Piran

Piran / Pirano; Piran; Pirano; Piran-Pirano
	herria
	Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Eslovenia
Eskualdea	Kostaldea-Karst
Alkatea	Peter Bossman
Izen ofiziala	Piran; Pirano
Jatorrizko izena	Piran; Pirano
Posta kodea	6330
Geografia
Koordenatuak	45°31′37″N 13°34′08″E / 45.527°N 13.569°E
Azalera	44,6 km²
Altuera	7 m
Demografia
Biztanleria	3.787 (2023ko urtarrilaren 1a); −15 (2022)
Dentsitatea	85 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia	5
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Łańcut, Acqualagna, Aquileia, Bjugn, Castel Goffredo, Indianapolis, Keszthely, Ohrid, Valletta, Venezia, Vis (en) eta Mangalia (en)
Matrikula	KP
	https://www.koper.si www.koper.si

Piran (italieraz: Pirano), Esloveniako hiria da, Kostaldea-Karst eskualdean dagoena. 2008ko erroldaren arabera 17.491 biztanle ditu, hauetatik 4.092 herrigunean. Esloveniako kostaldean dagoen hiru herrietako bat da, Piranoko badiaren ertzean kokaturik dago, Itsaso Adriatikoan, Koperretik 18 kilometro eskasera.

Etimologia

Ez da ezagutzen Piranen fundazio data, biana izena grekerazko pyrranos ("gorria") hitzetik etor liteke, eremuko lur gorriarengatik jarrita.

Hizkuntzak

Piran ofizialki elebiduna da, esloveniera eta italiera hartzen ditu bere baitan, hortik Piran-Pirano izena.

Historia

Lehen asentamentuak

Lurraldeko lehenengo biztanleak iliriarrak izan ziren. Nekazariak, ehiztariak eta arrantzaleak ziren baina pirata jokaera ere izan zuten. K.a. 178an erromatarrek konkistatu zuten eremua eta 177an villa rusticae batzuk altxatu zituzten.

Erdi Aroa

VI mendean avaroek eta eslaviarrek erromatarrak bidali egin zituzten eta VII mendean bizantziarrek Piran gotortu egin zuten. 788an frankoek konkistatu zuten eta ordutik aurrera Germaniako Erromatar Inperio Santuaren barnean egon zen.

Aro modernoa

1812an, Napoleondar Gerretan, itsasontzi frantziar eta ingelesen arteko borroka izan zen bertan. XIX mendearen bukaeran Piran Austria-hungariako Inperioaren parte bihurtu zen eta 1918an inperioa desegin ondoren Jugoslaviaren parte izan zen 1992an Esloveniak askatasuna lortu zuen arte.

Ondasun nabarmenak

San Jurgi eliza: XII mendean jadanik bazen eliza bertan baina XVII mendearen hasieran veneziar pizkundeko estiloan berria eraiki zen.
Tartini enparantza.
Sečovlje gatzagak.