Анклав

Анклав

Анклав Викиҗыентыкта

C – A дәүләтенең анклавы. Ул B дәүләтенең эксклавы хисаплана

Көньяк Африка Республикасы эчендә – Лесото

Анкла́в (лат. inclavatus ― „ябылган“ яки „бикләнгән“) ― дәүләтнең тулысынча башка дәүләт территориясе белән әйләндереп алынган бер өлеше. Кайсы да булса дәүләтнең башка (бер) ил белән тулысынча уратып алынган өлеше тулы анклав дип атала. Территория төшенчәсе коры җир территориясен дә, территориаль суларны да үз эченә ала.

Дәүләтләргә анклав төшенчәсе икенче (бер) ил белән тулысынча чолгап алынган һәм диңгезгә чыгу юлы булмаган очракта гына кулланыла. Бу очракта «эксклав» төшенчәсе бөтенләй кулланылмый. Мондый дәүләтләр өчәү: Италия эчендә Ватикан һәм Сан-Марино, Көньяк Африка Республикасы эчендә – Лесото. Италия эчендә территориясе-анклавы булган Мальта ордены шулай ук дәүләтчелекнең берничә билгесенә ия.

Ярыманкла́в ― дәүләтнең коры җирдә башка дәүләтнең территориясе белән әйләндереп алынган, ләкин диңгезгә чыгу юлы булган өлеше. Бу төр анклавлар шулай ук яр буе анклавлары дип атала. Ярыманклав дәүләтләргә мисаллар – Малайзия һәм Көньяк Кытай диңгезе белән уратылган Бруней, шулай ук Испания һәм Атлантик океан белән уратып алынган Португалия. Мальта территориясендәге Мальта орденына караучы Сант-Анджело фортының бер өлеше шулай ук ярыманклав. Төп территориясе ярыманклавтан читтә урнашкан дәүләтләрдә ярыманклавлар территориясе ярымэксклав дип атала. Мондый ярыманклав (ярымэксклав) диңгез һәм башка берничә ил белән әйләндереп алынырга мөмкин.

Анклавларга мисаллар

• Ватикан (Италия эчендәге анклав)
• Сан-Марино (Италия эчендәге анклав)
• Лесото (КАР эчендәге анклав)
• Бруней (Малайзия белән уратылган ярыманклав)
• Көнчыгыш Тимор (Индонезия белән уратылган ярыманклав)
• Гамбия (Сенегал белән уратылган ярыманклав)
• Монако (Франция белән уратылган ярыманклав)
• Португалия (Испания белән уратылган ярыманклав)
• Дания (Алмания белән уратылган ярыманклав, Швеция белән диңгез аера)
• Канада (АКШ белән уратылган ярыманклав, Гренландия (Дания), Сен-Пьер һәм Микелон (Франция) белән диңгез аера)
• Катар (Согуд Гарәбстаны белән уратылган ярыманклав, Бахрейн һәм БГӘ белән диңгез аера)
• Көньяк Корея (КХДР белән ярыманклав, Япония белән диңгез аера)
• Папуа — Яңа Гвинея (Индонезия белән уратылган ярыманклав, Австралия һәм Сөләйман утраулары белән диңгез аера)
• Доминикан Җөмһүрияте – Гаити (үзара ярыманклав)
• Ирландия – Бөекбритания (Франция белән диңгез аера, үзара ярыманклав)

Сылтамалар

• Evgeny Vinokurov. Papers on Enclaves and Exclave(ингл.)

Моны да карагыз

• Эксклав