Eston tili

Eston tili
Milliy nomi	eesti keel
Mamlakatlar	Estoniya
Soʻzlashuvchilarning umumiy soni	1200000
Turkumlanishi
Til oilasi	Fin-ugor tillari
Alifbosi	Lotin
Til kodlari
ISO 639-1	et
ISO 639-2	est
ISO 639-3	est

Eston tili (eesti keel) — fin-ugor tillari oilasi tarkibidagi boltiqboʻyi-fin guruhiga mansub til; asosan, Estoniyada, qisman RF, Shvetsiya, AQSH, Kanada, Avstraliya va boshqalar mamlakatlarda tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 1,1 mln. kishidan ortiqroq (jumladan, Estoniyada 970 ming kishidan ortiq, Rossiya Federatsiyasida — 46 ming, Shvetsiya — 25 ming, AQSH — 25 ming, Kanada — 25 ming, Avstraliya — 6 ming). Quyidagi lahja guruhlari bor: shim. eston (orol lahjasi, gʻarbiy, oʻrta gʻarbiy va sharqiy shevalar), jan. eston (mulk, tartu, virus lahjalari) va shim.sharqiy soqilboʻyi lahjasi. Boshqa boltiqboʻyifin tillaridan farqli ravishda Eston tilida barcha choʻziq unlilar, diftonglar, undoshlar hamda undosh qoʻshilmalaridagi choʻziqlik darajalarining almashinib kelishi kuzatiladi. Birinchi boʻgʻindagi urgʻu — asosiy, uchinchi boʻgʻindagi urgʻu esa ikkinchi darajali hisoblanadi. Barcha unlilar va diftonglar soʻzning birinchi boʻgʻinida bemalol qoʻllanadi, boshqa boʻgʻinlarda esa ayrim unlilar (diftonglar)gina qoʻllana oladi. Eston tilining morfologik qurilishi flektivagglyutinativ xususiyatga ega.

Eston tilidagi dastlabki yozma materiallar 13-asrga mansub boʻlsada, nisbatan kattaroq matnlar 16-asr boshlaridan maʼlum. Bosma kitob 1535-yilda paydo boʻlgan. 16-asrda shim. eston va jan. eston lahjalari asosida 2 ta adabiy til, 19-asr dan boshlab barcha hududlarda shim. eston adabiy tili qoʻllana boshlagan. 19-asrning 2-yarmidan yagona adabiy til shakllana boshlab, uning meʼyorlari 20-asrning 1-yarmidagina barqarorlashdi. Yozuvi lotin grafikasi asosida.