Saahâdvuotâ

Saahâdvuotâ lii meeri, mii almoot pitá masa koskâvuođâ ton saijaasvuotân. Talle ko láá tiätu liegâsvuotâ já teedâ, te jyehi amnâsist lii fastâ saahâdvuotâ, mii lii jiešvuođâlâš jieškote-uv amnâsân.

Ovtâlduvah

Saahâdvuotâ almottuvvoo häämist

$\rho ={\frac {m}{V}}$,

kost $\scriptstyle m$ lii massa já $\scriptstyle V$ saijaasvuotâ.

Ideaalkaasu saahâdvuotâ

Lieggâvijđánem tiet amnâsij saahâdvuotâ lii kiddâ liegâsvuođâst, meiddei siämmáá amnâsist. Tooškâs amnâsijn já kolgosijn lieggâvijđánem ij lah merhâšittee, mutâ kaasuin tot lii ennuv stuárráb, mon lasseen toi saahâdvuotâ lii kiddâ meiddei teddust. Ideaalkaasu saahâdvuotâ (ρ) lii kiddâ ton moolimassaast (M), absoluutlâš liegâsvuođâst (T) já teddust (p) čuávuvávt:

$\rho ={\frac {Mp}{RT}}$,

kost R lii almolâš kaasustááđu. Meiddei olmâ kaasui saahâdvuođah láá táválávt alda tom, jis toh iä lah šoddâmin kolgen.

Ohtâduvah

Saahâdvuođâ SI-ohtâdâh lii kg/m³ (kiilu per kuđâhâšmeetter). Tot lii kuittâg uáli uccâ ohtâdâh, mii lii táválávt aanoost talle ko lii saahâ kaasuin. Tagareh saahâdvuođâ ohtâduvah, moh láá eenâb aanoost, láá g/cm³ (grammâ per kuđâhâšsenttimeetter) já kg/dm³ (kiilu per kuđâhâšdesimeetter ađai kiilu per litter).

Táválávt saahâdvuođáin uáivildeh koskâsaahâdvuođâ. Talle nabdosin lii, ete massa lii ollásávt ohtâlâš.

Saahâdvuođâ ohtâduvâi koskâvuođah láá: 1 000 kg/m³ = 1 kg/dm³ = 1 g/cm³

Ovdâmeerhah saahâdvuođâin

Čääsi saahâdvuotâ lii uáli alda áárvu 1 kg/dm³, tastko kiilu miäruštâllui algâaalgâst nuuvt, ete tot lii oovtâ čäcilitter massa.

Eennâmpáálu alne stuárráámus saahâdvuotâ lii osmiumist, 22,59 kg/dm³. Tooškâs amnâsijn ucemus saahâdvuotâ lii motomijn orgaanlâš materiaalijn tegu koorhâst (nyevt 0,2–0,5 kg/dm³) já uáli syeđđees aerogeelijn (joba 0,001–0,002 kg/dm³)

Kaasui saahâdvuotâ lii čuuvtij ucceeb ko tijpâlâš tooškâs amnâsij saahâdvuotâ. Ovdâmerkkân ááimu saahâdvuotâ lii NTP-tiileest (liegâsvuotâ 0 °C, teedâ 1 013 hPa) 1,293 kg/m³, já liegâsvuođâst 15 °C já siämmáá teddust 1,225 kg/m³. Vety saahâdvuotâ NTP-tiileest lii tuše 0,0899 kg/m³.

Stuorrâ tedduu vyelni amnâsij saahâdvuotâ puáhtá leđe čuuvtij stuárráb-uv. Ovdâmerkkân Piäiváá kuávdáást saahâdvuotâ lii nyevt 150 000 kg/m³. Nube tááhust taasnij kooskâst leijee amnâs saahâdvuotâ lii uáli jo ucce, sierânâs áárvui mieldi koskâmiärálávt 10⁻²⁵–10⁻¹⁵ kg/m³.