Sevastopol

Sevastopol
Севастополь, Aqyar
by
Sevastopol
Flagg Våpenskjold
Land	Ukraina
Region	Krim
Rajon	Sevastopol kommune
Høgd	100 moh.
Koordinatar	44°36′0″N 33°31′48″E
Areal	863,6 km²
Folketal	485 386 (2022)
Grunnlagd	1783
Tidssone	MSK (UTC+4)
Postnummer	99000–99699
Retningsnummer	+380-692
Bilnummer	CH
Sevastopol 44.605°N 33.5225°E / 44.605; 33.5225
Kart som viser Sevastopol. Kart som viser Sevastopol.
Wikimedia Commons: Sevastopol

Sevastopol er ein by heilt sør på Krimhalvøya i Svartehavet. Både Ukraina og Russland har gjort krav på byen, sidan 2014 har han vore okkupert av Russland. Byen har i kring 485 386 innbyggjarar (2022).

Sevastopol sett frå Svartehavet.

Byen ligg strategisk til og har ei framifrå naturleg hamn i Severnajabukta. Han var tidlegare base for den sovjetiske svartehavsflåten og er i dag den største marinebasen i Ukraina. Den russiske svartehavsflåten har òg hovudbasen sin her, då Russland og Ukraina etter oppløysinga av Sovjetunionen inngjekk ein avtale som gav Russland rett til opphald på Sevastopol-basen. Avtalen gjeld til 2019.

Byen tek mot mange turistar. Mellom turistmåla er dei mange marine musea, og det store panoramaet som viser forsvaret av bastionen Malakov under Krimkrigen. Omgjevnadene rundt byen vert rekna for særleg naturskjønne. Fram til 1996 var Sevastopol ein lukka by. Blant andre næringar enn handel, transport og turisme, finn ein industri samt produksjon av matvarer. Folkesetnaden er i hovudsak russisk-språkleg.

Administrativt høyrer Sevastopol og omlandet til Sevastopol kommune, som administrativt er skild frå resten av den autonome republikken Krim. Kommunen er delt inn i fire rajonar. Ved sidan av byen Sevastopol omfattar kommunen tre byar; Balaklava, Inkerman og Katja og 29 landsbyar.

Etymologi

Sevastopol (eldre staving: Sebastopol) kjem av gresk Σεβαστόπολις (klassisk gresk Sebastópolis; nygresk Sevastópolis). Namnet er samansett av to ord: σεβαστός (sebastós, sevastós), «vyrdnadsverd» og πόλις (pólis), «by». Sebastós var den tradisjonelle greske omsetjinga av latinsk Augustus, den tittelen som låg til den fyrste keisaren av romarriket og etterfylgjarane hans. Namnet er likevel ikkje av gammalt gresk opphav. Byen fekk truleg namnet av tsarina Katarina II av Russland, grunnleggjar av den moderne byen.

Den antikke greske byen som låg på plassen til Sevastopol vart kalla Khersonesos, «halvøy». Namnet er etter det antikke greske namnet på Krim, Khersonēsos Taurikē, «Den tauriske halvøya».

Historie

Panoramamuseet i Sevastopol.

På 700-talet f.Kr. oppretta grekarar frå Milet ein handelsplass ved dagens Sevastopol. På slutten av 600-talet flytta busetarar frå Herakleia Pontike til staden, som vart den viktigaste busetnaden på Krim. Under romersk og seinare bysantinsk styre beheldt staden sitt greske preg. Etter den mongolske kringsetjinga og påfylgjande innehav forfall staden på 1300-talet.

Då Tsar-Russland erobra Krimhalvøya år 1783 vart byen grunnlagd på nytt og det kjende citadellet vart oppretta. Byen vart ein viktig flåtebase og seinare ei kommersiell hamn. Mellom 1797 og 1826 gjekk byen under det krimtatariske namnet Achtijar. År 1855 vart Sevastopol kringsett av britar og franskmenn under Krimkrigen. Byen fall etter elleve månader. I Panoramamuseet finst Franz Roubaud sitt hundre meter lange panoramamåleri av kringsetjinga. Måleriet vart skadd under andre verdskrigen men har vorte restaurert og har sidan 1954 vore utstilt i den runde museumsbygningen.

Under 2. verdskrigen motstod Sevastopol i 250 dagar mellom 1941 og 1942 aksemaktene si kringsetjing. Byen vart gjenerobra av den raude armeen den 9. mai 1944 og fekk året etter den sovjetiske tittelen helteby.

I sovjettida var Sevastopol ein stad av stor militær vekt og derfor ein lukka by. Han var direkte underlagd styresmakter på republikknivå, fyrst under Russisk SFSR, og etter 1954, då han saman med heile Krim vart overført til Ukraina, under Ukrainsk SSR. I 1957 vart byen Balaklava ein del av Sevastopol.

Klima

Sevastopol har eit av dei varmaste klimaa i Ukraina med milde vintrar og moderat varme somrar. Sevastopol har eit fuktig subtropisk klima (Köppen si klimaklassifisering: Cfa) nær grensa til fuktig kontinentalklima og steppeklima.

Årsmiddeltemperaturne er 15-16 °C på dagtid og kring 9 °C på natta. I dei kaldaste månadane, januar og februar, er middeltemperaturen 5-6 °C på dagtid og kring 1 °C på natta. Dei varmaste månadane, i juli og august, er middeltemperaturen kring 26 °C på dagtid og 19 °C på natta. Årsmiddelnedbøren er kring 400 mm og byen har kring 2200 soltimar i året.

Vêrdata for Sevastopol
	Jan	Feb	Mar	Apr	Mai	Jun	Jul	Aug	Sep	Okt	Nov	Des	År
Gjennomsnittleg maks °C	5,9	6	8,9	13,6	19,2	23,5	26,5	26,3	22,4	17,8	12,3	8,1	15,9
Døgnmiddeltemperatur °C	2,9	2,8	5,5	9,9	15,2	19,5	22,4	22,1	18,2	13,9	8,9	5,1	12,2
Gjennomsnittleg min °C	−0,2	−0,4	2	6,1	11,1	15,5	18,2	17,9	13,9	9,9	5,4	2	8,5
Gjennomsnittleg nedbør mm	26	25	24	27	18	26	32	33	42	32	42	52	379
Gns. dagar med regn	12	11	10	10	9	9	7	8	7	9	11	13	116
Gns. solskinstimar i månaden	93	87	155	180	248	300	310	279	240	186	90	62	2 230
Kjelde: weather2travel.comsvali.ru

Kjelder

• Denne artikkelen bygger på «Sevastopol» frå Wikipedia på svensk, den 31. mars 2010.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Sevastopol

• Offisiell nettstad