djin
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén « gentem » (minme sinse)
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /d͡ʒɛ̃/ /d͡ʒã/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /d͡ʒɛ̃/ aschoûtez lu
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
djin | djins |
djin femrin
- ome u cmere, di tolminme kéne ådje.
- On cwirt ene djin po li scretariat.
- L' ouxh po-z î passer ene djin, bén sovint, on l' fijheut e ç' plaece la — Motlî Pierret so les måjhons a Longuiè (fråze rifondowe).
- kimere.
- C' est ene djin k' a stî målureuse e s' manaedje.
- C' esteut ene bele djin cwand elle esteut djonne.
- Elle esteut bén coraedjeuse, nosse pitite djin.
- pluriyal tos les omes et les femes d' ene metowe societé.
- C' est des bråves djins.
- Les djins sont bén sots.
- pluriyal parints, soçons.
- li ci (cene) ki dmeure ene sadju.
- C' est ene djin do viyaedje.
- On payis avou 20 miyons d' djins.
- C' est tos viyaedjes k' ont-st evoyî leus djins e l' Amerike.
Piceures di croejhete
[candjî]L' addjectif atribut di "djins" (pluriyal) est omrin.
- Les djins estént contins
- Les djins sont bén sots.
- Gn a djaenisse et djaenisse: gn a des djins ki sont tot djaenes et des cis ki n' ont rén (ramexhné pa L. Remacle).
Ratourneures
[candjî]- mes djins
- mete a djin u: mete avå les djins : fé abitouwer on novea-vnou ås djins do payis k' i vike avou zels. F. intégrer.
- metaedje° a djin.
- a djin u: a môde di djin
- on n’ rimete nén djin a biesse
- i fåt prinde li tins come i vént u: i fåt prinde li tins come i vént et les djins po çk' i sont : i n' fåt pont s' fé d' bîle cwand åk ni va nén vite assez, u cwand ene sakî vos fwait des niches.
- les djins d' nos djins : nos parints et les parints d' nos parints, et leus soçons.
Mots d’ aplacaedje
[candjî]- grande djin
- pititès djins : les djins ki n' sont nén ritches, les djins do peupe. F. gens modestes.
- hôtès djins : les djins ki sont ritches et pouxhants F. notables, figures importantes, nantis.
- Dès fwért hôtès djins vinît d’bin lon po l’rèscontrer, minme li royinne di Saba, qu’èsteût fwért acmiyetante, acora avou totes sès djins — Georges Ghys.
- abondroets des djins; abondroets del djin : droets di tolminme kén ome u kéne feme sol daegn. F. droits de l'homme. Ingl. human rights.
- Riclamaedje des abondroets des djins e tos tchamps payis u: Declaråcion univiersele des droets del djin : papî scrît pås Revinteus francès d' 1789, a pårti del Declaråcion d' Indepindance des Estats-Unis rexhowe sacwants anêyes pus timpe; et poy riscrît et adopté påzè Nåcions Uneyes. F. Déclaration universelle des droits de l'homme.
- belès djins : li famile di si feme, di si ome. F. belle-famille.
- djins d' ouy
- djins d' adon
- djin d’ cwè
- djin dal veye
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]ome u cmere, di tolminme kéne ådje
Etimolodjeye
[candjî]Loukîz a : « djén »
Sustantif
[candjî]djin omrin
- djén.