შინაარსზე გადასვლა

დრიუ ვაისმანი

მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია
დრიუ ვაისმანი
დაბ. თარიღი 7 სექტემბერი, 1959(1959-09-07)[1] (65 წლის)
დაბ. ადგილი ლექსინგტონი
მოქალაქეობა  აშშ
საქმიანობა მკვლევარი[2] , ბიოქიმიკოსი, ბიოლოგი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი Perelman School of Medicine at the University of Pennsylvania[3] , პენსილვანიის უნივერსიტეტი[4] და პენსილვანიის უნივერსიტეტი[5]
ალმა-მატერი ბრანდეისის უნივერსიტეტი[6] და ბოსტონის უნივერსიტეტი[6]
ჯილდოები ასტურიის პრინცესის პრემია სამეცნიერო და ტექნიკური აღმოჩენებისათვის[7] , Breakthrough Prize in Life Sciences[2] , ამერიკის ხელოვნებისა და მეცნიერების აკადემიის წევრი[8] , როზენშტილის პრემია[9] , ლუიზა გროს ჰორვიცის პრემია[10] , Jessie Stevenson Kovalenko Medal[11] , უორენ ალპერტის ფონდის პრემია[12] , Albany Medical Center Prize[13] , ნობელის პრემია ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში[14] [15] , ლასკერ-დებეიკის პრემია კლინიკური სამედიცინო კვლევებისათვის[16] , ეროვნულ გამომგონებელთა დიდების დარბაზი[1] , Cameron Prize of the University of Edinburgh, დოქტორ პოლ იანსენის პრემია ბიომედიცინის კვლევისთვის[17] , გაირდნერის ფონდის საერთაშორისო პრემია, William B. Coley Award[18] და ჯონ სკოტის მედალი[19]

დრიუ ვაისმანი (ინგლ. Drew Weissman) (დ. 7 სექტემბერი, 1959, ლექსინგტონი, მასაჩუსეტსი, ამერიკის შეერთებული შტატები) — ამერიკელი იმუნოლოგი, ნობელის პრემიის ლაურეატი ფიზიოლოგიასა და მედიცინაში (კატალინ კარიკოსთან ერთად, 2023).

განათლება მიიღო ბრენდაისის (ბაკალავრიატი, მაგისტრატურა, 1981) და ბოსტონის (მედიცინის დოქტორი, 1987) უნივერსიტეტებში. 1990 წელს დაამთავრა რეზიდენტურის კურსი შინაგან მედიცინაში ბეთ ისრაელ დიაკონესის სამედიცინო ცენტრში (ბოსტონი) და მოღვაწეოვა მერილენდში განაგრძო ამერიკელი იმუნოლოგის ენტონი ფაუჩის ხელმძღვანელობით. 1997 წლიდან მუშაობდა პენსილვანიის უნივერსიტეტში (ფილადელფია).

1990-იანი წლების დასასრულიდან ვაისმანი თანამშრომლობდა უნგრული წარმოშობის ბიოქიმიკოსთან კატალინ კარიკოსთან. მათმა გუნდმა აღმოაჩინა, რომ მესენჯერულ რიბონუკლეინის მჟავას (მ-რნმ) აქვს სპეციფიკური პათოლოგიური გამომწვევების წინააღმდეგ იმუნური პასუხის აღძვრის უნარი. მათ ასევე გაარკვიეს, რომ რნმ-ის სტრუქტურული ერთეულების — ნუკლეოზიდების ცვლილებით შესაძლებელია იმუნური პასუხის მოდიფიცირებაც. ეს აღმოჩენები 2021 წელს საფუძვლად დაედო მ-რნმ-ზე დაფუძნებული პირველი ვაქცინების შექმნას, რომელიც წარმატებით იქნა გამოყენებული კოვიდ-19-ის გამომწვევის — კორონავირუსის (SARS-CoV-2) წინააღმდეგ. 2023 წელს ვაისმანი და კარიკო ნობელის პრემიით დაჯილდოვდნენ.

რესურსები ინტერნეტში

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]

სქოლიო

[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
  1. ↑ 1.0 1.1 ეროვნულ გამომგონებელთა დიდების დარბაზი — 1973.
  2. ↑ 2.0 2.1 https://www.theguardian.com/world/2021/sep/10/scientists-egos-key-barrier-to-progress-covid-vaccine-pioneer-katalin-kariko
  3. ↑ https://www.med.upenn.edu/apps/faculty/index.php/g275/p20322
  4. ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
  5. ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
  6. ↑ 6.0 6.1 Krammer F., Palese P. Profile of Katalin Karikó and Drew Weissman: 2023 Nobel laureates in Physiology or Medicine // Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. / M. R. Berenbaum — [Washington, etc.], USA: National Academy of Sciences [etc.], 2024. — Vol. 121, Iss. 9. — P. e2400423121. — ISSN 0027-8424; 1091-6490 — doi:10.1073/PNAS.2400423121
  7. ↑ https://www.rtve.es/noticias/20210623/premios-princesa-asturias-2021-investigacion-cientifica/2108722.shtml
  8. ↑ https://www.amacad.org/new-members-2022
  9. ↑ https://www.brandeis.edu/rosenstiel/rosenstiel-award/past.html
  10. ↑ https://www.cuimc.columbia.edu/research/louisa-gross-horwitz-prize/horwitz-prize-awardees
  11. ↑ https://www.nasonline.org/programs/awards/kovalenko-medal.html
  12. ↑ https://warrenalpert.org/prize-recipients/drew-weissman
  13. ↑ https://engage.amc.edu/wp-content/uploads/2022/12/AlbanyPrize_PastRecipients_2023.pdf
  14. ↑ https://www.nobelprize.org/prizes/medicine/2023/press-release/
  15. ↑ Drew Weissman
  16. ↑ https://laskerfoundation.org/award/clinical/
  17. ↑ https://www.pauljanssenaward.com/winners
  18. ↑ https://www.cancerresearch.org/william-b-coley-award
  19. ↑ https://thejohnscottaward.github.io/jsc/2011-recent.html
ხ • გ • რ
1901–1925

ემილ ადოლფ ბერინგი (1901) • რონალდ როსი (1902) • ნილს რიუბერგ ფინზენი (1903) • ივანე პავლოვი (1904) • რობერტ კოხი (1905) • კამილო გოლჯი / სანტიაგო რამონ-ი-კახალი (1906) • შარლ ლუი ალფონს ლავერანი (1907) • ილია მეჩნიკოვი / პაულ ერლიხი(1908) • თეოდორ კოხერი (1909) • ალბრეხტ კოსელი (1910) • ალვარ გულსტრანდი (1911) • ალექსის კარელი (1912) • შარლ რიშე (1913) • რობერტ ბარანი (1914) • ჟიულ ბორდე (1919) • ავგუსტ კროგი (1920) • არჩიბალდ ჰილი / ოტო ფრიც მაიერჰოფი (1922) • ფრედერიკ ბანტინგი / ჯონ მაკლაუდი (1923) • ვილემ ეინტჰოვენი (1924)

1926–1950

იოჰანეს ფიბიგერი (1926) • იულიუს ვაგნერ-იაურეგი (1927) • შარლ ნიკოლი (1928) • კრისტიან ეიკმანი / ფრედერიკ ჰოპკინზი (1929) • კარლ ლანდშტაინერი (1930) • ოტო ჰაინრიხ ვარბურგი (1931) • ჩარლზ სკოტ შერინგტონი / ედგარ ადრიანი (1932) • ტომას ჰანტ მორგანი (1933) • ჯორჯ უიპლი / ჯორჯ მაინოტი / უილიამ პარი მერფი (1934) • ჰანს შპემანი (1935) • ჰენრი ჰალიტ დეილი / ოტო ლევი(1936) • ალბერტ სენტ-დიერდი (1937) • კორნეი ჰეიმანსი (1938) • გერჰარდ დომაგკი (1939) • ჰენრიკ დამი / ედუარდ ადელბერტ დოიზი (1943) • ჯოზეფ ერლანგერი / ჰერბერტ სპენსერ გასერი (1944) • ალექსანდერ ფლემინგი / ერნსტ ჩეინი / ჰაუარდ ფლორი (1945) • ჰერმან ჯოზეფ მალერი (1946) • კარლ ფერდინანდ კორი / გერტი კორი / ბერნარდო ალბერტო უსაი (1947) • პაულ ჰერმან მიულერი (1948) • ვალტერ რუდოლფ ჰესი / ანტონიუ ეგაშ მონიში (1949) • ედუარდ კელვინ კენდალი / ტადეუშ რაიხშტაინი / ფილიპ შოუოლტერ ჰენჩი(1950)

1951–1975

მაქს ტეილერი (1951) • ზელმან ვაქსმანი (1952) • ჰანს ადოლფ კრებსი / ფრიც ალბერტ ლიპმანი(1953) • ჯონ ფრანკლინ ენდერსი / თომას ჰაკლ უელერი / ფრედერიკ ჩეპმენ რობინსი (1954) • ჰუგო თეორელი (1955) • ანდრე ფრედერიკ კუნანი / ვერნერ ფორსმანი / დიკინსონ რიჩარდსი (1956) • დანიელე ბოვე (1957) • ჯორჯ უელს ბიდლი / ედუარდ ტეიტემი / ჯოშუა ლედერბერგი (1958) • სევერო ოჩოა / ართურ კორნბერგი (1959) • ფრენკ ბერნეტი / პიტერ მედავარი (1960) • დიორდ ფონ ბეკეში (1961) • ფრენსის კრიკი / ჯეიმს უოტსონი / მორის უილკინსი (1962) • ენდრიუ ფილდინგ ჰაქსლი / ალან ჰოჯკინი / ჯონ კერიუ ექლსი (1963) • კონრად ემილ ბლოხი / ფეოდორ ფელიქს კონრად ლინენი (1964) • ფრანსუა ჟაკობი / ანდრე ლვოვი / ჟაკ ლუსიენ მონო (1965) • ფრენსის პეიტონ როუსი / ჩარლზ ბრენტონ ჰაგინზი (1966) • რაგნარ გრანიტი / ჰოლდენ კეფენ ჰარტლაინი / ჯორჯ უოლდი (1967) • რობერტ ჰოლი / ჰარ გობინდ კორანა / მარშალ ნირენბერგი (1968) • მაქს დელბრიუკი / ალფრედ ჰერში / სალვადორ ლურია (1969) • ბერნარდ კაცი / ულფ ფონ ეილერი / ჯულიუს აქსელროდი (1970) • ერლ საზერლენდი (1971) • ჯერალდ ედელმანი / როდნი პორტერი (1972) • კარლ ფონ ფრიში / კონრად ლორენცი / ნიკოლას ტინბერგენი (1973) • ალბერ კლოდი / კრისტიან დე დიუვი / ჯორჯ პალადე (1974) • დეივიდ ბალტიმორი / რენატო დულბეკო / ჰაუარდ მარტინ ტემინი (1975)

1976–2000

ბარუხ ბლამბერგი / დანიელ კარლტონ გაიდუზეკი (1976) • როჟე გიიმენი / ენდრიუ შალი / როზალინ სამსენ იალოუ (1977) • ვერნერ არბერი / დანიელ ნატანსი / ჰამილტონ სმიტი (1978) • ალან კორმაკი / გოდფრი ჰაუნსფილდი (1979) • ბარუხ ბენასერაფი / ჯორჯ სნეპი / ჟან დოსე (1980) • როჯერ სპერი / დეივიდ ჰიუბელი / ტორსტენ ვიზელი(1981) • სუნე ბერგსტრიომი / ბენგტ სამუელსონი / ჯონ ვეინი (1982) • ბარბარა მაკ-კლინტოკი (1983) • ნილს ერნე / გეორგ კიოლერი / სეზარ მილშტეინი (1984) • მაიკლ სტიუარტ ბრაუნი / ჯოზეფ ლეონარდ გოლდშტეინი (1985) • სტენლი კოენი / რიტა ლევი-მონტალჩინი (1986) • სუძუმი ტონეგავა (1987) • ჯეიმს ბლეკი / გერტრუდა ელაიონი / ჯორჯ ჰიტჩინგსი (1988) • ჯონ მაიკლ ბიშოპი / ჰაროლდ ვარმუსი (1989) • ჯოზეფ მიურეი / ედვარდ დონალ ტომასი (1990) • ერვინ ნეერი / ბერტ საკმანი (1991) • ედმონდ ფიშერი / ედვინ კრებსი (1992) • რიჩარდ ჯონ რობერტსი / ფილიპ შარპი (1993) • ალფრედ გილმანი / მარტინ როდბელი (1994) • ედვარდ ლიუისი / ერიკ ვიშაუსი/ კრისტიანა ნიუსლიაინ-ფოლჰარდი (1995) • პიტერ დოერტი / როლფ ცინკერნაგელი (1996) • სტენლი პრუზინერი (1997) • რობერტ ფერჩგოტი / ლუის იგნარო / ფერიდ მურადი (1998) • გიუნტერ ბლობერი (1999) • არვიდ კარლსონი / პოლ გრინგარდი / ერიკ კენდელი (2000)

2001–დღემდე

ლელანდ ჰარტველი / ტიმოტი ჰანტი / პოლ ნერსი (2001) • სიდნეი ბრენერი / ჯონ სალსტონი / რობერტ ჰორვიცი (2002) • პოლ ლოტერბური / პიტერ მენსფილდი (2003) • რიჩარდ ექსელი / ლინდა ბაკი (2004) • ბარი მარშალი / რობინ უორნი (2005) • ენდრიუ ფაიერი / კრეიგ მელო (2006) • მარიო კაპეკი / მარტინ ევანსი / ოლივერ სმიტისი (2007) • ლიუკ მონტანიე / ფრანსუაზა ბარე-სინუსი / ჰარალდ ცურ ჰაუზენი (2008) • ელიზაბეთ ბლეკბიორნი / კეროლ გრეიდერი / ჯეკ შოსტაკი (2009) • რობერტ ჯეფრი ედვარდსი (2010) • ბრუს ბეტლერი / ჟიულ ჰოფმანი / რალფ შტეინმანი (2011) • სინია იამანაკა / ჯონ გურდონი (2012) • ჯეიმზ როტმანი / რენდი შეკმანი / თომას კრისტიან ზიუდჰოფი (2013) • ჯონ ო’კიფი / მეი-ბრიტ მოსერი / ედვარდ მოსერი (2014) • უილიამ კემპბელი / სატოსი ომურა / ტუ იუიუ (2015) • იოსინორი ოსუმი (2016) • ჯეფრი ჰოლი / მაიკლ როსბაში / მაიკლ იანგი (2017) • ჯეიმზ ელისონი / ტასუკუ ჰონჯო (2018) • უილიამ კელინი / გრეგ სემენზა / პიტერ რედკლიფი (2019) • ჰარვი ჯეიმზ ალტერი / ჩარლზ რაისი / მაიკლ ჰოუტონი (2020) • დევიდ ჯულიუსი / არდემ პატაპუტიანი (2021) • ალენ ასპე / ჯონ კლაუზერი / ანტონ ცაილინგერი (2022) • კატალინ კარიკო / დრიუ ვაისმანი (2023) • ვიქტორ ემბროსი / გერი რავკანი (2024)

მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=დრიუ_ვაისმანი&oldid=4619689“-დან