Архангельск өлкәсе

Архангельск өлкәсе
Байрак	Илтамга[d]
Нигезләнү датасы	23 сентябрь 1937
Гимн	Архангельск өлкәсе гимны[d]
Дөнья кисәге	Европа
Дәүләт	Россия
Башкала	Архангельск
Административ-территориаль берәмлек	Россия
Сәгать поясы	MSD һәм Европа/Мәскәү[d]
Геомәгълүматлар	Data:Russia/Arkhangelsk Oblast.map
Хөкүмәт башлыгы	Орлов, Игорь Анатольевич[d]
Канунбирү органы	Архангельское областное Собрание депутатов[d]
Халык саны	998 072 (2024)
Административ бүленеше	Мезенский район[d], Лешуконский район[d], Пинежский район[d], Приморски районы[d], Онежский район[d], Холмогоры районы[d], Плесецк районы, Каргопольский район[d], Няндомский район[d], Коношский район[d], Виноградовский район[d], Шенкурский район[d], Вельск районы, Устьянский район[d], Верхнетоемский район[d], Красноборский район[d], Котласский район[d], Ленский район[d], Вилегодский район[d], Городской округ Архангельск[d], Муниципальное образование «Коряжма»[d], Городской округ Котлас[d], Муниципальное образование «Мирный»[d], Яңа Җир, Новодвинск (городской округ)[d], Муниципальное образование «Северодвинск»[d], Городской округ «Город Нарьян-Мар»[d], Котып аръягы районы һәм Ненец автономияле округы
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	77 метр
Нәрсә белән чиктәш	Ненец автономияле округы, Коми Республикасы, Киров өлкәсе, Вологда өлкәсе, Карелия һәм Мурманск өлкәсе
Алыштырган	Северная область[d]
Кулланылган тел	ненец теле
Бүләкләр
Мәйдан	587 400 км²
Рәсми веб-сайт	dvinaland.ru​(рус.)
Тематик география	география Архангельской области[d]
Һәйкәлләр исемлеге	список памятников культурного наследия Архангельской области[d]
Феноменның икътисады	экономика Архангельской области[d]
Номер тамгасы коды	29
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Архангельск өлкәсе Викиҗыентыкта

Арха́нгельск өлкәсе — Россиянең төньяк Европа өлешендә урнашкан өлкә. Өлкә составына Ненец автономияле округы керә.

Өлкә үзәге – Архангельск каласы.

География

Чиктәшлек

Як	Россия субъекты
Көнбатыш	Карелия
Көньяк-көнбатыш	Вологда өлкәсе, Киров өлкәсе
Көньяк-көнчыгыш	Коми Республикасы
Төньяк-көнчыгыш	Төмән өлкәсе (Ямал-Ненец автономияле округы)

Архангельск өлкәсе Көнбатыш Европа тигезлегенең төньягында урнаша. Ак, Баренц һәм Кара дингезләре белән юыла.

Архангельск өлкәсе территориясендә Россия, Европа һәм Евразияның кырый төньяк ноктасы — Флигели борыны һәм Европаның кырый көнчыгыш ноктасы — Флиссингский борыны урнаша. Өлкәнең мәйданы — 589 913 км²; мәйдан буенча Европа өлешендәге иң зур Россия субъекты һәм Европада иң зур провинция.

Архипелаглар һәм утраулар

• Франц-Иосиф Җире
• Яңа Җир
• Колгуев утравы
• Соловец утраулары
• Виктория утравы

Климат

Климат — уртача континенталь, төньяк-көнбатышта — диңгез климаты, төньяк-көнчыгышта — субарктик климат, Яңа Җирдә — арктик климат. Гыйнварның урта температурасы — -12...-18 °C, июльнең урта температурасы — +8…+17 °C. Уртача еллык явым-төшем күләме — 300-550 мм.

Торак пункт	Абсолют минимумы, °C	Иң салкын айның температаурасы, °C	Иң салкыны өч айның температаурасы, °C	Еллык уртача температурасы, °C	Иң җылы айның температурасы, °C	Иң җылы өч айның температурасы, °C	Абсолют максимумы, °C	Уртача еллык явым-төшем күләме, мм
Архангельск	−45,2	−12,8	−11,3	1,3	16,3	14,1	34,4	607
Канин Нос	−32,8	−9,0	−8,1	−0,5	9,0	7,9	30,0	436
Койнас	−52,2	−16,3	−14,5	−0,3	16,3	13,8	36,0	581
Котлас	−47,1	−13,0	−11,6	2,0	17,6	15,5	35,5	576
Малые Кармакулы	−39,0	−14,6	−13,2	−4,5	7,1	5,9	28,3	333
Нарьян-Мар	−47,6	−17,0	−15,9	−3,0	13,5	10,9	33,9	504
Онега	−42,5	−11,4	−10,1	2,2	16,9	14,8	35,8	617

Гидрография

Төп елгалар — Төньяк Двина, Онега, Мезень, Печора. Өлкәдә ~2 500 күл бар; иң зур күлләре — Лача, Кенозеро, Кожозеро.

Үсемлекләр һәм хайваннар дөньясы

Архангельск өлкәсе күбесенчә тайга һәм тундра зонасына керә; Франц-Иосиф Җире, Яңа Җир һәм Виктория утравы арктик чүлләре зонасына керә.

Административ бүленеш

Шәһәр округлары

Шәһәр округы	Халык (2006)	Мәркәзе
Архангельск	355 813	Архангельск
Коряжма	42 831	Коряжма
Котлас	72 694	Котлас
Мирный	36 935	Мирный
Новая Земля	2 724	Белушья Губа
Новодвинск	42 537	Новодвинск
Няндома	22 124	Няндома
Северодвинск	197 135	Северодвинск

Муниципаль районнары

№	Муниципаль берәмлек	Халык (2011)	Административ үзәк	Райцентрның халык саны (2011)
1	Вельск муниципаль районы	54 611	Вельск шәһәре	23 820
2	Верхнетоемск муниципаль районы	16 955	Верхняя Тойма	3940 (2002)
3	Вилегодск муниципаль районы	11 095	Ильинско-Подомское	2973 (2002)
5692

Торак пунктлар

Архангельск ↘350 368 Северодвинск ↘187 284 Котлас ↗60 532 Новодвинск ↘39 613 Коряжма ↘38 006 Мирный ↗31 370 Вельск ↘23 126 Нарьян-Мар ↗23 390 Няндома ↘21 072 Онега ↘20 284

Вычегодский ↘12 884 Коноша ↘11 509 Плесецк ↘10 486 Каргополь ↘10 056 Октябрьский ↘9096 Савинский ↘7212 Искателей ↗7088 Березник ↘5665 Кулой Н/Д Шенкурск ↘5161

Өлкәдә туганнар

• Федор Абрамов (1920—1983) — рус язучысы;
• Николай Кузнецов (1904—1974)
• Фирс Шишигин (1908—1985) — режиссер, СССРның халык артисты.
• Константин Бурков (1906—1964) ветеран;
• Михаил Ломоносов (1711—1765) - химик һәм физик.

Сылтамалар

	Викиҗыентыктагы медиафайллар?

• Администрациянең рәсми сайты 2008 елның 13 сентябрь көнендә архивланган. (рус.)
• Архангельск өлкәсе кануннары (рус.)