Altviool
Die altviool is 'n strykinstrument en die oudste lid van die vioolfamilie. Dit het in ongeveer 1530 ontstaan. Hierdie familie sluit ook die viool en tjello in.
Die instrument
[wysig | wysig bron]Die altviool is ietwat groter as die viool en 'n mens kry gewoonlik drie groottes: 15", 16" en 17". Die mees algemene grootte is die 16" altviool. Waar 'n standaardviool 35 cm lank is, wissel die grootte van die altviool na gelang van die speler se voorkeur en handgrootte. Professionele spelers verkies soms die groter altviole om 'n dieper en meer resonante klank voort te bring. Die altviool het, soos meeste ander strykinstrumente, vier snare en soos die tjello is dit in die volgende volgorde van laagste tot hoogste gestem: c-g-d'-a'.
Die altviool speel 'n belangrike rol in die standaard simfonieorkes, asook in die stryktrio, strykkwartet en ander kamermusiekkombinasies. In die orkes kan die altviool enkele rolle vervul. Dit kan solopassasies speel, die tjello's se basstem ondersteun, as harmoniese aanvulling of as teenstem dien. In elke geval moet die altviolis presies weet hoe om die toon van die instrument aan te pas.
Repertorium
[wysig | wysig bron]Verskillende komponiste het altviool gespeel, waaronder Bach, Beethoven, Mozart, Joseph Haydn, Mendelssohn, Paganini, Dvořák, Britten en Hindemith. Weinig musiek is aanvanklik vir die altviool geskryf, aangesien dit slegs as 'n aanvullende instrument beskou is. Later het dit egter verander en het veel meer komponiste daarvoor begin skryf. In die Barok is noemenswaardige werke dié van Telemann (Altvioolkonsert in G majeur) en J.S. Bach (Brandenburgkonsert no. 6).
In die Klassieke tydperk het die repertorium vinnig uitgebrei. Karl Stamitz, Hoffmeister, Dittersdorf, Pleyel, Vanhal en Rolla het almal indrukwekkende werke vir die instrument geskryf. Mozart, self 'n altvioolspeler, het twee baanbrekende werke vir die instrument geskryf, eerstens die Kegelstatt Trio vir altviool, klarinet en klavier en tweedens die Sinfonia Concertante vir viool en altviool saam met orkes. Sy duo's vir viool en altviool het ook tot die repertorium bygedra.
In die 19e eeu het Carl Maria von Weber en Johann Nepomuk Hummel vir die altviool geskryf (concertantes). Paganini het Hector Berlioz om 'n altvioolkonsert gevra, maar was nie tevrede met die eindresultaat nie: Harold en Italie. Volgens Paganini was dit nie konsertagtig genoeg nie, maar eerder 'n simfonie waar die altviool 'n belangrike rol speel. Brahms het sy Opus 120 klarinetsonates self vir die altviool verwerk (met oorreding van Joseph Joachim) en Schumann het ook enkele werke vir die kombinasie klarinet en altviool geskryf. Vir dieselfde kombinasie het Max Bruch 'n volwaardige konsert vir sy seun geskryf.
Die 20ste eeu het 'n verandering vir die altvioolrepertorium teweeggebring. Vele komponiste het groot en belangrike werke vir die instrument geskryf. Sjostakowitsj, Hindemith, Britten, Milhaud, Reger, Martinu en Bártók was van dié komponiste. Virtuose spelers het ook in hierdie tyd na vore getree (daarom die meer uitdagende werke) waaronder Lionel Tertis, Paul Hindemith en William Primrose.
Uitvoering
[wysig | wysig bron]Dit het lank geneem vir spelers en komponiste om die komplekse klank van die altviool te ontdek. Sekere tekortkominge van die instrument, soos die feit dat dit moeilik uitstaan bo die oorweldigende klank van 'n orkes of vleuelklavier, veroorsaak dat die gewildheid daarvan nie by dié van die viool en tjello kom nie. Daar is egter 'n uniekheid aan die instrument se klank en vermoëns wat dit nie net onmisbaar in die orkes maak nie, maar ook bydrae tot die voortbrenging van die mooiste, melankoliese klanke.
