A
 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Abesedário a Latin | ||||||
| Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg |
| Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn |
| Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Uu | |
| Vv | Ww | Xx | Yy | Zz | ||
Ti A ket ti umuna a letra, kasta met umuna a bokal, iti alpabeto a Romano.
Ti langa ket umasping iti daydiay ti taga-ugma a Griego a letra nga alpa, a nagtaudanna. Ti dakkel a bersion ket buklen ti dua a nagkillo a sikigan ti trianggulo, a ti nagtengngaanna ket ballasiwen ti horisontal a barra.
Masansan a ti bassit a bersion ket dua ti kadsaaranna a porma nga |a| ken maysa a patakder a porma nga |ɑ|. Gagangay ti panangusar iti maudi iti surat ti ima, nangnangruna kadagiti panagsurat para kadagiti ubbing wenno impormal a kita ti surat kasla Comic Sans MS, kasta met ti bastardilia.
Pakasaritaan
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti kadaanan a naammuan a kapuonan ti A ket alef — umuna a letra ti alpabeto a Penisio — a nangirepresentar iti glottal stop [ʔ], ta nausar ti pagsasao a Penisio dagiti konsonante a letra laeng. Kasta met, ti kapuonan ti alef ket ngata maysa a piktograma ti ulo ti toro iti alpabeto a proto-Sinaitiko, a naimpluensiaan babaen ti dagiti heroglipiko nga Ehipsio, a nailadawan kas trianggulo nga ulo nga addaan iti dua a natayag a sara.
Idi inawat dagiti taga-ugma a Griego iti alpabeto, saanda a kasapulan ti letra a nangirepresentar iti glottal stop, isu a inadaptar da dayta simbolo tapno mangirepresentar iti bokal nga /a/, ket inawagan da ti letra iti umasping a nagan nga alfa. Kadagiti kaunaan a Griego nga inskripsion — a napetsaan iti maika-8 a siglo K.K.P. kalpasan ti Griego a Nasipnget a Panawen — ti surat ket adda iti sikiganna. Nupay kasta, iti naud-udi nga alpabeto a Griego, kaaduanna a mangirepresentar na ti moderno a porma nga A. Ngem mailasin pay laeng adu a lokal a kita, gapu iti panagpaababa ti maysa a saka, wenno gapu iti anggulo ti barra a mangballasiw dagiti saka.
Inyegda dagiti Etrusko ti alpabeto a Griego iti peninsula ti Italia, a dida binalbaliwan ti porma ti alfa. Idi inawat dagiti Romano iti alpabeto nga Etrusko tapno isurat ti pagsasao a Latin, ti resulta a porma, a nausar iti sinuratan a Latin, ket nausar idi agangay iti adu a pagsasao, agraman ti Ilokano.
| Egipsio | Proto-Sinaitiko | Proto-Kanaanito | Penisio | Lumaud a Griego | Etrusko | Latin |
|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
Dagiti dadduma pay a panagusar
[urnosen | urnosen ti taudan]- No agus-usar iti sistema a heksadesimal, ti A ket kadawyan a sipra tapno mangirepresentar iti numero 10.
- Iti alhebra, ti a, agraman ti dadduma pay a letra ti alpabeto, ket kadawyan a maus-usar tapno mangirepresentar iti maysa a bariable, nga addaan iti nadumaduma a kadawyan a kaipapanan iti nadumaduma a paset ti matematika. Idi 1637, "inimbenta [ni René Descartes] ti kombension ti panangirepresentar kadagiti di ammo kadagiti equation babaen ti x, y, ken z, ken dagiti ammo babaen ti a, b, ken c",[1] ket kadawyan pay daytoy a kombension, nangnangruna iti elementaria nga alhebra.
- Iti heometria, dagiti dadakkel a Latin a letra ket maus-usar a mangiladawan kadagiti banag, a pakairamanan dagiti paset ti linia, linia, ken rayo. Ti dakkel a letra nga A ket kadawyan met a maus-usar a kas maysa kadagiti letra tapno mangirepresentar iti anggulo iti trianggulo, ta mangirepresentar ti bassit a letra a iti bangir a kasungani ti anggulo A.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Tom Sorell, Descartes: A Very Short Introduction, (2000). New York: Oxford University Press. p. 19. Iti Ingles: "[René Descartes] invented the convention of representing unknowns in equations by x, y, and z, and knowns by a, b, and c."
 | Daytoy nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |