Sýra
Ein sýra er eitt mýl ella ein jon, sum kann avgeva eina hydron (H+). Innan fyri sýru/lút-evnafrøði samsvara bæði protonir og hydrogenjonir við H+. Ein sýra hevur eitt pH virði sum er minni enn 7.
| Samanseting | Navn | pKS-virði (25 °C) | KS-virði (25 °C) |
|---|---|---|---|
| saltsýra | HCl | -7 | 1,0 · 107 M |
| svávulsýra | H2SO4 | -3 | 1,0 · 103 M |
| salpetursýra | HNO3 | -1,3 | 20 M |
| kolsýra | H2CO3 | 3,6 | 2,5 · 10-4 M |
| fosforsýra | H3PO4 | 2,12 | 7,59 · 10-3 M |
| edikssýra | CH3COOH | 4,76 | 1,74 · 10-5 M |
Korresponderandi sýru/lútupar
[rætta | rætta wikitekst]Um ein tilvildarlig sýra, S, verður blanda saman við vatn, vil fylgjandi líkavekt innstilla seg:
Sýran S og lúturin B kallast korresponderandi sýru/lútupar. Um vit seta líkavekstlógina upp fyri reaktiónina, fáa vit:
![{\displaystyle K_{S}=K_{C}\cdot [H_{2}O]={\frac {[B]\cdot [H_{3}O^{+}]}{[S]}}}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0ee433cc70145022f6182f3a15e1e312994b19a4)
Konstanturin KS kallast styrkiskonstanturin fyri sýruna. Tá KS hevur eitt høgt virði, hevur teljarin á brøkinum eisini eitt høgt virði, sum merkir at sýran fegin vil afgeva sína proton. Tá KS hevur eitt lágt virði, hevur nevnarin á brøkinum eitt høgt virði, sum merkir at sýran ikki vil afgeva sína proton. Sterkar sýrur hava tískil høgt KS-virði, og veikar sýrur hava lágt KS-virði.
Umframt styrkiskonstanin hjá sýrum, verður eisini tosa um ein styrkiseksponent. Styrkiseksponenturin hjá sýrum, pKS, verður defineraður sum minus logaritmuna til styrkiskonstantin hjá sýruni.
pKS = -logKS
Ein sterk sýra hevur eitt lágt pKS-virði, og ein veik sýra hevur eitt høgt pKS-virði. Styrkiskonstanurin og styrkisekponenturin fyri lútum definera vit KB og pKB.
