Papers by Düşünen Şehir Dergisi
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
İ nsan zaman ve mekânla kayıtlı bir varlıktır. Bu yüzden mekânın kısıtlayıcılığını ortadan kaldır... more İ nsan zaman ve mekânla kayıtlı bir varlıktır. Bu yüzden mekânın kısıtlayıcılığını ortadan kaldırıp yerine hayaletler ikame edişinden ötürü Kafka'nın, mektuplaşmayı gayriinsani addetmesi hiç şüphesiz beyhude değildir, 1 zira bir anlamda insani olanın aşılmasına tekabül eden teknik gelişme aynı zamanda insani olanı akamete uğratabilecek potansiyeli de haizdir. Bu yönüyle mekânın insan yaşamı açısından sahih bir habitatı ve dolayısıyla da otantik bir insani alanı (yurdu) tesis etmesi ve dahi insanı akortlayabilecek rezonan-1
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Ş ehir, insanlardan oluşur. Bir şehri imar eden de tahrip eden de insandır. İçinde yaşamak için e... more Ş ehir, insanlardan oluşur. Bir şehri imar eden de tahrip eden de insandır. İçinde yaşamak için evler inşa eder. Bir arada yaşamak için içinde bakkalı, camisi ve çeşmesi olan mahalleler kurar. Mahallede yaşayan insanlar bir kültürü, aidiyeti ve güveni paylaştıkça bu mahalleler dayanışmayla gelişir. Dayanışma ruhu sokaklardan mahallelere, mahallelerden şehre yansır. Birinin bir ihtiyacı varsa önce o sokakta bulunan eş dost sonra mahalleli koşar, yeri geldiği zaman kan bağını aratmaz. Herkesin birbirini tanıdığı, kolladığı ve yardımlaştığı bir mahalleye, bir şehre dönüşür orası. Dayanışma ruhunu hissedebileceğiniz bir mekân... Böyle bir mekân tasavvurunda zorda kaldığınızda nereye gidersiniz ya da size yardıma ilk kim koşar? Şehrin oluşturduğu dayanışma ruhu iktisadi yapısını da etkiler. Karz-ı hasen de bunlardan birisidir. Karz-ı hasen, İslam dininde karşılıksız ve faizsiz, Allah'ın rızası dışında herhangi bir menfaat beklentisi olmaksızın verilen borçtur. Bu tür bir borç, ihtiyacı olan kişilere
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
G öç; hem göç eden hem de göçü kabul edenler tarafından tehlike ve tehditlerle dolu, bilinmeyen b... more G öç; hem göç eden hem de göçü kabul edenler tarafından tehlike ve tehditlerle dolu, bilinmeyen bir dünyaya adım atmak anlamını taşır. İnsanoğlunun en temel karakteristiklerinden birini güven ve emniyet içinde olmanın arayışı oluşturur. Kendini güven ve emniyette hissetmenin yolu belirsizlikleri ortadan kaldırmaktan, bilinmeyeni bilinir hâle getirmekten, başka bir ifade ile öngörülebilir bir dünyada yaşamaktan geçer. Zira bilinmeyen, farklı ve/veya
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
F arklı coğrafyalarda, farklı toplumlara ev sahipliği yapmış, bazıları hâlâ önemini ve ihtişamını... more F arklı coğrafyalarda, farklı toplumlara ev sahipliği yapmış, bazıları hâlâ önemini ve ihtişamını koruyan, diğer bir kısmı ise meskûn olmayan ama varlığını koruyarak zamana meydan okuyan birçok kadim şehrin en az bir kaleye sahip olduğu ve çoğunlukla surlarla çevrelendiği görülür. Tarihin oldukça uzun bir döneminde şehir güvenliği yüksek bir tepeye konumlandırılmış görkemli bir kaleyle veya bütün şehri içine alan yüksek duvarlarla sağlanmıştır. Bir şehrin siyasî, askerî, ekonomik ve kültürel değeri ne denli yüksekse sahip olduğu koruyucu duvarlar o denli
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Ş ehir, zamanı ve yaşanmışlığı sokaklarında taşıyan büyülü bir mekândır. Şehir, sahnesinden geçen... more Ş ehir, zamanı ve yaşanmışlığı sokaklarında taşıyan büyülü bir mekândır. Şehir, sahnesinden geçen her insanın katkıda bulunduğu, bitmeyecek olan ortak bir eser belki de. Bu mekân; karışıklığı, karmaşıklığı, geçmişi ve geleceği bünyesinde barındıran; herkesin sahnede rol aldığı ve yerini başkasına bıraktığı canlı bir sistem olarak da yorumlanabilir. Bu açıdan bakıldığında şehri konu alan herhangi bir çalışma, şehrin var olan fiziksel
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
İ nsan'ın sakin bir "bahçe"de yaşarken tedirgin olacağı bir dünyaya hicret etmesi, onun fiziksel ... more İ nsan'ın sakin bir "bahçe"de yaşarken tedirgin olacağı bir dünyaya hicret etmesi, onun fiziksel (ontolojik) ve meta-fiziksel (epistemik-psişik) bir varlık olmasını sağlamıştır. Hem duyuş hem de biliş varlığı olan insanın, geldiği bu dünyada ilk hissettiği duygu "tedirginlik"ti. Filvaki güvensiz, "tekin" olan bir dünyaya gelmediğinin oldukça farkındaydı. Zira (Kadın-Erkek) İnsan (Âdem ve Havva); "'Ey Âdem!' dedik, 'Gerçek şu ki, bu senin ve eşinin düşmanıdır; öyleyse, dikkat edin, sizi (bu) hasbahçeden çıkarıp da seni bedbaht kılmasın.'" ayetinin farkındaydılar. Nitekim güvensizliğin ilk tecrübesini ve güvenliğin ne kadar önemli olduğunun farkındalığını insanlık Kabil'in Habil'i öldürmesiyle yaşamıştır. İnsanların sayısının artması, hem öldürücü aletlerin hem de insana ve doğaya zarar verme bilinç ve davranışlarının gelişmesine de neden olmuştur. Kendini mağaralarda koruyan insan, avcılık ve toplayıcılıkla hayatını idame ettiriyordu. Ticari hayatın başlaması-pazar merkezli-şehirleşmeyi doğurmuştur. Şehirleşmeyle birlikte devletleşme meydana gelmiştir. Devletleşme süreci insanların hem birbirinden korunmasını hem de diğer devlet ve milletlerden korunması zaruretini doğurmuştur. Diğer milletlerden korunmak için duvarlar inşa edilmiştir. Bu duvarların en meşhuru Çin Seddi duvarıdır. Devletlerin veya şehirlerin uzun
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
E min, güvenilir manasına gelir. Kalbinde korku olmayan, emniyet içinde olan, haksızlık ve hıyane... more E min, güvenilir manasına gelir. Kalbinde korku olmayan, emniyet içinde olan, haksızlık ve hıyanetten uzak olan, itimat edilen anlamındadır. Arapçada "güvenmek, korku ve endişeden emin olmak" anlamına gelen emn kökünden türeyen emânet kelimesi, hıyânetin zıddı olarak isim şeklinde kullanıldığı gibi, "güvenilir olmak" anlamında fiil olarak da kullanılmaktadır. Aynı zamanda, "güvenilen bir kişiye geçici olarak koruması için bırakılan şey" anlamına da gelir ve bu kullanım daha yaygındır.
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Güvenle her yana, yaz, kış yolculuk Kâbe'nin Rabbine etsinler kulluk! O'ndandır bu güven, O'ndan ... more Güvenle her yana, yaz, kış yolculuk Kâbe'nin Rabbine etsinler kulluk! O'ndandır bu güven, O'ndan bu bolluk." 1 I. İlafsız eman, emansız enam olmaz. Bu hakikati Kur'an-ı Kerim bize hep hatırlatır. Namaz sureleri olarak da bilinen sureler arasında yer alan Kureyş suresi bu ölümsüz hakikatle neredeyse her gün en az beş kez 1
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
İ nsan sürekli değişim yaşayan, içinde bulunduğu durumdan memnun olmayıp daha fazlasını arayan bi... more İ nsan sürekli değişim yaşayan, içinde bulunduğu durumdan memnun olmayıp daha fazlasını arayan bir varlık. Bu merak ve yetinmeme duygusu insanlığa çok farklı tecrübeler yaşatmıştır. İçinde bulunduğumuz çağda da bu arayış en üst seviyede devam ediyor. İnsanın ilk arayışı kendini güvende hissetmek için başlamıştır diyebiliriz. Hz. Âdem'in sonsuzluk arzusu ile yasak ağaca dokunmasıyla başlayan süreç dünyada da devam etmiştir. Tarihin akışına baktığımızda güvende hissetmek, emniyette olmak için hayvanların ehlileştirildiğini, taşlardan savaş aletleri yapıldığını, saldırılardan korunmak için setlerin yapıldığını, doğal afetlerden korunmak için göçler ve farklı malzemelerle yaşam alanlarının inşa edildiğini okuyoruz. 19. yüzyıla geldiğimizde ise bu güvende hissetme ihtiyacı insanoğluna belki de hayal edemeyeceği kapıları araladı. "Bilginin gücünü" keşfeden insan artık emniyetini üst boyuta taşımak istiyordu. Makineleşen üretim sistemi, aşılar, daha sağlam konutlar, teknolojik savunma aletleriyle birlikte
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
M odern kent kadim şehir karşılaştırması farklı alanlarda işin uzmanları tarafından tartışılan bi... more M odern kent kadim şehir karşılaştırması farklı alanlarda işin uzmanları tarafından tartışılan bir kavram olarak güncelliğini koruyor. Şehir; bir mekân olarak insanoğlunun dünyadaki tarihinin dünü, bugünü ve belki yarını olacak. Zira şehrin gelecekte neye dönüşeceği bir muamma. Dünün kadim şehirleri, bugünün modern kentleri, yarının megalopolisleri ya da nekropolisleri mi olacak yoksa insanoğlu üreteceği yerleşim alanlarıyla yeni bir tarih mi yazacak? Bunu bize zaman gösterecek ancak gerçek ve değişmeyecek olan ise insanın dünya hayatında huzur ve güvenliğini
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Zaman bendedir ve mekân bana emanettir… Necip Fazıl İ nsanın taşıdığı emanetle emin olması ve ima... more Zaman bendedir ve mekân bana emanettir… Necip Fazıl İ nsanın taşıdığı emanetle emin olması ve iman etmesi arasında bir ilişki olduğu muhakkak. Emanet, insanı emin yaptığı gibi insanın içinde bulunduğu zamanı ve mekânı da emin kılmasının sebebidir. Çünkü insanın muhatap olduğu emanet onun eliyle zamanda ve mekânda mücessem hâle gelerek kulluğunun belirleyici unsuru olacaktır. İnsanın dünyada emanete muhatap olması, cennette Allah'a verdiği söz, dünyaya vereceği anlamı da belirler. Emanet onun kulluğunu sağlam yapmasının da sebebi olur. Bir başka deyişle emanet onu taşıyan insanı nasıl mesul ve emin kılarsa onun muktezası olarak kurulan şehirleri de emin kılar. Çünkü insan gibi şehir de emaneti taşır. İnsanın güvenin, emanetin, huzurun ve saadetin mekânı olan cennetten bu dünyaya gönderilmesiyle emaneti taşıması arasındaki ilişki onun
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
I. "Güvenilen bir kimseye koruması için geçici olarak tevdi edilen şey" anlamına gelen Emanet ile... more I. "Güvenilen bir kimseye koruması için geçici olarak tevdi edilen şey" anlamına gelen Emanet ile "birinin yerine geçmek, birine vekâlet etmek veya birini temsil etmek" anlamına gelen Hilafet'in ortak bir özelliği var: Sahiplik, asıllık ilişkisi taşımamaları. Birine ait olan şeyi onun adına geçici bir süre için taşımak durumu emanet ve hilafet ilişkisini bize veriyor. Mevcudat ile insan arasındaki bağ bir emanet bağıdır. İnsan için her şey bir emanet hükmündedir. Emanet olmayan bir şey ise mülkiyete konu olur. Mülkiyet durumu ise mutlak manada sadece Allah'a aittir. "Semavat ve arzda olanların hepsi Allah'ın mülküdür." 1 Lehü'l Mülk olan sadece Allah'tır, Mülk Allah'ındır. İnsan ise emanetçidir. İnsanın mülk sahibi olması durumu ise mecazdır. 1 Âl-i İmrân suresi, 189.
Düşünen Şehir Dergisi, 2024
Uploads
Papers by Düşünen Şehir Dergisi