Chryzant i Daria

Święci
Chryzant i Daria
	męczennicy
	; Daria z Chryzantem na rosyjskiej ikonie.
Data urodzenia	III wiek
Data i miejsce śmierci	257 / 283 ; Via Salaria
Czczeni przez	Kościół katolicki,; Cerkiew prawosławną,; Kościół ormiański
Wspomnienie	25 października ,; 1 kwietnia
Atrybuty	palma męczeństwa, kamienie, korona, lew
Patroni	sędziów
	Multimedia w Wikimedia Commons

Daria (z lewej), Konon Ogrodnik, Bazyli Wielki i Synkletyka, błogosławieństwo Jezusa Chrystusa.

Chryzant i Daria^[1] (cs. Мученики Хриса́нф и Да́рия; zm. 257^[1] lub 283^[2]^[3]^[4]) – męczennicy wczesnochrześcijańscy, święci Kościoła katolickiego, prawosławnego i ormiańskiego.

Życiorys

Daria była westalką w Rzymie^[2]^[4]. Chryzant, który był synem senatora, został chrześcijaninem po przeczytaniu Ewangelii^[2]. Po poznaniu Chryzanta, Daria przyjęła chrzest i wyszła za mąż. Wraz ze św. Chryzantem nawróciła wielu pogan na wiarę chrześcijańską.

Oboje zginęli śmiercią męczeńską za panowania cesarza Walensa^[1] lub Numeriana^[2]^[3]. Cesarz zakazał chrześcijanom zbierania się na cmentarzach^[1]. Za złamanie tego prawa Chryzant i Daria skazani zostali na śmierć: wrzucono ich do dołu powstałego po nieużywanym akwedukcie i tam żywcem zakopano^[1]^[2]. Pochowani zostali przy Via Salaria^[1].

W Martyrologium rzymskim^[5] pod datą 25 października znajduje się opis męczeństwa:

Dnia 25-go października w Rzymie męczeństwo św. Chryzanta i Darii, małżonków. Po wielu mękach, jakich doświadczali za stałość w wierze, cesarz Numerian polecił ich wrzucić do dołu i zasypać ziemią i kamieniami.

Badania szczątków z Reggio nell’Emilia, przeprowadzone w 2011 roku przez paleopatologa Ezio Fulcheri z Uniwersytetu Genueńskiego, wykazały, że przechowywane tam kości należały do żyjących w okresie Cesarstwa rzymskiego dwojga młodych i zdrowych ludzi, zmarłych prawdopodobnie z powodu uduszenia, co zdaniem naukowca potwierdza autentyczność Chryzanta i Darii^[4].

Kult świętych

Relikwie

Relikwie małżonków zostały przeniesione w 844 roku do Prüm, skąd część trafiła w 848 do Münstereifel. Znajdują się również w Wiedniu, Salzburgu i Neapolu, Reggio nell’Emilia i Oria. Prawdopodobnie znajdowały się również w krakowskim kościele św. Mikołaja^[6].

Dzień obchodów

Wspomnienie liturgiczne św. Darii wraz ze św. Chryzantem obchodzone jest w Kościele katolickim 25 października.

Cerkiew prawosławna również wspomina małżonków razem: 19 marca/1 kwietnia^[c], tj. 1 kwietnia według kalendarza gregoriańskiego.

Apostolski Kościół Ormiański i Kościół katolicki obrządku ormiańskiego wspominają świętych małżonków 17 października, natomiast wspólnoty ormiańskie w Rosji, Gruzji i w Ziemi Świętej, które używają kalendarza juliańskiego, 17/30 października.

Ikonografia

W ikonografii, sztuce zachodniej, święci przedstawiani są jako rzymski młodzieniec i jako rzymska matrona z palmami w dłoniach. Chryzant niekiedy jest też ukazywany jako rycerz Chrystusa z wiankiem na głowie. Ich atrybutami są kamienie i korona. Atrybutem Chryzanta jest również chorągiew i tarcza, a Darii lew.

Zobacz też

Uwagi

↑ liturgia katolicka
↑ Prawosławna liturgia wg kalendarza gregoriańskiego.
↑ podwójne datowanie

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Deon ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Brewiarz ↓.
↑ ^a ^b ^c ^d Мученица Да́рия Римская [online], Православный Церковный календарь [dostęp 2022-03-11] (ros.).
↑ ^a ^b ^c ^d KerK. Than KerK., Legendary Saints Were Real, Buried Alive, Study Hints [online], National Geographic, 16 kwietnia 2011 [dostęp 2022-03-11] (ang.).
↑ 25 października. [w:] Rzymskie Martyrologium [on-line].
↑ Święci i błogosławieni (Daria). sancti-in-polonia.dle.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-26)]. – Święci w Polsce i ich kult w świetle historii, rozdz. 2. (autorzy: Jacek i Maria Łempiccy; Kraków 2008)

Bibliografia

Święci męczennicy Chryzant i Daria [online], Brewiarz.pl, 30 września 2013 .
męcz. Chryzant i Daria na cerkiew.pl, oprac. Jarosław Charkiewicz
męcz. Daria na cerkiew.pl
Chryzant i Daria, męczennicy rzymscy [online], DEON.pl z inicjatywy SJ i Wydawnictwa WAM za Frosem i Sową [dostęp 2011-11-09] .
Chrysanthius [online], Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).
Daria [online], Ökumenisches Heiligenlexikon (niem.).

Linki zewnętrzne

Wezwanie do św. Darii. sancti-in-polonia.dle.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-26)]. (przypis: Święci w Polsce i ich kult w świetle historii, rozdz. 7.)
Holy Martyrs Chrysanthus and Daria in Orthodoxy [online] [dostęp 2007-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-04] (ang.).

[5] turgia katolicka

[6] Prawosławna liturgia wg kalendarza gregoriańskiego.

[9] wójne datowanie

[CITEREFDeon-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Deon ↓.

[CITEREFBrewiarz-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Brewiarz ↓.

[:1-3] Мученица Да́рия Римская [online], Православный Церковный календарь [dostęp 2022-03-11] (ros.).

[:0-4] KerK. Than KerK., Legendary Saints Were Real, Buried Alive, Study Hints [online], National Geographic, 16 kwietnia 2011 [dostęp 2022-03-11] (ang.).

[7] 25 października. [w:] Rzymskie Martyrologium [on-line].

[8] Święci i błogosławieni (Daria). sancti-in-polonia.dle.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-26)]. – Święci w Polsce i ich kult w świetle historii, rozdz. 2. (autorzy: Jacek i Maria Łempiccy; Kraków 2008)

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[b]

[5]

[6]

[c]