Jemiołuszki
| Bombycillidae[1] | |||
| Swainson, 1831 | |||
 Przedstawiciel rodziny – jemiołuszka zwyczajna (B. garrulus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina |
jemiołuszki | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Bombycilla cedrorum Vieillot, 1808 | |||
| Rodzaje | |||
|
| |||
Jemiołuszki[4], jemiołuszkowate (Bombycillidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzina obejmuje gatunki zamieszkujące w sezonie lęgowym tajgę i lasotundrę północnej części Eurazji i Ameryki Północnej; zimą migrują na południe[5][6].
Cechy charakterystyczne
[edytuj | edytuj kod]Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:
- długość ciała 15–23 cm; masa ciała 32–85 g[7]
- gęste, pastelowe upierzenie
- na głowie zazwyczaj czubek
- odżywiają się pokarmem zwierzęcym i roślinnym
- gatunki północne inwazyjne.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Etymologia
[edytuj | edytuj kod]Bombycilla: gr. βομβυξ bombux, βομβυκος bombukos – jedwab; nowołac. cilla – ogon; od niemieckiej nazwy Seidenschwanz – „jedwabny ogon” dla jemiołuszki zwyczajnej. B. Meyer w 1822 roku wziął pod uwagę zdrobnienie nazwy bombyx[8][9].
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Klasyfikacja biologiczna rodziny nie jest jednoznaczna. Tradycyjnie zaliczano tu w randze podrodzin jemiołuszki (Bombycillinae), jedwabniczki (Ptilogonatinae) i persówki (Hypocoliinae). Dwie ostatnie zostały wydzielone jako odrębne rodziny Ptilogonatidae i Hypocoliidae. W takim ujęciu do rodziny jemiołuszek zaliczany jest tylko jeden rodzaj z trzema gatunkami[4]:
- Rodzaj: Bombycilla
- Bombycilla garrulus – jemiołuszka zwyczajna
- Bombycilla japonica – jemiołuszka japońska
- Bombycilla cedrorum – jemiołuszka cedrowa
Dalsze badania genetyczne potwierdzają jednak bliskie pokrewieństwa pomiędzy wymienionymi taksonami[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bombycillidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Bombycilla, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2012-08-01] (ang.).
- ↑ L.J.P. Vieillot: Histoire naturelle des oiseaux de l'Amérique Septentrionale: contenant un grand nombre d'espèces décrites ou figurées pour la première fois. Cz. 1. A Paris: Chez Desray, 1807, s. 88. (fr.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bombycillidae Swainson, 1831 – jemiołuszki – Waxwings (wersja: 2019-05-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-20].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-20]. (ang.).
- ↑ Waxwings (Bombycillidae). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (ang.).
- ↑ J. Mountjoy: Family Bombycillidae (Waxwings). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 10: Cuckoo-shrikes to Thrushes. Barcelona: Lynx Edicions, 2005, s. 316–317. ISBN 84-87334-72-5. (ang.).
- ↑ Bombycilla, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-06] (ang.).
- ↑ B. Meyer: Taschenbuch der deutschen Vögelkunde, oder, Kurze Beschreibung aller Vögel Deutschlands. Frankfurt am Main: Verlegt von Friedrich Wilmans, 1822, s. 68. (niem.).
- ↑ G.M. Spellman, A. Cibois, R.G. Moyle, K. Winker & F.K. Barker. Clarifying the systematics of an enigmatic avian lineage: what is a bombycillid?. „Molecular phylogenetics and evolution”. 49 (3), s. 1036–1040, grudzień 2008. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.09.006. PMID: 18824237.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mały słownik zoologiczny. Ptaki. Przemysław Busse (red.). T. 1. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0563-0.