İçeriğe atla

Yle

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yleisradio
Rundradion
TipKarasal radio, televizyon ve website
Ülke Finlandiya
İlk çıkış tarihi
9 Eylül 1926 (98 yıl önce) (1926-09-09) (Radio)
1 Ocak 1958 (66 yıl önce) (1958-01-01) (Televizyon)
Finlandiyalı televizyon izleyicilerinin %45,2'si ve radyo dinleyicilerinin %53'ü (2010)[1][2]
MerkezHelsinki, Finlandiya
Yayın alanı
Finlandiya
(ve ayrıca İsveç, Norveç, Rusya ve Estonya'nın bazı bölgeleri)
Sahibi%99,9'u devlete aittir ve Parlamento tarafından atanan bir İdari Konsey tarafından denetlenmektedir.
EbeveyniFinlandiya Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı
Önemli kişiler
Merja Ylä-Anttila (CEO)
Eski adları
O.Y. Suomen Yleisradio / A.B. Finlands Rundradio[3]
Resmi site
yle.fi

Yleisradio Oy (çev. 'Genel Radyo Ltd.'; İsveççe: Rundradion Ab), Yle olarak kısaltılır (Fince telaffuz: [ˈyle]), Türkçe dilinde Fin Yayın Şirketi, 1926'da kurulan, Finlandiya'nın ulusal kamu yayıncılığı şirketidir. %99,99'i Finlandiya devletine ait olan ve Finlandiya'da yaklaşık 3.200 kişiye istihdam sağlayan bir anonim şirkettir. Yle, örgütsel özelliklerinin çoğunu, büyük ölçüde model aldığı İngiliz muadili BBC ile paylaşmaktadır.

Yle, uzun süredir radyo seti (1927–1976) ve televizyon seti (1958–2012) sahiplerinin ödediği yayın alma lisans ücretinden elde edilen gelirlerle ve özel televizyon yayıncıları tarafından ödenen yayın lisansı ücretlerinin bir kısmıyla finanse ediliyordu. 2013 yılından bu yana, lisans ücretinin yerini, Finlandiya vatandaşlarından ve şirketlerinden yıllık olarak toplanan bir kamu yayın vergisi (Yle vergisi olarak bilinir) almıştır.

Yle vergisinin büyük kısmı bireysel vergi mükelleflerinden tahsil ediliyor ve ödemeler değişken bir ölçekte değerlendiriliyor. Reşit olmayanlar ve yıllık geliri 7.813 €'dan az olanlar muaftır. Alt sınırda, bireyler tarafından ödenecek vergi yıllık 50 €'dur ve (yıllık geliri 20.588 Avro veya daha fazla olan bir bireyin ödeyebileceği) maksimum vergi ise 140 €'dur.[4] Televizyon lisans ücretinin kaldırılmasının gerekçesi, Yle'nin hizmetlerini sunmak için İnternet gibi başka araçların geliştirilmesi ve bunun sonucunda ücreti belirli bir cihazın mülkiyetine bağlamaya devam etmenin pratik olmamasıydı. Tüm kanallar reklamsız olduğundan Yle hiçbir reklam geliri elde etmez.

Yle, bakanlık dışı bir kamu kurumu olarak tanımlanabilecek bir statüye sahiptir. Parlamento yönetim konseyi tarafından yönetilir. Yle'nin 2010'daki cirosu 398,4 milyon € idi. 2022'de Yle'nin yıllık bütçesi yaklaşık 560 milyon € idi.[5]

Yle, üç ulusal televizyon kanalı, 13 radyo kanalı ve hizmeti ve 25 bölgesel radyo istasyonunu işletmektedir. Finlandiya anayasal olarak iki dilli olduğundan (nüfusun yaklaşık %5,5'i ana dili olarak İsveççe konuşmaktadır) Yle, Svenska Yle İsveççe bölümü aracılığıyla İsveççe radyo ve TV programları sunmaktadır. Finlandiya'da alışılmış olduğu gibi, Yle'nin kanallarında yabancı filmler ve TV programları (aynı zamanda haber bültenleri gibi yabancı dil içeriğine sahip yerel program bölümleri) genellikle altyazılıdır. Henüz okumayı öğrenmemiş küçük çocuklara yönelik çizgi filmlerde dublaj kullanılır; Belgesellerde ekran dışı anlatıma da sıklıkla dublaj yapılır.

Uluslararası yayıncılık alanında Yle'nin en bilinen hizmetlerinden biri, dünya çapında yayınlanan ve internette Latince dilinde sunulan haber Nuntii Latini idi.

Yle, 1950 yılında Avrupa Yayın Birliği'nin 23 kurucu yayın kuruluşundan birisidir.

Hizmetleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Televizyon

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yleisradio'nun 1968'deki ofis binası
Yle film arşivleri
  • Yle TV1: TV1, Yle'nin en eski kanalı ve amiral gemisi TV kanalıdır. Yle'nin ana haberleri, güncel olayları ve gerçekçi gazetecilik yayını olarak hizmet vermektedir ve ayrıca belgeseller, drama, kültürel ve eğitim programları yayınlamaktadır. Programında hicivli eğlence, sinema ve İngiliz yapımı gösteriler de yer alıyor. Kanalın genel merkezi Helsinki'dedir.
  • Yle TV2: 1964 yılında kurulan TV2, spor programları ile çocuk ve gençlere yönelik yayın yapan ana kanaldır. Kanal ayrıca drama, eğlence ve gerçeklere dayalı programlar da yayınlamaktadır. Güncel olaylar çıktılarında vurgu yerel konular, bölgesel içerik ve yurttaş gazeteciliği üzerinedir. Çocuk programları arasında Pikku Kakkonen (BBC'nin Blue Peter dizisini örnek alan bir çocuk dergisi programı) ve daha büyük çocuklara yönelik karşılığı olan Galaxi ve Sirkuspelle Hermanni yer alır. Kanalın genel merkezi Tampere'dedir.
  • Yle Teema & Fem: Yle Teema & Fem (~ Yle Theme & Five), önceden ayrı olan Teema ve Fem kanallarının işlemlerini birleştirir. Teema & Fem, Yle'nin kültür, eğitim ve bilim kanalıdır. Sahne sanatları, klasik müzik, sanat ve tarih belgeselleri, filmler ve temalı yayınların kayıtlarına odaklanmaktadır. Kanal aynı zamanda İsveç dilinde tam hizmet veren bir kanal yayınlayarak haberler, gerçeklere dayalı programlar, çocuk programları ve eğlence programları yayınlamaktadır. Aynı zamanda birçok İskandinav filmi ve dizisini ve Sami dilini Ođđasat gösterir. Çoğu program için Fince altyazı mevcuttur; dijital set üstü kutu kullanılarak etkinleştirilebilirler. prime time dışında, Teema & Fem, Yle'nin İsveç eşdeğeri olan Sveriges Television'dan seçilen yayınları gösterir.
  • TV Finland: TV Finlandiya, Yle'nin İsveç'teki çeşitli programlarını gösteren bir dijital uydu kanalıdır.
  • Yle Text-TV: (Şablon:Lang-fi) bir Teletext kanalı, günün her saati haberler, spor ve TV programları hakkında bilgi gösterir. Hava durumu, trafik, iş ve eğlence için tema sayfaları vardır.[6]

Ocak 2014 itibarıyla TV Finland dışındaki Yle'nin tüm TV kanalları yüksek çözünürlüklü olarak mevcuttur. Eski, durdurulan kanallar şunlardır: Kolmoskanava, YLE24, YLE Extra, YLE TV1+ [fi] (2008) ve YLE HD [fi] (2011–2014).

Radio

[değiştir | kaynağı değiştir]
Yle'nin Tampere'deki eski bölgesel stüdyosu.
  • Yle Radio 1 [fi]: Kültür, derinlemesine güncel olaylar ve diğer konuşmaya dayalı programlama için bir radyo kanalı. Klasik müzik (Finlandiya Radyo Senfoni Orkestrası konserleri), caz, halk müziği, dünya müziği ve dini müzik de bulunmaktadır. Yle Radyo 1, Yle'nin radyo kanallarını yeniden yapılandırmasının bir parçası olarak Haziran 1990'da kuruldu ve 2003 yılına kadar Radyo Ylen Ykkönen olarak biliniyordu.
  • YleX (formerly Radiomafia): Popüler kültürle uyumlu yeni müzikler sunan, 17-27 yaş arası gençleri hedefleyen, hızlı tempolu bir program akışı kanalı. Müziğin yüzdesi %70'tir. Yeni yerli ve yabancı pop, rock ve çeşitli temalı müzik programları.
  • Yle Radio Suomi: Ulusal ve bölgesel haber, hizmet ve iletişim kanalının yanı sıra spor ve eğlence. Müzik ücreti yerli ve yabancı hitlerin yanı sıra yetişkinlere yönelik ve nostaljik poptan oluşmaktadır.
  • Yle Puhe [fi] (formerly Yle Radio Peili):Yle'nin diğer radyo ve televizyon kanallarından konuşma programlarının sunulduğu haber ve güncel olaylar kanalı. Klasik caz. Ayrıca dijital televizyonda da yayınlanıyor.
  • Yle X3M: Güncel olaylar ve popüler kültür için İsveççe dilindeki gençlik kanalı, aynı zamanda haber de yayınlıyor. Yeni pop ve rock ve özel müzik programları.
  • Yle Vega:

Tüm izleyici grupları için İsveççe haberler, güncel olaylar ve kültürün yanı sıra kültür ve bölgesel programlar da sunulmaktadır. Yetişkinlere yönelik pop, caz ve klasik müzik.

Dijital hizmetler

Yle, 2005 yılı sonuna kadar dijital ses yayınlarını aşamalı olarak kaldırdı. DVB ses hizmetleri olarak üç kanal mevcut olmaya devam etti. DVB ses hizmetleri 30 Haziran 2016'da kapatıldı.

  • Yle Klassinen [fi]: Klasik müziğin 24 saat dijital ek hizmeti dijital televizyonda da yayınlanmaktadır.
Uluslararası hizmetler
  • Yle Mondo [fi]: Çoğunlukla uluslararası radyo hizmetlerinden derlenen İngilizce ve diğer dillerdeki yayınlar. Yle Mondo, Helsinki'de FM'de ve ülke genelinde dijital TV aracılığıyla izlenebilir.
Eski istasyonlar
  • YleQ [fi] – Genç yetişkinlere yönelik uzun metrajlı filmler, siyasi gösteriler ve popüler kültür programları. Yayın, büyük Helsinki bölgesinde analog, güney Finlandiya'da dijital ve dijital televizyon aracılığıyla yapılıyordu.
  • Radio Finland [fi] (dünya çapında kısa ve orta dalga) – Fince, İsveççe, İngilizce, Almanca, Fransızca, Rusça yayın yapan uluslararası istasyon ve Latince haber programı. Kısa ve orta dalga yayınları 31 Aralık 2006'da durduruldu.
  • YLE Capital FM – yayıncı Yle World ve Yle Mondo'nun bazı kısımlarını (başkent bölgesinde ve Turku, Lahti ve Kuopio'daki kısımlarda) birleştirdi.
  • FSR Mixkanalen or Finland's Swedish Radio (FSR) – hem Yle Vega hem de Yle XFM'den karışık program seçkisi yayınlayan otomatik bir istasyon.[7]
  • Radio Aino [fi] – Yerli ve yabancı pop ve rock müzik, haberler ve güncel olaylar programlarının yanı sıra yaşam tarzı talk şovları sunan, öncelikle genç yetişkinlere, özellikle de kadınlara yönelik dijital istasyon.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Results From The TV Audience Measurement". Finnpanel. 27 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2011. 
  2. ^ "Radio Listening In Finland 2010" (PDF). Finnpanel. 3 Şubat 2011. s. 18. 27 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Aralık 2011. 
  3. ^ "Ylen historia". yle.fi. 11 Ocak 2015. 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024. 
  4. ^ "Yle tax in force next year". yle.fi. 21 Haziran 2012. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2013. 
  5. ^ "Yleisradio – yle.fi". yle.fi. 3 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024. 
  6. ^ "Yle Teksti-tv". Yle. 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2015. 
  7. ^ "FSR:s mixkanal läggs ned". 24 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Yleisradio ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yle&oldid=34108605" sayfasından alınmıştır