Aller au contenu

francès

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : Francès, francés.

Etimolodjeye

[candjî]

Loukîz a : « Francès »; les sinses especiås di l' addjectif (contin, fir d' awè çk' on a) vinèt metans d' on sintimint des revinteus lidjwès del Binamêye revolucion k' ont veyou voltî les Francès abroker sol Principåté e 1795.

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
francès

francès omrin (cåzu todi singulî)

  1. (lingaedje) lingaedje d' oyi djåzé pal Coû d' France a Paris, et did la ki s' a spårdou totavå, mins k' on cåzéve sovint a costé di s' lingaedje coinrece.
    • Li walon n' manceye rén : i pout viker a costé do francès.
    • Po s’ diner des airs di nôblesse,
      I dvizèt l’ francès, les båbôs ! Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.49, “Ji vous, ji n’pous” (fråze rifondowe).
    • Avouwez k' el walon est cwand minme pus riyåve k' el francès. Christian Quinet (fråze rifondowe).
    • I vos spotche li francès come les cwate rowes d' on rododo tcherdjî d' fumî. Arthur Masson (fråze rifondowe).

Parintaedje

[candjî]

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Ratournaedjes

[candjî]
lingaedje oficir del France

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin francès
femrin francesse francesses

francès omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

  1. del France.
    • L' Armêye francesse.
    • Les eleccions amon nos vijhéns francès laiynut ene mwaijhe gosse el boke, avou on Le Pen a l' aschate a droete, k' a parvinou a-z assaetchî dabôrd 20 åcint des vôteus. Charles Massaux (fråze rifondowe).
  2. do francès.
    • L' academeye francesse'
    • On n' dit pus waire «kiminålté francesse di Beldjike».
  3. (purade eployî come addjectif sudjetrece) schapé, foû di spexheur, fir, binåjhe.
    • Dj’ avans rtoutchî des contribucions; dj’ estans francès.
    • Les sorets, c' esteut tofer nosse soper do semdi; ene boune tåte di boure, deus troes pele-et-s'-magne: on-z esteut francès Joseph Selvais (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. Walonreye francesse

Ratournaedjes

[candjî]
a vey avou l' lingaedje u les djins del France.
tout binåjhe d' awè çou k' il a