Delhi
Delhi | |
|---|---|
| Nailian a Kapitolio a teritorio ti Delhi | |
 Manipud ti ngato nga agpakanawan: Lotus a templo, Tanem ni Humayun, Connaught a Lugar, Akshardham a templo ken Ruangan ti India. | |
  Delhi Lokasion ti Delhi idiay India. | |
| Nagsasabtan: 28°36′36″N 77°13′48″E / 28.61000°N 77.23000°ENagsasabtan: 28°36′36″N 77°13′48″E / 28.61000°N 77.23000°E | |
| Pagilian | India |
| Gobierno | |
| • Teniente Gobernador | Tejendra Khanna |
| • Pangulo a Ministro | Sheila Dikshit (INC) |
| Kalawa | |
| • Pederal a distrito | 1,484.0 km2 (573.0 sq mi) |
| • Daga | 159.0 km2 (61.4 sq mi) |
| • Danum | 18.0 km2 (6.9 sq mi) |
| Kangato | 0–125 m (0–409 ft) |
| Populasion (2011 a karkulo) | |
| • Pederal a distrito | 11,007,835 |
| • Densidad | 3,886/km2 (10,065/sq mi) |
| • Metro | 16,314,838 |
| • Demonimo | Delhiite Taga-Delhi |
| Sona ti oras | UTC+5.30 (Pagalagadan nga Oras ti India) |
| Kodigo ti koreo | 110001-110098, 1100xx |
| Kodigo ti lugar | +91 11 |
| Website | delhi |
Ti Delhi (/ˈdɛli/; pannakabalikas Dillee in Hindi), ket opisial a ti Nailian a Kapitolio a Teritorio ti Delhi (NCT) a mairaman ti Indiano a kapitolio; ket isu ti maikadua a kadakkelan a metropolis ti India kalpasan ti Mumbai. Nga adda ti populasion iti 16.7 a riwriw idi 2011, ti siudad ket isu ti maikadua a kaaduan ti populasion a metropolis idiay India ken maika-8 a kaaduan ti populasion a metropolis iti lubong.[1] Ti NCT ken ti urbano a rehionna ket naikkan ti naipangpangruna a kasasaad iti Nailian a kapitolio a Rehion (NCR) babaen ti maika-69 a panagpasayaat a tignay ti 1991 iti Indiano a batay-linteg. Adda dagiti gangani a 22.2 a riwriw nga agtataeng idiay kalatakan nga urbano a lugar ti NCR, a mairaman dagiti kaarrubana a siudad tiBaghpat, Gurgaon, Sonepat, Faridabad, Ghaziabad, Noida ken Kalatakan a Noida ken mairaman pay dagiti babbabassit a kaasideganna nga ili, ken adda dagiti gangani a 22.2 a riwriw nga agtataeng[2].
Ti Delhi ket naam-ammuan a daytoy ket nagtultuloy a nataengan manipud idi maika-6 a siglo BC.[3] Iti amin a pakasaritaanna, ti Delhi ket nagserbi a kas ti kapitolio kadagiti pagarian ken imperio. Daytoy ket rinaut, nasamsamen ken nabangbangon manen kadagiti adu a beses, a naisangsangayan idi Mediebal a panawen, ken isu nga ti moderno a siudad ti Delhi ket maysa a rimpuok kadagiti adu a siudad a naiwarwaras ti ballasiw ti metropolitano a rehion. Ti Delhi ket namatpatian pay nga isu ti sitio ti Indraprastha, ti naisalaysayan a kapitolio ti Pandavas idi las-ud ti Mahabharata. Ti Delhi ket nagungar manen a kas maysa a nangruna a politikal, kultural ken komersio a siudad iti igid dagiti paglaklakuan a dalan a nagbaetan ti amianan a laud ti India ken ti Tanap ti Ganges kalpasan ti panagungar dagiti Delhi a sultanato.[4][5] Daytoy ket ibalbalayanna dagiti adu a taga-ugma ken mediebal a monumento, dagiti arkeolohiko a sitio ken dagiti tidda.
Idi 1639 AD, ti Mughal nga emperador ti Shahjahan ket nangbangon ti baro a nadidingan a siudad idiay Delhi a nagserbi daytoy a kas ti kapitolio ti Mughal nga Imperio manipud idi 1649 aginggana ti Rebelion ti 1857.[6][7] Ti Britaniko ken natiliwna ti Delhi babaen idi 1803 ken ni George V ket nagirangarang idi 1911 a ti kapitolio dagiti natengtengngel ti Britaniko a paset ti India ket ti Delhi.[8] Ti baro a kapitolio a siudad, ti New Delhi, ket nabangon idi idiay abagatn ti daan a siuda idi las-ud ti 1920 a tawtawen.[9] Idi nakagun-od ti India ti panakawayawaya manipud iti Britaniko a turay idi 1947, ti New Delhi ket nairangarang a kas ti kapitoliona ken tugaw ti gobierno.
Ti nagan a Delhi ket sagpaminsan pay a naus-usar a mangiramn kadagiti urbano a lugar idiay asideg ti NCT, ken ti panagitudo ti New Delhi, a naisanglad ti kaunegan ti metropolis. Urayno daytoy ket teknikal a na-administrado ti pederal a kappon a teritorio, ti politikal nga administrasion ti NCT ti Delhi itan ket asasideg a kapadpada ti maysa nga estado ti India nga adda ti bukodna a lehislatura, nangato a korte ken ti maysa nga ehekutibo a konsilo dagiti ministro nga indauloan babaen ti maysa a Pangulo a MInistro. Ti New Delhi ket kumaduaan nga inadministro babaen ti pederal a Gobierno ti India ken ti lokal a Gobierno tiDelhi, ken isu ti kapitolio ti NCT ti Delhi.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Habib, Irfan (1999). Ti agrariano asistema ti Mughal India, 1556–1707. Pagmalditan ti Unibersidad ti Oxford. ISBN 978-0-19-562329-1.
... Dagiti agdama a panagsukimat ti pannakailetra ti India spellings ket sinusorot para kadagiti nagan ti lugar malaksid kadagiti madmadlaw unay manipud kadagiti pannakailetra kadagiti taudanmi: isu nga basaek ti "Dehli" a saan a ti "Delhi …
- kagimongan ti Naarian nga Asiatiko (1834). "Warnakan ti Kagimongan ti Naarian nga Asiatiko iti Gran Britania ken Irlanda". Pagmalditan ti Unibersidad ti Cambridge.
... also Dehli or Dilli, not Delhi...
{{cite journal}}: Makasapul ti dakamat journal iti|journal=(tulong) - Karamchandani, L.T (1968). "India, the beautiful". Sita Publication.
... Segun kadagiti magun-od nga ebidensia ti agdama Delhi, a naipaletra idi ti Hindustani a kas ti Dehli wenno Dilli, ket nangala ti naganna manipud iti maysa nga Ari …
{{cite journal}}: Makasapul ti dakamat journal iti|journal=(tulong) - "Ti Nailian a heograpiko a warnakan iti India, Tomo 40". Kagimongan ti Nailian a Heograpiko iti India. 1994.
... Ti nagan a kadayegan anabatbati ket ti Dilli nga adda ti sabsabali a pannakabalkas a kas Dilli, Dehli, wenno Delhi …
{{cite journal}}: Makasapul ti dakamat journal iti|journal=(tulong)
- kagimongan ti Naarian nga Asiatiko (1834). "Warnakan ti Kagimongan ti Naarian nga Asiatiko iti Gran Britania ken Irlanda". Pagmalditan ti Unibersidad ti Cambridge.
- ^ "Dagiti Prospekto ti Sangalubongan nga Urbanisasion: Ti 2009 a Rebision ti Populasion a Batayan ti Datos". Nagkaykaysa a Pagpagilian. 2012. Naala idi 2 Abril 2012.
- ^ Asher, Catherine B (2000) [2000]. "Kapitulo 9:Ti Delhi a nadidingan: Panagbalbaliw dagiti Pagbeddengan". Iti James D. Tracy (ed.). City Walls. Pagmalditan ti Unibersidad ti Cambridge. pp. 247–281. ISBN 0-521-65221-9. Naala idi 1 Nobiembre 2008.
- ^ Necipoglu, Gulru (2002) [2002]. "Dagiti Epigrapo, Eskritura, ken Arkitektura ti Nasapa a Sultanato ti Delhi". Muqarnas: Ti tianwen a Makitkita a Kultura ti Islamiko a Lubong. BRILL. pp. 12–43. ISBN 90-04-12593-0. Naala idi 1 Nobiembre 2008.
- ^ Aitken, Bill (2001) [2002]. Dagiti Agsasao a Bato: Dagiti Sitio ti Sangalubongan a Tawidan ti Kultura idiay India. Eicher Goodearth Limited. ISBN 81-87780-00-2. Naala idi 1 Nobiembre 2008.
- ^ Ti Ensiklopedia Amerikana: Ti Biblioteka ti Unibersal a Pannakaammo. Vol. 8. Encyclopedia Americana Corp. 1918. p. 621. Naala idi 1 Nobiembre 2008.
- ^ Sehgal, R.L. (1998) [1998]. Slum Upgradation: Emerging Issue & Policy Implication's. Bookwell Publications. p. 97. ISBN 81-85040-18-4. Naala idi 1 Nobiembre 2008.
- ^ "Shifting pain". Times of India. 11 Disiembre 2011. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-01-27. Naala idi 18 Hunio 2012.
- ^ Vale, Lawrence J. (1992). Arkitektura, bileg, ken ti nailian kinasiasino. Unibersidad ti Yale a Pagmalditan. pp. 88–100. ISBN 978-0-415-95515-7. Naala idi 1 Nobiembre 2008.
Adu pay a mabasbasa
[urnosen | urnosen ti taudan]- Ekonomiko a Panagsukimat ti Delhi 2005–2006. Departamen ti Panagplano . Gobierno ti Nailian a Kapitolio a Teritorio ti Delhi. Naala idi 12 Pebrero 2007
- Horton, P (2002). Lonely Planet Delhi (3 nga ed.). Lonely Planet Publications. ISBN 1-86450-297-5.
- Rowe, P; Coster, P (2004). Delhi (Dagiti Nalatak a Siuda iti Lubong). World Almanac Library. ISBN 0-8368-5197-8.
- Uppat a paset dagiti serye ti Delhi (Mayo 30, 2012). "Metrocity Journal: Ti Agbalbaliw a Ladawan ti Daga ti Delhi". The Wall Street Journal.
{{cite journal}}: Makasapul ti dakamat journal iti|journal=(tulong)
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Delhi iti Wikimedia Commons