Kesjteël Aldenghoor

Dit artikel is gesjreve in 't Gelaens. Ómdat 't plaatsgebónge is, maogs doe 't ómzètte nao 't Hales, es te dit dialek sjpriks.

Kesjteël Aldenghoor is gelaege aan de Kasteellaan in 't Midde-Limburgse dörp Hale, dat sins 2007 deil oetmaak van de fusiegemeinte Leudaal.

Besjrieving van 't kesjteël

't Kesjteël is gelaege op 'n ómgrach terrein en ómvat 'n hoofgeboew besjtaonde oet tweë haoks op mekaar sjtaonde vleugele mèt wolfdake. Op de bènnehook haet 't 'ne zjwaore rónje taore van baksjtein en mergel mèt 'ne hoage sjpits van róndj 1700. 't Middeleëuwse kesjteël hèj veer taores wovan allein de hujige taore is euvergebleve. De drie anger taores woorte bie 'n belegering door 'n roaversbende aan 't begin van de 17e eëuw verrinneweert tiedes de Tachtigjaorige Oarlog. Waal haet 't allewiel nog veerkantje täörekjes op drie heuk van de hoofvleugel.

't Kesjteël haet teves 'n haokvörmige veurbörch of neerhaof oet de 18e eëuw besjtaonde oet 'ne inganksvleugel mèt mansardedaak en 'n paortpaviljoen mèt zadeldaak tösje gezjwenkte topgevels. De doorgank aan de veldjkantj haet 'ne sjluutsjtein mèt 't jaortal 1750 en ónger 'ne fronton en aan de haofkantj bevundj zich 'ne sjluutsjtein mèt 't jaortal 1886. De toegank tot 't kesjteël geit euver 'n brök mèt drie gemetselde baoge. Inwèndig haet 't o.a. 'ne zandjsjteine sjouw en 'n zaelke mèt betummering in Lodewijk XV-sjtiel.

Gesjiedenis en beweuners

De eësjte vermèlding dateert van 1212 went d'r sjpraoke is van 'n versjterkt hoes Ghoor van de heëre van Ghoor de Horne. Toen dees heëre in 't naobiegelaege Naer 'n nuuj kesjteël lete boewe neumde ze dat Neyenghoor en daoróm woort hie-op insjpelend 't kesjteël in Haele ómgeduipt in Aldenghoor (respectievelik nuuj Ghoor en awt Ghoor).

In 1380 verkochte de heëre van Ghoor 't kesjteël aan Eustache van den Bongaert óm vervolges in 1428 weer op Aldenghoor trök te keëre. Noe verbleve ze dao tot 1501. De gebreurs van Ghoor ware beruch in Midde-Limburg en ze maakde 't zoa bóntj dat ze woorte achternaogezaete door de plaatsjelike drossaard en gedwónge ware óm oet te wieke nao de anger ziej van de Maas wo de drossaard gein bevoogheje hèj.

De van Ghoors woorte opgevolg door Werner van Pallandt, dae es landjvoog van Gulik aevel winnig op 't kesjteël verbleef mèr des te meë op zien kesjteël Wassenberg. Nao van Pallandt, dae kènjerloos bleef, kaom 't kesjteël in 1535 in bezit van Dirk van den Boetzelaar en zien opvolgers Dirk II en Zweder van den Boetselaar. Deze Zweder hèj 'n dochter, freule Ermgard geheite, die de eërder geneumde belegering aan 't begin van de 17e eëuw door 'n róndjtrèkkende rouversbende same mèt 'n aantal Haelesje sjtriejers weersjtóng en dees oetèntelik koosj verjage. Nao 'n kortsjtondig verblief van de Franse edelman François de Mauleon op 't kesjteël, kaom dit in 1629 veur bienao drie eëuwe lank in bezit van de familie De Keverberg. De lètste De Keverberg dae d'r woonde waas baron Karel De Keverberg.

't Heje

Nao 't euverlieje van de baron kaom 't kesjteël in 1903 in bezit van de Zusters Ursulinen, woort 't ómgeduip tot kloaster en woort 't complex drastisch oetgebreid. Later, in 1927, verangerde 't kloaster in 'n kleinsemminarie veur missiepaters. Toen de paters in 1976 vertrokke woort 't kesjteël weer privébezit. De eigenaere höbbe hiej o.a. 'n sjtoeterie van Ieslandjse paerd.

Bron

Euvergezat oet Wikipedia NL.