Écu
Thuật ngữ écu (phát âm tiếng Pháp: [eky]), được dùng để chỉ một trong số các đồng xu của Pháp.[1] Đồng écu đầu tiên là đồng tiền bằng vàng (écu d'or) được đúc dưới triều đại Louis IX của Pháp, vào năm 1266. Giá trị của đồng écu thay đổi đáng kể theo thời gian, và đồng xu được đức bằng bạc (được gọi là écu d'argent) cũng được phát hành.
Écu (từ tiếng Latinh: scutum) có nghĩa là cái khiên, và đồng xu được gọi như vậy vì thiết kế của nó có quốc huy Pháp. Từ này có liên quan đến Tiếng Catalunya escut, tiếng Ý scudo hoặc tiếng Bồ Đào Nha escudo. Trong tiếng Anh, écu thường được gọi là crown (vương miện).[2]
Lịch sử
[sửa | sửa mã nguồn]Nguồn gốc
[sửa | sửa mã nguồn]Khi Louis IX lên ngôi, Vương quốc Pháp của Nhà Bourbon vẫn còn sử dụng các loại xu bạc denier có kích thước nhỏ, vốn đã được lưu hành từ thời Charlemagne. Vào thời điểm đó, các vị vua Pháp đã cấp quyền đúc tiền xu cho nhiều quý tộc và giám mục trong lãnh thổ của mình, vì thế mà đồng tiền do hoàng gia đúc phải cạnh tranh với các loại tiền do các Bá quốc, Công quốc hay Giáo phận đúc. Cộng hòa Venice và Florence đã tiên phong trong việc đúc ra các xu bạc và vàng lớn hơn để thúc đẩy thương mại, cho nên đến năm 1266, Vua Louis IX của Pháp đã tìm kiếm lợi thế cho việc đúc tiền của hoàng gia bằng cách cho đúc đồng xu écu.[3]
Écu d'or bằng vàng của Louis IX với mặt trước là chiếc khiên, quốc huy và biểu tượng cho các vị vua Pháp vào thời điểm đó, những đồng tiền vàng này được định giá gấp 10 lần bạc, đây bị xem là một tỷ giá phi thực tế mà Edward III của Anh đã cố gắng sử dụng, nhưng không thành công. Vì thế mà các đồng Écu vàng của Pháp cũng không thành công, nhưng những xu Écu bạc thì lại rất thành công, vì thế mà những vị vua kế vị ông sau này đã ngừng đúc xu vàng.[4]
Écu d'or
[sửa | sửa mã nguồn]Philippe IV của Pháp đã giới thiệu lại tiền xu đúc bằng vàng ở Vương quốc Pháp vào năm 1296 và bắt đầu một chuỗi các loại xu vàng được thiết kế lộng lẫy nhưng được thay đổi nhanh chóng. Những đồng tiền này thường được đặt tên theo hình ảnh ở mặt sau xu, và đồng xu écu à la chaise mà Philippe VI của Pháp phát hành vào năm 1337 cho thấy một chiếc khiên với quốc huy của các vị vua của Pháp bên cạnh vị vua đang ngồi. Philip VI đã chi một lượng lớn những đồng tiền này để trợ cấp cho các đồng minh của mình ở Hà Lan khi bắt đầu Chiến tranh Trăm năm, và đồng xu này đã được sao chép rộng rãi ở Hà Lan.[5]
Louis Bạc hoặc écu 1641
[sửa | sửa mã nguồn]Écu Bạc 1726
[sửa | sửa mã nguồn]Cách mạng Pháp
[sửa | sửa mã nguồn]Tham khảo trong tiểu thuyết
[sửa | sửa mã nguồn]Bá tước Monte Cristo (Penguin Classics - của Alexandre Dumas - do Robin Buss chuyển thể) "Các nhà đầu cơ đã giàu hơn tám trăm nghìn écus." (Trang 179)
Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ R. L. in Palgrave, Robert Harry Inglis, ed. (1901). Dictionary of political economy, Volume 1. London: Macmillan. OCLC 562733020.
- ^ Ede, James (1808). A View of the Gold and Silver Coins of All Nations (ấn bản thứ 2). London: J. M. Richardson.
- ^ Coins In History, John Porteous, page 89.
- ^ Coins In History, John Porteous, page 93
- ^ Coins of Medieval Europe, Philip Grierson, pages 143, 159, and 176