İ
İ (i) (tat. lat. Noqtalı İ(үле сылтама)) — латин әлифбасының хәрефе, татар латин әлифбасында унөченче. "İ i" хәрефе татар кирилл әлифбасының "И и" хәрефенә туры килә, "İ" транскрипциядә [ий] авазына туры килә, шуңа күрә татар латиницада "İ i" хәрефтән соң "й"-"y" хәрефе язылмый, "ия", "ие", "ию" диграфлары "iä", "ie", "iü" диграфларына әверелә, мәсәлән киен - kien , тиеш - tieş, мәдәният - mädäniät , полиция - politsiä, бию - biü, дию - diü, нәшрият - näşriät.
Татар теле Кирил, Латин, Гарәп әлифбасы кануны буенча расланган. Интертат, Татар-Информ 2015 елның 26 июнь көнендә архивланган., Безнең гәҗит 2013 елның 6 август көнендә архивланган., TRT-Tatar гәҗитләренең сәхифәсендә кулланыла.
Искәрмә
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Татар телендә ый - ıy диграфы аерым авазны - и авазына каты ишен билгели, Заманалиф әлифбасында ый - ıy авазына аерым хәреф í туры килә.
Яңалиф-1 әлифбасында "I i" кирилл әлифбасының "И и" хәрефенә туры килә иде, кирилл әлифбасының "Ы ы" хәрефенә Яңалиф-1та махсус хәреф "Ƅ, ƅ" туры килә иде.
Бүтән телләрдә
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Нокталы "İ i" Төрки имләсендә (Төркия, Әзәрбайҗан, Кырым татарлары) кулланыла.
Киңәйтелгән латин имләсенә керә, Көнбатыш Европа (West Europe) шрифтлары.
Кодлар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Графема | HTML | Юникод |
---|---|---|
İ | İ | U+0130 |
i | i | i |