PL91811B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest srodek owadobój¬ czy i roztoczobójczy zawierajacy nowe N-sulfeny- lowane karbaminiany jako substancje czynna.Wiadomo, ze N-podstawione karbaminiany «ary- lowe maja wlasciwosci owadobójcze (opis paten¬ towy RFN nr 1949 234).Wada tych zwiazków jest, zwlaszcza w nizszych dawkach i stezeniach, nieznaczna skutecznosc oraz stosunkowo wysoka toksycznosc dla stalocieplnych.Stwierdzono, ze silne dzialanie owadobójcze i roztoczobójcze maja nowe N-sulfenylowane zwia¬ zki o wzorze ogólnym 1, w którym R2 oznacza nizszy rodnik alkilowy, a R1 oznacza rodnik feny- lowy, naftylowy lub indanylowy, które to rodniki sa ewentualnie podstawione grupa trójchlorowco- metylowa, atomem chlorowca, grupa nitrowa, cy- janowa, podstawiona grupa metylowa lub niepod- stawiona grupa dioksanylowa lub dioksolanylowa, rodnikiem alkilowym, cykloalkilowym, alkenylo- wym, alkinylowym, grupa alkoksylowa, dwualko- ksymetylowa, alkenoksylowa, alkinoksylowa, alki- lotio, alkenylotio^ alkinylotio lub dwualkiloamino- wa do 6 atomów wegla, ponadto oznacza grupe o wzorze 6, w którym R3 i R4 oznaczaja rodniki alkilowe, grupy tioalkilowe, cyjanowe, rodniki fe- nylowe lub R3 i R4 oznaczaja razem pierscien o wzorze 7, w którym R5 oznacza atom wodoru lub nizszy rodnik alkilowy.Nowe sulfenylowane zwiazki o wzorze 1 otrzy¬ muje sie przez reakcje podstawionych fluorków w so kwasów karbaminowych o wzorze 2, ,w którym R2 ma znaczenie wyzej podane, ze zwiazkami o wzo¬ rze 3, w którym R1 ma wyzej podane znaczenie, ewentualnie w obecnosci rozcienczalnika i srodka wiazacego kwas.Zwiazki o wzorze 1 mozna równiez otrzymac przez reakcje chlorków sulfenylowych o wzorze 4, w którym R2 ma wyzej podane znaczenie, z kar¬ baminianami o wzorze 5, w którym R1 ma wyzej podane znaczenie, ewentualnie w obecnosci rozr cienczalnika i srodka wiazacego kwas.Zwiazki o wzorze 1 maja niespodziewanie lepsze dzialanie owadobójcze i roztoczobójcze, niz znane karbaminiany o analogicznym dzialaniu.N-sulfenylowane karbaminiany o wzorze 1 sa równiez mniej toksyczne dla stalocieplnych, niz odpowiednie niepodstawione karbaminiany. Ponad¬ to zwiazki o wzorze 1 sa lepiej tolerowane przez skóre, niz znane trójchlorowcometylosulfenylowane estry kwasu karbaminowego. Wzbogacaja one za¬ tem stan techniki.Przebieg reakcji w przypadku stosowania fluor¬ ku kwasu N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylo- karbaminowego i 2-izopropoksyfenolu jako zwiaz¬ ków wyjsciowych przedstawia schemat 1.Przebieg reakcji w przypadku stosowania N-me- tylokarbaminianu 2-izopropoksyfenylu i sulfeno- chlorku metoksykarbonylu przdstawia schemat 2.Zwiazki wyjsciowe stosowane do wytwarzania zwiazków o wzorze 1 sa czesciowo znane wzgled- 91 81191 3 nie mozna je wytworzyc analogicznie do znanych sposobów. Na przyklad sulfenochlorki alkoksykar- bonylu o wzorze 4 mozna wytworzyc wedlug spo¬ sobu podanego w opublikowanym niemieckim opi¬ sie nr. 1 568 632.Podstawione fluorki kwasu karbaminowego o wzorze 2 sa nowe, przy czym mozna je wy¬ tworzyc przez reakcje fluorku kwasu N-metylo- karbaminowego z odpowiednim chlorkiem alkoksy- karbonylosulfenylu.Podstawnik R2 we wzorach 2 i 4 oznacza ko¬ rzystnie prosty lub rozgaleziony nizszy rodnik alkilowy o 1—4 atomach wegla, zwlaszcza rodnik metylowy • \ izopropylowy.Sposbto wytwarzania zwiazków hydroksyarylo- wych o wzorze 3 jest znany. Cykliczne oksymy wytwa-sz£r-*i% wedlug opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki nr. 3 183 148.Alifatyczne a-cyjanoaldoksymy równiez stoso- _wane jako substancja wyjsciowa wytwarza sie w ten sposób, ze anilidy kwasów karboksylowych poddaje sie reakcji z chlorkiem tionylu i otrzy¬ mane «-chloraldoksymy poddaje sie reakcji z cy¬ jankiem sodu i nastepnie zmydla chlorowodorkiem hydroksyloaminy wedlug schematu 3. W schema- - cie tym Rs oznacza korzystnie prosty lub rozga¬ leziony rodnik alkilowy o 1—6 atomach wegla, zwlaszcza rodnik III-rzed.butylowy.Karbaminiany o wzorze 5 wytwarza sie w znariy sposób przez reakcje zwiazków hydroksylowych o wzorze 3 z izocyjanianem metylu wzglednie fosgenem i metyloamina. Podstawnik R1 we wzo¬ rach 1, 3 i 5 oznacza korzystnie rodnik fenylowy ewentualnie jedno- lub wielopodstawiony prostym lub rozgalezionym rodnikiem alkilowym o 1—6 atomach wegla, rodnikiem cyklopentylowym, cy- kloheksylowym, atomem chlorowca, zwlaszcza fluo¬ ru, chloru, bromu, grupa nitrowa, cyjanowa, gru¬ pami dioksanylowa i dioksolanylowa ewentualnie dodatkowo podstawionymi rodnikami metylowy¬ mi, oraz rodnikiem alkenylowym, alkinylowym, grupa alkoksylowa, alkenoksylowa, alkinoksylowa, alkilotio do 6 atomów wegla oraz grupa dwualki- loaminowa do 6 atomów wegla w grupach alkilo- lowych, ponadto grupa trójchlorowcometylowa, zwlaszcza trójfluorometylowa. Ponadto R1 moze oznaczac rodnik naftylowy i indanylowy ewen¬ tualnie jedno- lub wielopodstawiony rodnikiem metylowym.W przypadku gdy R1 oznacza grupe o wzorze 6, R* i R4 oznaczaja proste lub rozgalezione rodniki alkilowe lub tioalkilowe o 1—6 atomach wegla, grupy cyjanowe lub rodniki fenylowe, wzglednie razem oznaczaja pierscien o wzorze 7, w którym R5 oznacza atom wodoru lub rodnik metylowy.W podanych reakcjach mozna stosowac jako rozcienczalniki wszystkie obojetne rozpuszczalniki organiczne, takie jak etery np. eter etylowy, dioksan, czterowodorofuran, weglowodory, np. ben¬ zen i chloroweglowodory np. chloroform i chloro- benzen. W celu zwiazania uwalniajacego sie w cza¬ sie reakcji chlorowcowodoru do mieszaniny reak¬ cyjnej dodaje sie korzystnie trzeciorzedowa zasa¬ de, np. tfójetyloamine. Mozna tez bezposrednio wyjsc z soli metali alkalicznych zwiazków o wzo¬ rze 3. Do wiazania utworzonego w czasie reakcji 811 4 chlorowcowodoru mozna tez stosowac wszystkie znane srodki wiazace kwas, np. weglany metali alkalicznych i metali ziem alkalicznych oraz alko¬ holany np. metylan lub etylan metalu alkalicz-. nego oraz aminy. Temperatura reakcji moze wahac sie w szerokim zakresie, przy czym na ogól reak¬ cje prowadzi sie w temperaturze 0—100°C, ko¬ rzystnie 20—40°C.Zwiazki wyjsciowe stosuje sie w ilosciach mo- io lowych. Nadmiar jednego lub drugiego zwiazku wyjsciowego nie wplywa ujemnie, lecz równiez nie zwieksza istotnie wydajnosci nowych zwiaz¬ ków.Jako przyklady szczególnie czynnych zwiazków 16 o wzorze 1 wymienia sie nizej podane zwiazki: N-metylo^N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian fenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 2-izopropylofenylu, 2C N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 3-izopropylofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 2-izopropoksyfenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 2-chlorofenylu, 3-chlorofenylu, 4-chlorofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 3,5-dwumetylo-4-metylotiofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 3-metylo-4-dwumetyloaminofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 2-cyklo-pentylofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 2-dioksolanylofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 3g 2-dioksanylofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 4-metylofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 2-metoksy-4-metylofenylu, 40 N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 4-trójfluorometylofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 4-nitrofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian M_ 2-alliloksyfenylu, 4D N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 2-metallilofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 2-propargiloksyfenylu, N-metylo-N -metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 50 1-naftylu, ' N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 4-metylotiofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 4-cyjanofenylu, 55 N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 2-izopropylotiofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 3-dwumetyloaminofenylu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 60 4-(l,l-dwumetyloindanylu), N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 1,3-ditiolano-2-oksymu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 4-metylo-l,3-ditiolano-2-oksymu, 65 N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian91811 a-cyj anobenzaldoksymu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian a-cyj anopropionaldoksymu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian a-cyjano-/?-metylopropionaldoksymu, 5 N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian a-cyjano-yff, ^-dwumetylopropionaldoksymu, N-metyloTN-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian a-metylotioacetaldoksymu, N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbaminian 10 ^-metylo-^-metylotiopropionaldoksymu.Jak juz podano, nowe N-sulfenylowane N-mety- lokarbaminiany maja doskonale dzialanie owado¬ bójcze i roztoczobójcze w stosunku do owadów 15 o narzadzie gebowym gryzacym i ssacym, w sto¬ sunku do roztoczy oraz szkodników sanitarnych i magazynowych. Zwiazki o wzorze 1 maja tez czesciowo dzialanie grzybobójcze, nicieniobójcze oraz dzialaja na owady gleby i ^mikroby. 2Q, Do 'owadów o narzadzie gebowym ssacym zwal¬ czanych przez srodki wedlug wynalazku naleza glównie mszyce (Aphidae), np. mszyca brzoskwi- niowo-ziemniaczana (Myzus persicae), mszyca trzmielinowo-burakowa (Doralis fabae), mszyca ^ czeremchowo-zbczowa (Rhopalosiphum padi), mszy¬ ca grochowa (Macrosiphum pisi), mszyca, ziemnia¬ czana smugowana (Macrosiphum solanifolii), mszy¬ ca porzeczkowa (Cryptomyzus korschelti), mszyca jabloniowo-babkowa (Sappaphis mali), mszyca 30 sliwowo-trzcinowa (Hyalopterus arundinis), mszy¬ ca wisniowo-przytuliowa (Myzus cerasi), ponadto zwalczaja czerwcowate (Coccina),' np. tarcznika oleandrowca (Aspidiotus hederae), Lecanium hes- peridum, Pseudococcus maritimus, r/rzylzence (Thy- 35 sanoptera), np. Hercinothrips femoralis, pluskwia¬ ki, np. plaszczynca burakowego (Piesma auadrata), Dysdercus intermedius, pluskwe domowa (Cimex lectularius), Rhodnius prolixus, Triatoma infes- tans, dalej: piewiki, np. Euscelis Silobatus i Ne- 4p photettix bipunctatus. . Do owadów o narzadzie gebowym gryzacym zwalczanych przez srodki wedlug - wynalazku na¬ leza przede wszystkim gasienice motyli' (Lepidop- tera), takich jak tantnis krzyzowiaczek (Plutella Mts 45 maculipennis), brudnica nieparka (Lymantria dis- par), kuprówka-rudnica (Euproctis chrysorrhoea), przadka pierscienica (Malacosoma neustria), po¬ nadto pietnówka kapustówka (Mamestra brassi- cae), zbozówka rolnica (Agrotis segetum), bielinek kapustnik (Pieris brassicae), piedzik przedzimek (Cheimatobia brumata), zwójka zieloneczka (Tor- trix viridana), Laphygma frigiperda, Prodenia litu- ra, dalej namiotnik owocowy (Hyponomeuta pa- delia), molik maczny (Ephestia kuhniella) i bar- ciak wiekszy (Galleria mellonella). 55 Ponadto do owadów o narzadzie gebowym gry- * zacym zwalczanych przez srodki wedlug wyna¬ lazku " naleza chrzaszcze (Coleoptera), np. wolek zbozowy (Sitophilus granarius = Calandra grana- ria), stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemli- eo neata), koldunica zielonka (Gastrophysa viridula), zaczka chrzanówka "(Phaedon cochleariae), slody- szek rzepakowy (Meligethes aeneus), kistnik mali¬ niak (Byturus tomentosus), strakowiec fasolowy (Bruchidius = Acanthoscalides obtectus), Dermes- 6_ 50 tes frischi, skórek zbozowiec (Trogoderma .grana- rium), trojszyk gryzacy (Tribolium castaneum), wolek kukurydziany (Calandra lub Sitophilus zea-r mais), zywiak chlebowiec (Stegobium panieeum), macznik mlynarek (Tenebrio molitor), spichrze! surynamski (Oryzaephilus surinamensis), oraz .ro¬ dzaje zyjace w glebie, np. drutowce (Agriotes spec), chrabaszcze majowe (Melolontha melolon- tha), karaluchy, np. prusak (Blatella germanica), przybyszka amerykanska (Periplaneta americana), Lreucophaea lub Rhyparobia maderae, karaczan wschodni (Blatta orientalis), Blaberus giganteus, Blaberus fuscus, Henschoutedenia flexivitta, dalej róznoskrzydle, np. swierszcz domowy (Gryllus do- mestious), termity, np. Reticulitermes flavipes i blonkoskrzydle, np. mrówki, przykladowo hurtnica czarna (Lasius niger.).Z dwuskrzydlych zwalczaja glównie muchy, np. wywilzyne karlówke (Drosophila melanogaster), owocanke poludniówke (Ceratitis capitata), muche domowa (Musca domestica), muche pokojowa (Fany nia canicularis), Phormia aegina, plujke rudoglowa (Calliphora erythrocephala), oraz bolimuszke kle-r parke (Stomaxys calcitrans), dalej dlugoczulkie jalc komary, rip. Aedes aegypti, Culex pipiens i Ano- pheles stephensi.Do roztoczy zwalczanych przez srodki wedlug wynalazku naleza glównie roztocza (Acari), zwla¬ szcza przedziorkowate (Tetranychidae), np. prze- dziorek Chmielowiec (Tet.ranychus telarius = Te- tranychus althaeae lub Tetranychus urticae) i prze- dziorek owocowiec (Paratetranychus pilosus = Pa- nonychus ulmi, szpecielowate, np. szpieciel porzecz¬ kowy (Eriopyhes ribis), roztocza róznopazurkowate np. Hemitarsonemus latus, Tarsonemus pallidus i nastepnie kleszcze np. Ornithodorus moubata.W przypadku stosowania przeciwko szkodnikom sanitarnym i magazynowym zwlaszcza muchom i komarom substancje czynne wykazuja) dosko-^ nale dzialanie pozostalosciowe na drewnie i glinie oraz dobra odpornosc na alkalia na uwapnionych podlozach.Substancje czynne mozna przeprowadzac w zwy¬ kle zestawy w postaci roztworów, emulsji, zawie¬ sin, proszków, past i granulatów. Otrzymuje sie je w znany sposób, np.' przez zmieszanie substan¬ cji czynnych z rozcienczalnikami, to jest cieklymi rozpuszczalnikami, skroplonymi pod cisnieniem, gazami i/lub stalymi nosnikami, ewentualnie: sto¬ sujac substancje powierzchniowo czynne, takie jak emulgatory i/lub dyspergatory i/lub srodki pianOT twórcze. W przypadku stosowania wody jako roz¬ cienczalnika, mozna stosowac np. rozpuszczalniki organiczne jako rozpuszczalniki pomocnicze. Jako ciekle rozpuszczalniki mozna stosowac zasadniczo zwiazki aromatyczne np. ksylen, toluen, benzen lub alkilonaftaleny, chlorowane zwiazki aroma¬ tyczne lub chlorowane weglowodory alifatyczne^ takie,jak chlorobenzeny, chloroetyleny lub chlorek metylenu, weglowodory alifatyczne, takie jak cy¬ kloheksan lub" parafiny np. frakcje ropy nafto¬ wej, alkohole, takie jak butanol lub glikol oraz jego etery i estry, ketony, takie jak aceton, me- tyloetyloketon, metyloizobutyloketon lub cyklohek- sanon, rozpuszczalniki o duzej polarnosci, takie jak dwumetyloformamid i sulfotlenek- dwumetyr91 811 lpwy, oraz wode. Jako skroplone gazowe rozcien¬ czalniki lub nosniki stosuje sie ciecze, które w normalnej temperaturze i pod normalnym cisnie¬ niem sa gazami, np. gazy aerozolotwórcze, takie jak chlorowcoweglowodory, np. freon. Jako stale nosniki stosuje sie naturalne maczki mineralne, takie jak kaoliny, tlenki glinu, talk, kreda, kwarc, atapulgit, montmorylonit lub ziemia okrzemkowa i syntetyczne maczki nieorganiczne, takie jak kwas krzemowy o wysokim stopniu rozdrobnienia, tle¬ nek glinu i krzemiany. Jako emulgatory stosuje sie emulgatory niejonotwórcze i anionowe, takie Jak estry politlenku etylenu i kwasów tluszczo¬ wych, etery politlenku etylenu i alkoholi tlusz¬ czowych, np. etery alkiloarylopoliglikolowe, alkilo- sulfoniany, siarczany alkilowe, arylosulfoniany oraz hydrolizaty bialka. Jako srodki dyspergujace sto¬ suje sie np. lignine, lugi posiarczynowe i metylo- celuloze. Zestawy substancji czynnych moga za¬ wierac domieszki innych znanych substancji czyn¬ nych.Zestawy zawieraja na ogól 0,1—95% wagowych, korzystnie 0,5^90% wagowych substancji czyn- n«j.Substancje czynne mozna stosowac same, w po¬ staci koncer tratow lub przygotowanych z nich postaci uzytkowych, takich jak gotowe do uzycia roztwory, emulsje, pianki, zawiesiny, proszki, pa¬ sty, proszki rozpuszczalne, proszki do opylania i granulaty.Srodki stosuje sie w znany sposób, np. przez Opryskiwanie, opryskiwanie mglawicowe, opylanie mglawicowe, opylanie, rozsiewanie, odymianie, ga¬ zowanie, podlewanie, zaprawianie lub inkrusto¬ wanie.Stezenie substancji czynnych w preparatach ro¬ boczych moze wahac sie w szerokich granicach, przy czym na ogól wynosi 0,0001—10%, korzystnie 0,01—1%. Substancje czynne mozna stosowac z do¬ brym wynikiem w sposobie Ultra-Low-Volume (ULV), w którym mozna uzywac zestawy zawie¬ rajace do 95% substancji czynnej, a nawet 100% substancji czynnej.Nastepujace przyklady blizej wyjasniaja wyna¬ lazek.Przyklad I. Testowanie larw Phaedon.Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dwumetylofor- mamidu.Emulgator: 1 czesc wagowa eteru alkiloarylopoli- glikolowego.Celem uzyskania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substan¬ cji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i po¬ dana iloscia emulgatora i rozciencza koncentrat woda do zadanego stezenia. Otrzymanym prepa¬ ratem substancji czynnej opryskuje sie liscie ka¬ pusty (Brassica oleracea) do orosienia i obsadza larwami zaczki chrzanówki (Phaedon cochleariae).Po podanym czasie ustala sie smiertelnosc, przy czym przez 100% oznacza sie, ze wszystkie larwy zaczki zostaly zabite, a przez 0%, ze zadna larwa nie zostala zabita.W tablicy I podaje sie stosowane substancje czynne, stezenie substancji czynnych, czas obser¬ wacji i uzyskane wyniki. .25 40 50 60 8 Tablica I Owady — szkodniki roslin Testaowanie larw Phaedon Substancja czynna Zwiazek o (znany) Zwiazek o Zwiazek o Zwiazek o | Zwiazek o Zwiazek o l wzorze 8 wzorze 9 wzorze 10 wzorze 11 wzorze 12 wzorze 13 Stezenie substancji czynnej w % 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 Smiertel¬ nosc w % po uplywie 3 dni 100 0 100 90 100 100 100 100 | 100 | 100 100 95 Przyklad II. Testowanie Myzus (dzialanie kontaktowe).Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dwumetylofor- mamidu; emulgator: 1 czesc wagowa eteru alki- loarylopoliglikolowego.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa substancji czynnej z podana iloscia rozpuszczal¬ nika i podana iloscia emulgatora, po czym kon¬ centrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia.Otrzymanym preparatem substancji czynnej opry¬ skuje sie mglawicowo do orosienia kapuste (Bras¬ sica oleracea) silnie porazona mszyca brzoskwi- niowo-ziemniaczana (Myzus persicae). Ustala sie smiertelnosc w %, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie mszyce zostaly zabite, a 0% oznacza, ze zadna mszyca nie zostala zabita.W tablicy II podaje sie substancje czynne, ste¬ zenie substancji czynnych, czas obserwacji oraz uzyskane wyniki.Tablica II Owady — szkodniki roslin Testowanie Myzus persicae es Substancja czynna Zwiazek o wzorze 14 (znany) Zwiazek o wzorze 15 Zwiazek o wzorze 16 Zwiazek o wzorze 10 Stezenie substancji czynnej w % 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 0,1 0,01 Smiertel¬ nosc w % po uplywie 1 dnia 98 100 95 100 | 100 100 100 |91811 Przyklad III. Testowanie Tetranychus (od¬ porny).Rozpuszczalnik: 3 czesci wagowe dwumetylofor- mamidu; emulgator: 1 czesc wagowa eteru alki- . loarylopoliglikolowego.W celu uzyskania odpowiedniego preparatu sub¬ stancji czynnej miesza sie 1 czesc wagowa sub¬ stancji czynnej z podana iloscia rozpuszczalnika i podana iloscia emulgatora; po czym . koncentrat rozciencza sie woda do zadanego stezenia. Otrzy¬ manym preparatem opryskuje sie mglawicowo do orosienia siewki fasoli (Phaseolus vulgaris) o wysokosci 10—30 cm. Fasola ta jest silnie po¬ razona wszystkimi stadiami rozwojowymi prze- dziorka chmielowca (Tetranychus urticae). Po po¬ danym czasie ustala sie skutecznosc preparatu substancji czynnej liczac martwe szkodniki. Smier¬ telnosc podaje sie w procentach, przy czym 100% oznacza, ze wszystkie przedziorki zostaly zabite, a 0% oznacza, ze zaden przedziorek nie zostal zabity.W tablicy III podaje sie stosowane substancje czynne, ich stezenia, czas obserwacji i uzyskane wyniki. 25 Tablica III Roztocza — szkodniki roslin Tescowanie Tetranychus (odporny) Substancja czynna Zwiazek 0 wzorze 17 (znany) Zwiazek 0 wzorze 8 (znany) Zwiazek 0 wzorze 16 Zwiazek 0 wzorze 10 Stezenie substancji czynnej V% 0,1 0,1 0,1 0,1 Smiertel¬ nosc w % po uplywie 2 dni 0 1 ¦ ' 0 85 100 Przyklad IV. Testowanie dzialania pozosta¬ losciowego. Zwierze doswiadczalne: Aedes aegypti.Osnowa proszku zwilzalnego o skladzie: 3% dwu- izobutylonaftaleno-1-sulfonianu sodu, 6% lugu po¬ siarczynowego, czesciowo skondensowany z anili¬ na, 40% kwasu krzemowego o wysokim stopniu io rozdrobnienia zawierajacego CaO, 51% koloidal¬ nego kaolinu.W celu otrzymania odpowiedniego preparatu substancji czynnej miesza sie dokladnie 1 czesc wagowa substancji czynnej z 9 czesciami wago¬ wymi osnowy proszku zwilzalnego. Tak otrzyma¬ ny proszek zwalzalny dysperguje sie w 90 cze¬ sciach wody. Zawiesina substancji czynnej opry^ skuje sie w dawce 1 g substancji czynnej na m? podloza z róznych materialów.Miejsca opryskiwane bada sie na dzialanie -bio^ logiczne w oznaczonych odstepach czasu. W tym celu wprowadza sie testowane zwierzeta na trak¬ towane podloza. Nad owadami testowanymi ustar wia sie plaski cylinder zaopatrzony w górze w siatke ochronna, bjr zapobiec, rozbieganiu sie •zwierzat. Po 8-godzinnym pobycie zwierzat na podlozu ustala sie smiertelnosc zwierzat w pro¬ centach.W tablicy IV podaje sie substancje czynne, n- dzaj testowanego podloza i uzyskane wyniki.Nastepujace przyklady, wyjasniajace sposób wy¬ twarzania substancji czynnej srodka wedlug wy¬ nalazku.Przyklad V. N-metylo-N-metoksykarbonylo- sulfenylokarbaminian fenylu (zwiazek o wzorze 18).Rozpuszcza sie 15 g (0,1 mola) N-metyiokarba- minianu fenylu w 100 ml bezwodnego toluenu.W temperaturze pokojowej wkrapla sie jedno¬ czesnie 12,6 (0,1 mola) sulfenochlorku metoksykar- bonylu rozpuszczonego w 20 ml bezwodnego to¬ luenu i 10,5 g (0,1 mola) trójetyloaminy rozpusz¬ czonej w 20 ml bezwodnego toluenu. Reakcja jest silnie egzotermiczna, przy czym za pomoca chlo¬ dzenia utrzymuje sie temperature ponizej 40°C.Po zakonczonej reakcji miesza sie jeszcze w cia¬ gu 2 godzin w temperaturze pokojowej. Nastepnie odsacza sie chlorowodorek trójetyloaminy, prze¬ sacz przemywa sie dwukrotnie woda, osusza za pomoca Na2S04 i nastepnie oddestylowuje roz¬ puszczalnik. Otrzymuje sie 13 k (55% wydajnp- sci) N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarba- minianu fenylu o temperaturze wrzenia 130—140°C/ /0,2 mm Hg.Analogicznie otrzymuje sie zwiazek o wzorze 16 o wspólczynniku zalamania swiatla n20D = 1,5644.Jezeli jako zwiazek wyjsciowy stosuje sie sulfe- nochlorek izopropoksykarbonylu zamiast sulfeno¬ chlorku metoksykarbonylu otrzymuje sie zwiazek 40 45 Tablica IV Test pozostalosciowy Substancja czynna Zwiazek 0 wzorze 8 (znany) Zwiazek 0 wzorze 11 Testowane podloze uwapniona glina uwapniona glina Testowane zwierze aedes aegypti aedes aegypti Smiertelnosc zwierzat 1 doswiadczalnych w % na nalocie po tygodniach 1 8h = 30°/ 100 2 8h = 0% 100 3 1 10091 811 11 12 o wzorze 19 o temperaturze wrzenia 120—125°C/ /0,08 mm Hg.Przyklad VI. N-metylo-N-metoksykarbonylo- sulfenylokarbaminian 2-izopropoksyfenylu (zwiazek 5 o wzorze 11).Rozpuszcza sie 16,7 g (0,1 mola) fluorku kwa¬ su N-metylo-N-metoksykarbonylosulfenylokarbami- nowego i 15,6 g (0,1 mola) 2-izopropoksyfenolu w 200 ml toluenu w temperaturze pokojowej. Po 10 wkropleniu 10,5 g (0,1 mola) trójetyloaminy mie¬ sza sie jeszcze w ciagu 2 godzin w temperaturze °C. Nastepnie odsacza sie utworzony fluorowo- dorek trójetyloaminy i przesacz przemywa sie kil¬ kakrotnie woda, po" czym osusza za pomoca Na2S04 i oddestylowuje rozpuszczalnik. Pozosta¬ losc poddaje sie destylacji prózniowej. Otrzymuje sie 15 g (50% wydajnosci) N-metylo-N-metoksy- karbonylosulfenylokarbaminianu 2-izopropoksyfe¬ nylu o temperaturze wrzenia 145—150°C/0,18 mm Hg.W sposób analogiczny otrzymuje sie nastepujace zwiazki: Zwiazek o wzorze 20 (meta: para = 65:35) w postaci oleju o n20D = 1,5213, ^ zwiazek o wzorze -10 w postaci oleju o n20D = = 1,5583, zwiazek o wzorze 21 w postaci oleju o n20D = =1,5910, 30 Zwiazek o wzorze 12 w postaci oleju o n20D f= = 1,5315, zwiazek o wzorze 15 w postaci oleju o n20D = = 1,5325, zwiazek o wzorze 13 w postaci oleju o n20D = = 1,5335, zwiazek o wzorze 22 o temperaturze topnienia 69°C, zwiazek o wzorze 23 o n20D = 1,5370, 40 zwiazek o wzorze 9 o temperaturze topnienia 140°C.Nastepujacy przyklad wyjasnia sposób wytwa¬ rzania substancji wyjsciowych.Przyklad VII. Fluorek kwasu N-metylo-N- -metoksykarbonylosulfenylokarbaminowego.Rozpuszcza sie 117 g (1,5 mola) fluorku kwasu N-metylokarbaminowego i 189 g (1,5 mola) chlor¬ ku metoksykarbonylosulfenylu w 1000 ml benzyny pralniczej, po czym wkrapla sie, silnie mieszajac, 155 g (1,5 mola) trójetyloaminy, przy czym tempe¬ ratura nie winna przekroczyc 40°C. Miesza sie w ciagu 2 godzin w temperaturze 30°C i nastep¬ nie odsacza utworzony chlorowodorek trójetylo¬ aminy, oddestylowuje rozpuszczalnik, a pozosta¬ losc poddaje sie destylacji prózniowej. Otrzymuje sie 116 g (47% wydajnosci) fluorku kwasu N-me- tylo-N-metoksykarbonylosulfonylokarbaminowego o temperaturze wrzenia 96—99°C/15 mm Hg.Analogicznie otrzymuje sie zwiazek o wzorze 24 o temperaturze wrzenia 105—107°C/16 mm Hg. ialkiloaminowa do 6 atomów wegla, ponadto oznacza grupe o wzo¬ rze 6, w którym R8 i R4 oznaczaja rodniki alki¬ lowe, tioalkilowe, grupy cyjanowe, rodniki feny- lowe lub R3 i R4 razem oznaczaja pierscien o wzo¬ rze 7, w którym R5 oznacza atom wodoru lub nizszy rodnik alkilowy.91811 CK I R1-0C0N-S-C00R2 WZdR 1 CH, I FC0-N-S-C00R2 WZÓR 2 R1-0H WZÓR 3 Cl-S-COOR2 WZdR 4 R-OCONH WZdR 5 pC3H7izo /—{ 9CH3 f V0H + F-C-NJ-SCOOCH3 OC3H izo / CH, O 0C0N-S-C00CH, SCHEMAT 1 0C3H7izo <(^-0-C0-NH + CI-S-COOCH3 CH, OC^izo OCON-S-COOCH, CH, SCHEMAT 291811 o _ ci R3-C-NH^T1 SOCL R3-C=NA - CL _ CN RÓ-C=H\ ) _NqCN R^-C=N^j CN I CN R3_c=hH( ^ JjHgOH-HCL RJ-C=N-0H SCHEMAT 3 ;c=n- WZCR 691811 WZdR 7 / Vo-CO-NH-CH3 0-C3H7izo WZdR 8 S\ I =N-0-C0-N-S-C0-0CH3 WZdR 9 CH3 0-CO-N-S-CO-OCH.WZdR 1091811 rv CH3 O-CO-N-S-CO-OCH3 C3H?izo WZdR 11 CH3\ r\ c"3 M-f VO-CO-N-S \ / 3 ^NK VO-CO-N-S-CO-OCK 3 LM3 WZdR 12 ch; / ch3 f\ CH3 -CO-N-S-CO-OCH3 WZdR 13 WZdR 1491811 ci-l CK, CH3S-C=N-0-C0-N-S-C0-0CH3 WZÓR 15 CH- CH„ I N-0-CO-N-S-CO-OCH.WZÓR 16 0-CO-NH-CH.\ // CH, I 3 0-CO-N-S-COOCH, WZÓR 1891811 CK <(rA-OCON-S-COOCH(CH3)2 WZÓR 19 CK t Vo-CO-N-SCOOCH, WZÓR 20 WZÓR 21 CN CK / V I I / yC=N-OCO-N-S-CO0CH, WZÓR 22 CH3 / Vo-CO-N-SCOOCH, WZÓR 23 CH3-N-S-C00-CH(CH3)2 COF WZÓR 24 RSW Zakl. Graf. W-wa, Srebrna 16 z. 603-77/O —105 + 20 egz.Cena 10 zl PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek owadobójczy i roztoczobójczy zawiera¬ jacy staly lub ciekly nosnik i ewentualnie znane dodatki, znamienny tym, ze jako substancje czyn¬ na zawiera N-sulfenylowane N-metylokarbaminia- ny o wzorze 1, w którym R2 oznacza nizszy rod¬ nik alkilowy, a R1 oznacza rodnik fenylowy, naf- tylowy lub indanylowy, które to rodniki sa ewen¬ tualnie podstawione grupa trójchlorowcometyIowa, atomem chlorowca, grupa nitrowa, cyjanowa, pod¬ stawiona rodnikiem metylowym lub niepodstawio- na grupa dioksanylowa lub dioksolanylowa, rod¬ nikiem alkilowym, cykloalkilowym, alkenylowym, alkinylowym, grupa alkoksylowa, dwualkoksyme- tylowa, alkenoksylowa, alkinoksylowa, alkilotio, alkenylotio, alkinylotio lub ~dw* PL