Søren Kierkegaard
Søren Aabye Kierkegaard | |
---|---|
Tam adı | Søren Aabye Kierkegaard |
Doğumu | 5 Mayıs 1813 Kopenhag, Danimarka-Norveç |
Ölümü | 11 Kasım 1855 (42 yaşında) Kopenhag |
Milliyeti | Danimarkalı |
Evlilik | Regine Olsen (1840-1841) |
Alma mater | Kopenhag Üniversitesi |
Çağı | 19. yüzyıl felsefesi |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Tez | Om Begrebet Ironi med stadigt Hensyn til Socrates |
İlgi alanları | Teoloji, Estetik, Etik, Psikoloji |
Önemli eserler | Ya/Ya da, Korku ve titreme, Kahkaha Benden Yana, Baştan Çıkarıcının Günlüğü, Felsefe Parçaları ya da Bir Parça Felsefe |
Önemli fikirleri | İroni, Umutsuzluk, Kaygı |
Etkiledikleri | |
İmzası |
Soren Aabye Kierkegaard (Danca telaffuz: [ˈsœːɐn ˈkʰiɐ̯g̊əˌg̊ɒːˀ]; 5 Mayıs 1813 - 11 Kasım 1855), Danimarkalı filozof ve teolog.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kierkegaard, dindar babasının etkisiyle din eğitimi alarak katı bir dini atmosfer içinde yetişti. Tüm yaşamında bu çocukluğun etkisi görülür. Kendisi de dinsel düşünceleri olan birisi olmakla birlikte sürekli din adamlarıyla, kurumlarıyla ve düşünceleriyle çatışma halinde oldu. Mevcut Hristiyanlığın yozlaşmış olduğunu ileri sürdü ve Hristiyan inancının tamamen yenilenmesine yönelik eleştiriler geliştirdi. Kierkegaard, din ve Tanrı'yı tamamen bireysel bir konu olarak değerlendirdi. Bu yönde giderek sistematik felsefenin bireyi göz ardı eden bütüncüllüğünü de reddetti[1]. Felsefesinde bireyi merkeze aldı.
Felsefesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kierkegaard, varoluşçuluğun öncülerinden sayılır. Varoluşçu felsefe bir bakıma her varoluşçu filozofta kendine özgü bir nitelik kazanarak ayrıca tanımlanır, ancak bilinen genel nitelikleri ve felsefi özgürlüğü açısından varoluşçuluğun kurucu isimlerinin başında Kierkegaard sayılmaktadır. Kierkegaard'ın belli bir felsefî sistematik geliştirmediği doğru olmakla birlikte (Kierkegaard bu anlamda Nietzsche gibi bağımsız ve dizgesiz filozoflardandır), kullandığı kavramlar ve felsefe yapma tarzı sonradan varoluşçu felsefelerde görülen nitelikleri barındırır. Kierkegaard'ın itiraz ettiği ve sürekli eleştirdiği filozof Hegel'dir. Hegel'in rasyonalist ve sistematik felsefesi Kierkegaard için kabul edilemezdir. Varoluşçu felsefelerde görülen kavramların çoğunluğu öncül olarak Kierkegaard'da görülür: saçma, bunaltı, korku ve kaygı. Kierkegaard'ın felsefî sorunsalı bir bakıma mevcut Hristiyanlık içinde ve hatta karşısında nasıl iyi bir Hristiyan olunacağı noktasına da bağlıdır. Kierkegaard, felsefe tarihinin soyut mantıksal kurgularla geliştiğini ve bu nedenle bireyi, bireyin gerçek yaşamını gözden kaçırdığını düşünür. Ona göre varoluş, somut ve öznel insanın yaşamıdır. Bu nedenle felsefe somut düşünmeye, yani varoluşa yönelmelidir.
Bibliyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- (1841) Om Begrebet Ironi med stadigt Hensyn til Socrates
- (1843) Ya/Ya da (Enten-Eller)
- (1843) To opbyggelige Taler
- (1843) Frygt og Bæven
- (1843) Tre opbyggelige Taler
- (1843) Gjentagelsen
- (1843) Fire opbyggelige Taler
- (1844) To opbyggelige Taler
- (1844) Tre opbyggelige Taler
- (1844) Philosophiske Smuler
- (1844) Begrebet Angest
- (1844) Fire opbyggelige Taler
- (1845) Tre Taler ved tænkte Leiligheder
- (1845) Stadier paa Livets Vei
- (1846) Afsluttende uvidenskabelig Efterskrift
- (1847) Opbyggelige Taler i forskjellig Aand
- (1847) Kjerlighedens Gjerninger
- (1848) Christelige Taler
- (1848, yayım 1859) Synspunktet for min Forfatter-Virksomhed. En ligefrem Meddelelse, Rapport til Historien
- (1849) Sygdommen til Døden
- (1849) "Ypperstepræsten" – "Tolderen" – "Synderinden", tre Taler ved Altergangen om Fredagen
- (1850) Indøvelse i Christendom
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dipnot
- ^ Hıristiyanlık Tarihi. Colin Brown. Yeni Yaşam Yayınları. 1977. s. 556 ISBN 975-8318-86-1.
- Genel
- Kierkegaard, Olivier Cauly, çeviren: Işık Ergüden, Dost Kitabevi.
- Søren Kierkegaard
- 1813 doğumlular
- Kopenhag doğumlu yazarlar
- 1855 yılında ölenler
- Kopenhag'da hastalıktan ölenler
- Danimarka'da veremden ölenler
- 19. yüzyıl Danimarkalı filozofları
- 19. yüzyıl Danimarkalı roman yazarları
- 19. yüzyıl Danimarkalı şairleri
- 19. yüzyıl deneme yazarları
- 19. yüzyıl erkek yazarları
- 19. yüzyıl Hristiyan aziz ve azizeleri
- Danimarkalı anı yazarları
- Danimarkalı edebiyat eleştirmenleri
- Danimarkalı erkek roman yazarları
- Danimarkalı erkek şairler
- Danimarkalı hümanistler
- Danimarkalı Protestanlar
- Hristiyan varoluşçular
- Hristiyan hümanistler
- Hristiyan roman yazarları
- Hristiyan şairler
- Protestan filozoflar
- Anglikan azizler
- Din filozofları
- Kıta filozofları
- Ahlâkçılar
- Anti-natalistler
- Aşk felsefecileri
- Edebiyat felsefecileri
- Epistemologlar
- Etikçiler
- Kültür felsefecileri
- Ontologlar
- Ölüm felsefecileri
- Sanat felsefecileri
- Zihin felsefecileri
- Mahlas kullanan yazarlar
- Toplum eleştirmenleri
- Radikal Hristiyanlar
- Varoluşçu ilahiyatçılar
- Sosyal yorumcular
- Kopenhag Üniversitesinde öğrenim görenler