Rimska vila
Rimska vila je vila koja je sagrađena i/li koja je bila nastanjena u doba Rimske Republike i Rimskog Carstva. Vila (lat. villa) je ispočetka označavala rimsko seosku kuću sagrađenu za pripadnike više klase. Prema Pliniju Starijem te su se vile kasnije izdiferencirale na dva tipa - villa urbana, koja je bila središte seoskog imanja u koju se moglo relativno lako doputovati iz samog Rima ili nekog obližnjeg grada i villa rustica, koja je predstavljala seosko domaćinstvo u pravom smislu riječi, i u kojoj su trajno boravili sluge i robovi.
U doba Carstva bogati i uticajni Rimljani su počeli graditi vile na obalama Napuljskog zaliva, a posebno na otoku Capri, te Monte Circeou i kod današnjeg Anzija. Popularna mjesta za gradnju vila su bila i brda u okolici Rima, posebno oko Frascatija, i to zato što su bogatim Rimljanima u ljetnim mjesecima pružali utočište od nesnosne vrućine.
- Hadrijanova vila u Tivoliju, Italija
- Villa Armira kraj Ivajlovgrada u Bugarskoj
- Fishbourne Roman Palace u Zapadnom Sussexu, Engleska
- Lullingstone Roman Villa u Kentu, Engleska
- Villa Romana del Casale u Piazza Armerini, Sicilija, Italija
- Chedworth Roman Villa u Gloucestershire
- Littlecote Roman Villa u Wiltshireu
- Vila misterija u Pompejima
- Kuća Menandra u Pompejima
- List of Roman villas in Belgium
Rimska viša klasa, odnosno bogati rimski građani u okolici samog Rima i na području Carstva su obično živjeli ne u vilama, nego u kompleksima vila. Kompleksi vila su se obično sastojali od tri dijela.
Villa urbana je bio dio kompleksa gdje je živio vlasnik sa svojom porodicom. Ona je bila obično istovjetna kući koju je taj isti vlasnik imao unutar vrata, a karakterizirali su je ukrasi, odnosno slike po zidovima.
Villa rustica je bio dio gdje je živjelo i radilo osoblje, odnosno robovi. Također je sadržavalo odjeljke za smještaj domaćih životinja. Tamo su se znalče nalaziti i prostorije koje su služile kao skladišta, bolnica, a ponekad i zatvor.
Villa fructuaria je bio naziv za skladišta. Tamo su se nalazili proizvodi imanja spremni za prijevoz na tržnicu. Služili su skladištenje uja, vina, žita, grožda i drugih proizvoda. Osim tih prostorija, u vilama se mogla nalaziti i kancelarija, hram za obrdee, nekoliko spavaćih soba, blagovaonica i kuhinja.
Vile su često imale tekuću vodu, a neke su imale i podno centralno grijanje poznato kao hipokaust.
