Akrilonitrilo

Akrilonitrilo
Plata kemia strukturo de la Akrilonitrilo
Tridimensia strukturo de la Akrilonitrilo
Alternativa(j) nomo(j)
2-Propenonitrilo Cianoetileno Vinila cianido Cianoetileno Propenonitrilo Akrilono Karbakrilo Nitrila akrilato
Kemia formulo	C3H3N
CAS-numero-kodo	107-13-1
ChemSpider kodo	7567
PubChem-kodo	7855
Merck Index	15,122
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora likvaĵo
Molmaso	53.0626 g·mol-1
Denseco	0.81 g cm−3
Fandpunkto	−84 °C
Bolpunkto	77 °C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,3911
Ekflama temperaturo	−1 °C
Memsparka temperaturo	471 °C
Solvebleco	Akvo: 7.45 g/100ml
Mortiga dozo (LD50)	78 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Risko	R11 R23/24/25 R37/38 R41 R43 R45 R51/53
Sekureco	S9 S16 S45 S53 S61
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero F Brulema T Toksa F Brulema Xn Noca por la sano
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H225, H350, H331, H311, H301, H361, H335, H315, H318, H317, H411
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P201, P210, P280, P301+310, P330, P305+351+338, P308+313, P403+233
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Akrilonitrilo estas organika kombinaĵo komponita je tri karbonatomoj kie en la ekstremaĵoj sidas unu grupo vinila (C=C) kaj unu grupo R-C≡N . Ĝi estas senkolora volatila likvaĵo, kvankam komercaj specimenoj povas esti flavecaj pro malpuraĵoj. Ĝi estas grava unumero por la produktado de utilaj plastaĵoj tia kia la poliakrilonitrilo. Ĝi estas reakciema, toksa en etaj dozoj kaj povas spontanee eksplodi kiam ekspoziciita al flamoj. Akrilonitrila estas karcinomogenera substanco, toksa per inhalado, ingestado aŭ haŭtokontakto.

Sintezoj

Sintezo 1

• Akrilonitrilo estis unuafoje sintezita en 1893 de la franca kemiisto Charles Moureu (1863–1929) per senhidratigo de la etila-cianohidrino:

Sintezo 2

• Laŭ la Procezo Sohio, la akrilonitrilo produkteblas ekde interagado de la propileno kune kun amoniako kaj oksigeno.. 90% el produktado en la tuta mondo baziĝas sur ĉi-procezo.

Sintezo 3

• En 1940, akrilonitrilo estis sintezebla pere de aldona reakcio inter la acetileno kaj cianida acido:

${\mathsf {HC{\equiv }CH+HCN\rightarrow CH_{2}{=}CH{-}C{\equiv }N}}$

Sintezo 4

• La unua industria metodo por ĝia preparado estis per interago de la etilena oksido kaj cianida acido:

${\mathsf {C_{2}H_{4}O+HCN\rightarrow HOCH_{2}CH_{2}CN\rightarrow CH_{2}{\text{=}}CH{\text{-}}CN+H_{2}O}}$

Sintezo 5

• Oksidado de la propileno kun nitrata oksido:

4 CH2=CHCH3 + 6 NO → 4 CH2=CHCN + N2 + 6 H2O

Literaturo

• NIST Chemistry WebBook
• United States Department of Labor Arkivigite je 2017-03-29 per la retarkivo Wayback Machine
• Acrylonitrile: health effects
• World Health Organization
• Chemical Book
• Chemicalland21

Vidu ankaŭ

• Akrilamido
• Akroleino
• Akrilata acido
• Natria metakrilato
• Natria akrilato
• Nikotinamido