Kaolin

Kaolin (Xitoyning Szyansi provinsiyasidagi joy nomidan) — oq rangli gil, asosan, kaolinitsan tashkil topgan. Vulkanizm bilan bogʻliq boʻlgan granit, gneys, slanets va b. tarkibida dala shpatlari boʻlgan togʻ jinslarining nurashidan yoki gidrotermal oʻzgarishidan hosil boʻladi (birlamchi Kaolin). Kvars va b. oʻzgarmagan minerallar bilan aralashgan holda uchraydi. Birlamchi Kaolin yuvilib, turgʻun suv qavzalarida qum orasida mayin dispers gil choʻkindilaridan iborat qatlam, linza shakllarini hosil qilsa, undagi Kaolin ikkilamchi Kaolin deyiladi. Yer yuzasiga yaqin yotuvchi Kaolin ochiq usulda qazib olinadi, keyin boyitiladi. Kaolin qogʻoz, chinni, fayans, kimyo, rezina sanoatida, oʻtga chidamli buyumlar va izolyatorlar tayyorlashda ishlatiladi. Kaolinning jahondagi resurslari 20 mlrd. t chamasida, shuning yarmiga yaqini AQShda. Kaolin konlari Ukraina, Kavkaz, Uralda, Oʻzbekistonda Ohangaron, Suvqaytdi, Qarnob, Quvasoy, Ovminzatogʻ, Oltintogʻda bor.