Waddenzee
| Waddenzee | |
|
| |
|---|---|
| De Waddenzee met de landsgrenzen. | |
| Land |  Nederland  Duitsland  Denemarken
|
| UNESCO-regio | Europa & Noord-Amerika |
| Eigenschappen | |
| Werelderfgoed sinds | 2009 (in 2014 uitgebreid) |
| Status | Niet bedreigd |
| Type | Natuur |
| Meer informatie | UNESCO |
| Werelderfgoedlijst van UNESCO | |
De Waddenzee is een zee. Het ligt tussen de Noordzee en de Waddeneilanden in het noorden en het vaste land van Nederland, Duitsland en Denemarken in het zuiden. De zee strekt zich uit van het Deense Esbjerg tot het Nederlandse Den Helder. Voordat de Afsluitdijk er was werd de Zuiderzee ook meegerekend tot de Waddenzee. De zee wordt alleen onderbroken door de Hindenburgdamm bij het Duitse eiland Sylt. Ook staat de Waddenzee op de lijst van UNESCO Werelderfgoed sinds 2009 en is in 2014 uitgebreid. De Waddenzee is vooral belangrijk voor Recreatie en Visserij, maar ook voor Aardgas. Het is bekend om de vele vogels. Vooral in het Nederlandse deel wordt veel aardgas gewonnen door de Nederlandse Aardolie Maatschappij. In 1981 is de Waddenzee toegevoegd aan de provincies Noord-Holland, Friesland en Groningen. In 1986 werd de Waddenzee verdeeld in gemeentes.
Het is tevens een Natura 2000 gebied (nummer 1). Zie ook Waddenzee (Natura 2000)
Geschiedenis
De Waddenzee is ontstaan tijdens de laatste ijstijd, dit is ruim 18.000 jaar geleden. De Waddenzee en een groot deel van de Noordzee lagen toen droog. Het water stond toen vele meters lager dan tegenwoordig. Na de ijstijd gingen het ijs smelten doordat het warmer werd. 7000 jaar geleden kreeg de Waddenzee ongeveer dezelfde kust als tegenwoordig. Door sediment en zand wat door de zee werd meegenomen ontstond wad. Langs de Duitse Bocht en de kust van Nederland en Vlaanderen werd het neergelegd. In de Noordzee werd het weer door vervoerd, maar in de Waddenzee bleef het liggen. Dit kennen we nu als wad, zo is de zee ook aan zijn naam gekomen. Op sommige plekken stapelde het zand zich maar op en er ontstonden eilanden. Deze eilanden liggen bijna allemaal aan de rand van de zee, de Waddeneilanden.
Op de Waddenzee wordt al eeuwenlang gevist, vooral op oesters. Deze oesters werden gevangen via een slikslee, dit is een slee maar dan voor op het wad. Zo bleven de boten niet vast zitten in het wad. Eeuwenlang stond de Waddenzee rechtstreeks in verbinding met de Zuiderzee. In 1932 veranderde dit door de komst van de Afsluitdijk. De Zuiderzee werd toen van de Waddenzee gescheiden en veranderde in het IJsselmeer en later ook het Markermeer. Bij het ontwerpen van de Zuiderzeewerken was er ook een plan om het Nederlandse deel van de Waddenzee te gaan inpolderen, maar omdat dit te duur was is dit niet doorgegaan.
In 2009 werden het Nederlandse en Duitse deel van de Waddenzee werelderfgoed, in 2014 werd het Deense deel ook werelderfgoed.
Beschermd gebied
De Waddenzee is een beschermd gebied, maar geen nationaal park. De Waddenzee is op vele plekken ondiep en het water van de zee is warm. Hierdoor leven er vele soorten planten en dieren in de Waddenzee. In de Waddenzee komen alleen al 250 verschillende soorten planten voor. Vóór 1932 kwam er zeegras in de Waddenzee voor. Na de aanleg van de Afsluitdijk is dit bijna helemaal verdwenen, maar tegenwoordig komt dit weer terug doordat het zeegras wordt uitgezaaid.
De Waddenzee wordt beschermd door de organisatie Natuurmonumenten en door de UNESCO. Nationaal Park Schiermonnikoog en Nationaal Park Duinen van Texel zijn twee nationale parken op de waddeneilanden. Het Duitse deel van de Waddenzee is een natuurreservaat.
In de Waddenzee komen veel dieren voor zoals garnalen en zeehonden maar de zeehond is hier het bekendste van. In de Waddenzee komen er twee soorten zeehonden voor, de Grijze zeehond en de Gewone zeehond. Vroeger werd er op deze dieren gejaagd, maar nu zijn ze door de wet beschermd. In 1988 brak een virus uit, waardoor veel zeehonden zijn overleden. Ook het boren naar aardgas en olie hebben hier niet bij geholpen. Sinds de jaren 80 neemt het aantal zeehonden toe. Daarnaast komen in de Waddenzee veel vogels voor, wadvogels. Meeuwen, sterns, steltlopers, lepelaars, eenden en ganzen zijn hier voorbeelden van.
Lees ook
- Waddeneilanden
- Nederland en Portaal:Nederland
- Duitsland en Portaal:Duitsland
- Denemarken en Portaal:Denemarken
| Werelderfgoed in Nederland | |||
|---|---|---|---|
| Grachtengordel van Amsterdam - Droogmakkerij De Beemster - Ir. D.F. Wouda-gemaal te Lemmer - Stelling van Amsterdam - Molens bij Kinderdijk-Elshout - Rietveld Schröderhuis te Utrecht - Schokland en Omgeving - Van Nellefabriek te Rotterdam - Historische binnenstad van Willemstad te Curaçao - Waddenzee - Koloniën van Weldadigheid - Nieuwe Hollandse Waterlinie - Neder-Germaanse limes | |||