Przejdź do zawartości

NIMBY

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mapa Polski pokryta licznymi punktami zaznaczającymi miejsce konfliktu.
Mapa konfliktów typu NIMBY opisanych w polskiej prasie w okresie 2007–2014[1].
Port lotniczy Kraków-Balice
Lotnisko jest typowym przykładem efektu NIMBY. Miasto odnosi z jego budowy duże korzyści gospodarcze, jednak zamieszkiwanie w pobliżu lotniska jest niepopularne z uwagi na hałas, zanieczyszczenie i ruch drogowy, jakie ono wytwarza.

NIMBY (akronim ang. Not In My Back Yard, „nie na moim podwórku”, w Polsce znane też jako „nie w moim ogródku”) – pejoratywne określenie postawy i aktywizmu osób, które wyrażają swój sprzeciw wobec pewnych inwestycji w swoim najbliższym sąsiedztwie, choć nie zaprzeczają, że są one potrzebne w ogóle. Są więc za ich powstaniem, ale w zupełnie innym miejscu, z dala od ich domostw. Ponieważ mieszkańcy innych okolic również mogą zajmować takie stanowisko, w rezultacie dane projekty mogą nie zostać zrealizowane nigdzie[1][2].

Postawa NIMBY wyraża się głównie w aktywizmie społecznym, prawnym i politycznym o charakterze lobbingu na poziomie samorządów lokalnych, ukierunkowanym na zablokowanie inwestycji, oraz uchwalenie restryktywnego planowania przestrzennego, np. w postaci planów zagospodarowania przestrzennego służącego wyłącznie lokalnym interesom[1][2][3][4][5].

Określany tak opór wobec inwestycji jest uzasadniany na przykład ich uciążliwością, obniżeniem poziomu bezpieczeństwa, gentryfikacją, zaburzeniem estetyki sąsiedztwa, spadkiem wartości nieruchomości, niechęcią wobec komercyjnych deweloperów, napływem niepożądanych grup społecznych, czy kosztem alternatywnym, który mieszkańcy woleliby przeznaczyć np. na parki[1][2][5][6].

Termin pojawił się w języku angielskim ok. 1980[1][7], choć konflikty społeczne tego typu występowały i były opisywane już wcześniej[8][9]. Przeciwieństwem NIMBY jest YIMBY[10].

Badania

[edytuj | edytuj kod]

Badania ekonomiczne sugerują, że wiązane z lobbingiem typu NIMBY ograniczenia planowania miast, mają znacząco negatywne efekty dla ogólnej gospodarki i dobrobytu[3][5]. Duże analizy danych ze Stanów Zjednoczonych oszacowały, że restrykcyjne plany przestrzenne miast takich jak Nowy Jork czy San Francisco obniżyły wzrost gospodarczy tego kraju o kilka procent[11][12], a w długim terminie nawet o 36%[13]. Podobne wyniki uzyskano również m.in. w Wielkiej Brytanii[14]. Glaeser ocenia, że taka strata przerasta wszelkie sensowne szacunki lokalnych kosztów zewnętrznych inwestycji[15].

Według analiz Rognliego, restrykcyjne planowanie miast odpowiada również za dużą część wzrostu nierówności w XX wieku[16]. Różnorodne badania szacowały, że podnosi ono ceny mieszkań i wynajmu oraz koszty budowy[17][18][19], wyklucza duże grupy społeczne z dostępu do dobrych szkół[20][21], segreguje miasta[22][23][24] i podnosi bezdomność[25]. Powoduje eksurbanizację, i wskutek tego, większy ruch samochodowy, korki i zanieczyszczenia środowiska[26][27]. W wielu przypadkach blokowane jest zarówno komercyjne, jak i społeczne budownictwo[28]. Paradoksalne rezultaty sugerują, że prym w aktywizmie NIMBY wiodą skądinąd liberalne miasta i wyborcy[29][30].

Badania psychologiczne i socjologiczne sugerują, że konflikt NIMBY dotyka, oprócz interesu prywatnego, potrzeby identyfikacji i tożsamości opartych o miejsce, oraz potrzeby partycypacji społecznej[1]. Według opracowania Matczaka, rozwiązania partycypacyjne są w związku z tym bardziej skuteczne w zmianie postawy od zachęt czysto ekonomicznych[31].

Przykłady

[edytuj | edytuj kod]

Najbardziej jaskrawe konflikty NIMBY mają miejsce przy projektach ewidentnie uciążliwych (jak budowy autostrad, linii kolejowych, oczyszczalni ścieków czy składowisk odpadów), lub postrzeganych jako uciążliwe (centra rehabilitacyjne dla narkomanów czy kliniki dla chorych na AIDS). W Polsce wzbudzają je m.in. plany budowy elektrowni jądrowej[32], czy elektrowni wiatrowych, obwodnic i spalarni odpadów[1].

Historycznie aktywność NIMBY odgrywała jednak także dużą rolę przy rozpowszechnianiu się mieszkań wielorodzinnych[8], czy planach umożliwiających desegregację miast[6]. W Stanach Zjednoczonych budowa wielorodzinnych kamienic pozostawała w 2019 wykluczona na znacznym obszarze takich miast jak Los Angeles (75% powierzchni), Portland (77%), Seattle (81%) czy San Jose (94%)[33].

Pokrewne akronimy

[edytuj | edytuj kod]
  • NIMEY (ang. Not In My Election Year – nie w roku moich wyborów)
  • NIMTOF (ang. Not In My Term Of Office – nie w trakcie mojej kadencji)
  • BANANA (ang. build absolutely nothing anywhere near anything)
  • LULU (ang. locally unacceptable land use)[34]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g Maria Bednarek, Karolina Dmochowska-Dudek, Syndrom NIMBY na obszarach wiejskich w Polsce : uwarunkowania i specyfika konfliktów wokół lokalizacji niechcianych inwestycji = The NIMBY syndrome in rural areas of Poland : determinants and specificity of conflicts on the location of unwanted investments, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Polska Akademia Nauk, 2016, ISBN 978-83-61590-85-9, OCLC 1023816696 [dostęp 2019-04-02].
  2. ↑ a b c Vicki Been, City NIMBYs, „Journal of Land Use & Environmental Law”, 33 (2), sierpień 2018.
  3. ↑ a b Noah Smith, Taking on Nimbys in the Quest for Growth, „Bloomberg”, 17 maja 2017.
  4. ↑ Roderick M. Hills, David Schleicher, Planning an Affordable City, „Iowa Law Review”, 101 (1), 2015 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  5. ↑ a b c Michael Lewyn, The Roots of Expensive Zoning, „Real Estate Law Journal”, 45 (2), 2016, s. 256–266 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  6. ↑ a b Neil Newton Gold, Paul Davidoff, Exclusionary Zoning, „Yale Review of Law and Social Action”, 1 (2), 1971 [dostęp 2019-04-02].
  7. ↑ Definition of Nimby in English [online], Oxford Dictionaries [dostęp 2019-04-02].
  8. ↑ a b Kenneth Baar, The National Movement to Halt the Spread of Multifamily Housing, 1890-1926, „Journal of the American Planning Association”, 58 (1), 1992, s. 39–48, DOI: 10.1080/01944369208975533, ISSN 0194-4363 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  9. ↑ Peter Matthews, Glen Bramley, Annette Hastings, Homo Economicus in a Big Society: Understanding Middle-class Activism and NIMBYism towards New Housing Developments, „Housing, Theory and Society”, 32 (1), 2015, s. 54–72, DOI: 10.1080/14036096.2014.947173, ISSN 1403-6096 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  10. ↑ John Myers, Forget nimbys. Yimby housing policy can transform the UK – with the political will, „The Guardian”, 11 sierpnia 2017, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  11. ↑ Kyle F. Herkenhoff, Lee E. Ohanian, Edward C. Prescott, Tarnishing the golden and empire states: Land-use restrictions and the U.S. economic slowdown, „Journal of Monetary Economics”, 93, 2018, s. 89–109, DOI: 10.1016/j.jmoneco.2017.11.001 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  12. ↑ Andrii Parkhomenko, The Rise of Housing Supply Regulation in the US: Local Causes and Aggregate Implications, „Society for Economic Dynamics 2018 Meeting Papers”, 2018 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  13. ↑ Chang-Tai Hsieh, Enrico Moretti, Housing Constraints and Spatial Misallocation, „American Economic Journal: Macroeconomics”, 11 (2), 2019, s. 1–39, DOI: 10.1257/mac.20170388, ISSN 1945-7707 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  14. ↑ Gerard Dericks, Hans R.A. Koster, The billion pound drop: the blitz and agglomeration economics in London, „CEP Discussion Papers”, Centre for Economic Performance, London School of Economics, 1 kwietnia 2018 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  15. ↑ Joseph Gyourko, Edward Glaeser, The Economic Implications of Housing Supply, „Journal of Economic Perspectives”, 32 (1), 2018, s. 3–30, DOI: 10.1257/jep.32.1.3, ISSN 0895-3309 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  16. ↑ NIMBYs in the twenty-first century, „The Economist”, 25 marca 2015, ISSN 0013-0613 [dostęp 2019-04-02].
  17. ↑ Jason Furman, Barriers to Shared Growth: The Case of Land Use Regulation and Economic Rents [online], Remarks by Jason Furman, Chairman, Council of Economic Advisers, at The Urban Institute, White House Archives, 20 listopada 2015.
  18. ↑ Edward L. Glaeser, Joseph Gyourko, Raven Saks, Why Is Manhattan So Expensive? Regulation and the Rise in Housing Prices, „The Journal of Law and Economics”, 48 (2), 2005, s. 331–369, DOI: 10.1086/429979, ISSN 0022-2186 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  19. ↑ The parasitic city, „The Economist”, 3 czerwca 2013, ISSN 0013-0613 [dostęp 2019-04-02].
  20. ↑ Jonathan Rothwell, Housing Costs, Zoning, and Access to High-Scoring Schools [online], Brookings Institute, 19 kwietnia 2012 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  21. ↑ Richard V. Reeves, ‘Exclusionary zoning’ is opportunity hoarding by upper middle class [online], Brookings Institute, 24 maja 2017 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  22. ↑ Jonathan Rothwell, Douglas S. Massey, The Effect of Density Zoning on Racial Segregation in U.S. Urban Areas, „Urban Affairs Review”, 44 (6), 2009, s. 779–806, DOI: 10.1177/1078087409334163, PMID: 25009413, PMCID: PMC4083588 [dostęp 2019-04-02].
  23. ↑ Michael C. Lens, Paavo Monkkonen, Do Strict Land Use Regulations Make Metropolitan Areas More Segregated by Income?, „Journal of the American Planning Association”, 82 (1), 2016, s. 6–21, DOI: 10.1080/01944363.2015.1111163, ISSN 0194-4363, PMID: 29422701, PMCID: PMC5800413 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  24. ↑ Jonathan T. Rothwell, Douglas S. Massey, Density zoning and class segregation in U.S. metropolitan areas, „Social Science Quarterly”, 91 (5), 2010, s. 1123–1143, ISSN 0038-4941, PMID: 21117332, PMCID: PMC3632084 [dostęp 2019-04-02].
  25. ↑ Steven Raphael, Homelessness and Housing Market Regulation, Brendan O'Flaherty, Ingrid Gould-Ellen (red.), [w:] How to house the homeless, New York: Russell Sage Foundation, 2010, ISBN 978-1-61044-729-4, OCLC 821725567 [dostęp 2019-04-02].
  26. ↑ Matthias Cinyabuguma, Virginia McConnell, Urban Growth Externalities and Neighborhood Incentives: Another Cause of Urban Sprawl?, „Journal of Regional Science”, 53 (2), 2013, s. 332–348, DOI: 10.1111/jors.12008 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  27. ↑ Christopher Jones, Daniel M. Kammen, Spatial Distribution of U.S. Household Carbon Footprints Reveals Suburbanization Undermines Greenhouse Gas Benefits of Urban Population Density, „Environmental Science & Technology”, 48 (2), 2014, s. 895–902, DOI: 10.1021/es4034364, ISSN 0013-936X [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  28. ↑ Corianne Payton Scally, J. Rosie Tighe, Democracy in Action?: NIMBY as Impediment to Equitable Affordable Housing Siting, „Housing Studies”, 30 (5), 2015, s. 749–769, DOI: 10.1080/02673037.2015.1013093, ISSN 0267-3037 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  29. ↑ Derek Thompson, Why Middle-Class Americans Can't Afford to Live in Liberal Cities [online], The Atlantic, 29 października 2014 [dostęp 2019-04-02] (ang.).
  30. ↑ William Marble, Clayton Nall, Where Interests Trump Ideology: The Persistent Influence of Homeownership in Local Development Politics [online], 31 stycznia 2018.
  31. ↑ Piotr Matczak, Społeczne uwarunkowania eliminacji syndromu NIMBY, Ryszard Cichocki (red.), [w:] Podmiotowość społeczności lokalnych, Poznań: Media G.T., 1996.
  32. ↑ Agata Przemieniecka, Katarzyna Smolińska, Respondenci wobec inwestycji w energię jądrową w Polsce. Wyniki i omówienie badań, „Refleksje”, 7, Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2013, ISSN 2083-9782 [dostęp 2019-04-02].
  33. ↑ Emily Badger, Quoctrung Bui, Cities Start to Question an American Ideal: A House With a Yard on Every Lot, „The New York Times”, 18 czerwca 2019, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-06-20] (ang.).
  34. ↑ Syndrom NIMBY – Protesty społeczne przy projektowaniu i realizacji inwestycji energetycznych. [dostęp 2010-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-05)].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=NIMBY&oldid=68152491”