John Napier
John Napier | |
|---|---|
 1616 portrait of Napier | |
| Doğum | 1 Şubat 1550 Merchiston Tower, Edinburgh, İskoçya |
| Ölüm | 4 Nisan 1617 (67 yaşında) Edinburgh, İskoçya |
| Milliyet | Scottish |
| Mezun olduğu okul(lar) | Saint Andrews Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | logaritma cetveli Napier'in kemikleri Ondalık gösterim Küresel trigonometri |
| Kariyeri | |
| Dalı | matematikçi |
John Napier veya latince Neper, (d. 1 Şubat 1550, Merchiston-Edinburgh - ö. 4 Nisan 1617, Merchiston Castle), Merchiston Baronu ve İskoçyalı bir matematikçi olan Napier, logaritmanın bulucusu olarak bilinir.
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Napier, Saint Andrews Üniversitesinde eğitim görmüş ve matematiği de içinden gelen bir merak olarak izlemiştir. Kendisi, amatör bir matematikçidir. Sayısal hesaplamaları kolaylaştıracak bir yol ararken, önce Napier'in kemikleri diye bilinen, üzerinde rakamlar yazılmış küçük değnekler yardımıyla yapılan bir çarpma veya bölme yöntemi buldu. 1, 2, 3,... şeklindeki aritmetik dizi ile, buna karşılık gelen 10, 100, 1000,... biçimindeki geometrik dizi arasındaki, ilişkiyi gördü[1]. 1614 yılında yazdığı "Logaritma Kurallarının Tanımı" adlı eserinde, aritmetik dizi ile geometrik dizinin karşılaştırılmasından, matematiğe logaritma kavramını getirdi. Günümüzdekilerden farklı olarak kurulan bu diziler, logaritmayı, sayısının azalan bir fonksiyonu olarak tanımlıyordu. Buradaki aritmetik dizi, geometrik dizinin logaritmasıdır.
Oxford Üniversitesi matematik profesörü Henri Briggs, Napier'in bu buluşunu benimsedi ve adı log cetvelinin hazırlanmasıyla ilgili düşüncelerini Napier'e açıklamak için Edinburgh'a gitti. Napier, 1618 ve 1624 yılları arasında kusursuz iki logaritma cetveli yayınladı. Bu eser onun tam yirmi yıllık bir çalışmasının ürünüdür. Napier'in bu konuda çok sayıda eseri vardır. Bazı hesap makinelerinin temellerini veren iki kitabı, 1617 yılında yayınlandı. Ardından 4 Nisan 1617 tarihinde öldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Caulfield, Michael J. (July 2010). "John Napier: His Life, His Logs, and His Bones - Introduction". Convergence (İngilizce). Washington, D.C.: Mathematical Association of America. 2 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2019.
