa własna	730 kg
Zbiornik paliwa	22 l
Liczba miejsc	2
Bagażnik	150 l
Ładowność	260 kg
	Dane dodatkowe
Pokrewne	Smart Roadster; Smart Forfour
	Multimedia w Wikimedia Commons

Smart City-Coupé/City-Cabriolet
Smart Fortwo I
	; Smart City-Coupé przed liftingiem
Inne nazwy	Smart K
Producent	MCC; Smart
Zaprezentowany	Październik 1997
Okres produkcji	1998 – 2007
Miejsce produkcji	Hambach
Następca	Smart Fortwo II
	Dane techniczne
Segment	A
Typy nadwozia	3-drzwiowy hatchback; 2-drzwiowy kabriolet
Skrzynia biegów	6-biegowa automatyczna
Napęd	tylny
Długość	2500 mm
Szerokość	1510 mm; 1470 mm (Smart K)
Wysokość	1500 mm
Rozstaw osi	1812 mm
Masa własna	720–805 kg
Zbiornik paliwa	33 l
Liczba miejsc	2
Test Euro NCAP
Bagażnik	150–260 l
Ładowność	260 kg
	Dane dodatkowe
Pokrewne	Smart Roadster; Smart Forfour
	Multimedia w Wikimedia Commons

Smart Fortwo – samochód osobowy klasy miejskiej produkowany pod niemiecką marką Smart w latach 1998–2024.

Pierwsza generacja

Smart Fortwo I został zaprezentowany po raz pierwszy w 1997 roku.

Po niepowodzeniu współpracy założyciela szwajcarskiej firmy produkującej zegarki Swatch z Volkswagenem^[1], Nicolas Hayek nawiązał współpracę z ówczesnym koncernem Daimler w celu realizacji jego autorskiego projektu budowy ekonomicznego, niewielkiego i zarazem praktycznego samochodu miejskiego. W 1994 roku w Biel/Bienne powstała spółka Micro Compact Car^[2], która jeszcze w tym samym roku przedstawiła dwa prototypy będące wstępem do pierwszego samochodu przyszłego Smarta. Eco-Sprinter i Eco-Speedster powstały z inspiracji projektów Johanna Tomforde z lat 70.^[3], a także studium "NAFA" z 1982 roku^[4], wyróżniając się jednobryłową, obłą i futurystycznie stylizowaną sylwetką.

W połowie lat 90. gdy prace konstrukcyjne nad seryjnym mikrosamochodem weszły w zaawansowane stadium zaczęto testować prototypowe egzemplarze z roku 1994, wdrażając przy tym liczne modyfikacje podyktowane koniecznością zachowania należytej stabilności i sztywności^[1]. Głównymi zmianami zostało m.in. zastosowanie szerszego rozstawu kół, a także obniżenie środka ciężkości poprzez skorygowanie proporcji nadwozia^[1]. Po 3-letnim intensywnym procesie rozwojowym, produkcyjny samochód pod nazwą Smart City-Coupé zaprezentowany został podczas jesiennego IAA 1997 we Frankfurcie nad Menem^[5].

Samochód przyjął postać jednobryłowego, 3-drzwiowego hatchbacka z charakterystycznym, krótkim rozstawem osi wynoszącym 1812 mm i nadwoziem długim na 2500 mm^[6]. W ten sposób w kabinie pasażerskiej umieszczono dwa fotele, tuż za którymi znalazła się przestrzeń bagażowa o pojemności 130 litrów^[6]. Nietypowa struktura nadwozia utworzona została przez wymienne, lekkie kolorowe panele z tworzywa sztucznego o nieregularnych kształtach, które kontrastowały z aluminiowymi łukami pokrywającymi panele boczne^[6]. Pojazd oparto o sztywną klatkę bezpieczeństwa z kołami rozstawionymi po rogach, zapewniając stabilność i sztywność w razie zderzenia^[6]. Napęd przenosił moc na koła tylne, gdzie też umieszczono jednostkę napędową połączoną ze zautomatyzowaną skrzynią biegów^[6].

Kabina pasażerska utrzymana została w podobnie futurystycznym wzornictwie, co nadwozie. Minimalistyczny kokpit obfitował w obłe i zaokrąglone formy, z dużym prędkościomierzem zintegrowanym z kolumną kierownicy. Konsolę środkową utworzył pojedynczy nawiew zwrócony ku kierowcy, z kolei na szczycie deski rozdzielczej znalazł się opcjonalny pakiet pojedynczych, stojących zegarów tworzonych przez obrotomierz oraz analogowy zegarek^[7].

Początkowo gamę wariantów nadwoziowych utworzył 3-drzwiowy hatchback, z kolei po 2 latach obecności rynkowej gama została rozbudowana także o model z materiałowym, odsuwanym panelem obejmującym środkową część dachu i tylną szybę o nazwie Smart City-Cabriolet^[5]. W 2003 roku producent zdecydował się na wdrożenie nowej polityki nazewniczej, w ramach której cała gama otrzymała jedną spójną nazwę Smart Fortwo^[5] w oparciu o grę angielskich słów: for (ang. dla) oraz two (ang. dwoje).

Lifting

W 2003 roku, tuż po zmianie nazwy na Fortwo, samochód przeszedł obszerną restylizację^[8]. Przemodelowano kształt przedniego i tylnego zderzaka, a także dokonano korekty kształtu reflektorów z owalny na mniejsze, dwa zespolone okręgi. Przeprojektowano także potrójne soczewki tworzące tylne oświetlenie, wprowadzając nowe kolory tapicerki oraz nadwozia.

Fortwo Brabus

W 2003 roku gamę wariantów Fortwo poszerzyła usportowiona odmiana zmodyfkowana we współpracy z fabrycznym tunerem Mercedesa, niemiecką firmą Brabus^[9]. Pod kątem wizualnym samochód zyskał zmodyfikowane zderzaki, dedykowany wzór aluminiowych alufelg o szerszym profilu oraz sportowe końcówki wydechów^[9]. W kabinie pasażerskiej zastosowano sportowe fotele i dedykowany pakiet wykończeniowy, a w wyposażeniu standardowym znalazło się m.in. ABS i ESP^[9]. Do napędu wykorzystano zmodyfikowany, trzycylindrowy silnik benzynowy o standardowej pojemności 0,7 litra i mocy 75 KM, rozpędzając się do 100 km/h w 12,3 sekundy i maksymalnie osiągając 150 km/h^[9].

Smart ED

W lipcu 2006 zaprezentowany został pierwszy w historii niemieckiej firmy samochód elektryczny, którego pierwsza generacja opracowana została w ramach współpracy z zewnętrznym partnerem – brytyjskim Zytek Automotive^[10]. Smart ED pod kątem wizualnym wyróżnił się jedynie umieszczeniem portu ładowania w miejscu wlewu paliwa. Układ napędowy utworzył elektryczny silnik o mocy 40 KM i prędkości maksymalnej 112 km/h, osiągając na jednym ładowaniu ok. 115 kilometrów^[11]. Wyprodukowany w 2007 limitowany pojazd powstał jako projekt pilotażowy, skierowany wyłącznie do nabywców flotowych na terenie Wielkiej Brytanii i stanowiący wstęp do wdrożenia do masowej produkcji elektrycznego pojazdu konstrukcji Smarta^[12].

Smart K

W październiku 2001 roku Smart przedstawił specjalny wariant modelu Fortwo zmodyfikowany specjalnie na potrzeby rynku japońskiego^[13]. Zgodnie z nazwą, Smart K dostosowany został do lokalnych przepisów regulujących status pojazdów typu kei car^[13]. Producent zmieniając kształt zderzaków, zwężając rozstaw kół oraz montując cieńsze opony^[13] zakwalifikował wyraźnie większy samochód do japońskich ulg podatkowych i żółtych tablic rejestracyjnych^[13].

Silniki^[14]

Silnik	0.6 (45)	0.6 (54)	0.7 (60)	0.7 BRABUS	0.8 CDI
Pojemność skokowa	599 cm³	599 cm³	698 cm³	698 cm³	799 cm³
Moc maksymalna	45 KM	54 KM	61 KM	75 KM	41 KM
Moment obrotowy	70 Nm	80 Nm	95 Nm	110 Nm	100 Nm
Napęd	tylny	tylny	tylny	tylny	tylny
Przysp. 0-100 km/h	18,9 s	18,3 s	15,5 s	12,3 s	19,8 s
Prędkość maksymalna	135 km/h	135 km/h	135 km/h	150 km/h	135 km/h
Zużycie paliwa	4,9 l	4,7 l	4,7 l	5,5 l	3,4 l

Crossblade

Smart Crossblade został zaprezentowany po raz pierwszy w 2002 roku.

W oparciu o pierwszą genereację Fortwo zbudowany został limitowany model Crossblade, który przyjął nietypową postać roadstera zapowiedzianego przez prototyp o takiej samej nazwie z 2001 roku^[15]. Samochód pozbawiono czołowej i bocznych szyb, dachu, przednich słupków, a także drzwi. Zamiast tego z przodu znalazła się niewielka zakrzywiona owiewka z tworzywa sztucznego, a w miejscu drzwi znalazły się niewielkie belki odgardzające pasażerów od otoczenia^[16]. Z racji braku ochrony przez czynnikami zewnętrznymi, kabina pasażerska Crossblade'a została dostosowana do mycia ciśnieniowego i jest w pełni wodoodporna^[17].

Pod kątem stylistycznym Smart Crossblade otrzymał przeprojektowane, wyraźniej zarysowane zderzaki utrzymane w tej samej kolorystyce co zapewniający odpowiednią sztywność szkielet bezpieczeństwa. Projekt Crossblade'a opracował włoski projektant Federico Fachini, w obszernym zakresie upodabniając produkcyjny model do prototypu^[18].

Napęd Crossblade'a został wykorzystany standardowy silnik Smarta w postaci trzycylindrowego, 0,6 litrowego motoru o kodzie fabrycznym "M160", rozwijając moc 70 KM i 79 Nm maksymalnego momentu obrotowego. Jednostka napędziła tylną oś, łącząc się ze zautomatyzowaną przekładnią biegów o 6 przełożeniach^[19].

Sprzedaż

Smart Crossblade powstał jako ściśle limitowany pojazd, który zbudowano łącznie w 2000 egzemplarzach, promując go jako "motocykl na 4 kołach"^[20]. Wśród nabywców znaleźli się kierowcy zarówno z Europy, jak i m.in. Stanów Zjednoczonych, gdzie jedna ze sztuk została sprzedana w kwietniu 2022 roku za kwotę 37 tysięcy dolarów^[21].

Silnik

R3 0.6l 70 KM

Druga generacja

Smart Fortwo II został zaprezentowany po raz pierwszy w 2007 roku.

Po 9 latach produkcji dotychczas wytwarzane Fortwo zostało zastąpione przez zupełnie nową, drugą generację. Samochód zachował koncepcję poprzednika, z jednobryłowym nadwoziem opartym na szkielecie. By wygospodarować miejsce w kabinie pasażerskiej producent zastosował dłuższy o 195 mm rozstaw osi, który przyniósł także obszerniejszy o 70 litrów bagażnik^[22]. Stylizacja samochodu odeszła od obłych kształtów na rzecz ostrzejszych kształtów i wyraźniej zarysowanych przetłoczeń, pozostając zarazem przy charakterystycznej formule aluminiowej ramy łączonej z kontrastującymi panelami z tworzywa sztucznego^[23].

Według nowej koncepcji powstał projekt deski rozdzielczej, która utrzymana została w innym wzornictwie. Zakrzywioną ku kierowcy konsolę środkową zastąpiono bardziej zwartym, masywnym projektem o kanciastych kształtach i rozbudowanym panelu przełączników. Zmiany te były podyktowane także chęcią dostosowania Fortwo drugiej generacji do preferencji amerykańskich klientów^[22]. Standardowe wyposażenie modelu Smarta zostało rozbudowane o nowe systemy bezpieczeństwa, a także elementy poprawiające komfort podróży^[24]. Na szczycie deski rozdzielczej ponownie umieszczono charakterystyczne, podwójne stojące zabudowane wskaźniki z obrotomierzem oraz analogowym zegarkiem. Klapa bagażnika została z kolei utrzymana w systemie dwóch elementów: otwieranej w dół burty i uchylanej do góry szyby^[25].

Podobnie jak w przypadku poprzednika, gamę nadwoziową utworzyła wersja zamknięta typu hatchback oraz wariant z odsuwanym materiałowym dachem, który mianowano kabrioletem^[26]. Do napędu samochodu ponownie wykorzystano gamę trzycylindrowych silników umieszczonych przy tylnej osi, które przenosiły na nią napęd we współpracy ze zautomatyzowaną, 5-stopniową skrzynią biegów^[27].

Fortwo Brabus

W 2007 roku gama wariantów Smarta Fortwo drugiej generacji została poszerzona o usportowioną odmianę opracowaną we współpracy z fabrycznym tunerem bratniego Mercedesa, firmą Brabus. Pod kątem wizualnym samochód otrzymał subtelne zmiany ograniczające się do dodatkowych nakładek na progi i zderzaki, a także sportowe aluminiowe alufelgi o niższym profilu. Obszerniejsze zmiany wdrożono w kabinie pasażerskiej, którą pokryto dwubarwnym wykończeniem i wstawkami z aluminium. Silnikiem który wykorzystał niemiecki tuner jest fabryczna, benzynowa trzycylindrowa jednostka konstrukcji Mitsubishi, której moc zwiększono do 98 KM, a zautomatyzowaną skrzynię biegów zmodyfikowano pod kątem krótszego czasu między przełożeniami^[28].

Restylizacje

W lipcu 2010 Smart Fortwo drugiej generacji przeszedł pierwszą, kosmetyczną modernizację, która skoncentrowała się na zmianach w wyglądzie. W zderzaku znalazło się fabryczne oświetlenie do jazdy dziennej wykonane w technologii LED, z kolei w kabinie pasażerskiej zastosowano nowe trójramienne koło kierownicy ze zintegrowanym sterowaniem tempomatu, a także nowy system fabrycznej nawigacji. Ponadto, producent wprowadził nowe 15-calowe alufelgi, szerszy pakiet lakierów oraz sposobów na personalizację. Jednostka napędowa została z kolei zmodernizowana pod kątem niższego zużycia paliwa^[29].

W lutym 2012 Smart Fortwo drugiej generacji przeszedł kolejną, tym razem obszerniejszą restylizację. Logo producenta przeniesiono z maski na atrapę chłodnicy, przeprojektowano kształt zderzaków, a także zastosowano nowe oświetlenie LED do jazdy dziennej składające się z okrągłych, pojedynczych kloszy. Zmiany nie objęły tym razem gamy jednostek napędowych, która zachowała taki sam kształt oraz zróżnicowanie jak dotychczas^[30].

Silniki^[31]

Silnik	1.0	1.0	1.0 mhd	1.0 turbo	1.0 BRABUS	1.0 BRABUS	0.8 CDI	0.8 CDI
Pojemność skokowa	999 cm³	999 cm³	999 cm³	999 cm³	999 cm³	999 cm³	799 cm³	799 cm³
Moc maksymalna	61 KM	71 KM	71 KM	84 KM	98 KM	102 KM	45 KM	54 KM
Moment obrotowy	89 Nm	92 Nm	92 Nm	120 Nm	140 Nm	147 Nm	110 Nm	130 Nm
Napęd	tylny	tylny	tylny	tylny	tylny	tylny	tylny	tylny
Przysp. 0-100 km/h	16,7 s	13,3 s	13,7 s	10,7 s	9,9 s	8.9 s	19,8 s	16,8 s
Prędkość maksymalna	145 km/h	145 km/h	145 km/h	145 km/h	155 km/h	155 km/h	135 km/h	135 km/h
Zużycie paliwa	4,3 l	4,8 l	4,3 l	4,9 l	5,4 l	5,2	3,4 l	3,3 l

Fortwo Electric Drive

Smart Fortwo Electric Drive II

Smart Fortwo Electric Drive II

Producent

Smart

Zaprezentowany

Listopad 2009

Okres produkcji

2009 – 2016

Miejsce produkcji

Hambach

Poprzednik

Smart ED

Następca

Smart Fortwo Electric Drive III

Dane techniczne

3-drzwiowy hatchback

Długość

2695 mm

Szerokość

1559 mm

Wysokość

1542 mm

Rozstaw osi

1867 mm

Masa własna

750–795 kg

Liczba miejsc

2

Test Euro NCAP

Dane dodatkowe

Pokrewne

Smart Fortwo

Konkurencja

Fiat 500e
Volkswagen e-up!

Multimedia w Wikimedia Commons

Smart Fortwo Electric Drive II został zaprezentowany po raz pierwszy w 2009 roku.

Dwa lata po premierze drugiej generacji Smarta Fortwo ofertę uzupełniła odmiana w pełni elektryczna, będąca kontynuacją koncepcji zastosowanej eksperymentalnie dla krótkiej serii pierwszej generacji elektrycznych Fortwo w 2006 roku. Tym razem samochód powstał z myślą o większych wolumenach sprzedaży^[32] i bez udziału zewnętrznych partnerów jako autorska konstrukcja Smarta. Pierwszy Smart ED potraktowany został za punkt odniesienia do poprawy m.in. efektywności układu napędowego^[33].

Smart Fortwo Electric Drive drugiej generacji zyskał dedykowany pakiet zmian w stylizacji nawiązujący do motywu zieleni. W tej barwie utrzymano m.in. charakterystyczne łuki tworzące szkielet nadwozia i kołpaki a także wybrane detale w kabinie pasażerskiej jak np. obudowy prędkościomierza oraz zegarka.