Irez a kontenajo

Treno

De Wikipedio
Treno por transportar pasajeri en Rusia.
Anciena lokomotivo tiranta vagoni qui transportas vari en Usa.

Treno esas transporto-moyeno ordinare konsistanta ek 1 o plura vehili, nomizita vagoni ed uzata por transportar pasajeri o vari, qui tiresas o pulsesas da 1 o plura vehili, nomizita lokomotivi, sur reli en ferovoyi. Tamen, existas treni konsistanta nur ek du vehili, singla ek li kun sua propra propulso-motoro. La vorto "treno" venas de anciena vorto di la Franca linguo trahiner, qua su ipsa derivis di la Latina trahere, signifikanta "pulsar, tirar".

Treni originis de anciena vagoni qui apogesis sur reli e tiresis per kavali. Pos l'invento di vaporolokomotivo en l'Unionita Rejio la yaro 1804, treni e ferovoyala sistemi rapide dissemesis tra tota la mondo. L'unesma sistemi di urbala ferovoyi e tramveturi developesis dum la fino di la 19ma yarcento por transportar granda quanto di personi en urbala regioni. L'evoluciono di dizelo-motori ed elektrala motori qui adaptesis a lokomotivi, komencinta dum l'unesma yari de la 20ma yarcento, rapide portis modernigo a ferovoyi, qui abandonis vaporomashini. Dum la yari 1960a aparis l'unesma treni di granda rapideso qui povis transportar rapide granda quanto do pasajeri per disti ne ekonomiale profitebla por aeroplani, komence en Japonia.