Türkiye Devrimci Komünist Partisi
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Türkiye Devrimci Komünist Partisi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | TDKP |
| Kuruluş tarihi | 2 Şubat 1980 |
| Kapanış tarihi | Mart 1996 |
| Bölünme |
|
| Önceli | |
| Ardılı | Emek Partisi |
| Merkez | Yok (Yasa dışı) |
| Gençlik kolu | Türkiye Genç Komünistler Birliği |
| İdeoloji | Komünizm |
| Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
Türkiye Devrimci Komünist Partisi (kısaca TDKP), Türkiye'de faaliyet gösteren yasa dışı siyasi partidir. Parti 2 Şubat 1980'de İzmir'de toplanan I. (Kuruluş) Kongresi'yle Halkın Kurtuluşu hareketinin partileşmesi sonucu kurulmuştur.[1]
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]Partileşme süreci 1975-1980 yılları arasındaki süreçte yaşadı. Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu, ekim 1978'de topladığı Konferansla Türkiye Devrimci Komünist Partisi-İnşa Örgütü (TDKP-İÖ) adını aldı. Bu inşa örgütünün amacı olarak da partinin kurulması belirlendi. 1975 sonrası THKO dönemi, partinin ideolojik siyasal inşa dönemi olurken, 1978-1980 TDKP-İÖ dönemi partinin örgütsel çizgisinin inşa dönemi olarak tanımlanabilir.
TDKP inşa örgütü döneminde ocak 1979'da Ocak Deklerasyonu olarak bilinen bir ajitasyon ve eylem platformu ortaya koydu. Platform içinde yaşanılan dönemi bir geçiş dönemi olarak değerlendiriyordu. Platform faşist diktatörlük olarak gördüğü politik sistemi ekonomik, siyasal ve çok yönlü toplumsal bir bunalımda olduğunu ve bu bunalımı geliştirmenin partinin görevi olduğunu tespit ediyordu. Bu dönemde TDKP, genel grev ve direniş çağrısı yaptı. Bu dönemdeki mevcut grevleri destekledi.
TDKP partileşme süreci dahil olmak üzere, devrimcilerin birliği sorununu önemli bir sorun olarak ortaya koymuştur. 12 Eylül darbesi öncesi özellikle Devrimci Yol ile birlikte eylemler örgütlemiştir.
1987 yılında TDKP'yi maoculukla suçlayan "TDKP/Leninist Kanat" ayrıldı. Sonra "EKİM Dergisi" sonra da Türkiye Komünist İşçi Partisi adını aldılar. Türkiye'yi emperyalist olarak gördüler ve devrim biçimini "sosyalist devrim" olarak kabul ettiler. Aynı yıl Türkiye Devrimci Komünist Partisi-Sosyalist Birlik (TDKP-SB) örgütten ayrıldı. 1989 yılında TDKİH örgütten ayrıldı.
Şubat 1990'de 1. Genel Konferans'ını düzenleyerek bazı politik ve örgütsel kararlar almıştır.
TDKP 1996 yılında 2. Genel Konferansını gerçekleştirdiğini kamuoyuna duyurmuştur.
Parti yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Parti yapısına rağmen 12 Eylül karşısında direnememiştir. 1981 Nisanında örgüt büyük darbe almıştır. Bu nedenle TDKP 1990'ların başına kadar yurt dışında varlık göstermiş, on yıl kadar sonra ise ülke içinde bahar eylemleri ile birlikte özellikle işçi hareketi içerisinde büyük etkinlik sağlamıştır.
Başlangıçta THKO'nun üyelik kıstasları yoktur ancak THKO Konferansında alınan kararla "partiye ancak program ve tüzüğünü kabul eden ve hayata geçiren, parti örgütlerinden birinde aktif olarak çalışan ve üyelik aidatını düzenli olarak ödeyenler üye olarak kabul edilmelidir." kararı alınmış ve partinin yukarıdan aşağıya örgütlenmesi fikri ortaya konmuştur. TDKP, üretim ve bölge esasına göre örgütlenmeyi ve hücrelerin örgütsel temel birim olduğunu savunmakta ve uygulamaktadır.
TDKP, azınlığın çoğunluğa, alt organların üst organlara, tüm örgüt ve üyelerin merkez komiteye ve kongreye tabi olduğu, üyelerin kararların alınması ve uygulanmasına aktif olarak katıldığı, yönetici organları denetleyebildiği demokratik merkeziyetçiliği örgütsel ilke olarak öngörmekte, örgüt içi demokrasinin gizlilik koşulları dikkate alınarak uygulanmasını doğru bulmaktadır.
Türkiye'deki yönetimi faşist diktatörlük olarak tanımlayan TDKP bu nedenle partinin yasa dışı temele sahip yasal bir örgüt olarak inşa edemeyeceğini düşünür. Parti örgütünün tamamen yasa dışı olması ve yasa dışı örgütlerin organik bir toplamı olmasını temel alınmıştır.
TDKP, tüzüğünde "komünizm okulu" olarak tanımlanan, gençlik içinde TDKP çizgisi doğrultusunda faaliyet yürüten Türkiye Genç Komünistler Birliği (TGKB) adlı bir komsomol örgütlenmesine sahiptir. TGKB örgütsel olarak bağımsız hareket eden, ancak siyasal ve ideolojik olarak TDKP'ye bağlı bir gençlik örgütlenmesidir. TGKB süreç içerisinde feshedilmiştir.
TDKP Mart 1996'da legalleşerek kendini fesheder ve isimini Emek Partisi (EMEP) olarak değiştirmiştir.[2] EMEP kadrolarının çoğu eski TDKP taraftarlarından oluşmaktadır.
Diğer görüşlerle ilgili yaklaşımları
[değiştir | kaynağı değiştir]TDKP yöneltilen eleştiriler karşısında Josef Stalin'i savunmakta, Nikita Kruşçev, Leonid Brejnev, Josip Broz Tito, Mihail Gorbaçov gibi isimleri revizyonist olarak tanımlamaktadır. THKO'dan TDKP'ye geçiş sürecinde teorik olarak Marksizm-Leninizm'e sadık kalmış, örgütlenmesini ve kadro politikasını bu şekilde oluşturmuştur. Bir dönem Maoizmin etkisinde kalmış, Çin-Arnavutluk ayrışmasında Arnavutluk Emek Partisi'nin başını çektiği blokla birlikte hareket etmiştir. TDKP, Marksizm temel ilkelerini savunduğunu iddia ederek "çoğulcu", "demokratik", "insancıl" sosyalizm gibi adlarla ortaya çıkan marksizmi revize etmeye yönelik tüm akımları revizyonist olarak nitelemiş, modern revizyonizme karşı mücadele etmiştir. TDKP görüşlerini, eskiden broşür gibi süresiz yayınların yanı sıra periyodik çıkan Merkez Yayın Organı Devrimin Sesi ve Yoldaş gibi yayınlarla yansıtmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2022.
- ^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. 15 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2024.
