Donker energie
Donker energie is denkbeeldige energie wat as knoeifaktor gebruik word om die versnellende uitbreiding van die heelal te verklaar.
Wat vandag waargeneem word is dat die heelal uitmekaar beweeg (alle hemelliggame beweeg weg van mekaar). Daar word daarna verwys as die “uitbreiding van die heelal”, of in Engels “expansion of the universe”. Daar word geglo dat hierdie uitbreiding ’n gevolg is van die Oerknal toe die heelal na bewering vanuit ’n enkele punt ontplof het ongeveer 15 miljard jaar gelede (niemand weet waar die energie vir die oerknalontploffing vandaan gekom het nie). Omdat alle materie massa besit en daarom gravitasie tot gevolg het, behoort die heelal na die oerknal stadiger uit mekaar te beweeg (vaartvermindering of “deceleration” in Engels) tot op ’n punt waar alle hemelliggame tot stilstand sal kom en dan behoort alles weer nader aan mekaar te beweeg agv die gravitasie van materie. Dit sal op die ou end tot gevolg hê dat al die hemelliggame in die heelal oor miljarde jare van nou af weer by een punt bymekaar sal kom.
As deel van die Supernova Kosmologie Projek is 42 tipe Ia supernovas in 1998 waargeneem om hierdie vaartvermindering te bepaal (LW, hulle wou nie bepaal óf daar wel ’n vaartvermindering is nie, maar bloot wát die vaartvermindering is). Daar is egter gevind dat die spoed waarmee die heelal uitbrei nie verminder nie, maar dat dit versnel. Hierdie bevinding het as ’n groot verrassing gekom en is heeltemal teenstrydig met die teorie. ’n Mededingende groep, die High-Z Supernova Soekspan, het van soortgelyke waarnemings van 14 ander supernovae berig. (Die z-simbool staan vir rooiskuif.) Meer onlangse opnames toon dat die teenstrydigheid voortduur.
Soos met donker materie, moes daar van ’n knoeifaktor gebruik gemaak word om hierdie verskynsel (dat materie in die heelal weg van mekaar beweeg en versnel in plaas van om ’n vaartvermindering te ondergaan) te verklaar.
Sien ook
[wysig | wysig bron]Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir donker energie.