Перайсці да зместу

Укмярге

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Горад
Укмярге
літ.: Ukmergė
Герб Сцяг
Герб Сцяг
Краіна
Павет
Раён
Каардынаты
Першая згадка
1225
Ранейшыя назвы
Вількамір
Плошча
  • 20,45 км²
Вышыня цэнтра
64 м
Насельніцтва
  • ▲21 048 чал. (1 студзеня 2023)[1]
Часавы пояс
Паштовыя індэксы
LT-20001
Афіцыйны сайт
ukmerge.lt (літ.)
ukmerge.lt/go.php… (англ.)
Укмярге на карце Літвы
Укмярге (Літва)
Укмярге

Укмярге[2] (літ.: Ukmergė, беларуская назва — Вількамір) — горад у цэнтральнай Літве, з’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Укмяргскага раёна Вільнюскага павета.

Геаграфія

[правіць | правіць зыходнік]

Размешчаны за 60 км на паўночны захад ад Вільнюса. Колькасць насельніцтва каля 29 тыс. чалавек. Праз горад цячэ рака Швянтойі (прыток Віліі).

Гісторыя

[правіць | правіць зыходнік]

Укмярге з’яўляецца адным з самых старажытных гарадоў Літвы. Звесткі аб гарадскім замку датуюцца 1225 годам, але археалагічныя даследаванні датуюць першыя паселішчы X стагоддзем.

У XIII стагоддзі горад быў захоплены крыжакамі, але ў 1391 годзе замак быў узяты Вітаўтам. 1 верасня 1435 года тут адбылася буйная бітва, паміж войскам Жыгімонта Кейстутавіча і войскам Свідрыгайлы, якая скончылася паражэннем Свідрыгайлы. Вількамір руйнаваўся крыжакамі ў 1333, 1365, 1378, 1386 і ў 1391 гадах. Крыжацкія набегі скончыліся толькі пасля Грунвальдскай бітвы.

У XV стагоддзі тут была пабудаваная сядзіба княжацкага старосты. З 1566 года Вількамір стаў цэнтрам староства. Замак быў зруйнаваны пад час войнаў са Швецыяй. У 1792 годзе Вількамір атрымаў гарадскія правы і герб ад караля Рэчы Паспалітай Станіслава Аўгуста Панятоўскага.

У 1795 годзе горад трапіў у склад Расійскай імперыі, увайшоўшы ў склад Віленскай губерні. У 1812 годзе ў наваколлі Вількаміра адбылася бітва паміж рускім і французскім войскамі. Пад час паўстання 1830 года горад быў узяты войскам паўстанцаў на некалькі месяцаў. У 1843 годзе горад увайшоў у склад Ковенскай губерні. Жыхары горада актыўна ўдзельнічалі ў паўстанні 1863—1864 гадоў.

У 1918 годзе горад увайшоў у склад Літвы, але ў 1919 годзе ён быў заняты Чырвонай Арміяй. У 1920 годзе горад спрабавалі заняць польскія войскі, але пасля некалькіх сутычак, была заключаная дамова, якая ўсталявала мяжу паміж краінамі.

Пасля таго, як Літва ўвайшла ў склад СССР Укмярге трапіў у памежную зону, якая была акупаваная нямецкімі войскамі 22 чэрвеня 1941 года. Падчас нямецкай акупацыі ў горадзе, з дапамогай літоўскай паліцыі, былі забітыя 10 000 чалавек яўрэйскага насельніцтва горада. У 1944 годзе горад быў значна зруйнаваны ў выніку савецкіх і нямецкіх бамбардзіровак.

З 1991 года ў складзе Літоўскай Рэспублікі.

Насельніцтва

[правіць | правіць зыходнік]
Год Колькасць
1825 4 143
1837 5 275
1856 6 230
1860 7 309
1863 7 480
1889 16 559
1897 13 532 [3]
1913 16 300
1923 10 604 [3]
1959 14 880 [3]
1970 21 663 [3]
Год Колькасць
1979 26 996 [3]
1989 30 649 [3]
2001 28 753 [1]
2001 28 759 [3]
2002 28 380 [1]
2003 28 120 [1]
2004 27 732 [1]
2005 28 006 [3]
2005 27 316 [1]
2006 27 896 [3]
2006 26 768 [1]
Год Колькасць
2007 27 738 [3]
2007 26 434 [1]
2008 27 603 [3]
2008 26 108 [1]
2009 27 323 [3]
2009 25 726 [1]
2010 26 974
2010 25 141 [1]
2011 23 878 [3]
2011 24 001 [1]
2012 23 398 [3][1]
Год Колькасць
2013 22 904 [3][1]
2014 22 510 [3][1]
2015 22 244 [3][1]
2016 21 819 [3][1]
2017 21 132 [4]
2018 20 570 [5]
2019 20 396 [6]
2020 20 154 [6]
2021 21 258 [1]
2022 20 915 [6]
2023 21 048 [1]

Гарады-пабрацімы

[правіць | правіць зыходнік]

Вядомыя асобы

[правіць | правіць зыходнік]

Зноскі

[правіць | правіць зыходнік]
  1. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.
  2. ↑ Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 187-2009 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Літоўскай Рэспублікі на беларускую мову»
  3. ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с https://pop-stat.mashke.org/lithuania-cities.htm
  4. ↑ https://osp-rs.stat.gov.lt/rest_xml/data/S3R167_M3010210/?startPeriod=2017&endPeriod=2017 — State Data Agency of Lithuania. Праверана 18 лютага 2018.
  5. ↑ https://osp-rs.stat.gov.lt/rest_xml/data/S3R167_M3010210/?startPeriod=2018&endPeriod=2018 — State Data Agency of Lithuania. Праверана 2 чэрвеня 2019.
  6. ↑ а б в Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.
  7. ↑ https://kam-pod.gov.ua/nashe-misto/mista-partneri

Спасылкі

[правіць | правіць зыходнік]
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Укмярге&oldid=4832808"